مترجم: مهری محمدی مقدم- امروز آخرین روز از سال ۲۰۱۷ است و از فردا سال جدید میلادی آغاز می شود. هرسال با ظهور نویسندگان جدید، شاهد افول و خاموشی ابدی برخی از بزرگان ادبیات دنیا هستیم؛ کسانی که با توانایی قلمشان در ساخت آثار ادبی فاخر جهان نقشی از خود به یادگار گذاشته و اکنون به تاریخ پیوسته اند. امسال هم تعدادی از مشاهیر دنیای ادبیات رخ در نقاب خاک کشیدند؛ بزرگانی که هر کدام یادآور خاطراتی برای دوستداران ادبیات هستند. سالهای ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ چهرههایی چون «اومبرتو اکو»، «هارپر لی»، «گونتر گراس» و «توماس ترانسترومر» را از جامعه ادبی گرفتند، اما به نظر میرسد سال ۲۰۱۷ کمی با نویسندگان بزرگ جهان مهربانتر بوده است؛ چرا که در فهرست درگذشتگان ۱۲ ماه گذشته کمتر به نام نویسندگان همسنگ «گراس» و «اکو» برمیخوریم. به گزارش ایسنا، در سال جدید میلادی جامعه ادبی با جاهای خالی بسیاری در حوزههای مختلف روبهرو خواهد بود و ما سعی
کرده ایم امروز به نویسندگان و شاعرانی بپردازیم که در این سال برای همیشه قلم خود را زمین گذاشتند.
ریکاردو پیگلیا
راوی روزهای تلخ آرژانتین
از نخستین رفتگان سال ۲۰۱۷، «ریکاردو پیگلیا» داستاننویس برجسته آرژانتینی و از مهم ترین نویسندگان نیم قرن اخیر این کشور است. او که دچار بیماری تحلیل برنده سیستم عصبی بود، روز ششم ژانویه در ۷۵ سالگی از دنیا رفت. «پیگلیا» پس از چاپ اولین مجموعه داستانش در سال ۱۹۶۷، پنج رمان و چندین مجموعه داستان کوتاه و مقاله را روانه بازار کتاب کرد. رمان کارآگاهی «تنفس مصنوعی» در سال ۱۹۸۰ به چاپ رسید و برای «پیگلیا» شهرت بینالمللی به ارمغان آورد. این کتاب که گذشته خونین و تلخ آرژانتین را روایت میکند، به عنوان نقطه عطفی در ادبیات مدرن آرژانتین شناخته میشود. این نویسنده مطرح در سال ۲۰۱۱ رمان «هدف در شب» را منتشر کرد و جایزه «رمولو گالِگُز» کشور ونزوئلا را به خود اختصاص داد.
ویلیام پیتر بلتی
جن گیر کاغذی
۱۲ روز از شروع سال جاری میلادی گذشته بود که خبر رسید «ویلیام پیتر بلَتی»، نویسنده رمان «جنگیر» درگذشت. این رماننویس آمریکایی ۸۹ سال داشت و بر اثر ابتلا به سرطان خون از دنیا رفت. او کتاب ترسناک «جنگیر» را در سال ۱۹۷۱ نوشت و دو سال پس از آن فیلم نامه آن را برای «ویلیام فردکین»، کارگردان «جنگیر» به نگارش درآورد. «جنگیر» مشهورترین اثر این نویسنده بود و در زمان انتشار فروش چشمگیری داشت. این کتاب به مدت ۵۷ هفته در فهرست پرفروشترینهای «نیویورک تایمز» دیده میشد و ۱۷ هفته در صدر این جدول قرار داشت. «بلتی» سال ۱۹۷۳ برای نگارش فیلم نامه «جنگیر» جایزه اسکار بهترین فیلم نامه اقتباسی را کسب کرد. او همچنین در سال ۱۹۹۰ فیلم «جنگیر ۳» را نوشت و کارگردانی کرد.
بابت کول
تصویرگر جزیره گنج مدرن
«بابت کول» نویسنده و تصویرگر داستانهای کودک از دیگر درگذشتگان ژانویه سال ۲۰۱۷ است. این نویسنده و تصویرگر انگلیسی که آثاری چون «شاهزاده اسمارتیپنتس» و «دکتر سگ» را در کارنامهاش داشت، کتابهای «کریس ریدل» نویسنده سرشناس ادبیات کودک را نیز تصویرگری میکرد و حس طنزش سرآمد بود. مشهورترین اثر «بابت»، داستانهای «شاهزاده اسمارتیپنتس» و «دکتر سگ» است که دومی به یک سریال پویانمایی تبدیل شده است. «بابت» در طول عمر ۶۶ ساله خود بیش از ۷۰ کتاب کودک را به نگارش درآورد. او برای نوشتن «شاهزاده اسمارتیپنتس» مدال «کیت گرینوی» را که از مهمترین جوایز ادبیات کودک محسوب میشود، از آن خود کرد. این نویسنده و تصویرگر در سال ۲۰۱۵ تصویرهای جدیدی برای کتاب «پنج نفر در جزیره گنج» نوشته «انید بلایتون» عرضه کرد.
آنی سامون
خواهر ریموند کارور
«آنی سامون» نویسنده فرانسوی برنده جایزه «گنکور» که «خواهر فرانسوی ریموند کارور» لقب گرفته بود، در آخرین روز ماه ژانویه در حالی که ۸۹ سال داشت، از دنیا رفت. «سامون»در یک خانواده متوسط به دنیا آمد و مادرش معلم بود. او علاوه بر شهرت در حوزه داستاننویسی، به عنوان مترجم ادبیات آنگلوساکسون و آثار «جی.دی. سلینجر»، «جان فولز»، «نادین گوردیمر» و «وی.اس. نایپل» شناخته میشد. «سامون» را یکی از متخصصان ادبیات انگلیسی و مترجمان خبره انگلیسی به فرانسوی میدانند. این زن نویسنده در طول عمر خود بیش از ۳۰۰ داستان کوتاه منتشر کرد. سامون در سال 2003 موفق شد جایزه ناشران انگلستان را از آن خود کند.
درک والکوت
حواصل های سپید
«درک والکوت» از جمله برندگان نوبل و از مشهورترین چهرههای فرهنگی منطقه کارائیب در ۱۷ مارس در ۸۷ سالگی درگذشت. او از بزرگ ترین نویسندگان نیمه دوم قرن بیستم محسوب میشد. این شاعر و نویسنده اولین مجموعه شعرش را در ۱۸ سالگی منتشر کرد. «والکوت» فعالیتهای هنری دیگری همچون نقاشی آبرنگ و تدریس تئاتر را نیز دنبال میکرد و در سال ۲۰۱۱ موفق شد جایزه «تی.اس. الیوت» را برای مجموعه شعر «حواصیلهای سپید» دریافت کند. جایزهای ادبی به نام «والکوت» نیز با گرامیداشت او راهاندازی شده که مبلغ آن یک میلیون و ۲۰۰ هزار دلار است. «والکوت» سال ۲۰۰۹ نامزد تکیه زدن بر کرسی استادی شعر دانشگاه «آکسفورد» شد، اما به دلایلی از دریافت این افتخار محروم ماند.
اسپنسر جانسون
راستی چه کسی پنیر مرا جا به جا کرد؟
«اسپنسر جانسون» نویسنده کتاب «چه کسی پنیر مرا جابهجا کرد؟» روز سوم جولای در ۷۸ سالگی درگذشت. این کتاب ۲۵ میلیون نسخه در سراسر جهان فروش داشته است. «جانسون» پزشکی بود که به نوشتن کتابهای کودک روی آورد. اولین کتاب او «مدیر یک دقیقهای» نام داشت که سال ۱۹۸۲ با همکاری «کن بلانچارد» به نگارش درآمد. کتاب «چه کسی پنیر مرا جابهجا کرد؟» که با سبکی حکایتگونه راهکارهایی برای تغییر در زندگی ارائه میدهد، سال ۱۹۹۸ روانه بازار شد. این کتاب براساس داستانی که «جانسون» در سخنرانیهایش و برای دوستانش تعریف میکرد، نوشته شد. آثار او تاکنون به ۲۶ زبان دنیا ترجمه شده است. این اثر در زمان انتشار، به فهرست پرفروشترینهای «نیویورک تایمز» و «پابلیشرز ویکلی» راه پیدا کرد.
هیتکت ویلیامز
آقای همه کاره
یکی دیگر از چهرههای ادبی که در جولای سال ۲۰۱۷ درگذشت، «هیتکِت ویلیامز» شاعر، نمایش نامهنویس، نقاش، مجسمهساز و بازیگر ۷۵ ساله انگلیسی بود. «ویلیامز» شاعری رادیکال بود که در آثار مستندگونهاش به طیف گستردهای از موضوعات میپرداخت. «فیل مقدس»، «ملت نهنگ» و «عاشق دلفین شدن» از جمله مجموعه شعرهای او طی چهار دهه فعالیت ادبیاش است. «ویلیامز» فرد بااستعدادی بود؛ او در نقاشی و مجسمهسازی هم تبحر داشت. این چهره ادبی ـ فرهنگی در حوزه بازیگری هم فعالیتهایی داشت؛ او سال ۱۹۷۹ نقش «پراسپرو» را در فیلم اقتباسی «توفان» به کارگردانی «درک جارمن» ایفا کرد. «اورلاندو» که اقتباسی است از رمان «ویرجینیا وولف» و «غریزه اصلی ۲» از دیگر فیلمهایی است که این بازیگر در آنها هنرنمایی کرد.
برایان آلدیس
تخیل بدون مرز
«برایان آلدیس» از بزرگترین نویسندگان ژانر علمی تخیلی در قرن بیستم، در ماه اوت و در ۹۲ سالگی درگذشت. این نویسنده پرکار انگلیسی که نویسندگی بیش از ۸۰ کتاب را در کارنامه اش داشت، پیرمرد بزرگ ژانر علمی تخیلی نامیده میشد که با آثارش از سال ۱۹۵۰ میلادی به بعد نقش قابل توجهی در شکلگیری این گونه ادبی ایفا کرد. این نویسنده، هنرمند، شاعر و شرح حالنویس که متولد ۱۹۲۵ در انگلیس بود، آثار کلاسیک علمی تخیلی چون «بیوقفه»، «گلخانه» و «گِری برد» و همچنین سهگانه «هلیکانیا» را به نگارش درآورد. او همچنین نویسنده تعداد زیادی داستان کوتاه از جمله «ابراسباببازیها تمام تابستان دوام میآورند» است که بعدها دستمایه ساخت فیلم «هوش مصنوعی» ساخته «استیون اسپیلبرگ» شد.
جان اشبری
شاعری مدرن
سپتامبر ۲۰۱۷ «جان اَشبری» شاعر مطرح آمریکایی را با خود برد. این چهره ادبی که تمام جایزههای مهم ادبی کشورش را کسب کرده بود و با «تی.اس. الیوت» مقایسه میشد، در سال ۱۹۷۶ با مجموعهای از سرودههایش موفق به دریافت جایزه «پولیتزر» شد. «اَشبری» را نابغه معماها و شاعری مدرن میدانند که با شجاعت و پیشروی بدون مرز خود در عرصه زبان، شعر آمریکا را به قلهای درخشان رساند. «خودنگاره در آینه محدب» مجموعه شعرهای سال ۱۹۷۵ او و از کتابهای نادری است که موفق شده هر سه جایزه مهم ادبیات آمریکا را به خود اختصاص دهد. این اثر جایزه «پولیتزر»، جایزه ملی کتاب آمریکا و جایزه حلقه منتقدان کتاب ملی آمریکا را برای «اَشبری» به ارمغان آورد.