مهدی حسن زاده - همه ما این روزها تورم را کاملا حس می کنیم. اجاره خانه های سر به فلک کشیده، افزایش قیمت انواع مواد غذایی و گرانی روز افزون خودرو، مواردی از تورم شتابان است که قدرت خرید مردم را تحت تاثیر قرار داده، اما برای فهم ریشه اصلی افزایش تورم، نگاهی به روند رشد نقدینگی ضروری است.

اقتصاددانان معتقدند که ریشه اصلی تورم، رشد نقدینگی است. زمانی که تولید و عرضه کالا و خدمات تغییری نداشته باشد، افزایش حجم نقدینگی به منزله جریان یافتن پول بیشتر در اقتصاد و در نتیجه افزایش تقاضا برای کالاها و خدمات و رشد تورم است. ابتدا ببینیم نقدینگی دقیقا شامل چه چیزی است؟

نقدینگی شامل کل پول نقد در جریان در کشور و موجودی همه حساب های بانکی است. نقدینگی شامل پایه پولی ضرب در ضریب فزاینده است. پایه پولی عملا شامل پول نقد موجود در دست مردم و حساب های جاری و قرض الحسنه است. ضریب فزاینده نشان می دهد که نظام بانکی چند برابر سپرده‌ای که در اختیار داشته، پول بانکی خلق کرده است.

هم اکنون پایه پولی کشور براساس آخرین آمار، تا انتهای سال گذشته 353 هزار میلیارد تومان بود که ضرب در ضریب فزاینده که حدود 7 است، 2472 هزار میلیارد تومان نقدینگی کشور را تشکیل می دهد. پس به این ترتیب افزایش نقدینگی تحت تاثیر دو عامل افزایش پایه پولی  یا ضریب فزاینده صورت می گیرد. در این میان عامل اصلی و مهم تر در رشد نقدینگی، رشد پایه پولی است اما پایه پولی چیست و تحت چه عواملی افزایش می یابد؟

پایه پولی یا همان پولی که بانک مرکزی خلق می کند، شامل دارایی های این بانک است. مهم ترین جزء پایه پولی در دارایی های بانک مرکزی کشورمان، خالص دارایی های خارجی است که در حقیقت منابع ارزی متعلق به بانک مرکزی است که بخش عمده آن در خارج از کشور نگهداری می شود. توضیح این که بانک مرکزی در قبال دریافت ارز از دولت، ریال به دولت می دهد. از این رو بانک مرکزی هر مقدار ارز بیشتری از دولت بگیرد، ریال بیشتری هم در اختیار دولت قرار می دهد و به این ترتیب، پایه پولی و نقدینگی افزایش می یابد. در شرایط معمول بانک مرکزی بخشی از این افزایش پایه پولی را با فروش ارز و جمع آوری ریال جبران می کند ولی در شرایط تحریمی به دلیل دسترسی نداشتن به بخشی از درآمدهای ارزی، بانک مرکزی گاهی مجبور می شود، ارزی را که در حساب های خارجی در برخی کشورها بلوکه است از دولت بخرد و ریال آن را در اختیار دولت قرار دهد، در حالی که نمی تواند ارز بلوکه شده را به صورت حواله واردکنندگان بفروشد در نتیجه ارزش داریی های خارجی بانک مرکزی افزایش می یابد و این به منزله افزایش پایه پولی و تورم است.

شبیه همین اتفاق برای منابع ارزی صندوق توسعه ملی نیز اتفاق می افتد. به این ترتیب که چون منابع صندوق توسعه ارزی است و عمدتا نیز خارج از کشور ، هر زمان قرار باشد برای نیازهای داخلی از این صندوق برداشت شود، باید ارز این صندوق توسط بانک مرکزی خریداری و ریال آن به دولت واگذار شود و بانک مرکزی بتواند با دسترسی به این منابع ارزی و فروش آن به واردکننده، ریال چاپ شده را جمع آوری کند تا پایه پولی افزایش نیابد. با این حال چون منابع ارزی صندوق توسعه ملی نیز مانند منابع ارزی بانک مرکزی در دسترس نیست و گاهی به دلیل تحریم ها بلوکه شده است، فروش آن به بانک مرکزی و دریافت ریال آن  به منزله افزایش دارایی های خارجی بانک مرکزی و در نتیجه افزایش پایه پولی و نقدینگی است.

در حقیقت ،راز مقاومت بانک مرکزی در قبال برداشت از صندوق توسعه ملی همین است. چندی قبل در شرایطی که به دلیل ریزش شدید شاخص کل بورس، برخی خواستار برداشت از این صندوق برای حمایت از بازار شده بودند، همتی رئیس کل بانک مرکزی، ضمن مخالفت تلویحی با این درخواست در پست اینستاگرامی از مجموعه های حقوقی حاضر در بورس که طی چند ماه اخیر به دلیل رشد قیمت سهام شان منتفع شده اند، خواسته بود، در جهت نقدشوندگی بازار و محافظت در برابر نوسانات، اقدام کنند. اما موضع صریح تر وی، سه روز قبل و پس از گلایه وزیر بهداشت از روند کند پرداخت منابع برداشت شده از صندوق توسعه ملی برای مواجهه با کرونا، اتخاذ شد که در پست اینستاگرامی دیگری نوشت: بانک مرکزی برای کنترل ترازنامه خود و مهار تورم، چاره‌ای جز مقاومت در برابر خواسته‌هایی که در جای خود شاید ضروری باشد، ندارد. اجتناب از تسعیر ریالی تخصیص‌های ارزی صندوق توسعه ملی نیز در این زمینه است.

در مجموع، این شرایط موجب رشد قابل توجه دارایی های خارجی بانک مرکزی و به تبع آن رشد پایه پولی و نقدینگی شده است. برای مقابله با این روند چند سیاست کلان باید مدنظر قرار گیرد:

1- هرگونه تامین نیازهای داخلی از محل تبدیل ارزهای دور از دسترس به ریال متوقف شود و برای جبران کسری بودجه انتشار اوراق بدهی، فروش اموال دولت و درآمدهای مالیاتی جدید از مالیات بر عایدی سرمایه در اولویت قرار گیرد.

2- افزایش صادرات غیرنفتی و بازگشت ارز حاصل از صادرات در اولویت قرار گیرد تا درآمد ارزی جایگزین نفت که به طور مطمئنی بدون افزایش پایه پولی قابل تبدیل به ریال است، در دسترس کشور قرار گیرد.

3- با وجود همه تلاش ها برای کاهش واردات، باز هم برنامه تقویت تولیدات داخلی جایگزین واردات در بخش هایی که ارز زیادی برای واردات مصرف می کند ،لازم است.

 

پس از دیدار تیم‌های استقلال و پاختاکور، امروز دیگر نماینده فوتبال ایران یعنی پرسپولیس در مرحله یک‌هشتم نهایی لیگ قهرمانان آسیا از ساعت 17:10 به مصاف حریف خود خواهد رفت. سد محکم سرخ‌های ایران در مسیر رسیدن به مرحله یک‌چهارم نهایی السد قطر است؛ تیمی که تا پایان مرحله گروهی 14 گل به ثمر رسانده و با خط حمله قدرتمند خود مقابل نماینده ایران صف‌آرایی می‌کند. السد در این تورنمنت 4 گل توسط بغداد بونجاح به ثمر رسانده و پس از او حسن الهیدوس و اکرم عفیف قرار دارند که هرکدام 3 گل زده و 4 گل باقی‌مانده در این تورنمنت، توسط تاباتا، کازورلا،‌ هاشم علی و گل به‌خودی بازیکن تیم النصر به ثمر رسیده است. السد با تصمیم ژاوی سرمربی سرشناس خود در آخرین بازی مرحله گروهی با بازیکنان ذخیره مقابل سپاهان ایران قرار گرفت و حالا بازیکنان اصلی این تیم بعد از استراحت با نفسی چاق و آماده به بازی امروز رسیده‌اند. حضور بازیکنانی مثل سانتی کازورلا و اکرم عفیف نشان می‌دهد که نماینده کشورمان امروز کار بسیار سختی‌ خواهد داشت. ضمن این‌که نباید به سادگی از کنار نام بونجاح در خط حمله تیم قطری هم عبور کرد.

ستاره السدی‌ها ‌در مرحله گروهی 11‌بار روی دروازه حریفان خطر ایجاد و با 4 گل و 3 پاس گل عملکرد درخشان خود را تکمیل کرده‌. اما در سوی مقابل پرسپولیس هم در برابر ستارگان السد تیم دست و پا بسته‌ای نخواهد بود، چراکه در آخرین بازی مرحله گروهی با ارایه یک بازی زیبا، هجومی و تاکتیکی تیم شارجه امارات را با 4 گل شکست داد. پرسپولیس هم در بازی با شارجه به بلوغ تاکتیکی رسید و بازیکنان جدید تقریبا با تیم هماهنگ شده‌اند. احسان پهلوان با درخشش در آن بازی توانایی‌هایش را به رخ کشید. عیسی آل‌کثیر هم پایش به گلزنی باز شده و نفرات قدیمی هم به آمادگی کامل رسیده‌اند. وحید امیری و حتی عبدی نشان دادند که چقدر عطش برای خوب بازی کردن در پرسپولیس را دارند. 2 تیم 2 فصل پیش مقابل یکدیگر صف‌آرایی کردند و آن زمان ژاوی کاپیتان تیم السد بود و قبل از مسابقه 2 تیم در ورزشگاه آزادی از ژاوی نیز تقدیر کردند و درنهایت این تیم قدرتمند تسلیم ستارگان سرخ شد. گفتنی است در آخرین بازی این مرحله از ساعت 21:15 النصر‌ و التعاون عربستان به مصاف هم می‌روند تا با مشخص شدن چهره 4 تیم صعودکننده برای دیدارهای مرحله یک‌چهارم نهایی قرعه‌کشی صورت گیرد و تیم‌ها رقبای خود را بشناسند.

 ترکیب احتمالی پرسپولیس: حامد لک، شجاع خلیل‌زاده، محمد‌حسین کنعانی‌زادگان، سید‌جلال حسینی (سیامک نعمتی)، سعید آقایی، احمد نوراللهی، میلاد سرلک، بشار رسن، احسان پهلوان، وحید امیری، عیسی آل‌کثیر

 

 

 ژاوی: پرسپولیس پرشورترین تیمی است که در زندگی‌ام دیدم

ژاوی هرناندس سرمربی سرشناس السد در نشست خبری پیش از بازی تیمش مقابل پرسپولیس اظهار کرد: «برای رسیدن به پیروزی و صعود به مرحله یک‌چهارم نهایی بسیار هیجان‌زده هستیم. با پرسپولیس بازی داریم که بهترین تیم ایران است و می‌دانیم که یک بازی سخت و دشوار برای ما خواهد بود که شبیه به یک فینال است. برای پیروزی باید کنترل شده و با اشتیاق زیاد بازی کنیم و امیدوارم که با ارائه بهترین بازی خود در زمین به آن برسیم. در بازی قبلی مقابل سپاهان، اولویت ما استراحت دادن به برخی از بازیکنان بود تا آن‌ها را با اطمینان برای این بازی در اختیار داشته باشیم. پرسپولیس برای ما حریفی قدرتمند و دشوار خواهد بود و در این بازی باید سعی کنیم، مالکیت توپ و کنترل بازی را در دست داشته باشیم. باید در اوج آمادگی خود قرار داشته باشیم و این مهم‌‌ترین نکته است.» سرمربی السد همچنین گفت: «پرشورترین مسابقاتی که در طول زندگی حرفه‌ای خود دیده‌ام، همیشه مقابل تیم‌های ایرانی از جمله پرسپولیس بوده‌. این را به بازیکنانم گفته‌‌ام که آن‌ها همیشه با شور ‌و شوق زیاد بازی می‌کنند، به همین دلیل ما هم باید بسیار پرشور باشیم، چون این یک فینال است.»

سجادپور- دیوان عالی کشور رای قصاص نفس مرد سابقه دار معروف به «گرگ شهر» را تایید کرد و بدین ترتیب وی پای چوبه دار قرار گرفت.

به گزارش اختصاصی خراسان، اواخر فروردین سال 95، جوانی که به اتهام ساخت و فروش طلاهای تقلبی در مشهد تحت تعقیب بود پس از درگیری مسلحانه با کارآگاهان اداره عملیات ویژه پلیس آگاهی خراسان رضوی با اصابت چهار گلوله مجروح شد. به گزارش خراسان، کارآگاهان اداره عملیات ویژه پلیس آگاهی پس از دستگیری زنی که به ملاقات یکی از اعضای باند تحت تعقیب پلیس رفته بود به سرنخ هایی رسیدند که نشان می داد افرادی با جعل فاکتور اقدام به ساخت و فروش طلاهای تقلبی می کنند بنابراین کارآگاهان با کسب دستوراتی از قاضی حیدری (معاون وقت دادستان مشهد) در حالی وارد عملیات شدند که بررسی ها نشان داد سرکرده باند مسلح است، او با مشاهده کارآگاهان دست به سلاح برد و به سوی آن ها شلیک کرد. کارآگاهان اداره عملیات ویژه پلیس نیز متقابلا به سوی وی شلیک کردند و بدین ترتیب درگیری مسلحانه ای در منطقه رضاشهر مشهد رخ داد که در نهایت سرکرده این باند با اصابت چهار گلوله به شدت مجروح شد و به مرکز درمانی انتقال یافت. از سوی دیگر بررسی های پلیس مشخص کرد عامل درگیری مسلحانه در یک پرونده جنایی نیز تحت تعقیب پلیس قرار دارد و دارای 8 فقره سابقه کیفری است.

قتل با شلیک گلوله

با لو رفتن ماجرای جنایت مسلحانه در منطقه شیرحصار بزرگراه آسیایی مشهد، پرونده «گرگ شهر» وارد مرحله جدیدی شد.

این حادثه وحشتناک اواخر مهر سال 94 زمانی رخ داد که مأموران کلانتری سلطان آباد در جریان تیراندازی سرنشینان یک دستگاه پژو ۲۰۶ به سوی ام وی ام سواران قرار گرفتند و به جاده روستای شیرحصار عزیمت کردند. شیشه عقب خودروی ام وی ام ۱۱۰ شکسته شده و خون زیادی روی صندلی ریخته بود. در همین حال فردی که خود را از سرنشینان ام وی ام معرفی می‌کرد به مأموران گفت: از سوی سرنشینان پژو ۲۰۶ هدف حمله مسلحانه قرار گرفته اند که در این میان جوان ۳۰ ساله‌ای به نام «الف» با اصابت گلوله مجروح و به بیمارستان طالقانی منتقل شده است. بنابراین گزارش، در بررسی‌های بیشتر پلیس چهار متهم در این باره دستگیرشدند و یک دستگاه پراید هاچ بک خون آلود نیز توقیف شد. تحقیقات مشخص کرد که پراید مذکور سرقتی است و افراد تحت تعقیب در این پرونده جنایی نیز از سارقان حرفه‌ای هستند. این در حالی بود که یکی از متهمان دستگیر شده که ۱۱ فقره سابقه کیفری دارد علت این نزاع خونین مسلحانه را وجود یک زن اعلام کرد، اما متهم دیگری که به اتهام مشارکت در سرقت دستگیر شده بود ماجرای دیگری را مطرح کرد. او گفت: یکی از طرف‌های مقابل حدود ۲۰ کیلوگرم مایع ساخت شیشه (مواد مخدر صنعتی) را بیرون ریخت که همین موضوع منجر به ناراحتی طرف دیگر شد و این گونه نزاع مسلحانه رخ داد. اما یکی دیگر از متهمان سابقه دار از حمله «گرگ شهر» به ام وی ام سواران خبر داد و گفت: در باغ ویلای یکی از دوستان مان بودیم که «ج» (معروف به گرگ) با «ف» تماس گرفت و به صورت تلفنی با هم مشاجره کردند. فردی که آن سوی خط بود اظهار کرد: «الان برای دعوا می‌آیم!» سپس «ف» به ما گفت: زن‌ها را بیرون ببرید که اتفاقی برای شان نیفتد.

وقتی ما سوار بر ام وی ام قصد خروج از محل را داشتیم ناگهان گرگ شهر به همراه جوان دیگری به نام «ش» رسیدند و با اسلحه شکاری کمر شکن به سوی ما شلیک کردند که «الف» مجروح شد و چند روز بعد در بیمارستان طالقانی جان سپرد.  پس از وقوع این جنایت پرونده‌ای نیز در اداره عملیات ویژه پلیس مشهد گشوده شد.

گزارش خراسان حاکی است: «ج» متهم 43 ساله این پرونده (در زمان دستگیری) که با اتهامات دیگری نیز در دادسرای عمومی و انقلاب مشهد روبه رو شده بود پس از بهبودی نسبی د رمرکز درمانی پای میز محاکمه ایستاد چرا که گلوله های پلیس به نقاط حساس بدن وی اصابت نکرده بود و «ج» با تلاش کادر درمانی زندگی دوباره یافت.

صدور حکم قصاص نفس

 با تکمیل تحقیقات در دادسرای عمومی و انقلاب مشهد، کیفرخواست این پرونده با عناوین اتهامی متعدد صادر شد، اما از آن جایی که رسیدگی به اتهامات این فرد و دیگر همدستانش از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بود، این پرونده با صدور دستوری از سوی مقامات قضایی استان، به شعبه پنجم دادگاه کیفری یک خراسان رضوی ارسال شد و توسط قضات زبده این شعبه مورد رسیدگی دقیق قرار گرفت.

«ج» معروف به «گرگ شهر» در چندین جلسه دادگاه که به ریاست قاضی مصطفی بنده‌ای (رئیس وقت شعبه پنجم دادگاه کیفری یک خراسان رضوی) و مستشاری قاضی محمد شجاع پور فدکی برگزار شد پای میز محاکمه ایستاد و به سوالات فنی و تخصصی قضات با تجربه دادگاه پاسخ داد. او اگرچه تلاش کرد با داستان سرایی‌های خاص، حقیقت ماجرای تلخ جنایت مسلحانه را به بیراهه بکشاند، اما هر بار سوالات دقیق قضایی، او را در مخمصه‌ای گرفتار می‌کرد که به ناچار لب به اعتراف می‌گشود. بنابراین گزارش در نهایت قضات دادگاه شعبه پنجم کیفری یک استان خراسان رضوی با اخذ آخرین دفاعیات متهم مذکور و وکیل مدافع وی، به شور پرداختند و به اتفاق آرا او را به قصاص نفس و تحمل زندان محکوم کردند. در این رای که به وکلای طرفین پرونده ابلاغ شد و قابل فرجام خواهی در دیوان عالی کشور بود، اتهامات «ج» و همدستانش زیر ذره بین قضاوت قرار گرفته و با قراین و شواهد مستندی چون دانه‌های زنجیر به یکدیگر مرتبط شده بودند. 

مهر تایید دیوان عالی کشور

در عین حال رای صادره از سوی دادگاه، مورد اعتراض متهم و وکیل مدافع وی قرار گرفت و آن ها با استنادات و دلایلی دیگر، فرجام خواهی کردند بنابراین، پرونده معروف به «گرگ شهر» به یکی از شعب دیوان عالی کشور ارجاع شد و مورد بررسی های دقیق تر قرار گرفت. اما قضات با تجربه دیوان عالی نیز پس از مطالعه خط به خط اوراق این پرونده قطور و استنادات و دلایل قاطع و محکمه پسند دادگاه، هیچ گونه خدشه ای را به رای صادره وارد ندانستند و بر حکم قصاص نفس وی و تحمل زندان، مهر تایید زدند. به این ترتیب، گرگ شهر پای چوبه دار زانو زد تا شاید اولیای دم از اجرای حکم قصاص صرف نظر کنند و او زندگی دوباره ای باز یابد!!

بررسی‌ها نشان می‌دهد، اجرای مصوبه واردات یک میلیارد دلار کالا بدون انتقال ارز، به تازگی وزن تقاضای یک میلیارد دلاری به بازار تحمیل کرده است. کاهش تخصیص ارز دولتی برای واردات کالا و انتقال تقاضای ارز برای این کالاها به نیما، هم مزید بر علت شده است تا نرخ دلار در روندی افزایشی به 29 هزار تومان برسد. با این حال، خبرهای مثبت از رشد صادرات نفت و فراورده های نفتی به 1.5 میلیون بشکه در روز، چشم انداز کاهش نرخ را برای دلار در ماه های آینده ترسیم می کند.  

نرخ دلار در بازار آزاد این روزها روند صعودی خود را با شیب ملایمی ادامه می دهد. دیروز اقتصاد نیوز گزارش داد که دلار در ساعات آغازین بازار به قله 29 هزار تومان هم رسید. رقمی که باعث شد بازار ساز نرخ دلار را در صرافی ملی حد افزایش دهد و به 28 هزار و 550 و سپس 28 هزار و 700 تومان برساند. در ادامه و در شرایطی که فعالان بازار احساس کردند دلار به یکی از سقف های قیمتی خود رسیده است، فروش آن را افزایش دادند. موضوعی که منجر شد در نهایت دلار با یک کانال عقب نشینی به محدوده 28 هزار و 800 تومان و نرخ صرافی ملی نیز به 28 هزار و 600 تومان بازگردد.

چرا دلار  به 29 هزار تومان رسید؟

گزارش خبرگزاری فارس حاکی از آن است که نرخ ارز در هفته های اخیر به رغم افزایش عرضه ارزهای صادراتی در سامانه نیما، به دو دلیل رشد یافته و در عین حال،  امیدواری زیادی به کاهش قیمت ارز از ماه های آینده به وجود آمده است. این گزارش نشان می دهد یکی از دلایل جهش کنونی دلار، به کاهش عرضه کل ارز در بازار کشور بر می گردد. جایی که تامین بخشی از ارز مورد نیاز برای واردات با نرخ 4200 تومانی، به دلیل کاهش درآمدهای ارزی دولت، دیگر حذف و به سامانه نیما منتقل شده است. بر این اساس، اگر چه عرضه ارز حاصل از صادرات (غیر نفتی) در نیما نسبت به مرداد، افزایش بیش از 98 درصدی یافته، اما نتوانسته است مانع از افزایش نرخ بازار آزاد شود.

از سوی دیگر در هفته های اخیر، مجوزی برای واردات یک میلیارد دلار کالای دپو شده در گمرک، بدون انتقال ارز صادر شده که همین موضوع نیز موجب فشار بر منابع ارزی و ایجاد تقاضای یک میلیارد دلاری در مدتی کوتاه شده است. واردات بدون انتقال ارز یعنی این که تامین ارز برای واردات از جایی غیر از سیستم بانکی و در حقیقت از بازار آزاد تامین می شود. موضوعی که بانک مرکزی به دلیل تبعات رشد قیمت، به شدت مخالف آن است. در این باره گفته می شود فشارهای زیادی در درون دولت برای تصویب اجازه واردات بدون انتقال ارز وجود داشته و برخی فعالان تجاری نیز که در سال های اخیر سمت های مهمی را در اختیار گرفته اند، در تصویب این بخشنامه نقش داشته اند. این اقدام در شرایطی رخ داده است که وزارت صمت به عنوان مسئول تعیین مصارف ارزی کشور، مدت هاست بدون وزیر اداره می شود.

 احتمال کاهش قیمت دلار از ماه‌های آینده

اما در شرایطی که پیش بینی می شود آزادسازی برخی منابع ارزی خارج از کشور، به دلیل نبود برنامه مشخص تخصیص ارز، صرفاً تاثیر کوتاه مدتی در بازار داشته باشد، برخی خبرهای مثبت دیگر امیدوارکننده است. برآوردها حاکی از آن است که میزان صادرات نفت و فراورده های نفتی به تازگی افزایش قابل توجهی داشته است. 

این رقم در حالی که تا حد 260 هزار بشکه در روز کاهش یافته بود، هم اینک به سطح 1.5 میلیون بشکه رسیده است. به این ترتیب و با توجه به این که معمولاً تسویه معاملات نفتی در بازه‌های زمانی یک تا سه ماهه انجام می‌شود می توان انتظار داشت که در صورت مدیریت مصارف ارزی و ادامه این روند، در ماه‌های آینده عرضه ارز در اقتصاد ایران افزایش قابل توجه و بهای ارز کاهش و متقابلاً افت قابل ملاحظه ای پیدا کند. به گزارش خراسان، همچنین آزادشدن بخشی از منابع ارزی ایران در دیگر کشورها نیز عامل دیگری است که به افزایش عرضه ارز و کاهش قیمت کمک می کند.

بازار سرمایه کشور در اولین روز هفته یک وضعیت مشابه با روزهای قبل را تجربه کرد. جایی که در دقایق ابتدایی در ادامه وضعیت روز چهارشنبه شاهد فشار خرید و رشد قیمت ها بودیم اما هرچه گذشت فشار عرضه ها بیشتر و بیشتر شد و شاخص کل به رشد چهار هزار واحدی بسنده کرد. این در حالی بود که در دقایق ابتدایی شاخص کل حدود 23 هزار واحد رشد کرده بود.

به گزارش خراسان، سازمان بورس جهت کنترل رفتار سفته بازی و نوسان گیری یک روزه از ابتدای دیروز معاملات یک روزه را متوقف کرد. در این اطلاعیه تاکید شده است: "از شنبه مورخ 05/07/1399 تا اطلاع ثانوی، زمان سپرده شدن سهام از t+0 به t+1  تغییر می‌یابد. لذا انجام معامله روز مجاز نیست.بدیهی است فروش سهام خریداری شده در همان روز امکان پذیر نیست.گفتنی است بعد از ورود بازار به فاز نوسانی، بسیاری استراتژی خود را بر اساس خرید در کف و فروش در سقف قیمتی روزانه تنظیم  می کردند و منجر به نوسانات شدید در بازار می شدند. به خصوص برخی با دریافت اعتبار از کارگزاری ها این کار را انجام  می دادند و بعد از خرید و فروش سهام در یک روز مبلغ اعتبار را تسویه می کردند.

این تصمیم سازمان بورس منتقدانی دارد. منتقدان این تصمیم را ایجاد ممنوعیت و محدودیت غیرضروری و بازگشت به عقب قلمداد کردند و سلب حق خرید و فروش را درست نمی دانند اما موافقان آن را برای شرایط فعلی بازار ضروری می دانند. جایی که به دلیل  رفتار نوسان گیری، برخی سهم ها طی یک روز چند بار به سقف یا کف روزانه برخورد می کنند و به تعادل نمی رسند.

پیشتر نیز معاملات الگوریتمی تا اطلاع ثانوی ممنوع شده بود. این نوع معاملات که به کمک هوش مصنوعی و رایانه انجام می شود طبق تعریف و درخواست برنامه نویس، ممکن است در بازه های بسیار کوتاه زمانی سفارش های خرید و فروش به بازار ارسال کند که تنظیم آن برای معاملات بسیار کوتاه مدت منجر به تشدید نوسانات می شود.

دو روز قبل مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا باافتخار و به عنوان یکی از نشانه های تاثیر گذاری سیاست فشار حداکثری  آمریکا بر ایران اعلام کرد که « ما توانسته ایم جلوی 70 میلیارد دلار درآمد نفتی ایران را بگیریم. »

دیروز مقام دیگری از کاهش ۱۵۰ میلیاردی درآمدهای نفتی  ایران گفت که  در کمال تعجب این مقام یک مقام رسمی ایرانی بود.

روندی که طی ماه گذشته توسط دکتر نوبخت و جهانگیری تکرار شده بود، در کمال تعجب توسط ریاست جمهوری دنبال شد.

اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهوری 11 تیرماه با بیان این که  فروش نفت ایران به صفر نرسیده  و با همه محدودیت‌ها، فروش نفت با "روش‌های دیگر" ادامه دارد تاکید کرده بود :  حتی کشورهای "دوست" ایران هم "تقریبا جرئت این را‌که از ما نفت بخرند   ندارند. حدود دوماه بعد دکتر نوبخت معاون رئیس جمهور هم در سخنانی مشابه که نشان دهنده تاثیر گذاری   تحریم های آمریکاست، گفت: «شدیدترین مرحله تحریم نفت در برابر غذا بود اما الان در شرایطی هستیم که این بی‌انصاف‌ها و دژخیمان حتی برای غذا و دارو اجازه فروش یک قطره نفت را نمی‌دهند و اگر هم به فروش می رسد امکان تبادل مالی وجود ندارد.»

اظهاراتی سوال برانگیز که برای آن نمی توان تحلیل محتوای خوش بینانه ای تصور  کرد.

شاید نزدیک ترین گمانه درباره این سخنان رئیس جمهور و مقامات ارشد دولت تحلیل آن در فضای رقابت های سیاسی داخلی و پاسخ به انتقاد ها ازعملکرد دولت است به عبارتی این سخنان را می توان پاسخی دانست به فشارهایی که درفضای داخلی به دولت وارد می آید.ما هم قبول داریم اگر چه به عملکرد مدیریتی  دولت در حوزه های مختلف  انتقاد های جدی وارد است  اما  گاه برخی منتقدان دولت پا را از محدوده انصاف بیرون گذاشته و عملا بدون در نظر گرفتن محدودیت ها و فشار هایی که در عرصه سیاست خارجی بر دولت وجوددارد، عملکرددولت را نقد می کنند، اما سوال این است شخصیتی چون رئیس جمهور با سابقه چندین ساله در سیاست خارجی چگونه می تواند از تاثیرات این مواضع بر تشدید سیاست های دشمن ملت ایران یعنی کاخ سفید غافل شود آن هم در وضعیتی که ترامپ به هر ترفندی دست می زند تا وضعیت خود را در رقابت های انتخاباتی این کشور بهبود بخشیده و عملکردش را موجه جلوه دهد .آیا این سخنان رئیس جمهور و مقام های ارشد دولت اذعان به تاثیر گذاری سیاست های فشار حداکثری دولت ترامپ نیست؟ آیا این روش عقلانی است که برای منفعتی کوچک‌تر که همانا ساکت کردن برخی منتقدان داخلی است منفعتی بزرگ‌تر یعنی  شکست پروژه تحریم ها و فشار حداکثری را فدا کرد؟ پروژه ای که اگر دولتمردان کاخ سفید چه جمهوری خواه و چه دموکرات از تاثیرگذاری آن اطمینان حاصل کنند مطمئن باشید هیچ گاه این سلاح را در مقابل مردم ایران کنار نخواهند گذاشت .

لذا ادامه این استراتژی سوالاتی را برمی انگیزد.از جمله این که آیا دولت، اکنون را زمان مناسبی برای امتیاز گیری از دولت آمریکا می داند؟اگر چنین است آیا به رای آوردن ترامپ مطمئن است؟ آیا مذاکره با دولتی مستعجل معقول است؟ یا اگر دولت به رای آوری ترامپ مطمئن نیست این گونه موضع گیری که موقعیت دشمن قسم خورده این ملت را تحکیم می کند، چه تفسیری دارد ؟آیا کارکرد چانه زنی داخلی و پیاده سازی استراتژی فشار از پایین و چانه زنی از بالا را دارد؟

به نظر می رسد حتی اگر دولت به این جمع بندی رسیده که راه برون رفت از شرایط اقتصادی  مذاکره است  که با توجه به تجربه عمل کردن دولت قبلی و فعلی آمریکا به تعهدات شان دربرجام ، این گزاره  جای  بحث جدی است، آیا این ایام و قبل از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا وقت مناسبی برای ورود به بحث مذاکره با این دولت که حداقل در نظر سنجی های فعلی شانس کمتری برای پیروزی دارد و به عبارتی دولت مستعجل است می باشد ؟

اما فارغ از نیت گویندگان کارکرد موثر این اظهارات مدیران دولتی همچون دکتر جهانگیری و‌دکتر نوبخت و در راس آن رئیس جمهور محترم پالس صریح به دولت فعلی و آینده ایالات متحده است که تحریم ها  به اندازه ۱۵۰ میلیارد و نه به اندازه ۷۰ میلیارد اثر  کرده است .دکتر روحانی دیروز سخن از آدرس غلط گفت.این‌که به مردم آدرس غلط ندهیم که منشا همه مشکلات کاخ سفید است .ما هم با بخش قابل توجه این سخنان موافقیم که منشا بسیاری از مشکلات ایران عزیز و انقلاب اسلامی دشمنی آمریکاست اما به همان میزان معتقدیم که مردم ابعاد داخلی و خارجی آدرس صحیح مشکلات را می‌دانند.  نبایست به دشمن قسم خورده ایران و انقلاب اسلامی آدرس درست  داد.تقریبا همه کنش گران سیاسی با طیف های مختلف متفق القول اند که ایران و آمریکا در بزرگ ترین کارزار جنگ اراده ها هستند.روزگاری که بایست مراقب باشیم در دقایق طلایی این کارزار گل به خودی نزنیم.

 

جمعه‌شب ساعت 19:20 شبکه سه سیما، فیلم مستندی از دیدار صمیمانه جمعی از راویان دفاع مقدس با رهبر معظم انقلاب را پخش کرد. این فیلم مستند 42 دقیقه‌ای که به مناسبت هفته دفاع مقدس و با عنوان «غیررسمی» روی آنتن رفت، محصولی از مؤسسه پژوهشی-فرهنگی انقلاب اسلامی ( دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌ا... العظمی خامنه‌ای) بود و به دیدار پنج‌شنبه 30 آبان 98 ایشان و راویان دفاع مقدس می‌پرداخت. «غیررسمی» قرار بود دیشب ساعت 20 از شبکه افق بازپخش شود و امشب ساعت 20 نیز از شبکه مستند بازپخش می شود.

روایت‌های ادامه‌دار غیررسمی

ساعتی پس از پخش این فیلم مستند، سیدمحمدعلی صدری‌نیا کارگردان مستند «غیررسمی» در توئیتر نوشت: «مجموعه مستند «غیررسمی» زاویه‌ای متفاوت از رهبریِ آقاست؛ روایتی از جلسات صمیمانه و غیر رسمی پنج شنبه‌شب‌های رهبر انقلاب با فعالان فرهنگی هنری و علمی کشور. شاید دیدار راویان دفاع مقدس با آقا، تازه رسمی‌ترین جلسه از میان همه این جلسات باشد. و این تازه اول راه است...» بنا بر آن چه صدری‌نیا نوشته، فیلمی که جمعه‌شب از شبکه سه سیما پخش شد، نخستین قسمت از مجموعه فیلم‌های مستند «غیررسمی» بود و این مجموعه ادامه خواهد داشت. بخشی از جلسات رهبر انقلاب در طول سال های مختلف، با طیف‌های مختلف علمی، اجتماعی، فرهنگی و هنری که در فضایی صمیمانه برگزار شده و رهبر انقلاب پای نظرات و درددل‌های آن‌ها می‌نشینند، از سال 95 در قالب جلسات «پنج‌شنبه‌شب‌ها» برگزار شده است و گویا «غیررسمی» قرار است راوی این جلسات باشد.

در «غیررسمی» چه گذشت؟

نخستین قسمت از مستند «غیررسمی» با روایت بامزه بعضی از شرکت‌کنندگان در این دیدار از رفتن به جبهه آغاز شد؛ نوجوانانی که به سیاق معمول آن سال‌ها، شناسنامه‌هایشان را دستکاری می‌کردند تا بتوانند به جبهه اعزام شوند. در ادامه صدای واقعی ضبط‌شده در درگیری‌های یک عملیات که با تصویرسازی ترکیب شده بود، روی آنتن رفت. محمد احمدیان از راویان شرکت‌کننده در این دیدار، روایتی تکان‌دهنده از شهید اسدی را نقل کرد که با یک ضبط صوت کوچک روشن، وارد عملیات شد. این ضبط صوت صدای لحظات آخر شهید را ضبط کرد؛ جملاتی که مو بر تن انسان راست می‌کرد. احمدیان گفت لحظاتی که گاهی از کارش خسته می‌شود، به یاد این خاطرات می‌افتد و باز هم انگیزه می‌گیرد.

با گذشت یک چهارم از فیلم که «آقا» رسید، فضا تغییر کرد. حاج‌حسین یکتا دیدار و صحبت‌ها را آغاز کرد و بعد کم‌کم نوبت به راویان دیگر رسید. حسن باخرد با لهجه مشهدی از جوانانی گفت که قهرمانانی زمینی و قابل دسترس بودند. او با لحن شنیدنی خود، نقلی جالب از شهید علیرضا طوسی گفت که جانش را دوست داشت و به قول راوی و مادر شهید، «جان‌عزیز» بود. رهبر انقلاب هم در بخشی از بیانات خود در این باره گفتند: «فقط ستاره‌های دفاع مقدس الگو نیستند، آحاد رزمنده‌ها الگو هستند.»حضرت  آیت‌ا... خامنه‌ای با ذکر خاطره‌ای از یک سرگرد ارتشی، تأکید کردند که رزمنده‌ها پیش از شهادت، به اصطلاح «نوربالا می‌زدند.»

محمد احمدیان روایت روزی را گفت که تصمیم گرفت راوی شود. او یک جا درباره روایت‌هایش برای دانش‌آموزان اردوی راهیان نور یک جمله طلایی گفت: «من قصه جنگ می‌گفتم، اما پیدا بود آن‌ها عاشقی می‌شنیدند.» در ادامه ویدئویی منتشرنشده از رهبر انقلاب در خطوط مقدم جبهه کردستان پخش شد و مریم کاتبی راوی بانوی دفاع مقدس، از همان روزها و حضور ایشان در کردستان روایت کرد.

صحبت‌های  محسن محسنی راوی روشندل دفاع مقدس، از لحظات تأثیرگذار و بسیار جذاب قسمت اول «غیررسمی» بود که در انتهای این مستند آمد. او که هر دو دست و هر دو چشم خود را به واسطه انفجار مین از دست داده، درباره این انفجار گفت: «بعد از این که دو سال از مجروحیتم گذشت، مردم به عیادت می‌آمدند و می‌گفتند شما دین تان را به اسلام و انقلاب ادا کردید، حالا دیگر نوبت ماست. حرف غم‌انگیزی بود. یعنی چی که یک انسان دین اش را ادا کرده؟ مگر می‌شود یک آدم زنده باشد، راه برود و حرف بزند و بگوییم دیگر دِینی ندارد؟ کسی که کاری ندارد، به معنای دقیق کلمه مرده. برای من قابل قبول نبود. سؤال برای من ایجاد شد که چرا زنده ماندم. جوابش برای من این بود که کاری روی دوش من است. جنگ سال 67 تمام شد و الان در سال 98 همچنان دارم می‌جنگم. جنگ امروزم سخت‌تر و سهمگین‌تر است.»

کاربران چه گفتند؟

«غیررسمی» در قسمت اول، پربحث و پرواکنش بود. کاربران شبکه‌های اجتماعی توئیت‌ها و کامنت‌های فراوانی درباره این مستند نوشتند. در ادامه شماری از واکنش‌های کاربران را به این مستند می‌خوانید:

هما: مستند «غیررسمی» دیدنش همانا و گریستن برای جاماندگان شهادت، چه در دفاع مقدس، چه در فتنه‌ها، همانا...

محسن عرب: من داستان جنگ می‌گفتم، آن‌ها داستان عاشقی می‌شنیدند

کمانگیر: من به عنوان یک جوون که این‌ها رو اولین بار بود می‌شنیدم، فقط گفتم کاش این خاطرات چه به نقل از راویان چه به نقل از خود دیگر رزمندگان و جانبازان و خانواده شهدا در برنامه‌هایی ضبط بشوند تا برای نسل‌های آینده بمانند.

امینی: منم دارم می‌بینم، چه حرف‌های جالبی می‌زنن.

زهرا آشتیانی: خدا رو شکر که شماها هستید. کاش برنامه روایتگریتون از صداوسیما پخش می‌شد.

صادق قهرودی: جا داشت یه کم طولانی‌تر باشه با صحنه‌های اصلی جنگ.

هاشم مسعودی: به نظرم قصه نرسیدن راوی‌ها در آن پنج شنبه که کنسل شده و حسرت نرسیدن خیلی کمک می‌کرد که نپرداختید.

زهرا وفادار: واقعا عالی و متفاوت بود. البته که ما منتظر غیررسمی‌ترها هستیم.

امیر: توی این وضعیت واقعا این مستندی که زحمتش رو کشیده بودید عالی و آرامش‌بخش بود.

صائبی: کاری که چند سال است باید انجام شود و به تاخیر می‌افتد، نشان دادن زاویه‌های غیررسمی از زندگی و جلسات که بسیار برای مخاطب به خصوص نسل جوان مهم و تاثیرگذار است.

حاجی‌نژاد: بعد از مدت‌ها این دیدارهای صمیمی رو از قاب سیما دیدیم. چقدر خوبه این چنین جلساتی رسانه‌ای بشن. واقعا حال‌وهوای خوبی داشت.

ونوس: ما منتظر دیدن بقیه غیررسمی‌ها در همان شب‌های جمعه هستیم.

حمیدرضا: خیلی حالمو خوب کرد.

 خبر کوتاه بود؛ «اسناد به‌دست‌آمده از سرویس اطلاعات رژیم سابق عراق، نشان می‌دهد که خاندان پهلوی و برخی نزدیکانشان در جریان جنگ هشت‌ساله، از رژیم بعث حمایت کرده‌اند تا به ایران حمله کند.»(ایسنا به نقل از شبکه عراقی «الاتجاه»-31/6/99) روز 31 شهریورماه امسال بود که این خبر در فضای مجازی انتشار یافت و به‌سرعت ترند شد؛ آن هم درست در چهلمین سالروز آغاز جنگ تحمیلی رژیم بعثی عراق علیه ایران. این خبر، واکنش‌های متعدد و فراوانی را درپی داشت؛ موافقان و مخالفان درباره آن به اظهارنظر پرداختند. بااین‌حال، سخن‌گفتن درباره صحت و سقم خبری که اسنادش در کشور دیگری قرار دارد و هنوز در دسترس عموم نیست، ساده به‌نظر نمی‌رسد؛ اما این خبر چندان هم بدون سابقه نیست؛ چندسال قبل بود که اسناد ارتباط برخی مقامات رژیم پهلوی با صدام فاش شد و نشان داد که آن‌ها، پس از فرار از ایران، سر از بغداد درآورده‌اند و برای به‌دست آوردن دوباره قدرت، دست به دامن رژیم بعث شده‌اند.

اسناد تأیید می‌کنند

یکی از اسناد بسیار مهمی که توسط مجید تفرشی، سندپژوه و کارشناس تاریخ معاصر ایرانِ مقیم لندن، در این زمینه منتشر شد، گزارشی است که در 16 آبان سال 1359، توسط «کریس رندل» یکی از مسئولان بخش خاورمیانه وزارت خارجه بریتانیا به رشته تحریر درآمد. رندل می‌نویسد: «یکی از دلایل یورش بی‌محابای حکومت عراق به خاک ایران، اطلاعات گمراه‌کننده ایرانیان تبعیدی از جمله شاپور بختیار، مبنی بر این بود که احتمالا به دلیل وجود اغتشاش در ارتش و بی‌ثباتی رژیم، به‌دلیل مخالفت مردم، به‌ویژه در خوزستان، ایران قادر به جنگ نخواهد بود و مخالفت مردم موجب برافراشته‌شدن پرچم نیروهای آزادی‌بخش خواهد شد.» افزون بر این، تفرشی از گزارش دیوید میرز، رئیس بخش خاورمیانه وزارت خارجه انگلیس در روز سوم مهرماه سال 1359 نیز، پرده برمی‌دارد که براساس آن، بختیار در روز 31 شهریورماه، روز آغاز تجاوز ارتش بعث به ایران، در بغداد حضور داشته‌است. بااین‌حال، این گزارش ها تنها درمورد بختیار و فعالیت‌های اوست. اگر بخواهیم موضوع خبر تازه‌انتشاریافته را بررسی کنیم و بگوییم که ارتباط میان خاندان پهلوی و صدام وجود داشته‌است، چه؟ به سراغ مجید تفرشی می‌روم تا از او در این‌باره بپرسم. تفرشی می‌گوید: «من درباره سند منتشرشده اخیر، امکان راستی‌آزمایی ندارم؛ چون منشأ عراقی دارد. درباره ارتباط مستقیم خانواده پهلوی با صدام [هم] اسنادی ندیده‌ام. ولی این ارتباط و تعامل، دست‌کم به طور غیرمستقیم، از طریق ارتباط ارتشبد غلامعلی اویسی و‌ تلاش‌های دیگر نظامیان سلطنت‌طلب وجود داشته است.» از او درباره نام این نظامیان سوال می‌کنم و تفرشی چند اسم در اختیارم می‌گذارد: «ارتشبد بهرام آریانا، سپهبد عزیز پالیزبان و سرتیپ جواد معین‌زاده». به این ترتیب، مجید تفرشی به عنوان یک سندپژوه، به ارتباط غیرمستقیم صدام و خانواده پهلوی باور دارد. او در گفت‌وگوی دیگری تصریح می‌کند: «من معتقدم که توصیه‌های دکتر بختیار و ارتشبد اویسی به صدام، حتما موثر بوده است، در کنار توصیه‌های کشورهای عربی و چراغ‌سبزهای آشکار و پنهان کشورهای غربی. اما این‌که تا چه حد تاثیر داشت، نمی‌توانم ارزیابی کنم. اما به نظر می‌رسد که توصیه‌هایی از نوع توصیه‌های دکتر بختیار، صدام را در زمان‌بندی حمله متقاعد کرد و این‌که انجامش امکان‌پذیر است. به همین دلیل در این‌که چه زمانی به ایران حمله کند و چقدر احتمال پیروزی هست، نقش دکتر بختیار غیرقابل انکار است.»

ماهیت رژیم پهلوی را ارزیابی کنید

موضوع را با دو کارشناس تاریخ دیگر هم مطرح می‌کنم تا برای پاسخ به سوالم، به جمع‌بندی برسم. مسعود رضایی، پژوهشگر برجسته تاریخ معاصر و نویسنده کتاب «سیاست و تاریخ معاصر ایران»، پاسخی می‌دهد که در جمع‌بندی کلی نظرات او، سخنان تفرشی تأیید می‌شود. او تصریح می‌کند که خبر را در فضای مجازی دیده و هنوز سند را ملاحظه نکرده‌است، اما به من می‌گوید: «ببینید، بقایای رژیم پهلوی، دشمن انقلاب اسلامی بوده و هستند و از طرفی هم، در سوابق این رژیم، شاهد وابستگی به بیگانه هستیم. برای این خاندان، تنها سلطنت بر ایران اهمیت داشت و مهم نبود که قدرت را چگونه به دست می‌آورد. محمدرضا پهلوی، هم در شهریور 1320 و هم در مرداد 1332، با کمک بیگانگان قدرت را به چنگ آورد. بنابراین، این‌که آن‌ها برای به دست آوردن دوباره قدرت، دست به دامن صدام شده‌ باشند، نه چیز عجیبی است و نه محال. پهلوی‌ها طی دوران حکومتشان نشان دادند که حتی به قیمت وابستگی محض و سلطه همه‌جانبه بیگانه بر کشور، سعی در حفظ حکومت خودشان دارند. خود رضاشاه هم چنین رویکردی داشت، در ابتدای کار بحث وابستگی او به انگلیس مطرح بود و بعدها در سال‌های پایانی حکومتش که گمان می‌کرد هیتلر و رژیم نازی قدرت را قبضه خواهد کرد، سعی کرد وابستگی به آلمان را در دستور کار خودش قرار دهد؛ ملاحظه می‌کنید که خاندان پهلوی ذات وابسته‌ای دارد و اصلا از آن‌ها بعید نیست که چنین رویکردی داشته‌باشند.»

پهلوی‌ها انکار نکردند

برای تکمیل بحث با دکتر هادی وکیلی هم تماس می‌گیرم؛ دانشیار گروه تاریخ دانشگاه فردوسی و پژوهشگر تاریخ معاصر ایران؛ او در این‌باره می‌گوید: «تیم سلطنت‌طلب‌های مقیم فرانسه و آمریکا، از سال 1358، یعنی مدت‌ها قبل از جنگ، ارتباطشان با عراق شروع شد؛ نمونه‌های متعددی داریم که این طیف و البته، طیف ضدانقلاب، سفرهایی به بغداد داشتند و با مسئولان رژیم صدام ارتباط می‌گرفتند؛ بختیار طی سخنانی، از این موضع دفاع ‌کرد و این مسئله آن‌قدر آشکار و مشهور است که خیلی هم نیازمند یافتن سند و مدرک نیست. از آن طرف، بختیار هیچ‌وقت رابطه داشتن با فرح و رضا پهلوی را انکار نکرد و بلکه معتقد بود نهایتاً ایران باید دارای رژیم شاهنشاهی باشد و خب، سلطنت پهلوی را هم می‌توان به ایران برگرداند. در ارتباطِ با واسطه بختیار و خاندان پهلوی، تردیدی وجود ندارد.» این استاد تاریخ به موضوع مهمی درباره روابط خاندان پهلوی با صدام اشاره می‌کند و می‌گوید: «اگر فرح یا رضا پهلوی مخالف ارتباط بختیار، اویسی و... با صدام بودند، دست‌کم در هشت‌سال جنگ فرصت داشتند که به این رویکرد اعتراض کنند. اما آن‌ها ترجیح دادند تا امروز، یعنی بعد از 40 سال، این مسئله را به سکوت برگزار کنند. در ارتباط بختیار با رژیم صدام شکی نیست؛ وقتی همین بختیار از خاندان پهلوی اسم می‌برد و از حمایت آن‌ها سخن به میان می‌آورد و آن‌ها هم تکذیب نمی‌کنند، چه می‌توان گفت؟»

سخنان دکتر وکیلی مرا به یاد گزارش «جولیان ایمری»، معاون اسبق وزارت خارجه انگلیس می‌اندازد؛ او از دوستان و علاقه‌مندان به شاپور بختیار بود؛ ایمری در گزارش مفصل خود، می‌نویسد که «بختیار از احتمال انجام یک کودتا برای بازگرداندن سلطنت به ایران به وسیله به تخت‌نشاندن رضا پهلوی» صحبت کرده‌است. از سوی دیگر، ایمری تصریح می‌کند که در دیدار با بختیار و اویسی، آن‌ها درباره «دریافت کمک از اشرف پهلوی» سخن گفته‌اند و می‌افزاید: «تعجبی ندارد اگر هر دو آن‌ها به‌نوعی مورد پشتیبانی و حمایت خانواده سلطنتی باشند.» داود آلیانس، دوست یهودی و صهیونیست بختیار که به نمایندگی از او با «آنتونی پارسونز»، سفیر اسبق بریتانیا در تهران و نماینده وقت این کشور در سازمان ملل دیدار کرده‌بود، تصریح داشت که «بختیار پول زیادی برای عملیات دارد. صحبت‌هایی از فوران نعمت عراقی به میان آمد و قرار بود اسرائیلی‌ها هم کمک کنند.» آلیانس در دیدار با «دیوید میرز»، از ارتباط بختیار با خاندان پهلوی و صدام سخن گفت و بی‌پرده اظهار کرد: «بختیار هم‌اکنون در پول غلت می‌زند و آماده برای اقدام است.» این اقدام، با حمله همه‌جانبه ارتش بعثی عراق به مرزهای ایران، به مرحله عمل رسید.

چه می‌توان گفت؟

سعی می‌کنم سخنان کارشناسان و اطلاعاتی را که بررسی کرده‌ام، کنار یکدیگر بگذارم تا به نتیجه‌ای قابل‌طرح برسم. تقریباً تردیدی باقی نمی‌ماند که خاندان پهلوی چه مستقیم و چه غیرمستقیم، با صدام ارتباط داشته‌اند؛ آن‌ها در این سال‌ها کوچک‌ترین مخالفتی با وطن‌فروشی امثال بختیار و اویسی ابراز نکردند؛ شاید چنان‌که مسعود رضایی می‌گوید آرزو داشتند با این ترفند، دوباره قدرت را در دست بگیرند؛ همان‌طور که در سوم اسفند 1299، سوم شهریور 1320 و 28 مرداد 1332، این موقعیت را با استفاده از قدرت مالی یا نظامی بیگانگان به دست آوردند. برای گسترده‌ترکردن این بحث، باید منتظر اسناد بیشتری ماند.

 

 

گزارش تاریخی مرتبط

رئیس جمهور با اشاره به این که آمریکا در سه سال اخیر 150 میلیارد دلار به کشور لطمه زده، گفت که اگر مردم می خواهند لعن و نفرین کنند، آدرس آن «واشنگتن دی سی، کاخ سفید است» و کسی آدرس اشتباهی ندهد. این سخنان رئیس جمهور اما  با واکنش هایی نیز همراه شد و بسیاری با اشاره به این که این سخنان به نوعی پالس مثبت به دشمن برای امیدوار شدن به ادامه تحریم های‌شان است، به انتقاد از سخنان دکتر روحانی پرداختند.

در طول تاریخ شاهد این میزان توحش کاخ سفید نبوده ایم 

حجت الاسلام حسن  روحانی روز گذشته و در جلسه ستاد ملی مقابله با کرونا، با اشاره به اقدامات خصمانه آمریکا علیه مردم کشورمان اظهار کرد: «آمریکایی‌ها به تازگی اعلام کردند که ده‌ها میلیارد دلار به ایران لطمه زدیم. در عرض سال‌های ۹۷، ۹۸ و ۹۹ حداقل ۱۵۰میلیارد دلار به کشور لطمه زدند. با تحریم غلط و غیرقانونی و بی جا و ضدانسانی و عملیات تروریستی، جلوی دارو و درمان و مواد غذایی را گرفتند آن‌ها آدم‌هایی هستند که هیچ وقت ما در تاریخ، کاخ سفید را با این توحش ندیده بودیم. بزرگ ترین توحش را انجام دادند.» به گزارش ایرنا رئیس جمهور روحانی ادامه داد: «آقایی که اسمش وزیر خارجه است ولی وزیر جنایات است با افتخار می‌گوید که ما 70 میلیارد جلوی منابع ایران را گرفتیم. نگذاشتیم در اختیار ایران قرار گیرد به دشمنی با ملت ایران و ضربه به ایران افتخار می‌کنیم، پس فردا دیدیم آمدند افتخار کردند که ما پنج میلیارد دلار ایران از صندوق داشت می‌گرفت از آی ام اف که آمریکا مانع شد اگر گرفته بودیم صرف دارو و درمان می‌شد.»

آدرس تمام فشارها و مشکلات بر مردم، کاخ سفید است

حجت الاسلام روحانی در بخش دیگری از سخنان خود، دلیل اصلی مشکلات کشور را فشارهای خارجی دانست و گفت: «مردم برای کمبود و مشکلات در کشور اگر می‌خواهند لعن و نفرین کنند، آدرسش کاخ سفید در واشنگتن است. آدرس اشتباه کسی به آن ها ندهد. عده‌ای به خاطر منافع غلط گروهی و باندی به مردم آدرس غلط ندهند. آدرس صحیح تمام جنایات و فشار بر مردم عزیز ایران واشنگتن دی سی، کاخ سفید است و آن‌هایی که داخل این ساختمان هستند، این همه جنایات علیه ملت ایران روا داشته اند و شما می‌بینید هر روز فشار و مشکلات است». رئیس جمهور افزود: «مردم می بایست در این سال ها زندگی خیلی راحت تری می داشتند می‌بایست اجناس به مراتب ارزان تر می بود، می‌بایست دلار به قیمت معقولش می بود، تمام این جنایات پای کاخ سفید است. جمهوری اسلامی پای عهدش باقی مانده است. یک جانبه پای همه مقررات مانده است. حالا یک وقتی بود حرف حقی می‌زدیم دو سه تا کشور از ما حمایت می‌کردند اما امروز فقط دو سه کشور از آمریکا حمایت می‌کنند.» وی ادامه داد: «ما لعن و نفرین و کینه مان را با آدرس صحیح و درست بفرستیم آن کسی که جنایتکار است، کاخ نشین کاخ سفید است، منشأ تمام مشکلات مردم از صهیونیست، ارتجاع و تندروی های آمریکاست، امروز فرمانده این کار در آمریکاست و دارد علیه مردم ایران جنایت می کند.»

واکنش های توئیتری 

این سخنان رئیس جمهور  با واکنش هایی نیز در فضای مجازی همراه شد و بسیاری از کاربران توئیتری با بیان این که بخش زیادی از مشکلات کشور محصول ناکارآمدی مدیران و مسئولان است به انتقاد از سخنان رئیس جمهور پرداختند که در ادامه می خوانید:

*  ‏روحانی در حالی میگه که «مردم اگر لعن و نفرین دارند برای گرانی اجناس، آدرسش آمریکاست» که سال 92 گفته بود، «شرم نمی کنید که هر روز دست در جیب مردم می کنید، نمی توان تمام ناکارآمدی ها را پای تحریم نوشت».

*عزت ا... ضرغامی هم در توئیتی نوشت: وضع مردم خوب نیست. قبول! لعن و نفرین‌مان را باید به آمریکا بکنیم. قبول! اما سوال از رئیس جمهور این است که در این شرایط، اعتراف به این دو گزاره، بیشتر امیدوار کردن آمریکا به ادامه تحریم هاست یا حل مشکل مردم؟!

* به روحانی باید حق داد. واقعا شرایط دولت روحانی از سال 92 تا حالا کلی فرق کرده. اگه اون موقع تحریم بود، الان جنگ اقتصادیه و آمریکا با تمام قدرت داره به ایران فشار میاره.

*می خوام یه نامه حاوی لعن و نفرین و چند تا فحش بنویسم و به آدرس «واشنگتن دی سی، کاخ سفید» ارسال کنم. هرکی نامه داره بگه که هزینه پست سرشکن بشه...

*عملکرد دولت تعریفی  ندارد ولی کشور هم واقعا هیچ وقت در چنین شرایط تحریمی نبوده است.

*پمپئو میگه ما جلوی 70 میلیارد دلار از منابع رو گرفتیم،  روحانی میگه 150 میلیارد دلار بوده! الان دقیقا چقدر جلوی منابع مارو گرفتن ؟

مدیر صندوق پالایشی یکم گفت: تا پایان مهلت پذیره‌نویسی صندوق پالایشی یکم، چهار میلیون نفر از این صندوق استقبال کردند و 20 درصد واحدهای صندوق به فروش رسید.

داود رزاقی در گفت‌وگو با فارس تصریح کرد: بر اساس استخراج آمارهای اولیه، حدود چهارمیلیون نفر از واحدهای صندوق پالایشی یکم استقبال وآن ها را خریداری کردند که ارزش واحدهای خریداری شده، بیش از 13 هزار میلیارد تومان است که البته آمار نهایی و قطعی پس از مغایرت گیری  به طور رسمی اعلام خواهد شد.

مدیر صندوق پالایشی یکم در خصوص این که چه میزان از واحدهای سرمایه‌گذاری پالایشی یکم به فروش رسید، گفت: حجم صندوق پالایشی یکم 60 هزار میلیارد تومان بود که در نهایت 13 هزار میلیارد تومان معادل بیش از 20 درصد از حجم صندوق از سوی مردم خریداری شد.

وی درباره تخفیف واحدهای پالایشی یکم گفت: تاکنون که به صورت رسمی به ما اعلام شده تخفیف 20 درصدی برای مردم در نظر گرفته شده است. 

رزاقی درخصوص  این که رئیس جمهور  هفته قبل اعلام کرده واحدهای صندوق پالایشی یکم برای مردم با 30 درصد تخفیف در نظر گرفته شود، گفت: من هم این را شنیده‌ام  اما هنوز مصوبه‌ای دریافت نکرده ایم و فعلاً به صورت رسمی همان 20 درصد اولیه به عنوان تخفیف درنظر گرفته شده است تا ابلاغ جدید دریافت شود.

 

کسانی که قبلاً کرونا گرفته‌اند همچنان باید مراقبت کنند که بار دیگر مبتلا نشوند. رئیس جمهور در جلسه ستاد ملی مقابله با کرونا از آمار نگران کننده ابتلای مجدد بیماران کرونا خبر داد و گفت تصور نمی‌شد کسی که یک بار به کرونا مبتلا شده بار دیگر مبتلا شود اما بر اساس گزارش وزیر بهداشت  ۱۴ درصد از کسانی که امروز بستری هستند، سابقه ابتلای قبلی به کرونا دارند.

روحانی ادامه داد: هفته گذشته از کمیته های امنیتی – اجتماعی و درمان خواسته ام برنامه ویژه ای را برای برخورد و مجازات افراد بدون ماسک و خدمت دهندگان به این افراد در تهران، طراحی و به جلسه روسای کمیته های ستاد ملی مقابله با بیماری کرونا در روز پنج شنبه  ارائه کنند. این برنامه و مقررات در نهایت پس از تصویب در جلسه آینده ستاد، ابتدا در تهران بزرگ  و بعد در شهرهای بزرگ دیگر کشور اجرایی و عملیاتی خواهد شد. وی افزود: با تصویب ستاد ملی کرونا به استاندارها و ستاد مقابله با کرونا در هر استان این اختیار داده شد که اگر جایی را ضرورت دیدند که   برای یک هفته تعطیل شود، پیشنهاد خودشان را به کمیته امنیتی – اجتماعی یعنی وزارت کشور بدهند و در نهایت با تأیید آقای رحمانی فضلی و آقای دکتر نمکی، برای یک هفته آن مقررات اجرایی و عملیاتی ‌شود.

 روحانی ادامه داد: در وهله اول کسانی که مسئول ارائه خدمتی عمومی هستند، از رانندگان تاکسی و وسایل نقلیه عمومی تا کارمندان و کارکنان ادارات و بانک‌ها اگر از ماسک استفاده یا مقررات را رعایت نکنند، مشمول مجازات خواهند شد و در وهله بعد نیز هر کسی که بدون رعایت دستورالعمل‌ها و استفاده از ماسک در عرصه‌های اجتماعی حضور یابد، با او برخورد و مجازات خواهد شد.

عبدالهی- از پشت درخت بیرون می‌آید و به آهستگی خودش را به مرد میان‌سالی می‌رساند که در حال صحبت با تلفن‌همراه است. رفیقش که ترک موتور نشسته، دستش را دراز می‌کند و مثل عقاب گوشی را از دست مرد می‌زند. به چشم بر هم زدنی، موتور چنان شتابی می‌گیرد که حتی اگر آن مرد میان‌سال، از شوک سرقت گوشی‌اش هم بیرون بیاید، هرگز به گرد پایشان نخواهد رسید.

احتمالا این روایت برای شما هم خیلی تعجب‌برانگیز نیست و طی ماه‌های اخیر لااقل یک‌بار چنین ماجرایی را از زبان دوست و آشنا شنیده‌اید. روایت‌هایی که گاه همین قدر ساده نبوده و بعضا تهدید سارقان هم چاشنی‌اش شده است؛ مثل گذاشتن چاقو زیر گلو برای رهاکردن گوشی تلفن همراه. تازه‌ترین اتفاق هم انتشار کلیپی دلخراش از حمله شبانه چندنفر به یک زن در دزفول بود که در فضای مجازی دست‌به‌دست شد؛کلیپی که از آن به عنوان «سرقت وحشیانه ۳ مرد مسلح از یک زن در دزفول» نام بردند و مرکز ارتباطات رسانه‌ای ناجا هم دیروز به خراسان گفت که توضیحات تکمیلی درباره این اتفاق اعلام خواهد شد.

آمار ناجا از افزایش سرقت‌ها در ماه‌های اخیر

در ماه‌های گذشته سرقت‌های کوچک از قبیل سرقت از داخل اتومبیل‌ها و جیب‌بری، موبایل‌دزدی و کیف‌قاپی‌ها افزایش یافته است و آمار ناجا هم این افزایش را تایید می‌کند. آمار رسمی در این‌باره مربوط به صحبت‌های سردار «فرامرز به‌گذر» جانشین پلیس آگاهی ناجاست که آمار پنج‌ماهه سرقت‌ها در کشور را ارائه کرده است: «در پنج‌ماهه اول امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل در بین سرقت‌های مهم، سرقت اماکن ۲۹ درصد، سرقت مغازه ۲۶ درصد، سرقت موتورسیکلت ۱۴ درصد، اتومبیل ۱۰ درصد، کیف‌قاپی ۱۰ درصد و منزل ۵ درصد افزایش یافته است». البته سردار «به‌گذر» این نکته را هم گفته است که «با تلاش‌های ماموران ناجا، کشفیات مجموع سرقت‌ها در پنج‌ماهه سال جاری هم رشد ۱۴ درصدی داشته است».

درد بیکاری و مشکلات اقتصادی 

آن‌طور که برخی مسئولان و کارشناسان اعلام کرده‌اند، افزایش بیکاری‌های ناشی از کرونا و تشدید مشکلات اقتصادی، از جمله دلایل افزایش سرقت‌ها در ماه‌های اخیر بوده است. به گفته «سردار علیرضا لطفی» رئیس پلیس آگاهی تهران بزرگ، «یقینا مشکلات مختلف به ویژه مشکلات اقتصادی در حوزه جرایم تاثیرگذار بوده و یک‌سری سرقت‌های خرد مانند سرقت‌ قطعات و لوازم خودرو و موبایل‌قاپی افزایش داشته است». سردار لطفی این نکته را هم گفته است که «بیش از 50 درصد سارقان دستگیرشده در ماه‌های اردیبهشت، خرداد و تیر در تهران، برای بار اول مرتکب جرم شده بودند و این نشان می‌دهد که این اتفاقات بی‌تاثیر از شرایط روز نیست».

این راهش نیست

براساس اظهارنظرهای مقام‌های انتظامی، تردیدی نیست که مشکلات اقتصادی کشور در افزایش میزان سرقت‌ها به ویژه سرقت‌های خُرد اثرگذار بوده است. هرچند باید پذیرفت که مشکلات اقتصادی فشار مضاعفی به برخی طبقات اجتماعی آورده است، اما آن‌چه واضح است این‌که، مطمئنا روی‌آوردن به سرقت راه‌حل این مشکل نیست، چرا که علاوه بر ایجاد رعب و وحشت و حس ناامنی برای دیگران، مجازات‌های سنگینی دارد و می‌تواند مسیر زندگی مرتکبان این جرم را هم به‌کلی تغییر دهد.