تورم مهرماه تحت تاثیر «اجاره بها» و «آموزش»
مرکز آمار در حالی از صعودی شدن تورم در مهرماه خبر داده که نقش 2 گروه کالا و خدمات آموزش و اجاره بها در این رشد پررنگ است، نبض قیمت ها در مهرماه چگونه بود؟
حقگو- تازه ترین داده های مرکز آمار ایران از نبض شاخص قیمت مصرف کننده نشان می دهد که این شاخص در مهرماه امسال، با نقش آفرینی کالاهای غیر خوراکی و خدمات، 3 درصد افزایش پیدا کرده و به عبارت ساده تر قیمت ها طی یک ماه به طور متوسط 3 درصد افزایش یافته اند. این در حالی است که در مرداد، تورم ماهانه به کمترین میزان پس از شوک 12.2 درصدی ناشی از تغییر ارز 4200 در خرداد رسیده و 2 درصد ثبت شده بود. این شاخص در مرداد 2 و در شهریور، تورم ماهانه 2.2 درصد بوده و در نتیجه می توان گفت که سرعت رشد قیمت ها در مهرماه، با افزایش 0.8 واحد درصدی روبه رو شده است.
گزارش مرکز آمار در بخشی دیگر نشان می دهد در مهرماه، نرخ تورم ماهانه کالاهای خوراکی در حالی به 2.2 رسیده که این میزان در شهریور2.1 درصد بوده است. در واقع در این بخش سرعت رشد قیمت ها در مهرماه نسبت به شهریور، مقداری جزئی یعنی 0.1 واحد درصد تندتر شده است.
اما در بخش کالاهای غیر خوراکی همان طور که اشاره شد، وضعیت مقداری متفاوت است. به طوری که تورم ماهانه مهرماه 3.5 درصد محاسبه شده است که نسبت به تورم ماهانه شهریور (به میزان 2.2 درصد)، افزایش نسبتاً قابل توجه 1.3 واحد درصدی را نشان می دهد.
تورم ماهانه از نمایی نزدیک
مرکز آمار در بخش دیگری از گزارش خود، تصویر روشن تری از رشد قیمت ماهانه
گروه های کالایی ارائه می کند. بر این اساس در گروه عمده «خوراکی ها، آشامیدنی ها ودخانیات» بیشترین افزایش قیمت نسبت به ماه قبل، مربوط به گروه «میوه و خشکبار» (6 درصد) و گروه «گوشت قرمز و ماکیان» (4.3 درصد با محوریت مرغ ماشینی) بوده است.
در گروه عمده «کالاهای غیر خوراکی و خدمات» نیز گروه های «آموزش» (شهریه مدارس و دانشگاه ها) و اجاره بها بیشترین افزایش قیمت را نسبت به ماه قبل
داشته اند. با این اوصاف بی راه نیست این دو کالا را راهبران تورم مهرماه بدانیم. درباره آموزش، مشاهده می شود که این گروه همزمان با آغاز سال تحصیلی با تورم قابل ملاحظه 15 درصد روبه رو شده و این نرخ فاصله زیادی با نرخ تورم ماهانه همه گروه های کالایی دیگر دارد. اما درباره اجاره بها، تورم ماهانه 6.1 درصد ثبت شده است. اگر چه در این زمینه، نرخ تورم ماهانه برخی گروه های کالایی دیگر نظیر میوه و خشکبار (6 درصد) نیز مشابه است، اما نباید از سهم قابل توجه 30.72 درصدی این کالا/خدمت در سبد هزینه خانوارها در مقابل سهم 3.4 درصدی گروه میوه و خشکبار غافل شد.
در مهرماه گروه کالایی دارای تورم ماهانه منفی هم به ثبت رسیده است. «روغن ها و چربی ها» با محوریت (روغن نباتی جامد و روغن مایع) با کاهش قیمت 1.6 درصدی نسبت به شهریور روبه رو شده اند.
مسیر متفاوت تورم نقطه ای و 12 ماهه
طبق داده های اخیر تورمی، تورم نقطه ای مهرماه (یعنی شاخص قیمت ها در هر ماه نسبت به ماه مشابه سال قبل) را در شرایطی 48.6 درصد اعلام کرده که این میزان در ادامه یک روند کاهشی از مرداد به شمار می رود. این شاخص طی امسال پس از تغییرات صورت گرفته در تخصیص یارانه ارز 4200، از 39.3 درصد در اردیبهشت به 52.5 درصد در خرداد و سپس 54 درصد در تیرماه رسیده بود. اما پس از آن، به 52.2 درصد در مرداد و 49.7 درصد در شهریور کاهش یافت.
از طرف دیگر بررسی این داده ها نشان می دهد که شاخص تورم 12 ماهه (یعنی متوسط قیمت ها در 12 ماه اخیر نسبت به دوره مشابه قبل از آن)، که در آن، تغییرات کوتاه مدت موجب نوسان کمتری در آن می شوند، کماکان صعودی است و در مهرماه به 42.9 درصد رسیده است. روند افزایشی این شاخص از خردادماه (با افزایش 0.7 واحد درصدی و رسیدن به نرخ 39.4 درصد) آغاز شده است که می توان دلیل آن را نیز رشد قیمت ها پس از تغییرات ارز 4200 بیان کرد.
نبض تورم دهک ها در مهرماه
طبق داده های مرکز آمار، انعکاس اوج گیری تورم ماهانه کالاهای غیر خوراکی، را می توان در تورم دهک ها در ماه گذشته دید. از آن جایی که سهم کالاهای غیر خوراکی در سبد هزینه دهک های پردرآمد بیشتر است، رشد شاخص قیمت این کالاها در مهرماه، موجب شده تا در این ماه تورم ماهانه دهک های کم درآمد، کمتر و در حدود 2.7 درصد باشد و این میزان برای دهک های پردرآمد به 3 درصد (دهک دهم و هشتم) برسد.