
دیدگاه
تعداد بازدید : 36
گوشی هوشمند؛ تهدید جدید علیه خط فارسی
در زمانه ما، کودکان به سختی قلم به دست میگیرند و به سرعت خسته میشوند، استفاده بیش از اندازه از گوشی هوشمند و تبلت و کپی کردن متون یکی از دلایلی است که میتواند در انتقال خط فارسی به نسل بعد تاثیرگذار باشد.
تمدن با خط شروع شده و یکی از مولفههای تولید و حفظ فرهنگ است. ایرانیان سهم جدی، اثربخش و انکارناپذیری در تولید و توسعه دانشها و بهکارگیری هنری این خط داشتند. از طرفی خط در هنر معماری و نقاشی مورد استفاده قرار میگیرد، همچنین خط دارای ارزشهای فرهنگی برای مردمی است که با آن زبان سخن میگویند. این در حالی است که استفاده بیش از اندازه از گوشیهای هوشمند و تبلت، باعث کمرنگ شدن نقش خط در زندگی انسانها شده است.
روزگاری است که کودکان ناگزیر به استفاده از گوشی هوشمند، تبلت و ابزارهایی مانند آن هستند؛ در نتیجه نمیتوان
استفاده از این ابزار را ممنوع کرد. بلکه باید تا جایی که امکان دارد نحوه درست استفاده از این ابزار به کودکان آموزش داده شود؛اما نوشتن برای کودکان و نوجوانان دشوار شده است و همچنین دستنوشتههای آنها به دلیل رعایت نکردن اصول نگارش ناخوانا و گاه نادرست است.
محمود برآبادی نویسنده حوزه کودک و نوجوان در گفتوگو با ایرنا، با اشاره به امکان کپی و دانلود در وسایل الکترونیک مانند گوشیهای هوشمند و تبلت، گفت: در نتیجه استفاده از این فناوری افراد کمتر نیاز به تایپ پیدا میکنند، همچنین کمتر از قلم استفاده میشود. این در حالی است که استفاده از گوشی هوشمند و تبلت باید به مواقع ضروری محدود شود.
استفاده از قلم برای زنده نگه داشتن خط فارسی
به گفته برآبادی، کودکان و نوجوانان گروهی هستند که برای اقدامات گوناگون از گوشی هوشمند استفاده میکنند، ممکن است این استفاده برای شرکت در کلاس درسی یا تماشای ویدئوهای آموزشی باشد. همچنین این فضای گسترده تاثیرهای متعدد و مخربی بر سلامت کودکان دارد. در این شرایط میتوان برای استفاده از قلم، برنامهریزی کرد چراکه استفاده از قلم و نوشتن، خط فارسی را در ذهن کودکان زنده نگه میدارد.
این پژوهشگر با تاکید بر تفاوت میان خط نستعلیق و نسخ با فونتی که با آن تایپ انجام میشود، ادامه داد: شکل خط نستعلیق و نسخ که در مدارس به کودکان تعلیم میدهند با خط تایپی که در روزنامه ووسایل ارتباط جمعی استفاده می شود، متفاوت است، البته ضرورت دارد تا کودکان خط تحریر فارسی را فراموش نکنند. این در حالی است که تعداد قابل توجهی از کودکان حروف فارسی را به درستی نمیشناسند و محل اتصال حروف فارسی با جایی را که باید نقطهها روی حروف قرار بگیرد به درستی نمیدانند این موارد باعث میشود خط آنها خیلی ناخوانا شود.
بسیاری از کودکان به خصوص «نسل زد» عادت کرده اند، با استفاده از وسایل الکترونیک و صرف انرژی کمتر زندگی کنند. به همین دلیل بسیاری از ضرورتهای زندگی را با استفاده از تلفن همراه، انجام میدهند. با استفاده از تلفن همراه، کارهای بانکی خود را انجام میدهند یا غذا سفارش داده و برای سفر بلیت رزرو میکنند. جالب این جاست که یک گوشی هوشمند میتواند روند انجام تعداد زیادی از کارها را ساده کند.
برآبادی با اشاره به این که استفاده از گوشی هوشمند و تبلت روند نوشتن را ساده میکند، ادامه داد: در زمان استفاده از این ابزار کودکان نیاز ندارند که از ذهن خود استفاده کنند و بیشترین قسمت ذهنی آنها صرف این میشود که چگونه از این ابزار استفاده شود. در نتیجه اقدامات آنها سادهتر و سریعتر انجام میشود.

مهارت مغفول در تایپ فارسی
این نویسنده کودک و نوجوان با اشاره به محرومیت برخی از کودکان از دسترسی به گوشی هوشمند و تبلت و تاثیر آن بر رفتار کودکان ادامه داد: کودکان محروم اشتیاق بیشتری به استفاده از این ابزار دارند، زیرا شاهد دسترسی همکلاسیهایشان که وضعیت اقتصادی بهتری دارند، به این ابزار هستند. بنابراین طبیعی است که وقتی این وسایل در اختیار آنها قرار بگیرد استفاده بیش از حد از آن را تا مدتی به همراه داشته باشد. با وجود تمام این موارد استفاده از گوشی هوشمند و تبلت به حالت طبیعی در خواهد آمد. این روند باید با آموزش کودکان در جامعه همراستا باشد.
تایپ فارسی هم نیاز به مهارت دارد. در خط فارسی فاصلهگذاری خیلی مهم است، اگر فاصلهها به درستی رعایت نشوند، احتمال بدخوانده شدن وجود دارد. همچنین استفاده از علایم ویرایشی مانند ویرگول برای بهتر خوانده شدن مهم است. این در حالی است که این مسائل به کودکان و نوجوانان آموزش داده نمیشود.
این پژوهشگر با اشاره به خط ناخوانای برخی از کودکان و نوجوانان، توضیح داد: در نتیجه ناآگاهی درباره فاصلهگذاری و استفاده از علایم نگارشی، ممکن است متونی که توسط کودکان و نوجوانان نوشته میشود به درستی خوانده نشود. متاسفانه این افراد برای بهتر خواندن و نوشتن آموزش ندیدند.