خوانندگان محترم! در صفحه 10 روزنامه خراسان، پاسخگوی پرسش های حقوقی شما هستیم. شما می توانید پرسش های خود را در تمام زمینه های حقوقی، از طریق پیامک به شماره 2000999 ارسال کنید. لطفاً در ابتدای متن پیامک حتما کلمه «حقوقی» را قید فرمایید.
پرسش: شرکتی بازرگانی از من یک برگ چک بابت ضمانت دریافت کرد. این موضوع در قراردادی که امضا کردیم، همراه با شماره چک، ذکر شده است. با این حال، شرکت روی چک تاریخ درج کرده و برگشت زده است. آن ها حکم جلب مرا گرفته اند. آیا می توانم به استناد قرارداد، حکم جلب را لغو کنم؟
پاسخ: در صورتی که چک بابت ضمانت صادر شده باشد، صادرکننده بابت صدور آن چک تعقیب کیفری نمیشود. (بند د ماده 13 قانون صدور چک) بنابراین، میتوانید به شعبه صادرکننده حکم جلب مراجعه و قرارداد را به قاضی ارائه کنید. ماده ۱۳ قانون صدور چک بیان میکند: «در موارد زیر، صادر کننده چک قابل تعقیب کیفری نیست:
الف- در صورتی که ثابت شود چک سفید امضا داده شده باشد.
ب- هرگاه در متن چک، وصول وجه آن منوط به تحقق شرطی شده باشد.
ج- چنان چه در متن چک قید شده باشد که چک بابت تضمین انجام معامله یا تعهدی است.
د- هرگاه بدون قید در متن چک ثابت شود که وصول وجه آن منوط به تحقق شرطی بوده یا چک بابت تضمین انجام معامله یا تعهدی است.
هـ- در صورتی که ثابت گردد چک بدون تاریخ صادر شده یا تاریخ واقعی صدور چک مقدم بر تاریخ مندرج در متن چک باشد.»
صدور چک بابت امانت یا به عنوان ضمانت، صرفاً موجب از بین رفتن جنبه کیفری صدور چک بلامحل میشود.
به عبارت دیگر، اگر شما برای ضمانت اقدام به صدور چک بلامحل کرده باشید، به جرم صدور چک بلامحل مجازات نمیشوید، اما در صورتی که دارنده چک، حسن نیت داشته و از اصل ماجرا بیاطلاع بوده باشد، باید وجه چک به دارنده آن پرداخت شود.
به دیگر سخن، اگر چک با ظَهْر نویسی به شخص دیگری که از اصل معامله اطلاعی نداشته است، منتقل شده باشد، صادر کننده باید کل مبلغ چک را به وی پرداخت کند. در این فرض می توانید برای استرداد مبلغی که مازاد بر بدهی خود پرداخت کردهاید، علیه فروشنده اقامه دعوا کنید.