نهنگهای عنبر هم الفبا دارند!
نهنگ عنبر موجود جذابی است و در میان گونههای مختلف جانوری بزرگترین مغز را دارد که ۶ برابر مغز انسان است. به باور دانشمندان، مغز نهنگها احتمالا بهشکلی تکامل یافته است تا آنان بتوانند رفتار هوشمندانه و منطقی داشته باشند. این موجودات بسیار اجتماعی، رفتارهای پیچیدهای دارند و قادرند گروهی تصمیم بگیرند. درباره نهنگ عنبر هنوز کشفنشدههای زیادی وجود دارد. از جمله نظام آوایی معروف به «کدا» که هنوز کاملا شناخته نشده است و این جانوران بهوسیله آن با هم ارتباط برقرار میکنند. اما تحقیقات جدیدی که در مجله «نیچر کامونیکیشن» منتشر شده حاکی از آن است که شیوه ارتباطی نهنگ عنبر درواقع بسیار جامعتر و پیچیدهتر از آن چیزی است که پیش از این تصور میشد.
تیمی از محققان به رهبری پراتیوشا شارما در آزمایشگاه هوش مصنوعی و علوم کامپیوتر امآیتی (MIT) با همکاری پژوهشگران پروژه ستی (CETI) برای تجزیه و تحلیل این کدها از الگوهای آماری استفاده کردند و موفق شدند ساختاری را در زبان نهنگها شناسایی کنند که به ویژگیهای اصوات پیچیدهای که انسانها استفاده میکنند، شباهت دارد. «ستی» سازمانی غیرانتفاعی است که بر استفاده از هوش مصنوعی برای درک نهنگها متمرکز است. به گزارش ام آیتی، این گروه، با استفاد از ترکیب الگوریتمهای تشخیص و طبقهبندی، ۸ هزار و ۷۱۹ کد از حدود ۶۰ نهنگ عنبر را که طی ۱۱ سال جمعآوری شده بود، تجزیه و تحلیل کردند. این محققان دریافتند که ارتباط نهنگها ساده و تصادفی نیست و ساختار مشخصی دارد. این کشف به محققان امکان داد تا صداهایی را که پیشتر شناسایی نکرده بودند، تشخیص بدهند.
جیکوب آندریاس، استادیار آزمایشگاه هوش مصنوعی و علوم کامپیوتر امآیتی، میگوید که تجزیه و تحلیل قبلی از تشابه نظام ارتباطی نهنگ عنبر به هیروگلیف مصری (واژهنگاشت و هجاها) خبر میداد، در حالی که این نظام ارتباطی به حروف شبیه است.»
با وجود آن که این گروه هنوز مطمئن نیستند آن چه کشف کردهاند، میتواند معادل حروف، موقعیت زبان یا عبارات زبانی انسانی تفسیر شود یا نه اما باور دارند که شباهت بسیاری میان کدهایی که تجزیه و تحلیل کردهاند، وجود دارد.
گام بعدی این تیم ساختن الگوهای زبانی است که نهنگها از طریق آن یکدیگر را صدا میزنند و همچنین بررسی چگونگی ارتباط این صدا زدنها با رفتارهای مختلف است. شارما میگوید که قصد آن ها ساخت نمونهای کلیتر است که بتوان برای همه گونهها به کار بست. او با اشاره به این که در ابتدای راه قرار دارند، از ادامه آهسته و پیوسته این مسیر خبر میدهد.