در قره باغ چه میگذرد؟
گزارش هیئت سازمان ملل درباره وضعیت قرهباغ: شمار ارامنهای که در پی عملیات جمهوری آذربایجان، از قرهباغ به سوی ارمنستان گریختهاند از ۱۰۰ هزار نفر فراتر رفته است

رحیم پور-نخستین بار پس از ۳۰ سال، هیئت 12 نفره سازمان ملل با اهداف بشردوستانه به منطقه قرهباغ کوهستانی اعزام شده است.به دلیل شرایط بسیار پیچیده و حساس ژئوپلیتیکی منطقه قره باغ، سازمان ملل نزدیک به 30 سال به این منطقه دسترسی نداشت. اعزام هیئت سازمان ملل به منطقه قره باغ در حالی صورت گرفته است که به گفته آن ها، بیش از ۱۰۰ هزار نفر از مجموع ۱۲۰ هزار سکنه ارمنی تبار مقیم قره باغ کوهستانی، به دلیل حمله ارتش جمهوری آذربایجان در روزهای ۱۰ و ۲۰ ماه سپتامبر سال جاری میلادی، به ارمنستان پناهنده شده اند.به رغم آن که دولت الهام علی اف امنیت ارامنه باقی مانده در قره باغ کوهستانی را تضمین کرده است، در چند روز گذشته، نیروهای امنیتی جمهوری آذربایجان، شماری از مقام های جمهوری خودخوانده قره باغ کوهستانی را دستگیر و به باکو منتقل کرده اند.دستگیری های فعالان ارمنی قره باغ در شرایطی در دستور کار مقام های باکو قرار گرفته است که مقام های دولت الهام علی اف با دعوت از ارامنه برای ماندن در قرهباغ کوهستانی، خروج امن شهروندان ارمنی از این منطقه را نیز تضمین کرده بودند.«حکمت حاجیاف» مشاور سیاست خارجی رئیس جمهوری آذربایجان در همین خصوص گفته است: «جمهوری آذربایجان گذرگاه امن و آبرومندانهای را برای ارمنی هایی که به میل خود قصد ترک منطقه قرهباغ کوهستانی را دارند، فراهم میکند». حاجی اف همچنین اعلام کرد:«دولت باکو به آزادی رفت و آمد و خواسته ارامنه احترام میگذارد».دراین شرایط، مقام های دولت الهام علی اف به تازگی از اسکان اتباع جمهوری آذربایجان در قره باغ کوهستانی خبر داده اند. ناظران، تخلیه قره باغ کوهستانی از ارامنه و اسکان اتباع جمهوری آذربایجان در این منطقه را موید اعمال سیاست پاک سازی قومی دولت باکو می دانند. تردیدی نیست که خروج 100 هزار ارمنی از قره باغ کوهستانی، می تواند وجهه دولت الهام علی اف را در جامعه جهانی زیر سوال ببرد. به خصوص که با وجود تضمین امنیت ارامنه، طرح دستگیری های رهبران ارامنه همچنان ادامه دارد.اقدامات اخیر دولت باکو به معنای آن است که مقام های جمهوری آذربایجان در عمل هیچ گونه تضمینی برای اظهارنظرهای رسمی خود قائل نیستند. به عبارت دیگر، با آن که تنش های ارضی میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان پایان یافته اعلام شده است، رسانه های ارمنی از ادامه حملات نیروهای آذری به ارامنه خبر می دهند. در این شرایط ، حملات نظامیان جمهوری آذربایجان به ارامنه قره باغ ، با فرار گسترده ارامنه وحشت زده از اجرای سیاست پاک سازی قومی همراه شده است.
پاک سازی قومی در قره باغ کوهستانی؟
در حالی که نظامیان آذری از سوی برخی محافل ارمنی به جنایت جنگی در قره باغ کوهستانی متهم شده اند، «نیکول پاشینیان» نخست وزیر ارمنستان از دستگیری خودسرانه ارامنه قره باغی حین خروج از این منطقه بحران زده، ابراز نگرانی کرده است. در همین زمینه، دولت ارمنستان، دولت جمهوری آذربایجان را به پاک سازی قومی در قره باغ کوهستانی متهم کرده است، اما دولت باکو این اتهام را رد می کند. به گفته منابع ارمنی، حملات نظامی جمهوری آذربایجان به ارامنه قره باغ، بحران انسانی بی سابقه ای را در این منطقه برجای گذاشته و ده ها هزار نفر را به دریافت کمک های بشردوستانه محتاج کرده است.در یک جمع بندی کلی از تحرکات اخیر نظامیان جمهوری آذربایجان باید گفت: مقام های باکو با توجیه مقابله به مثل با ارامنه قره باغ، تلاش می کنند فشار بر آن ها را تشدید کنند.در این زمینه، رسانه های باکو و حتی آنکارا با تشویق مقام های دولت الهام علی اف به ویژه شخص رئیس جمهوری آذربایجان، این بخش از تلاش های وی را به عنوان خدمات به تاریخ این کشور معرفی می کنند. این درحالی است که با رویدادهای اخیر و حمایت های سازمان ملل و دولت های غربی، بعید به نظر می رسد که فشارهای دولت باکو بر ارامنه تداوم نداشته باشد.