غول کنکور در جهان
دانش آموزان دیگر کشورها هم برای ورود به دانشگاه در یک ماراتن نفس گیر شرکت می کنند یا شیوه های دیگری برای دانشجو شدن دارند؟
ناصری - کنکور سال 99 بالاخره برگزار شد اما ظاهرا داستانهای مربوط به کنکور تمامی ندارد. از تصویرهایی که از سوالات در فضای مجازی منتشر شد، بگیرید تا خودکشی پسری با معدل 19 و نیم که فکر می کرده کنکورش را خراب کرده است. البته از حق نباید بگذریم که سنجیدن زحمات 12 سال درس خواندن در 4 ساعت کمی بی انصافی است و باعث فشارهای زیادی به دانش آموزان می شود و شاید به همین دلیل هم باشد که نماینده های مجلس در دوره های مختلف تصمیم به حذف کنکور گرفته اند اما بد نیست بدانید داستان کنکور و مشقات این ماراتن نفس گیر، تنها مخصوص دانشآموزان ایرانی نیست و در بسیاری از کشورهای جهان هم آزمونهای سراسری برای ورود به دانشگاهها برگزار میشود که از بعد فراگیر بودن و تاثیرات اجتماعی، آموزشی و روانی آن، دست کمی از کنکور ما ندارد. البته در کشورهای دیگر، دانشگاه هایی هم وجود دارند که بدون گرفتن آزمون سخت، حتی در رشته های خوب هم دانشجو می پذیرند اما برای حضور در این دانشگاه ها باید پول زیادی هزینه کرد.
چین - گائوکائوی نفس گیر
چینی ها هم برای حضور در دانشگاه باید حتما در یک آزمون سراسری شرکت کنند که به آن «گائوکائو» می گویند. برای مردم چین ازجمله والدین و دانش آموزان، ورود به دانشگاه یک رویا محسوب می شود. چینی ها بر این باورند کسانی که از دانشگاه دانش آموخته می شوند، می توانند فرصت های بیشتری در مقایسه با دیگران برای ورود به مشاغل دولتی داشته باشند و کسانی که به این فرصت های شغلی دست پیدا کنند، در واقع امکانات بسیار زیادی خواهند داشت. از نکات جالب توجه برگزاری کنکور در چین این است که به دلیل پهناور بودن و وسعت مناطق محل برگزاری، کنکور در برخی نقاط سه روز به طول می انجامد. در مجموع می توان گفت استرس کنکور در چین بسیار بالا و این استرس تا حدی است که هرساله دانش آموزان زیادی بعد از کنکور روانه بیمارستان یا دچار مشکلات جدی روحی و جسمی می شوند تا آن جا که نمونه هایی از خودکشی پس از اعلام نتایج کنکور به دلیل قبول نشدن هم دیده می شود.
ترکیه - شبیه ایران
در ترکیه هم برای ورود دانشآموزان به دانشگاه، آزمون ورودی سختی برگزار میشود. نظام آموزشی ترکیه در ابعاد گوناگونی به نظام آموزشی ایران شباهت دارد، به طور مثال، آمار جمعیت ترکیه به جمعیت ایران بسیار نزدیک است و در ترکیه نیز همانند ایران بیش از 14 میلیون دانشآموز در مدرسههای دولتی و خصوصی درس میخوانند. در این کشور، هر ساله بیش از دو میلیون دانشآموز در کنکور شرکت میکنند و با آن که طی سالهای اخیر، مراکز آموزش عالی غیردولتی رشد زیادی داشته اند اما همچنان آمارهای قبولی در کنکور برای ورود به دانشگاههای دولتی ترکیه حدود 25 درصد کل متقاضیان است.در کنکور ترکیه، علاوه بر آزمون هوش و استعداد تحصیلی از دروس ریاضی، فیزیک، شیمی، جغرافیا و زیستشناسی دوره دبیرستان نیز آزمون تستی گرفته میشود و هر دانشآموز ترکی در صورت مجاز بودن در انتخاب رشته میتواند بخت خود را برای قبولی در هر رشته دانشگاهی که تمایل دارد، بیازماید.
ژاپن - کنکور 2مرحله ای
کاهش نرخ زاد ولد و به تبع آن کم شدن جمعیت جوانان ژاپن باعث شده کنکور در این کشور مانند سال های گذشته آن چنان سخت نباشد اما هنوز ورود به دو دانشگاه اصلی و مهم ژاپن یعنی دانشگاه توکیو یا کیوتو علاقه مندان بی شماری دارد و ژاپنی ها برای ورود به یکی از این دو مرکز آموزشی تلاش زیادی میکنند حتی برخی از دانشآموزان از سالهای قبل از کنکور برای ورود به این دانشگاهها وارد دبیرستانهای خصوصی می شوند یا در کلاسهای کنکور ثبت نام میکنند تا شانس موفقیت خود را در مقابل سد کنکور دوچندان کنند. ژاپنی ها بعد از قبولی و گرفتن حداقل نمرات باید در آزمون اختصاصی دانشگاه مد نظرشان هم شرکت کنند. همچنین باید این نکته را هم یادآور شد که آموزشکدههای آموزش عالی غیردولتی که هزینه های بالایی هم دارند، در ژاپن بدون برگزاری آزمون دانشجو جذب می کنند.
کره جنوبی - درگیری والدین
رفتار والدین کنکوری ها در کره جنوبی شباهت زیادی به والدین ایرانی دارد. آن ها هم برای موفقیت فرزندانشان دست به دعا برمی دارند و در معابد و کلیساها برای آن ها آرزوی موفقیت میکنند. شکل مدرن امتحان ورودی به دانشگاه در کره جنوبی در دهه ۵۰ میلادی شکل گرفت و زمینه شکوفایی تحصیلات و آموزش در همین دههها فراهم شد. البته دولت کره جنوبی در سال های اخیر تلاش کرده است در نوع نگرش مردم به این مسئله تغییراتی به وجود بیاورد تا این که جوانان کره ای به فکر شیوه های دیگری از ادامه زندگی هم باشند و فکر نکنند رفتن به دانشگاه، تنها راه ادامه زندگی و ساختن آینده کاری و حرفه ای است. تحصیلات در دانشگاه به اندازه ای برای مردم کره جنوبی اهمیت دارد که مراکز آمادگی کنکور به یکی از اصلی ترین کانون های توجه خانواده های کره ای تبدیل شده و بیشتر دانش آموزان دبیرستانی در کره جنوبی بعدازظهرها در کلاس های کنکور شرکت می کنند و تا ساعت 10 شب سر کلاس می مانند!
آمریکا - دانشگاه های پولی
آزمون ورودی دانشگاه در آمریکا کمی با آن چه در کشور ما رخ می دهد، متفاوت است. در آمریکا نمرات دوران دبیرستان، بیشترین تاثیر را در قبولی دانشگاه دارد. البته هر دانشگاه آزمون ورودی خودش را دارد و این طور نیست که یک آزمون سراسری برای همه برگزار شود اما بعد از قبولی در آن آزمون مولفه هایی مثل نمرات دروس تخصصی در دبیرستان، رتبه کلاسی، مقالات چاپ شده، سابقه کار و حتی نامه انگیزشی که در آن دلیل علاقه به آن رشته و دانشگاه توسط دانش آموز نوشته می شود هم در قبولی تاثیر دارد. البته یک دانش آموخته رشته بهداشت و پزشکی از دانشگاه برندایس در ایالت ماساچوست آمریکا در گفت و گو با خبرگزاری دانشجو می گوید: «یکی از مسائل مهم برای تحصیل در دانشگاههای آمریکا صرف هزینه بسیار بالا در آنهاست که هرکسی قادر به پرداخت آن نیست.»
اروپا - آزمونی با قدمت100 ساله
دانش آموزان در برخی کشورهای اروپایی مانند روسیه، فرانسه، ایتالیا و اسپانیا نیز برای ورود به دانشگاه باید از گذرگاه کنکور سراسری عبور کنند. آزمون سراسری در فرانسه قدمتی100 ساله دارد و حدود 85 درصد شرکت کنندگان در آن قبول می شوند. در کشوری مثل ایتالیا هم آزمونی مشابه کنکور در ایران برای دانشجویان خارجی برگزار میشود و شرط ورود به دانشگاهها، قبولی در این آزمون و گرفتن بورسیه ادامه تحصیل است. تحصیل در دانشگاه های فرانسه و ایتالیا بعد از قبولی در آزمون رایگان است. در روسیه هم پذیرفته شدگان آزمون سراسری بیش از یک میلیون نفر هستند. دانشگاههای اسپانیا هم برای مقطع لیسانس امتحان ورودی دارند یعنی به نوعی کنکور در این کشور هم برگزار میشود.