بازگشت ترکیه و یونان روی ریل تنش
رئیسجمهور ترکیه، یونان را به حمله نظامی تهدید کرد و گفت: وقتی زمانش برسد میتوانیم یک شب ناگهان بیاییم، اردوغان چه اهدافی از این رجزخوانیها دارد؟

کامیار-درحالی که اتحادیه اروپا سعی دارد تا سطح تنشها بین ترکیه و یونان بر سر ادعاهای ارضی در دریای مدیترانه را کاهش دهد، اما جنگ لفظی بین مقامات دو طرف نشان میدهد که تنشها به مرحلهای رسیده که هر لحظه احتمال درگیری نظامی بین دو کشور میرود. درعین حال برخی تحلیلگران دور جدید این تنشها را با انتخابات ریاستجمهوری پیشرو در ترکیه و تحریک احساسات ناسیونالیستی از سوی اردوغان بیارتباط نمیدانند. تنشها در روزهای اخیر پس از آن شدت گرفت که تعدادی از جنگندههای ترکیه بر فراز دریای اژه در حال گشتزنی بودند که اقدام یونانیها در رهگیری این جنگندهها تنشها بین دو کشور را وارد مرحله جدیدی کرد.مقامات ترکیه ادعا کردهاند که در تاریخ 23 آگوست، یونان از طریق رادار سامانه اس-۳۰۰ مستقر در جزیره کرت، جنگندههای اف-۱۶ ترکیه را ردیابی کردند. منابع نظامی ترکیه اعلام کردند کشوری که جنگندههای یک کشور متحد در سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) را به عنوان هدف متخاصم از طریق رادار ردیابی میکند، یک رفتار خصمانه مطابق با قوانین درگیری ناتو انجام داده است.به دنبال این اتفاقات، رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه هر آن چه را که تاکنون نگفته بود علیه یونان به زبان آورد که دست کمی از اقدام نظامی نداشت. اردوغان در سخنانی هشدار داد که یونان در صورت ادامه نقض حریم هوایی ترکیه و ایجاد مزاحمت برای هواپیماهای این کشور بر فراز دریای اژه، بهای سنگینی خواهد پرداخت. اردوغان خطاب به یونانیها گفت:«ای یونان! به تاریخ نگاه کن. حرفی برای یونانیها داریم، ازمیر را فراموش نکنید.وقتی زمانش برسد میتوانیم یک شب ناگهان بیاییم.آن چه من درباره آن صحبت میکنم یک رویا نیست». ازمیر شهری در سواحل دریای اژه است که یونانیها آن را اسمیرنا مینامند و این شهر در اواخر جنگ جهانی اول از سوی یونان اشغال شد و ترکیه هرگز آن را به عنوان بخشی از یونان به رسمیت نشناخت تا این که نیروهای ترکیه در سال ۱۹۲۲ این شهر را از یونانیها پس گرفتند. اردوغان همچنین تاکید کرد که سلطه یونانیها در جزایر دریای اژه نزدیک به ترکیه به هیچ وجه آنها را مقید به چیزی نمیکند و وقتی زمانش برسد ترکیه هر کاری را که لازم باشد، انجام میدهد.در دهههای اخیر موضوعاتی همچون آبهای سرزمینی، مناطق دریایی مورد مناقشه، مسلح کردن جزایر و نقض حقوق اقلیت تُرک در تراس؛ مناطق مسلمان نشین یونان ازجمله مواردی است که غالباً موجب تنش بین آنکارا و آتن شده است.اگرچه اختلافات بین ترکیه و یونان ریشه تاریخی دارد اما در سالهای اخیر برخی مسائل به این اختلافات دامن زده است. ترکیه که به شدت به منابع نفت و گاز برای اقتصاد رو به رشد خود نیاز دارد، درصدد است تا بخشی از نیازهای خود را از بستر دریای مدیترانه تامین کند و به همین منظور بر سر این منابع با یونان درگیر شده است، زیرا یونان نیز درباره این منابع ادعای مالکیت دارد و همین مسئله سطح تنشها بین دو طرف را تشدید کرده است.تنش ترکیه و یونان بر سر جزیره «کاستلوریزو» در دریای مدیترانه که منابع گازی زیادی را در خود جای داده است، جایی است که دو رقیب بر کنترل منابع حیاتی آن متمرکز شدهاند.
رجزخوانی اردوغان برای تحریک ملیگرایان
جدای از تقابل ترکیه و یونان بر سر منابع گازی مدیترانه و جزایر مورد مناقشه، اما در برهه کنونی رجزخوانیهای اردوغان مصرف داخلی نیز دارد. با توجه به این که سال آینده انتخابات ریاست جمهوری ترکیه برگزار خواهد شد و اردوغان سعی دارد به هر نحوی شده بتواند دوباره در مسند قدرت باقی بماند، لذا مانور قدرت اخیر در برابر آتن برای ترغیب افکارعمومی در داخل ترکیه است تا از اردوغان چهرهای ملی به نمایش بگذارد که رگ غیرتش برای تامین منافع ملی به جوش آمده است.مواضعی که اردوغان در ماههای اخیر در قبال تحولات منطقهای و جهانی به ویژه در قبال بحران اوکراین از خود نشان داده است تا حدی میزان محبوبیت و جایگاه او را در بین مردم ارتقا داده است و این سیاست در ماههای منتهی به انتخابات نیز با شدت بیشتری ادامه خواهد یافت تا مخالفان داخلی را کنار بزند و برای سومین بار متوالی کرسی ریاست جمهوری را تصاحب کند. از آن جا که ملیگرایان ترکیه هم از نمایش قدرت اردوغان در برابر رقبای خارجی به وجد میآیند این اقدامات میتواند ملیگرایان را برای رای دادن به اردوغان مجاب کند.شواهد و قرائن حاکی از این است که هیچ افق روشنی برای کاهش سطح تنشها بین ترکیه و یونان وجود ندارد و از آن جا که هیچ یک از دو طرف حاضر به عقبنشینی از خواستههایشان نیستند تنشها روز به روز افزایش خواهد یافت.