بررسی های مدیریت شهری نشان می دهد اگر برای ترافیک هسته مرکزی مشهد چاره ای اندیشیده نشود تا سال 1410، ترافیک در هسته مرکزی مشهد و خیابان های اطراف قفل خواهد شد. در یک دهه گذشته طرح های مختلفی برای کاهش بار ترافیکی هسته مرکزی اجرا شده است، حدود 11 سال پیش طرح زوج و فرد برای کاهش تردد و جلوگیری از ایجاد گره های ترافیکی در هسته مرکزی مشهد اعمال شد و هر سال دامنه آن بیشتر می شد به طوری که در خرداد سال 92 به  17 کیلومتر افزایش پیدا کرد و علاوه بر آن، محدودیت زمان تردد به جای ساعت 20، به 22 افزایش یافت. اما این طرح نیز عملا نتوانست گره ترافیکی را در این منطقه باز کند. فروردین ماه امسال زمزمه های پولی شدن تردد خودرو ها در هسته مرکزی مطرح شد که به دلیل اعتراض ها به ناپخته بودن طرح و نبود زیرساخت های اجرایی، منتفی شد. حالا اما یکی از سناریوهای اصلی برای گره گشایی از ترافیک هسته مرکزی شهر، ساخت پارکینگ هایی در مبادی ورودی به حرم مطهر رضوی و توسعه پیاده راه ها در هسته مرکزی مشهد است که معاون عمران، حمل و نقل و ترافیک شهرداری مشهد در گفت و گو با «خراسان رضوی» به تشریح آن می پردازد.
امکان تعریض خیابان های اطراف حرم وجود ندارد
خلیل ا... کاظمی درباره جزئیات طرح کاهش ترافیک در هسته مرکزی مشهد می گوید: در اطراف حرم مطهر رضوی به دلیل تعداد زیاد خودرو هایی که تردد می کنند امکان تعریض خیابان ها وجود ندارد. مشاور طرح کاهش ترافیک در خیابان های اطراف حرم مطهر رضوی 15 گزینه را بررسی کرده است.وی تصریح می کند: آن چیزی که خروجی بررسی ها به ما نشان داد، این بود که در افق 1410 به دلیل بار ترافیکی که در خیابان های اطراف حرم مطهر رضوی اتفاق می افتد، عملا ترافیک در این محدوده قفل می شود و به همین دلیل ضرورت داشت تا سناریو هایی برای این موضوع طراحی می شد.معاون شهردار مشهد یادآور می شود: مقصد 30 تا 40 درصد خودروهایی که به خیابان های اطراف حرم مطهر رضوی مثل خیابان آیت ا... شیرازی، امام رضا (ع) و ...  می روند حرم مطهر نیست و تنها می خواهند از زیر گذر به عنوان معبر عبوری استفاده کنند. وی تاکید می کند: نکته مهم در سناریویی که تعریف می کنیم این است که در زیرگذر حرم مطهر برای خودرو های عبوری امکان تردد وجود نداشته باشد، خودرو هایی هم که می خواهند عبور کنند مسیرهای دیگری را برای مقصد خود انتخاب کنند و زیر گذر حرم مطهر فقط برای عبور و مرور خودروهای عمومی باشد. وی می افزاید: نکته دوم این که قرار است در مدخل ها و ورودی های اصلی حرم مطهر مثل میدان شهدا،  میدان بسیج، میدان شهید گمنام و میدان گوهرشاد، پارکینگ هایی را  احداث کنیم، در میدان شهدا 1320، در میدان بسیج 1940 و در مجموع 5600 جای پارک احداث می کنیم تا شهروندان خودروهای خود را در این پارکینگ ها پارک کنند و از طریق ناوگان حمل و نقل عمومی به سمت حرم مطهر مشرف شوند.
ورودی خیابان های منتهی به حرم را نمی بندیم
کاظمی با بیان این که به هر حال ورودی خیابان های منتهی به حرم مطهر را نمی بندیم، اظهار می کند: اگر شهروندان خواستند به عنوان مثال به خیابان امام رضا (ع) بروند به دلیل اجرا کردن پیاده راه ها، عرض خیابان کمتر می شود و بیشتر به حمل و نقل عمومی اختصاص پیدا می کند و فضای زیادی را برای خودروهای شخصی در نظر نمی گیریم که توقف و پارک خودروها امکان پذیر باشد.معاون شهردار همچنین در پاسخ به این سوال که آیا این سناریوها نهایی شده است؟ می گوید: تقریبا نهایی و اقدامات کارشناسی آن انجام شده است، باید مصوبات آن را از شورای همتا و مراجع قانونی دریافت کنیم، در واقع احداث پارکینگ، بستن زیرگذر حرم مطهر برای خودرو های شخصی، تقویت حمل و نقل عمومی و در نهایت تعریض پیاده رو ها و به تبع آن محدود شدن تردد برای خودرو های شخصی، چهار سناریویی است که برای کاهش ترافیک هسته مرکزی مشهد در نظر گرفتیم.
امکان رایگان شدن  استفاده از حمل و نقل عمومی در هسته مرکزی مشهد
معاون شهردار مشهد تصریح می کند: احتمال ارائه پیشنهاد رایگان شدن ناوگان حمل و نقل عمومی در هسته مرکزی وجود دارد تا شهروندان با پارک خودروی خود در پارکینگ هایی که احداث می کنیم، به حرم مطهر مشرف شوند، ضمن این که خیابان هایی هستند که در داخل خود طرح قرار دارند، مثل خیابان آیت ا... بهجت ، چهارراه زرینه و... که شهروندان در این خیابان ها ساکن یا کسبه هستند، این که چه سناریوهایی برای این افراد در نظر گرفته شود نیز در حال بررسی و کار کارشناسی است.وی در پاسخ به این سوال که درگذشته بحث پولی شدن تردد در خیابان های حرم مطهر مطرح بود، آیا این طرح باز هم به قوت خودش باقی است؟ می گوید: این طرح منتفی شده است.کاظمی همچنین در پاسخ به این سوال که برای اجرای این سناریوها بازه زمانی مشخصی در نظر گرفته اید؟ می گوید: بله، سعی می کنیم تا قبل از عید، پارکینگ ها را در چند نقطه ورودی مثل میدان شهدا تکمیل کنیم، تعدادی از پارکینگ ها باید ساخته شود و در تعدادی نیز جابه جایی صورت گیرد، این که همه این سناریوها تا آخر سال به مرحله اجرا برسد بستگی به دریافت مصوبات قانونی دارد و در این راستا باید مصوبات را از شورای همتا و سایر مراجع قانونی دریافت کنیم اما یک سری از اقدامات را قبل از عید انجام می دهیم تا در نوروز فعالیت ها کمی سر و سامان یابد.وی در پاسخ به این سوال که در چه خیابان هایی اقدام به احداث پیاده راه خواهید کرد؟ اظهار می کند: عرض پیاده راه ها در خیابان شیرازی، امام رضا (ع) و شهید نواب صفوی بیشتر خواهد شد و در برخی مناطق 5 متر و در برخی دیگر نیز 6.5 متر خواهد بود.

بعد از اعلام ویژه برنامه‌های یلدایی تلویزیون، در روزهای گذشته مهمانان این برنامه‌ها هم معرفی شدند. طبق اخباری که از اسامی آنان منتشر شده، باز هم دعوت از چهره‌های شناخته شده، انتخاب اصلی برنامه‌سازان برای ویژه برنامه یلدا بوده، اما اگر با دقت به اسامی مهمانان توجه کنید، متوجه یک تفاوت مهم و تغییر رویکرد تلویزیون در یلدای 98 خواهید شد. ویژه برنامه‌های امسال میزبان تعداد زیادی از مجریان تلویزیون یا بازیگرانِ مجری، هستند.
مقابله برخی چهره‌ها با تلویزیون
به تازگی دعوا و مخالفت تعدادی از چهره‌ها با تلویزیون حسابی بالا گرفته و چند فقره قهر با رسانه ملی هم داشتیم! شیلا خداداد، نیوشا ضیغمی، پولاد کیمیایی و احسان کرمی که مدت‌ها در تلویزیون فعالیتی نداشتند، در صفحه اینستاگرام‌‌شان به وضعیت تلویزیون انتقاد کردند و به دلایل مختلف از قطع همکاری خود با تلویزیون خبر دادند. مدتی بعد از این خداحافظی‌ها، ویدئویی از مصاحبه وریا غفوری کاپیتان تیم استقلال در فضای مجازی منتشر شد که در میان صحبت‌های خود رو به یکی از دوربین‌ها گفت: «اون دوربین تلویزیونه؟ خاموشش کن، من با تلویزیون حرف نمی‌زنم.» سومین اتفاق هم جمع شدن امیرمهدی ژوله، وریا غفوری و  علی دایی در ویژه برنامه اینترنتی «کلاسیکو» به عنوان سه چهره‌ای بود که با تلویزیون اختلاف دارند. در پاسخ به این اتفاقات، مدیران تلویزیون هم بیکار ننشسته و تصمیم گرفته‌اند ویژه‌برنامه‌های یلدا را تا جایی که ممکن است با حضور کم رنگ بازیگران، روی آنتن ببرند تا ثابت کنند نیازی به حضور آن‌ها ندارند. به همین دلیل، مجریان شبکه‌های مختلف به خط شدند تا جای خالی سلبریتی‌های روتین را پر کنند.
مجریان کودک در فرمول یک
از میان مجریان تلویزیون، علی ضیا در ویژه‌برنامه «فرمول یک» میزبان داریوش فرضیایی و مجید قناد خواهد بود. مجید قناد در سری جدید «صبح بخیر ایران» که در حال پخش است، آیتم‌های ویژه کودک و نوجوان این برنامه را اجرا می‌کند. جز این دو مجری، چهره‌های دیگری هم در «فرمول یک» حضور خواهند داشت. گابریل کالدرون سرمربی پرسپولیس، سپند امیرسلیمانی به همراه خانواده خود، علی صادقی، جواد انصافی و بهروز رضوی گوینده پیش کسوت، دیگر مهمانان این برنامه هستند. سپند امیرسلیمانی مهر سال گذشته به برنامه «فرمول یک» آمده بود و علی صادقی نیز تقریبا دو هفته پیش در برنامه «چهل تیکه» در شبکه نسیم دیده شده بود.
خاطره‌سازها، انتخاب «روشن‌ترین شب»
ویژه‌برنامه یلدایی شبکه دو بین مجریان، سراغ دو مجری خاطره‌ساز یعنی الهه رضایی و گیتی خامنه رفته است. این دو مجری قرار است به زودی با فصل جدید برنامه «مثبت 40» روی آنتن شبکه آموزش حضور داشته باشند. از میان هنرمندان، قرار بوده شب گذشته این برنامه میزبان فریبا کوثری و فریبا متخصص باشد و امشب نیز علی لهراسبی، نرگس محمدی، علی اوجی، سامان صفاری و مهدی فقیه، به برنامه «روشن‌ترین شب» می‌آیند. دعوت از مهدی فقیه هنرمند پیش کسوت که در سال‌های اخیر حضور کم رنگی در عرصه بازیگری داشته و با حضور بزرگ ترها در شب یلدا تناسب دارد، اتفاق خوبی در این برنامه است.
«شب‌آرام» با احسان علیخانی
شبکه سه قرار بوده در اولین قسمت از ویژه برنامه «شب‌آرام»، از حضور مجری خود یعنی احسان علیخانی که مدت زیادی از برنامه «عصر جدید» او نمی‌گذرد، استفاده کند. شبکه سه که معمولا از ویژه‌برنامه‌های خود برای اعلام برنامه‌های جدید شبکه و پرداختن به برنامه‌ها یا سریال‌هایی که در حال پخش است استفاده می‌کند، در برنامه یلدایی «شب‌آرام» نیز همین رویه را در پیش گرفته و طبق اخباری که درباره دیگر مهمانان این برنامه منتشر شده، قرار است رضا رشیدپور با عوامل برنامه‌هایی که از شبکه سه در حال پخش است گفت‌وگو کند و برنامه یا سریال‌های آینده این شبکه هم معرفی شوند.
دورهمی مادربزرگ‌ها در شبکه چهار
در میان شبکه‌های مختلف، شبکه چهار اقدام بسیار متفاوت و جالبی انجام داده است. رابعه مدنی، آفرین عبیسی و صدیقه کیان‌فر سه هنرمند پیش کسوت، امشب در بخشی از ویژه برنامه این شبکه به عنوان مجری حضور خواهند داشت. این سه هنرمند معمولاً نقش مادر یا مادربزرگ فیلم ها یا سریال‌ها را بازی کرده‌اند و از آنان تصویر یک مادر یا مادربزرگ مهربان در ذهن مخاطب نقش بسته است، علاوه بر این، در شب یلدا بزرگ ترها میزبان کوچک ترها و بقیه اعضای خانواده می‌شوند، به همین دلیل حضور این سه هنرمند در برنامه با ذات مناسبت شب یلدا هماهنگی دارد. شبکه چهار احتمالاً تنها شبکه‌ای است که هیچ مجری را به عنوان مهمان نخواهد آورد.
گودرزی و دلاوری در یلدای ورزشگاهی
شبکه پنج هم از حضور مجریان در میان مهمانان خود استفاده کرده است. حمید گودرزی مجری «پنج ستاره»، محمد دلاوری مجری «تهران بیست» و مجری تازه شبکه یک یعنی مهران رجبی، امشب به یلدای ورزشگاهی می‌آیند. مهران رجبی یک شنبه‌شب‌ها به مناسبت انتخابات مجلس، برنامه «هر کسی شما بگین» را روی آنتن دارد. چون این برنامه بیشتر روی حوزه ورزش متمرکز است، از حضور افرادی مانند بهداد سلیمی، علی پروین و ورزشکاران خانم بهره می برد. «یلدای ورزشگاهی» در کنار مجریان، میزبان بازیگرانی مانند سحر زکریا و اکبر عبدی هم خواهد بود.
تجمع مجریان نسیم در «دورهمی»
بین پنج برنامه‌ای که نام بردیم، «دورهمی» تصمیم گرفته امشب به طور کامل ویژه‌برنامه یلدای خود را به مجریان یا مجریانِ بازیگر اختصاص بدهد. محمدرضا علیمردانی مجری «چهل‌تیکه»، کامبیز دیرباز مجری «دست‌فرمون»، سروش صحت مجری «کتاب‌باز» و پژمان بازغی مجری «کودک‌شو» در این برنامه حضور دارند. این در حالی است که پژمان بازغی پنج شنبه‌شب مهمان «روشن‌ترین شب» بوده و دیگر مهمانان «دورهمی» هم در طول هفته در شبکه نسیم دیده می‌شوند. علاوه بر این‌ها، هر چهار مهمان تا به حال در سری‌های مختلف «دورهمی» مهمان این برنامه بوده‌اند و به نظر نمی‌رسد حرف تازه‌ای داشته باشند. محمدرضا علیمردانی قبل از «دورهمی»، ساعت 20:30 در مقام مجری برنامه «چهل تیکه» را روی آنتن خواهد داشت و به سراغ هنرمند پیش کسوت محمدعلی کشاورز می‌رود. این هنرمند سال‌هاست که در هیچ سریالی بازی نکرده و به عنوان مهمان نیز کمتر در برنامه‌ها حضور داشته، بنابراین حضور او در چنین مناسبتی در «چهل تیکه» برای مخاطبان جذاب است.

ناصر رعیت نواز- «به دلیل آلودگی هوا شنبه و یک شنبه 30 آذر و اول دی ماه مدارس تهران و جنوب شرق استان تهران  تعطیل شد – تسنیم». این روزها آن قدر تعطیلی مدارس به بهانه آلودگی هوا رواج پیدا کرده که اگر مدارس باز باشند باید خبر آن را تیتر بزرگ صفحه اول روزنامه ها کرد. تازه سه ماه از آغاز مدارس گذشته ولی در طول این سه ماه به بهانه های مختلفی از جمله آلودگی هوا، پیشگیری از آنفلوآنزا، برودت هوا، بارش برف و باران، قطعی گاز، رعد و برق، زلزله و حتی اعتراضات مردمی مدارس تعطیل شده اند که سهم تعطیلات به دلیل آلودگی هوا نسبت به دیگر بهانه ها سهم بسیار بزرگ تری است. به نظر می رسد مسئولان ترجیح می‌دهند تا کم کاری دیگر سازمان‌ها را با تعطیلی مدارس و ضربه به نظام آموزشی جبران کنند، اما قطعا آموزش و پرورش محل خوبی برای جبران کوتاهی دیگر سازمان ها همچون شهرداری و سازمان محیط زیست نیست. باید برای جلوگیری از تعطیلی مدارس راهکاری ویژه ارائه شود چراکه تعطیلات باعث بی‌ثباتی در سیستم آموزشی و نامفهوم ماندن علوم ارائه شده به دانش آموزان می‌شود و همچنین هزینه های بالایی نیز روی دوش آموزش و پرورش می گذارد و سبب می شود سرانه دانش آموزی کشورمان که چیزی حدود یک پانزدهم معیار جهانی است بازهم کاهش پیدا کند.
 

آمار تعطیلی مدارس در چند کلان شهر   
با بررسی اجمالی تعطیلی مدارس در سال تحصیلی 98-99 متوجه می شویم که اگر کوچک ترین تغییری در آب و هوا ایجاد شود یا سوء مدیریتی اتفاق بیفتد به جای هر کاری مدارس تعطیل می شوند و در اغلب موارد این چرخه ادامه دارد و هیچ کاری اعم از پیش بینی و پیشگیری اتفاق نمی افتد. از ابتدای سال تحصیلی تاکنون 90 روز را سپری کرده ایم که 26 روز از آن پنج شنبه و جمعه هایی بوده که مدارس تعطیل بوده و چهار روز هم تعطیلی رسمی داشته ایم با این حساب در مجموع 60 روز تحصیلی برای دانش آموزان باقی ماند که از همین تعداد روز هم در تهران  11 روز تعطیلی به دلایلی مثل آلودگی هوا و بارش برف داشته ایم و بعد از تهران، اصفهان و البرز با هفت روز، آذربایجان غربی با شش روز و خراسان رضوی  با پنج روز تعطیلی مدارس بیشترین میزان روزهای تعطیلی را پشت سر گذاشته اند. هرچندتعطیلات مدارس به دلایل مختلف در کشور حدود 100 روز شده است اما  این روند تعطیلی ها هنوز متوقف نشده و با توجه به در پیش بودن روزهای سرد و آلوده هیچ بعید نیست در روزهای باقی مانده از سال تحصیلی دوباره شاهد تعطیل شدن مدارس در دوره های مختلف تحصیلی باشیم.
چه زمانی مدارس تعطیل می شوند؟
به دنبال آلودگی های شهر تهران در سال های گذشته، کمیته ای به دستور هیئت وزیران تشکیل شد به اسم کمیته مواقع اضطرار ‏آلودگی هوا که ریاست این کمیته با استاندار تهران است و ۱۵ دستگاه در این کمیته نمایندگانی دارند و هر نماینده یک رای برای تصمیماتی که در آن گرفته می شود. آموزش و پرورش نیز در این کمیته یک نماینده دارد. زمان هایی که شاخص آلاینده های هوا از یک عددی بالاتر می رود، این کمیته تشکیل و بر اساس شاخص آلاینده ها تصمیماتی گرفته می شود. به گفته مشاور مدیرکل و رئیس اداره اطلاع رسانی و روابط عمومی شهر تهران، وقتی شاخص آلودگی هوا به ۱۴۰ برسد معمولا زنگ ورزش مدارس تعطیل می شود. وقتی از ۱۵۰ رد شود، درباره تعطیلی مدارس ابتدایی بحث می شود و وقتی عدد به ۱۸۰ برسد سخن از تعطیلی تمام مدارس در تمام مقاطع می شود.
تاثیر تعطیلی بر کاهش آلودگی و حفظ سلامت
تعطیلی مدارس، مُسکنی است که برای رفع آلودگی هوا پیش‌بینی می‌شود که البته باید برای این موضوع راهکار مناسب اتخاذ کرد چرا که تعطیلی مدارس تنها نیامدن دانش‌آموزان به مدرسه نیست .در ادامه به دلایلی که احتمال می دادیم دلیل اصلی تعطیلی مدارس است پرداخته ایم.
کاهش آلودگی هوا: تنها نکته ای که می توان در این میان گفت این است که شماری از یک میلیون دانش آموز تهرانی با سرویس به مدرسه می روند و آن خودروها تولید آلودگی می کنند. عموم این سرویس ها تاکسی و وسایل نقلیه عمومی هستند که اگر بچه ها را به مدرسه نرسانند در سطح شهر مسافران را جا به جا می کنند. پس با تعطیلی مدارس در این مسئله هم تفاوتی ایجاد نمی کند.
حفظ سلامتی دانش آموزان: با توجه به اندازه گیری آلاینده ها در داخل کلاس های درس و اتاق خانه ها در روزهای آلوده که توسط روابط عمومی تهران صورت گرفته می توان فهمید که آلاینده ها در دو محیط برابر است. پس این آلاینده هایی که ما نگران هستیم سر کلاس درس به بچه ها آسیب برساند در خانه آن ها هم وجود دارد. تنها تفاوت زمان رفت و آمد بچه ها و دو تا یک ربع زنگ تفریح بچه هاست که روی هم می شود یک ساعت. یعنی ما به خاطر یک ساعت و با فرض این که آن یک ساعت در روز را وقتی بچه ها تعطیل می شوند به خیابان نمی روند، به مراکز تفریحی نمی روند، در شهر تردد ندارند، به حفظ سلامتی شان کمک کرده ایم!
هزینه هر روز تعطیلی مدارس  
نباید فراموش کرد که تعطیلی مدارس در کشور روزانه ده ها میلیارد تومان هزینه روی دست کشور می گذارد. برای این که کمی مصداقی تر در این باره صحبت کنیم، شهر تهران را به عنوان نمونه محاسبه می کنیم. ابوالقاسم حدادی معاون پژوهش، برنامه ریزی و نیروی انسانی آموزش و پرورش پیش از این تعداد معلمان رسمی و پیمانی در شهر تهران را (تاکید می کنیم شهر تهران نه استان تهران) در مجموع  ۵۶ هزار و ۵۶۱ نفر اعلام کرده است و از آن جایی که احمدی لاشکی عضو کمیسیون تلفیق بودجه در دی ماه سال گذشته میانگین حقوق یک معلم رسمی و پیمانی را به طور میانگین سه میلیون و ۶۰۰ هزار تومان اعلام کرده بود می شود نتیجه گرفت که هزینه هر روز تعطیلی مدارس در شهر تهران در خوشبینانه ترین حالت حدود هفت میلیارد تومان خواهد بود. شاید باورتان نشود ولی با همین مبلغ می شد  70 اتوبوس از شش هزار اتوبوس شهر تهران را برای چند سال  مجهز به نصب فیلتر دوده کرد تا کمتر هوا را آلوده کنند.
 

 تیم فوتبال شهر خودرو خراسان موفق شد در یک بازی جنجالی با گلی دیرهنگام از سد پیکان عبور کند. در اولین هفته از نیم فصل دوم رقابت‌های لیگ برتر، تیم های شهر خودرو و پیکان دیروز در ورزشگاه امام رضا (ع) مشهد به دیدار هم رفتند. شهر خودرو که یکی از مدعیان بالای جدول به شمار می رود، در هفته های اخیر اسیر قضاوت‌های ناعادلانه داوران بود و برای همین نتایج قابل قبولی نگرفته و 4 هفته از پیروزی دور مانده بود. در مقابل تیم پیکان هم اوضاع چندان ایده آلی نداشت و بعد از پیروزی مقابل سایپا، فقط یک امتیاز از چهار بازی اخیر خود گرفته بود. به همین دلیل هر دو تیم به کسب سه امتیاز دیدار دیروز نیاز مبرمی داشتند؛ اما شهر خودرو به دنبال ماندن در کورس صدرنشینی و کمتر کردن فاصله با سپاهان، پرسپولیس و استقلال بود و برای همین یحیی گل محمدی در پی کسب 3 امتیاز این بازی بود که با تلاش های فراوان و حمله های پی در پی بالاخره در دقیقه 95 و در آخرین کرنر بازی، سروش رفیعی توپ را به روی دروازه پیکان فرستاد و مرادمند با ضربه ای زیبا تک گل دیرهنگام این بازی را به ثمر رساند که شهرخودرو با این گل یک پله صعود کرد و در رده چهارم جدول رده بندی ایستاد.
دقایق پایانی بازی حواشی را هم به همراه داشت. در این دیدار که تا لحظات آخر بدون گل دنبال می شد، اشکان خورشیدی  4 دقیقه وقت اضافه اعلام کرد اما بازی بعد از دقیقه 94 ادامه یافت و محمدحسین مرادمند مدافع شهرخودرو تک گل سه امتیازی این بازی را زد.
این اتفاق باعث شد لحظات آخر بازی با حاشیه‌هایی همراه شود و حسین فرکی که به وقت های تلف شده اعتراض داشت، با تصمیم اشکان خورشیدی از کنار زمین اخراج شد اما این پایان ماجرا نبود و در ادامه، شهریار مغانلو مهاجم هفت‌گله پیکان به دلیل اعتراض شدید به داور با کارت قرمز روبه رو شد. صحنه گریه مغانلو هنگام خروج از زمین، از آن صحنه هایی بود که مورد توجه عکاسان قرار گرفت.

مهتا قره داشی - تیم ملی بسکتبال با ویلچر کشورمان با نایب قهرمانی در مسابقات قهرمانی آسیا و اقیانوسیه توانست جواز حضور در پارالمپیک را کسب کند. در میان این کاروان ، «حمید صداقت» از مشهد به عنوان تنها نماینده خراسان رضوی حضور داشت؛ ورزشکاری که داستان زندگی اش متفاوت تر از دیگر ملی پوشان است. پسر جوان 33 ساله‌ای که اگر 13 سال پیش از او می‌پرسیدی در آینده چه ورزشی را دنبال می کنی، قطعا فوتبال برای او در اولویت بود و حتی اگر می گفتی قرار است بسکتبال را انتخاب کنی، برایش قابل قبول‌تر از بسکتبال با ویلچر بود.
اتفاق تلخ
در 20 سالگی زمانی که تنها دو روز از خدمت سربازی اش مانده بود، یک تصادف تمام معادلات زندگی‌اش را به هم ریخت .  پسری که قرار بود بعد از سربازی برنامه های زیادی را دنبال کند، قطع نخاع شد و یک سال کامل روی تخت، بی حرکت به آن تصادف کذایی فکر می کرد . بعد از گذشت یک سال کمی شرایطش بهتر شد ومی توانست بنشیند، تمرین کند تا عضلات مرده بدنش را زنده کند. یک روز درحالی که به تماشای برنامه «ورزش شروعی دوباره» نشسته بود، جمله ای از یک مربی ورزش جانبازان ومعلولان، جان دوباره ای به زندگی حمید داد . او با دیدن ورزش کردن معلولان حس و حال عجیبی را تجربه کرد و جرقه ای در ذهنش زده شد به گونه ای که در پی آن سجده شکر به جا آورد و تصمیم گرفت زندگی اش را از انزوا خارج کند و حالا به عنوان ملی پوش خراسانی در رقابت های بین المللی به میدان می رود و پرچم کشورمان را به اهتزاز در می‌آورد. این موضوع نشان دهنده عزم و انگیزه حمید صداقت است که توانست محرومیت ها را کنار بزند و با مشکلات کنار بیاید و افتخارآفرین شود؛ موضوعی که از اهمیت زیادی برخوردار است؛ چرا که کمتر فردی را در این جامعه سراغ داریم که با وجود چنین مشکلاتی ، اراده قوی داشته باشد و از او به عنوان قهرمان یاد شود که خیلی ارزشمند و قابل تقدیر است.
پرانرژی و قوی
پای صحبت حمید صداقت نشستیم تا او بیشتر برایمان بگوید. خیلی پر انرژی از روزهای سخت خود گفت و این که چگونه توانست بر مشکلات غلبه و مسیری را طی کند که مایه افتخار خانواده اش شده است. حتی از ذکر اتفاق تلخی که برایش افتاد هم فرار نکرد و آن را بهانه ای برای موفقیت و پیشرفت خود دانست.صداقت می گوید: هیچ چیز نمی تواند مرا ناراحت کند، حتی آن تصادف هم یک اتفاق بود. زندگی من در آن تصادف به پایان  نرسید، بلکه بخشی از سرنوشتم بود که با آن کنار آمدم.
وی با بیان این که ابتدا به سراغ والیبال نشسته رفته بودم، می افزاید: دو سال بعد از تصادف تلخی که داشتم، وارد بسکتبال با ویلچر شدم . اما قبلش فکر نمی کردم که چنین رشته ورزشی هم وجود دارد.همه فکر می کنند، ورزش جانبازان و معلولان مختص والیبال نشسته و چند رشته محدود است . من هم با این تفکر ابتدا وارد رشته والیبال نشسته شدم ، اما شرایط جسمی ام با این رشته تطابق نداشت.
8 سال تلاش برای راهیابی به تیم ملی
وی ادامه می‌دهد: سال 90 رشته بسکتبال با ویلچر را شروع کردم . حدود هشت سال زمان برد تا وارد تیم ملی شوم . مهم ترین علت دیر پیوستنم به تیم ملی هم این بود که خیلی از افرادی که در تیم ملی بودند، سابقه ورزشی بیشتری نسبت به من داشتند . راهیابی من به تیم ملی کمی زمان بر شد، ولی به مرور زمان در این 8 سال توانستم شرایطم  را روبه راه و خودم را ثابت کنم تا به تیم ملی راه یابم. البته مدتی هم تیم ملی بسکتبال با ویلچر جوانان بدون اردو بود، به همین دلیل نمی‌توانستم در تیم ملی جوانان بازی کنم.
ملی پوش خراسانی بسکتبال با ویلچر کشورمان  با بیان این که بیشترین فعالیت ورزشی‌ام  قبل از آن اتفاق تلخ  فوتبال بود، تصریح می کند: تمام عمرم را ورزش کردم  دوومیدانی، رزمی و فوتبال از رشته هایی بود که در دوران سلامتی ام در آن فعالیت می‌کردم، اما بیشترین فعالیتم در فوتبال بود. حتی در سطح استان برای تیم «هما» بازی می کردم  و دوست داشتم این ورشته ورزشی را به صورت حرفه‌ای ادامه بدهم و  به تیم ملی برسم.
خدا تنهایم نگذاشت
صداقت تاکید می کند: من شرایط جسمی بدی داشتم . بعد از تصادف حتی نمی توانستم بنشینم و خیلی زود بیهوش می شدم . تا این که توانستم خودم را پیدا کنم، معلولیت محدودیت می آورد ولی ناتوانی هرگز. من با ورزش توانستم استقلال کامل داشته باشم و این را مدیون خداوند هستم ؛ چرا که از او خواستم به من کمک کند، گریه کردم و از او یاری خواستم خدا نیز مرا تنها نگذاشت.
وی تصریح می کند: خوشبختانه در اولین حضورم در مسابقات برون مرزی به همراه تیم ملی بسکتبال با ویلچر ، مدال برنز مسابقات را کسب کردم و سهمیه مسابقات پارالمپیک را گرفتم . تمام تلاشم را می کنم تا کادر فنی مرا برای اعزام به مسابقات پارالمپیک برگزیند.ملی پوش بسکتبال با ویلچر کشورمان خاطرنشان می کند: برای این که بتوانم تمریناتم را به طور منظم پیگیری کنم، باید یک ویلچر حرفه ای تهیه کنم و با برنامه ریزی مناسب بهترین عملکردم را به نمایش بگذارم؛ از مسئولان توقع داریم  از ورزشکاران معلول بیشتر حمایت کنند.

 با این که از مدت ها قبل تحلیل ها درباره سفر روحانی  به ژاپن به ویژه از سوی رسانه های غربی  آغاز وحتی  سعی شده بود این سفر را در راستای حل و فصل اختلافات ایران و آمریکا  جلوه دهند اما گفت و گوهای سران دو کشور که با ابتکار جالب چشم بادامی ها پشت میزی که با میوه های یلدایی تزیین شده بود برگزار شد، بدون امضای توافق یا تفاهم نامه ای پایان یافت و «روحانی» و «آبه» صرفا بر مواضع مشترک تهران و توکیو تاکید کردند. ایران همواره اعلام کرده  است  هیچ گونه مذاکره ای (مستقیم یا غیر مستقیم ) با آمریکا تا زمانی که تحریم ها را لغو نکند نخواهد داشت  . حسن روحانی اولین رئیس جمهوری ایران است که پس از 19سال به ژاپن سفر کرده است.  علاوه بر روابط دوجانبه آن چه از مذاکرات دو طرف منتشر شده بر دو محور برجام و طرح صلح هرمز در خصوص خلیج فارس متمرکز بوده است. در این میان شاید بتوان حمایت رسمی توکیو از طرح صلح هرمز و شروع همکاری ژاپنی با سه کشور اروپایی درباره برجام را یکی از خبرهای مهم این دیدار در حوزه امنیت خلیج فارس دانست. با این حال علاوه بر روایت سایت اطلاع رسانی ریاست جمهوری ایران (president.ir)، خبرگزاری رسمی ژاپن موسوم به کیودو نیز روایت خودش را دارد و معتقد است بیشترین بخش مذاکرات روی برجام بوده است. با این حال   این مذاکرات به توافق یا متن خاصی منتج نشد و حتی «آبه» و «روحانی» نشست خبری مشترک هم برگزار نکردند. هرچند از متن مذاکرات پشت پرده چیزی منتشر نشده اما ظریف در توئیتی این دیدار را «صمیمانه، صادقانه و بنیادی» توصیف کرده است: «نشستی صمیمانه، صادقانه و بنیادی بین حسن روحانی و آبه شینزو روی داد که باعث شد همکاری‌های دوجانبه منطقه‌ای و بین‌المللی بیش از پیش تقویت شود. ما همچنین از میزبانان ژاپنی‌مان قدردانیم که انقلاب زمستانی(شب یلدا) را در کنار ما جشن گرفتند.»به گزارش پایگاه اطلاع رسانی ریاست جمهوری، در دیدار سران کشورهای ایران و ژاپن، روحانی با اشاره به ارائه طرح ها و پیشنهادهای راهبردی برای کمک به تامین امنیت و صلح و ثبات در منطقه از جمله طرح "صلح هرمز" برای تامین امنیت منطقه، خلیج فارس و تنگه هرمز، گفت: ایران از همکاری همه کشورها از جمله ژاپن در این زمینه استقبال و قدردانی می کند. وی افزود: ما از هر طرحی که بتواند موجب افزایش تبادلات اقتصادی به ویژه در حوزه انرژی  و افزایش صادرات و فروش نفت بشود، استقبال می کنیم .
شروع همکاری ژاپن با 3 کشور اروپایی درباره برجام
آبه شینزو نخست وزیر ژاپن نیز در نشست هیئت های عالی رتبه ایران و ژاپن با ابراز خرسندی از حضور رئیس جمهور ایران در کشورش، ضمن استقبال و اعلام پشتیبانی کشورش از طرح صلح هرمز گفت: تامین امنیت منطقه برای همه کشورهایی که به این حوزه رفت و آمد دارند بسیار مهم است و ما از نقش سازنده ایران در تامین امنیت و ثبات و صلح در منطقه قدردانی می کنیم. وی با تاکید بر این که ژاپن پیوسته از برجام حمایت کرده و به تلاش های خود در این عرصه ادامه می دهد ، از شروع همکاری کشورش با سه کشور اروپایی در این زمینه خبر داد.از سوی دیگر خبرگزاری ژاپنی کیودو نیز روایتی از این دیدار مهم ارائه کرده و می نویسد، سران ژاپن و ایران در مذاکرات درباره برجام و اختلاف تهران و واشنگتن در خصوص این قرارداد بین‌المللی بحث و رایزنی کردند.در ابتدای این دیدارروحانی به شینزو آبه گفته توافق هسته ای یک توافق بسیار مهم برای ایران است به همین دلیل ما به شدت، خروج یک طرفه و غیرمنطقی آمریکا از این توافق را محکوم می کنیم. روحانی گفت: ما امیدواریم که ژاپن و سایر کشورهای جهان برای حفظ این توافق تلاش کنند. در این میان رویترز هم همچون همیشه به شیطنت های خود ادامه داده و درباره جزئیات این دیدار به نقل از یک مقام رسمی ژاپنی مدعی شده که آبه شینزو درباره کاهش تعهدات هسته‌ای ایران ابراز نگرانی کرده و از جمهوری اسلامی خواسته که از اتخاذ گام‌های بیشتری که ممکن است به تضعیف این توافق منجر شود، خودداری کند.
 

گروه ادب و هنر- امشب طولانی‌ترین شب سال است اما مژده‌ای به روشنیِ خورشید با خود دارد. شب یلدا یا به قول خراسانی‌ها شب چله یکی از شب‌های ویژه ایرانی است که با دور هم نشینی و گل گفتن و گل شنیدن می‌گذرد. دو چراغ پرنور سفره ایرانی‌ها در این شب هم شاهنامه فردوسی و دیوان غزلیات حافظ  است که هر بار خواندنشان قند مکرر است. در این مطلب یلدایی از آداب تفأل زدن به دیوان خواجه شیراز می‌گوییم، به اضافه پیشنهاد چند داستانِ خوش و شادمانه از شاهنامه حکیم توس.

چرا تفأل به دیوان حافظ؟
خواجه شیراز به لسان الغیب معروف است و ایرانیان معتقدند او زبان و اسرارِ غیب را می‌داند. از آن‌جا که شعر حافظ چند وجهی و دارای معانی متعدد است، هر کسی از ظن خود یارش می‌شود و برداشت خودش را از شعر او دارد. گفته شده تفأل به دیوان حافظ از حدود 800 سال گذشته(دوران تیموری)، به آداب و رسوم ایرانی‌ها در ایام مختلف از جمله شب یلدا اضافه شده است.
چطور فال حافظ بگیریم؟
فال حافظ گرفتن آداب ویژه خودش را دارد. ابتدا باید برای یک سؤال مشخص و واضح که درباره‌اش تردید داریم، نیت و بعد فاتحه‌ای پیشکش روح خواجه حافظ کنیم. جالب است بدانید در گذشته برای حافظ شمع و نبات هم نذر می‌کرده‌اند. پس از این، حافظ را قسم می‌دهیم و می‌گوییم: «ای حافظ شیرازی، تو دانای هر رازی، تو را به شاخ نباتت قسم، آینده ما را خوب بنمای». حالا وقت این است که سر کتاب باز کنیم. به این صورت که دستمان را روی جلد دیوان حافظ می‌گذاریم و انگشتمان را بین دو صفحه قرار می‌دهیم و دیوان را باز می‌کنیم. غزل سمت راست صفحه‌ای را که با انگشت مشخص کرده‎‌ایم، جواب فال است. اگر نتوانستیم فال را تفسیر کنیم  و شرح دهیم، به کلمات مثبت و منفی غزل نگاه می‌کنیم. اگر تعداد کلمات مثبت بیشتر از منفی بود، جواب فال مثبت است. روش دوم هم این است که کلمات متناسب با موضوعی را که برایش فال گرفته‌ایم، پیدا کنیم.
شرح و تفسیر دقیق‌تر شعر حافظ
«شرح غزلیات حافظ» به کوشش دکتر بهروز ثروتیان و «دیوان غزلیات حافظ» به کوشش خلیل خطیب رهبر دو منبع خوب برای اطلاع یافتن از معنا و تفسیر غزل مد نظرتان است. اگر هم می‌خواهید به صورت آنلاین فال حافظ بگیرید و حاضر نیستید در این شب هم از خیرِ تلفن همراهتان بگذرید، به سایت
 «Fal-hafez.ir»  مراجعه و همان‌جا نیت کنید، فاتحه بفرستید و از فالتان و تفسیرش مطلع شوید.
داستان‌هایی با پایانِ خوش
دیگر پایِ ثابتِ سفره شب چله ایرانی‌ها به ویژه خراسانی‌ها، شاهنامه حکیم فردوسی است. فردوسی قالب مثنوی را که مناسب داستان‌سرایی است، برای شاهنامه انتخاب کرده است. بنابراین داستان‌های شاهنامه بهترین گزینه برای سر کردنِ شب چله در کنار اعضای خانواده است. البته بهتر است برای دور همیِ این شب، داستان‌هایی از شاهنامه را انتخاب کنیم که پایان خوش و خرم دارند و غم و غصه و مرگ در آن‌ها راه ندارد. ما برای این شب چند داستان را که پایانی خوش دارند و به سبک و سیاق فیلم‌های ایرانی با جشن و عروسی تمام می‌شوند، به شما پیشنهاد می‌کنیم که از این قرارند: داستان داماد شدن سه پسر فریدون، داستان زال و رودابه، داستان گم شدن رخش و ازدواج رستم و تهمینه، داستان ازدواج سیاوش، داستان بیژن و منیژه و داستان گشتاسب و کتایون.
 
 

با تلفن همراهتان فال حافظ بگیرید

در حالی که طبق آمار امسال در کشور حدود 14 میلیون تن گندم تولید شده و میزان مصرف هم حدود 13.7 میلیون تن است، خبرها از چند ثبت سفارش برای واردات گندم به میزان سه میلیون تن حکایت دارد. وزیر سابق جهاد کشاورزی مهرماه امسال گفته بود که با وجود رشد تولید گندم، کشاورزان محصول به ما نفروختند و ممکن است مجبور به واردات شویم.گفتنی است افزایش نیافتن مناسب نرخ خرید تضمینی گندم، علت اصلی این موضوع بیان شده است. همچنین احتمال می‌رود افزایش قیمت دیگر نهاده های جایگزین و سرکوب قیمت گندم موجب افزایش مصرف غیرخوراکی و قاچاق گندم شده باشد.
در این زمینه، خبرگزاری فارس با انتشار نامه‌ای رسمی خبر داد که "مدیرکل خریدهای خارجی شرکت بازرگانی دولتی ایران در نامه‌ای به مدیرکل دفتر مقررات صادرات و واردات خواستار تسریع در ثبت سفارش خریدهای گندم شد". در نامه منتشرشده، این مقام شرکت بازرگانی دولتی شماره پرونده پنج ثبت سفارش واردات گندم از روسیه و اوکراین را ذکرکرده  و خواستار تسریع در واردات شده است. علت این موضوع هم در برخی دیگر از مستندات "تأمین ذخایر راهبردی گندم شرکت بازرگانی دولتی" ذکر شده است.
همزمان، خبرگزاری رویترز هم به نقل از منابع بازرگانی از خرید حداکثر یک میلیون تن گندم از بازارهای بین‌المللی توسط ایران در هفته‌های اخیر خبر داد و تصریح کرد که دو کشتی فله‌بر پانامکس که بار گندم روسیه را دارند هفته آینده یک بندر روسی بزرگ را به مقصد ایران ترک خواهند کرد. به گزارش ایسنا، منابع بازرگانی به رویترز اظهار کردند که انتظار می‌رود منبع این خرید شامل روسیه و برخی از کشورهای اتحادیه اروپا مانند آلمان باشد. یک مقام فدراسیون انجمن های صنعت غذایی در اکتبر اعلام کرده بود ایران قصد دارد امسال سه میلیون تن گندم وارد کند.
گفتنی است محمود حجتی وزیر مستعفی وزارت جهاد کشاورزی در جلسه مهر ماه 98 هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی تهران اعلام کرد: «متأسفانه علیرغم این که امسال تولید ما در گندم افزایش یافته بود اما نتوانستیم همه گندم مورد نیاز کشور را از کشاورزان خریداری کنیم و برخی کشاورزان گندم را به ما نفروختند بنابراین برای تأمین نیاز داخلی باید اقدام به واردات کنیم.»
پیشتر مجری طرح گیاهان دارویی نیز، میزان مصرف گندم امسال را 13.7 میلیون تن و میزان تولید را 14 میلیون تن اعلام کرده و درباره کسری ایجاد شده گفته بود: "با توجه به نبود مدیریت مناسب در امر خرید گندم و پایین بودن نرخ خرید تضمینی و تمایل نداشتن گندمکاران به تحویل کامل گندم به سیلوها، خرید در سال جاری در حد انتظار و متناسب با تولید محقق نشد".

در شرایطی که مسئولان سازمان برنامه بر ثابت بودن قیمت کالاها و خدمات (دولتی) از جمله گازوئیل در سال آینده تاکید دارند، نگاهی به اعداد و ارقام لایجه بودجه سال آینده، نشان دهنده ابهام درباره افزایش قیمت این فراورده هاست.
یکی از سوالات مهمی که مردم این روزها می پرسند این است که آیا پس از بنزین که قیمت آن آبان افزایش یافت، قیمت گازوئیل در سال آینده افزایش می یابد یا خیر؟ تاکنون مسئولان سازمان برنامه این موضوع را رد کرده اند. نوبخت رئیس این سازمان در آخرین جلسه ستاد بودجه اظهارکرد: در سال آینده هیچ نوع افزایش قیمتی در کالاها و خدمات اعمال نخواهد شد. از سوی دیگر پورمحمدی معاون وی نیز در نشست خبری جزئیات بودجه 99 گفت: هیچ پیش بینی درباره افزایش قیمت سوخت از جمله گازوئیل در بودجه ۹۹ وجود ندارد. اگر چه این اظهارات صریح را باید ختم کلام درباره نرخ گازوئیل در سال آینده قلمداد کرد، اما در جدول هدفمندی یارانه ها در بودجه بندهایی وجود دارد که حداقل جای توضیح را برای مسئولان سازمان برنامه باز خواهد گذاشت.
در لایحه بودجه 99 و  درباره درآمدهای ناشی از فروش فراورده های نفتی، جدولی در تبصره 14 وجود دارد که نشان می دهد سال آینده درآمدهای حاصل از فروش داخلی فراورده های نفتی (بنزین، گازوئیل، نفت سفید، گاز مایع و قیر) در داخل کشور، حدود 77 هزار میلیارد تومان دیده شده است. با توجه به این که بخش اعظم این درآمدها ناشی از فروش بنزین و گازوئیل خواهد بود، اگر رقم فروش بنزین را محاسبه کنیم، میزان فروش گازوئیل به دست می آید. بر این اساس پیش بینی ها حاکی از این است که در سال آینده 63 میلیون لیتر بنزین سهمیه ای و 17 میلیون لیتر بنزین آزاد فروخته خواهد شد که با احتساب نرخ های جدید بنزین، چیزی در حدود 53  هزار میلیارد تومان خواهد شد. این بدان معناست که درآمد حاصل از فروش دیگر فراورده های نفتی (که عمدتاً هم گازوئیل است) حدود 24 هزار میلیارد تومان خواهد بود.
حال اگر این ارقام را با ارقام بودجه سال 98 مقایسه کنیم، می توان پی برد که درآمدهای حاصل از فروش گازوئیل با افزایش همراه شده است یا نه؟
در لایحه بودجه سال 98، درآمدهای حاصل از فروش کلیه فراورد ه های نفتی در حدود 45 هزار تومان در نظر گرفته شده بود. در این میان، درآمدهای حاصل از فروش بنزین (با احتساب مصرف متوسط روزانه 90 میلیون لیتر)، حدود 33 هزار میلیارد تومان بوده است. از این رو می‌توان گفت که درآمدهای فروش دیگر فراورده های نفتی امسال حدود 12 هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شده است. مقایسه این 12 هزار میلیارد با 24 هزار میلیارد تومان درآمد حاصل از فروش دیگر فراورده های نفتی در لایحه بودجه سال آینده نشان می دهد که این درآمدها در سال آینده 12 هزار میلیارد تومان افزایش یافته اند. به این ترتیب سوال مهمی که در این جا باقی می ماند این است که آیا این افزایش درآمد از محل رشد قیمت گازوئیل، نفت سفید و ال پی جی ایجاد خواهد شد یا مصرف آن ها؟ و در صورت افزایش مصرف، چه تغییری در ترکیب مصرف این سوخت ها ایجاد خواهد شد؟

هر سال یلدا در «زندگی سلام» کلی مطلب خواندنی و خندیدنی داشتیم، از فواید دورهمی‌ها می‌گفتیم؛ از اهمیت توجه بیشتر به بزرگ ترها و محور قرار دادن آن‌ها در این‌شب‌ها، از قلق‌های شاد بودن و خوش گذشتن در شب یلدا، داستان، طنز و ... امسال اما زودتر به سراغ یلدا رفتیم، قصه‌های خواندنی و حتی شنیدنی یلدایی را روز پنج شنبه در صفحه «کاناپه» کار کردیم؛ حتی در همان صفحه به بازی‌های مناسب و خانوادگی برای شب یلدا پرداختیم. طنز و کاریکاتورها هم پنج شنبه و امروز در صفحه «دارکوب» یعنی صفحه 7 و سرگرمی های یلدایی هم در صفحه 10چاپ می‌شود. برای همین یلدای امسال «زندگی سلام» متفاوتی داریم. در زندگی سلام یلدایی امسال با فرض این‌که دیگر همه اهمیت دورهمی را می‌دانیم بیشتر از قلق‌ها و بایدها و نبایدهایش گفتیم. در صفحه سلامت از خوردنی‌های یلدایی گفتیم، در مشاوره از اهمیت شادی و چیدمان منزل در یلدا گفتیم. در صفحه کودک هم کلی قصه و شعر قشنگ برای بچه‌ها داریم.  

جواد نوائیان رودسری – می‌گویند حدود چهار هزار سال پیش، ایرانیان دریافتند که نخستین شب آغاز فصل زمستان، طولانی‌ترین شب سال است و پس از آن، روشنایی بر تاریکی سبقت می‌گیرد؛ از این رو، روز اول دی‌ماه را «خور روز»، یعنی روز خورشید نامیدند و گرامی‌اش داشتند. نیاکان روانشاد ما، وقایع طبیعی را با باورهایشان آمیخته بودند و از آن، برای بارورکردن درخت تنومند تمدن ایرانی بهره می‌بردند. بسیاری از روایت‌ها و حکایت‌هایی که درباره یلدا نقل می‌شود، ریشه تاریخی ندارد و برخاسته از ذهن خلاق ایرانی و اسطوره‌های شکوهمند این کهن بوم و بر است. با این حال، در حافظه تاریخی ایرانیان، می‌شود وقایع تلخ و شیرینی را یافت که دست بر قضا یا از روی حساب و کتاب، با طولانی‌ترین شب سال همزمان شده است. در ادامه این نوشتار و برای گرم‌تر کردن محفل خانوادگی شما خوانندگان عزیز و همراهان همیشگی، قصد دارم تعدادی از این وقایع را به رشته تحریر درآورم، تا وقتی دور هم نشسته‌اید، بتوانید از آن برای گرم‌تر شدن مجلس و افزایش آگاهی استفاده کنید؛ پیشاپیش یلدا را به شما عزیزان شادباش می‌گویم.
سرآغاز بیرون راندن بیگانگان
2266 سال پیش، در غروب آخرین روز پاییز سال 247 پیش از میلاد، تیرداد یکم، برادر ارشک، در «صد دروازه» جایی در نزدیکی «دامغان» امروزی، به تخت نشست. تیرداد، دومین شاه از دودمان اشکانی بود که برای رهاندن ایران از زیر بار اشغالگری جانشینان اسکندر مقدونی، به پاخاسته بودند. دوران ارشک، نخستین فرمانروای اشکانی، به زد و خورد با سلوکیان یونانی تبار گذشت؛ اما در دوره تیرداد که خود را شاه‌بزرگ می‌نامید، ایرانیان اتحاد و انسجام بیشتری یافتند و ضربات سهمگینی به اشغالگران یونانی وارد آوردند. در این دوره بود که صفحات شمالی ایران، از نفوذ و قدرت سلوکیان رها و گرگان و مناطق اطراف آن، به حکومت ایرانی اشکانی ضمیمه شد؛ دورانی که بسیاری از مورخان، آن را سرآغاز استقلال دوباره ایران بزرگ می‌دانند.
شکست قاطع روم در آناتولی
1957 سال پیش، در سال 63 میلادی، کشمکش میان ایران و روم، بر سر ارمنستان و برخی نقاط آناتولی، به اوج خود رسید. نرون، امپراتور خونخوار روم، درصدد بود که ارمنستان را به ایالتی رومی تبدیل کند. لشکر رومیان، به فرماندهی کوربولون، سردار معروف جنگ‌های ژرمانیا، وارد قلمرو ایران شد. جنگی سخت و سنگین بین سال‌های 58 تا 63 میان دو طرف درگرفت. در ابتدای کار، اشکانیان که درگیر نبرد در نزدیکی رود فرات بودند، نتوانستند به موقع از تیرداد، حاکم ارمنستان، حمایت کنند و به این ترتیب، کوربولون بخش شمالی و غربی ارمنستان را اشغال کرد؛ اما دیری نگذشت که لشکریان ایران، با هدایت بلاش، پادشاه اشکانی، در برابر رومیان صف‌آرایی کردند. ارمنی‌ها نیز به حمایت از لشکر ایران پرداختند. به این ترتیب، در آخرین روز پاییز، جنگی سخت در بخش شرقی آناتولی درگرفت و این بار، رومی‌ها به زانو درآمدند و ایرانیان پیروز، برای نشان دادن غلبه قطعی خود، بر گردن سردار آن ها، یوغ نهادند. ارمنستان از لوث وجود دشمن پاک شد و مردم سرزمین ما، شب یلدای خود را با پیروزی بر دشمن، شادتر و خاطره‌انگیزتر دیدند.
جشن تولد رسمی شد
1796 سال پیش، در غروب آخرین روز پاییز، اردشیر بابکان، بنیان گذار دودمان ساسانی، مجلسی باشکوه آراست. او در این مجلس، به حکومت خود رسمیت بخشید و ملیت ایرانی را که به دلیل او‌ج‌گیری قدرت حاکمان ولایات در عصر اشکانی، رو به زوال می‌رفت، احیا کرد. اردشیر، ایرانِ در معرض تجزیه را یکپارچه کرد و به شادباش فرارسیدن «خور روز»، همگان را به یادبود این پیروزی، به جشنی باشکوه فرا خواند. در همین جشن بود که برگزاری یادمان زاده شدن، برای هر ایرانی رسمیت یافت و اردشیر، شهروندانش را به برگزاری مراسم روز تولد، تکلیف کرد. بنابراین، برگزاری جشن تولد، نه رسمی غربی، که شیوه‌ای ایرانی است و چه نیکوست که ایرانیان، به جای پیروی از بیگانگان، آن را بر اساس سنت‌های دینی و ملی خود برگزار کنند و آن‌چه خود دارند، ازبیگانه وام نگیرند.
مرگ یزدگرد
شب یلدای 1377 سال پیش، برای دودمان ساسانی، آخرین شب یلدا بود. یزدگرد سوم که پس از شکست‌های پی‌درپی از سپاهیان مسلمان، در جنگ و گریز مداوم، به مرو رسید، تنها و خسته در منزل آسیابانی ساکن شد؛ اما همان شب، آسیابان به عمر وی خاتمه داد. برخی مورخان معتقدند که «ماهویه»، قاتل یزدگرد، یکی از دهقانان و اشراف مرو بود و دلیل قتل یزدگرد، اختلافات سیاسی. مرگ یزدگرد را باید پایان حکومت ساسانی بدانیم؛ مورخانی مانند زنده‌یاد عبدالحسین زرین کوب معتقدند که ساسانیان، در آخرین روزهای عمر خود، دچار چندگانگی و هرج و مرج شدیدی شده بودند و کشور، عملاً در آستانه تجزیه قرار داشت. اسپهبدان مناطق راهبردی، مانند خراسان، خود داعیه شاهی داشتند و بقایای اشکانیان، از هر سو سر برآورده بودند. به این ترتیب، در شب یلدای سال 21 هـ.ش، با مرگ یزدگرد، طومار حکومت دودمان ساسان در هم پیچیده شد.
غلبه سلجوقیان بر بغداد
شب یلدای 964 سال پیش، یعنی آخرین روز پاییز سال 434 هـ.ش، بالاخره ترکان سلجوقی با رهبری طغرل، بر بغداد دست یافتند و عملاً به عمر دودمان آل‌بویه خاتمه دادند. دیلمیان که در تاریخ با نام آل‌بویه شناخته می‌شوند، به وسیله سه پسر بویه، ماهی گیری فقیر از خطه گیلان، به حکومت دست یافتند و نخستین دودمان ایرانی بودند که با گرایش‌های مذهب شیعه، بغداد را گرفتند و دیرزمانی بر آن حکم راندند. اوج قدرت دیلمیان در دوران فنّاخسرو، معروف به عضدالدوله بود. اضمحلال آل‌بویه که در کنار دودمان سامانی، از پرورندگان فرهنگ ایرانی بودند، ضربه‌ای سخت به جایگاه ایرانیان وارد آورد و از آن پس، سرزمین‌ ایران، زیر سلطه ترکان سلجوقی قرار گرفت. هرچند در این دوره تاریخی، با درایت دیوانسالاران کارکشته‌ای مانند خواجه نظام‌الملک توسی، ساختار اداری ایرانیان حفظ شد و بالید، اما بسیاری از مورخان، زوال عصر طلایی تمدن اسلامی – ایرانی را مصادف با قدرت گرفتن سلجوقیان می‌دانند.
افتتاح دارالفنون
شب یلدای 168 سال پیش، برای ایرانیان، هم شب سرور بود و هم زمان حزن؛ سرور به خاطر افتتاح نخستین دانشگاه مدرن ایران با نام دارالفنون و آغاز فراگیری دانش‌های جدید توسط جوانان خوش‌قریحه ایرانی در داخل کشور و اندوه، به خاطر فقدان مردی که باعث و بانی این پیشرفت بزرگ بود؛ میرزاتقی‌خان امیرکبیر. امیر در نامه‌ها و یادداشت‌هایش، از دارالفنون با عنوان مدرسه «نظامیه» یادکرده است؛ رویکردی هوشمندانه به گذشته پرافتخار ایرانیان مسلمان. اما چه سود که حسد و خباثت درباریان دون‌پایه و خودسری شاه بی‌مایه، سبب‌ساز آن مصیبت جانفرسا شد؛ امیرکبیر که از ماه‌ها قبل برای افتتاح دارالفنون لحظه‌شماری می‌کرد، در مراسم افتتاحیه حضور نداشت و 20 روز پس از گشایش مدرسه، در غربت حمام فین کاشان، به شهادت رسید.
کشتار تبریزیان به دست اشغالگران
شب یلدای 108 سال پیش برای مردم تبریز، شبی پر از دلهره بود. سربازان روسیه تزاری، در پی اولتیماتوم دادن به مجلس شورای ملی، برای بیرون راندن مورگان شوستر، بی‌آن‌که منتظر پاسخ بمانند، به خاک ایران تعرض کردند و خود را به پشت دیوارهای تبریز رساندند. مردم شهر، با فتوای علمایی مانند ثقةالاسلام، جانانه در مقابل خصم ایستادند. اما در آخرین روز پاییز سال 1290، برتری تسلیحاتی دشمن، کار را برای مدافعان سخت کرد و تبریز به دست اشغالگران روس افتاد. هزار و 200 ایرانی رشید در نبرد با اشغالگران، شربت شهادت نوشیدند و جمعی از بزرگان شهر، مانند ثقةالاسلام، به شهادت رسیدند.