عمران صلاحی (زاده اول اسفند ۱۳۲۵ – درگذشته۱۱ مهر  1385)شاعر، نویسنده، مترجم و طنزپرداز ایرانی بود. او نویسندگی طنز را با مجلاتی مانند توفیق شروع کرد. وی در هفته‌نامه « گل آقا» با نام‌های مستعار «ابوقراضه»، «بلاتکلیف»، «کمال تعجب»، «زرشک»، «تمشک»، «ابوطیاره»، «پیت حلبی»،« آب‌حوضی»، « جواد مخفی»، «راقم این سطور» و... می نوشت.

بی‌پیرایگی و به دور از تکلف نوشتن را می‌توان مهم‌ترین ویژگی آثار وی دانست. دهه‌های 1360 و 1370، جزو پرکارترین سال‌های عمر این طنزنویس برجسته بود. صلاحی سرانجام در یازدهم مهرماه 1385 به دلیل عارضه قلبی در بیمارستان توس تهران دار فانی را وداع گفت.

 

به زمین و زمان بدهکاریم

هم به این، هم به آن بدهکاریم

به رضا قهوه‌چى که ریزد چاى

دو عدد استکان بدهکاریم

به على‌ساربان که معروف است

شترِ کاروان بدهکاریم

شاخى از شاخ‌هاى دیو سفید

به یلِ سیستان بدهکاریم

مثل فرّخ‌لقا که دارد خال

به امیر ارسلان بدهکاریم

نیست ما را ستاره‌اى، اى دوست

که به هفت آسمان بدهکاریم

مبلغى هم به بانکِ کارگران

شعبۀ طالقان بدهکاریم

این دوتا دیگ را و قالى را

به فلان و فلان بدهکاریم

دو عدد برگ خشک و خالى هم

ما به فصل خزان بدهکاریم

هم به تبریز و مشهد و اهواز

هم قم و هم اصفهان بدهکاریم

به مجلات هفتگى، چندین

مطلب و داستان بدهکاریم

قلّک بچه‌ها به یغما رفت

ما به این کودکان بدهکاریم

مبلغى هم کرایه‌خانه به این

موجرِ بد زبان بدهکاریم

پیروى کرده‌ایم از دولت

به تمام جهان بدهکاریم

***

شعر دوم :

می رود ارابه  فرسوده ای – لنگان

 می کشد ارابه را اسبی نحیف و مردنی در شب

 آن طرف، شهری غبارآلود

 پشت گاری

 سطلی آویزان

 پر از خالی

 خفته گاریچی

مگس ها این ور و آن ور

 پشت گاری جمله ای:

 "بر چشم بد لعنت"

تمیز/تمییز:«تمیز» به معنی «تشخیص دادن و جدا کردن دو یا چند چیز مختلف از یکدیگر» است؛ این کلمه در زبان عربی به کار نرفته است. در عربی به جای آن «تمییز» می‌گویند. در متون قدیم فارسی به هر دو صورت به کار رفته است. امروزه در زبان فارسی برای بیان معنی یادشده تنها از واژه «تمیز» استفاده می‌کنند.

تمبر:این کلمه فرانسوی است و به قطعه کوچکی از کاغذ غالباً مستطیل شکل با کناره‌های دندانه دار با طرحی رسمی گفته می‌شود که روی پاکت نامه، بسته پستی یا مانند آن‌ها می‌چسبانند. برخی این واژه را به دلیل این اغلب Tamr تلفظ می‌شود، به صورت «تمر» می‌نویسند. در صورتی که تمر در زبان فارسی معانی دیگری دارد و به هیچ وجه معنی «تمبر» را نمی‌رساند.

برگرفته از کتاب «فرهنگ سخن»،تالیف استاد حسن انوری

وقتی به سراغ فضای مجازی می‌رویم، با تعداد زیادی کلیپ روبه‌رو می‌شویم که محض خندیدن من و شما تولیدشده است. کلیپ‌هایی که سازندگان آن برای وادارکردن ما به خندیدن دست به هر کاری می‌زنند. ماجرای این آشفته‌بازار، تنها به فضای مجازی محدود نمی‌شود .تلویزیون و تعداد زیادی از نشریات طنزمحور نیز از این آسیب بی‌بهره نمانده‌اند. وقتی تلویزیون را روشن می‌کنیم، با تعداد زیادی از مسابقات شعرخوانی و برنامه‌های تلویزیونی طنزمحور روبه‌رو می‌شویم که با دیدنشان این سؤال در ذهنمان مطرح می‌شود که تفاوت طنز و لودگی در چیست؟ چرا برخی برنامه‌های طنزمحور تلویزیون با اینستاگرام و دیگر اپلیکیشن‌های فضای مجازی از نظر کیفیت و تولید محتوا تفاوتی  ندارد؟ با دکتر اسماعیل امینی ، استاد زبان و ادبیات فارسی و پژوهشگر ادبی، درباره وضعیت طنز امروز در رسانه‌ها و چالش‌های آن گفت‌وگو کرده‌ایم. جدیدترین کتاب این شاعر و طنزپرداز شناخته‌شده با نام «جلسه طنز» که شامل مباحث آموزشی و کارگاهی است، چند روز پیش به همت انتشارات «روزبهان» چاپ و روانه بازار شد. 

 

لطفاً مختصری درباره تاریخچه طنزنویسی در ایران توضیح دهید .

برخی صاحب‌نظران ،شروع طنزنویسی را به دوران مشروطه نسبت می‌دهند که این باوری اشتباه است. طنز در ادبیات فارسی دارای تاریخچه‌ای بلندبالاست؛ به‌طوری‌که در آثار بزرگانی مانند عطار،مولوی ،حافظ ،سعدی ،بیدل ، صائب و حتی پیش از آن‌ها شاهد طنزنویسی‌های فاخری هستیم. اگرچه عبید زاکانی جزو بزرگان ادبیات فارسی است که بیشتر همتش را در زمینه  خلق طنز صرف کرده است؛ اما او اولین طنزنویس ادبیات فارسی نیست.پیش از عبید، آثار زیادی در این حوزه نوشته‌شده است که منظومه «درخت آسوریگ» ( مناظره یک بز و درخت خرما) از مهم‌ترین متون طنز پیش از اسلام در ایران به شمار می‌آید. به‌طورکلی از زمان رودکی تا روزگار ما، در شعر بسیاری از شاعران ما نشانه‌های طنز وجود دارد. خلاصه این‌که در تعریف طنز باید بگوییم این سبک ادبی صورت متعالی نقد به شمار می‌آید و ادبیات ما هیچ‌گاه از وجود این‌گونه ادبی، خالی نبوده است. 

 

تعریف جهانی طنز چیست؟

امروز،این تعریف اشتباه که «هر چیزی ما را بخنداند طنز است» باعث سوءتفاهم‌هایی در زمینه خلق طنز شده است. درصورتی‌که نگاه جهانی به طنز، نوعی نگاه خاص به زبان و رخدادهاست. ریشه ناآگاهی عمومی جامعه ما نسبت به طنز به ضعف نظام آموزشی‌مان برمی‌گردد؛ زیرا ما در مدارس و دانشگاه‌ها هیچ‌وقت از اصول طنزنویسی صحیح و طنز واقعی حرف نمی‌زنیم .

 

جای چه عناصری را در طنز امروز  خالی می‌بینید؟

امروزه متأسفانه همه‌چیز تحت سیطره سیاست قرارگرفته است و طنز نیز از این موضوع مستثنا نیست. تعداد بی‌شماری از طنزنویسان ما بر این باورند که طنز ،ابزاری برای تاخت‌وتاز به رقیب‌های سیاسی است. نه‌تنها شاعران و نویسندگان بلکه صداوسیما نیز درگیر این نوع دیدگاه اشتباه است. در طنز امروز، جای خالی نگاه انسانی به‌شدت احساس می‌شود. طنزپردازان، امروز باید به این نکته توجه داشته باشند که در طنز به‌جای طرفداری از جناح و گروه خاص سیاسی باید طرفدار مردم و انسانیت باشند. یکی از موارد دیگری که در طنزنویسی جایش خالی مانده ،اجرای تکنیک شخصی در زبان و روایت است. امروز زبان و نوع نگاه همه طنزپردازانی که به سرودن و نوشتن مشغول‌اند شبیه هم شده است. طنزپردازان روزگار ما  قصد دارند با آثارشان نظر عوام را جلب کنند به همین دلیل به سمت‌وسوی استفاده از زبان ساده و عامه‌پسند رفته‌اند . درنتیجه، زبان،اندیشه و روایت‌های همه آثار طنز روزگار ما  شبیه هم به نظر می‌رسد.

 

برخی طنزنویسان ،نبود حمایت‌های رسانه‌ای را دلیل کمرنگ شدن طنز روزگار ما می‌دانند،نظر شما چیست؟

هم‌اکنون طنزنویس خوب زیاد داریم اما باید به این نکته توجه داشت که دوره چهره‌سازی گذشته است و نمی‌توان نبود حمایت‌های رسانه‌ای و نداشتن تریبون را دلیل کمرنگ شدن طنز امروز دانست. امروزه اساسا انگیزه پیگیری کار فرهنگی وجود ندارد.برخی مسئولانی که شرایط را به این روز رسانده‌اند، هیچ‌وقت فکر نمی‌کردند به شرایطی برسیم که کتاب ،مجلات و روزنامه منتشر شود ولی تعداد انگشت‌شماری از مردم این محصولات فرهنگی را خریداری کنند. در این روزگار،شناخت طنز باید بیش‌ازپیش موردتوجه قرار گیرد؛اما امروز متأسفانه هیچ‌کس، نگران طنز نیست.

 

راهکارهای تقویت طنز چیست؟

 آموزش مداوم طنزنویسی به شاعران ، نویسندگان و حتی مردم از مهم‌ترین اولویت‌هاست. امروزه به دلیل ناشناخته بودن  طنز واقعی برای مردم ، هنرمندان و حتی مسئولان، با این رویکرد مواجهیم که از همه‌چیز توطئه درمی‌آورند . وقتی فردی یک شعر طنز می‌نویسد به‌سرعت در برابر او موضع می‌گیرند. بسیاری از افراد جامعه و مسئولان ما ،طنز را دشمن خود و هم‌فکرانشان می‌دانند این‌گونه است که دست طنزنویس بسته می‌شود.

 

لطفاً درباره کتاب جدیدتان توضیح دهید.

از چند سال پیش ،مجموعه یادداشت‌های آموزشی‌ام را جمع‌آوری کردم و همین تجربیات را که سابقه آن به همکاری‌ام با هفته‌نامه «گل‌آقا» برمی‌گردد، در کتابی با نام «جلسه طنز» منتشر کردم. محتوای این کتاب مباحث کارگاهی برای طنزنویسی ،شناخت و تحلیل طنز است. در طنزنویسی امروز، شاهد خطاهای تحلیلی زیادی هستیم. برخی طنزنویسان با این خیال که هر متنی که مردم را بیشتر بخنداند طنزی  موفق است شروع به نوشتن می‌کنند . این افراد ،گاهی با همین نوع تفکر به شوخی‌های گستاخانه‌ای دست می‌زنند.در حالی که طنز، گونه‌ای از نگاه کردن اندیشمندانه به زبان و جهان است . اتفاقاً این نوع طنزنویسی ملازمت چندانی با قهقهه زدن مخاطب ندارد. 

 

و سخن پایانی؟

امروز شبکه‌های مختلف صداوسیمای ما از برنامه‌های به‌اصطلاح طنز پرشده است.در برخی از این برنامه‌ها این باور، رایج شده که هر آن‌کس که غیر من است باید به باد سخره گرفته شود و من حق‌دارم او را تحقیر کنم. گسترش این نوع تفکر در رسانه ملی باعث می‌شود ذائقه مردم نسبت به طنز فاخر تغییر کند و گستاخی، جای طنز واقعی را بگیرد. نسل آینده با دیدن این برنامه‌ها ،استهزا کردن دیگران را هم‌معنا با طنز می‌انگارد.به اعتقاد من این موضوع باید جدی گرفته شود و مسئولان با جدیت چاره‌اندیشی کنند.

گروه ادب و هنر- روز گذشته، اولین جشنواره موسیقی «سنه» ویژه اقوام ایرانی با تجلیل از نفرات برتر به کار خود پایان داد. در این جشنواره که از 8 مهرماه شروع‌شده بود 25 گروه موسیقی به اجرای آثارشان پرداختند. گروه‌های موسیقی گیلکی، سیستانی، بختیاری، بلوچی، لکی، قشقایی، کردی، ترکمن، فارسی، خراسانی، بندری، مازنی، عربی، کرمانجی، بویراحمدی، فارسی دری، تالشی و اقلیم کردستان ازجمله شرکت‌کنندگان در این هم‌آوایی بزرگ بودند. برگزاری کارگاه شعر و ترانه توسط علیرضا قزوه، شاعر ،پژوهشگر ومنتقد ادبی از برنامه‌های قابل‌توجه این جشنواره بود.

گنجینه های شعر و موسیقی 

به گزارش  خبرگزاری مهر، دبیر جشنواره شعر و موسیقی اقوام ایرانی سه‌شنبه‌شب در آیین اختتامیه این جشنواره گفت: هر قوم ایرانی خاستگاه هنرهای والا و گنجینه‌ای از فرهنگ، هنر و سنن است. میان هنرهایی که انسان تاکنون به آن دست‌یافته، شعر و موسیقی آهنگ حیات و ضرب‌آهنگ زندگی است.

توجه به شعر و ادبیات در کنار موسیقی

مدیرکل صداوسیمای مرکز کردستان افزود:حضور شرکت‌کنندگان در این جشنواره را که هرکدامشان صلابت قومی در نگاهشان و روایتی در ساز و نوایشان بود، به کردستان مهرپرور و مهرنشین و سنندج، شهر خلاق موسیقی باید خوش‌آمد گفت.مرادی خاطرنشان کرد: توجه به موضوع شعر و ادبیات در کنار موسیقی از نقاط قوت این جشنواره است که به هنر، معنا بخشیده است. این جشنواره تنوع گویش‌ها و زبان‌ها را ارج می‌نهد. حضور استادان صاحب سبک در کنار استعدادهای جوان و حمایت از این هنرمندان، در آینده ظرفیت بزرگی را به رسانه ملی هدیه می‌دهد.

توجه رسانه ملی به ابعاد گوناگون شعر، ادب و موسیقی

همچنین به گزارش صداوسیمای استان کردستان،دکتر پیمان جبلی رئیس سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران در ارتباط ویدئو کنفرانسی ضمن تبریک سالروز میلاد پیامبر اکرم (ص) و امام جعفر صادق (ع) به ظرفیت موسیقایی غنی اقوام ایرانی اشاره کرد و گفت: توجه به ابعاد گوناگون شعر ،ادب و موسیقی در صدر برنامه‌های رسانه ملی خواهد بود. در برنامه جدید رسانه ملی، با نگاه ویژه‌ای استان کردستان در اولویت برنامه‌ها قرار خواهد گرفت.

برگزیدگان اولین جشنواره «سنه»

افشار مؤذن‌زاده، حیدر محمدی، مهرداد کرباسی، مریم رزاقی، سید بهاءالدین حسینی، مسعود مفیدی، مجتبی صادقی، طاهره تختی، کامبیز جهانبخشی، منصور دولتی، آذر میرزا پور، لاوک لطیف، شهریار کریمی، جمیل خالدی، رضا صالحی، غفور محمد زاده، عمران طاهری، احمد راهی مالک، محسن میرزا زاده، کورش اسد پور، ایرج قنبری و سید جلال‌الدین محمدیان برگزیدگان این دوره از جشنواره موسیقی «سنه» ویژه اقوام ایرانی بودند.

در این مراسم از مشاهیر هنرمند عرصه شعر و موسیقی کردستان، تعدادی از خانواده‌های شهدا و امیر دریادار شهرام ایرانی فرمانده نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران نیز تجلیل شد. از بخش های دیگر این مراسم تقدیر ویژه واهدای لوح تقدیر، تندیس جشنواره و کلید شهر خلاق موسیقی به استاد حسین کشت‌کار بوشهری، محمدجواد سوهانی و ماموستا شفیع کیمنه‌ای بود. در پایان نیز از تمبر و تندیس جشنواره موسیقی «سنه»، رونمایی شد.

انتخاب علی رحیمیان به‌عنوان  رهبر دایم ارکستر ملی 

علی رحیمیان،رهبر دایم ارکستر ملی شد.مدیرعامل بنیاد رودکی طی حکمی علی رحیمیان را به‌عنوان رهبر دایم ارکستر ملی ایران معرفی کرد.به گزارش روابط عمومی بنیاد رودکی، با تقدیم حکمی از سوی مهدی سالم، علی رحیمیان به‌عنوان رهبر دایم ارکستر ملی ایران معرفی شد.

 

 

گزیده شعر جوان تاجیکستان در بازار کتاب ایران

کتاب «بویی ز مولیان» شامل گزیده اشعار 10 شاعر جوان تاجیکستان به‌گزینش صفر عبدا... منتشر شد.

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران ، صفر عبدا... ادب‌پژوه تاجیک و استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه ابوریحان آلماتی (پایتخت قزاقستان) است.

در این کتاب شعرهایی از فردوس اعظم، بهرام رحمت‌زاد، طالب لقمان، مهرالدین صبوری، شهریار عالمی، شادی حسن شریف‌نیا، بزرگمهر بهادر، احسان رجبی، بزرگمهر تاج‌الدین و بابک سغدی آمده است.

 

رونمایی از نسخه خطی نفیس

نسخه خطی نفیس میرعماد که در کتابخانه سلطنتی کاخ گلستان نگهداری می‌شود، رونمایی شد.به گزارش ایسنا، این کتاب مرقع خط به خط نستعلیق و کتابت ممتاز «میرعماد» به سال ۱۰۰۷ هجری قمری و «عبدالرشید» و «عباس نوری» به تاریخ ۱۲۳۷ هجری قمری است که نقل از خط میرعماد کرده‌اند.این اثر قاجاری، شامل مجموعه ابیاتی از سعدی، حافظ و جامی است. همچنین درمیان خطوط نگاشته شده شعری در وصف پیامبر اکرم(ص) به چشم می‌خورد.

 

معرفی دبیران هنری و اجرایی جشنواره تجسمی فجر 

مسعود زنده روح کرمانی به‌عنوان دبیر هنری و جعفر واحدی به‌عنوان دبیر اجرایی شانزدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر منصوب شدند. به گزارش ستاد خبری شانزدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر، به پیشنهاد امیر عبدالحسینی دبیر کل جشنواره شانزدهم و با حکم محمد خراسانی زاده مدیرکل هنرهای تجسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مسعود زنده روح کرمانی  به‌عنوان دبیر هنری و همچنین جعفر واحدی  به‌عنوان دبیر اجرایی شانزدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر معرفی شدند.

 

آغاز فصل دوم تور کنسرت‌های علیرضا قربانی 

فصل دوم تور کنسرت‌های علیرضا قربانی با مدیریت هنری حسام ناصری از شهر یزد آغاز شد.به گزارش ایرنا، فصل دوم تور کنسرت‌های این خواننده قرار است مهر و آبان ماه امسال در شهرهای یزد، کاشان، شهرکرد، اصفهان، شیراز و تبریز برگزار شود.