نقطه عطف قرن جدید آسیایی
ایران به عنوان نهمین کشور، عضو اصلی پیمان اقتصادی و امنیتی شانگهای شد. پوتین گفت: عضویت ایران به قدرت و سلطه این سازمان می افزاید
توکلی-قرار بود «سیاست فشار حداکثری» آمریکا بر ایران ، موجب انزوای سیاسی جمهوری اسلامی شود. این اتفاق نه تنها رخ نداد بلکه ایران به عضویت سازمان شانگهای نیز در آمد. سرانجام ایران که تا پیش از این به عنوان عضو ناظر در سازمان همکاری شانگهای حضور داشت، روز گذشته به طور رسمی به عضویت کامل اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای درآمد و بر این اساس فرایند فنی تبدیل عضویت ایران به عنوان یکی از اعضای اصلی سازمان آغاز شده و کشورمان از این پس به عنوان عضو اصلی این سازمان مهم منطقه ای با کشورهای عضو همکاری و تعامل خواهد داشت. عضویتی مهم که می توان آن را نقطه عطفی در ایجاد تعادل و توازن در روابط آسیا با غرب دانست .درواقع همکاری ایران به عنوان یکی از کشورهای نقش آفرین و ثبات ساز در غرب آسیا و منطقه با دیگر کشورهای چند جانبه گرای عضو شانگهای را می توان گامی مهم در کم رنگ شدن یک جانبه گرایی غرب و به ویژه آمریکایی ها قلمداد کرد. ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه نیز از تصمیم پیوستن ایران به سازمان همکاری شانگهای حمایت و تاکید کرد که عضویت ایران به سازمان همکاری شانگهای به قدرت و سلطه این سازمان می افزاید.به گزارش ایرنا، در پایان بیست و یکمین نشست سران سازمان شانگهای که در دوشنبه پایتخت تاجیکستان برگزار شد، سران هشت کشور عضو اصلی سازمان، نظر موافق خود را با تبدیل عضویت جمهوری اسلامی ایران از عضو ناظر به عضو اصلی اعلام و اسناد مربوط به آن را امضا کردند. آیت ا... سیدابراهیم رئیسی نیز که در اولین سفر خارجی خود درمقام ریاست جمهوری در این اجلاس شرکت کرده بود، در جریان سخنرانی در این سازمان ضمن تشکر از اعضای سازمان همکاری شانگهای برای عضویت دایمی ایران در این سازمان تصریح کرد:«امیدوارم سازمان شانگهای در ادامه مسیر بالنده خود را که موفق شده در مدت کوتاه جایگاه منطقه ای و بین المللی ممتازی را کسب کند، تداوم بخشد.»
رئیسی:یک جانبه گرایی رو به زوال است
رئیس جمهور کشورمان در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به این که جهت گیری سیاست خارجی دولتش را تمرکز بر چندجانبه‌گرایی اقتصادی و تقویت سیاست همسایگی به معنی وسیع آن و تقویت حضور در سازمان های منطقه‌ای بنا نهاده است خاطرنشان کرد:« سازمان همکاری شانگهای به خوبی نشان داده که می‌تواند با اتکا به ظرفیت های اقتصادی، سیاسی، ارزشی و جمعیتی خود به نیروی پیشران چند جانبه گرایی جهانی تبدیل شود واین موضوع نشان دهنده فراهم بودن بستر شکل دهی به جامعه‌ای بر پایه ارزش های مشترک کشورهای در حال توسعه است.» وی با بیان این که امروز جهان وارد دوران جدیدی شده است و سلطه طلبی و یک جانبه گرایی رو به زوال است، اظهار کرد:« نظام بین‌الملل به سوی چند قطبی شدن و بازتوزیع قدرت به سود کشورهای مستقل، در حال تغییر است.» در این بین اما همان طور که امیر عبداللهیان رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان به آن اشاره کرد، این عضویت کمی زمان بر خواهد بود و فرایند عضویت در تمام بخش های سازمان همکاری شانگهای یک تا حداکثر یک سال و نیم به طول خواهد انجامید.امیر عبداللهیان همچنین در توئیتی این عضویت را راهبردی دانسته که تاثیر مهمی بر روند همکاری های همه جانبه ایران در راستای سیاست همسایگی و آسیا محور دارد.
ایران و شانگهای؛ یک بازی برد- برد
اگرچه اجلاس شانگهای در ابتدا برای حل و فصل چالش‌های امنیتی کشورهای تازه استقلال یافته پس از فروپاشی شوروی شکل گرفت اما رفته رفته با قدرتمند شدن کشور های مهمی از جمله چین و روسیه در حوزه اقتصادی و سیاسی، این سازمان رنگ و بوی دیگری به خود گرفت و موضوعاتی از جمله حذف محدودیت‌های تجاری و موانع و فواصل اقتصادی و مقابله با یک جانبه‌گرایی در عرصه بین‌المللی را در دستور کار خود قرار داد. واقعیت این است که وسعت جغرافیایی و جمعیت قابل توجهی که در کشورهای عضو ساکن هستند چه از نظر ذخایر رو زمینی و زیر زمینی و چه به لحاظ بازار مصرف ظرفیت غیر قابل انکاری از نظر اقتصادی برای اعضا به شمار می‌رود و می تواند یک ظرفیت بزرگ اقتصادی برای کشورمان باشد. باید گفت که کشورهای عضو سازمان همکاری های شانگهای، 42 درصد از جمعیت جهان و یک سوم خشکی های دنیا را در سیطره خود دارند و ماجرا وقتی جالب تر می شود که بدانیم یک سوم کل اقتصاد دنیا نیز در دست اعضای این سازمان است. اما همان طور که پر واضح است سازمان همکاری شانگهای نمادی از زنجیره همگرایی منطقه‌ای در آسیا به شمار می‌رود که بدون عضویت دایم ایران، با موقعیت ژئو استراتژیک و ژئو اکونومیک منحصر به فردی که در آسیا دارد، حلقه‌های آن کامل نمی شد. کشورمان چند سال بود که عضو ناظر این سازمان بود اما تا به حال به عضویت دایم آن در نیامده بود. این درحالی است که موقعیت خاص و منحصر به فرد آن در خاورمیانه و آسیا چیزی نیست که کشورهایی مانند چین و روسیه، به عنوان دو قدرت تعیین کننده در سازمان درک نکرده باشند و از آن غفلت کنند. نگاهی به جغرافیای آسیا و خاورمیانه مبین منحصر به فرد بودن موقعیت ژئوپلیتیکی ایران است. ایران در بیشتر تقسیم بندی‌های سیاسی-جغرافیایی آسیا وجود دارد:عضوی از مجموعه کشورهای خاورمیانه است، یکی از اعضای کشورهای حوزه خلیج فارس است، از اعضای کشورهای حاشیه دریای خزر و متصل به آسیای میانه است، همچنین بخشی از زیرمجموعه آسیای جنوب غربی به شمار می‌رود. چنین موقعیت منحصر به فردی آن را به چهارراه مواصلاتی غرب و شرق از یک طرف و شمال و جنوب از طرف دیگر بدل کرده است. به علاوه، ایران یکی از کشورهای اصلی جهان از نظر ذخایر نفت و گاز است و با جمعیتی بیش از ۸۰ میلیون از بزرگ ترین کشورهای منطقه به شمار می‌رود.از این نظر در کنار موقعیت منحصر به فرد ژئوپلیتیکی دارای یک موقعیت ژئو اکونومیک با ظرفیت‌های عظیم اقتصادی است. از این رو عضویت ایران در سازمان شانگهای یک بازی برد- برد است. در کنار نفعی که ایران از این عضویت خواهد برد با ظرفیت عظیم ژئوپلیتیک و ژئواکونومیک خود می‌تواند در قدرتمندی آن تأثیر قابل توجهی داشته باشد. یکی از دلایل مخالفت غرب با عضویت ایران نیز همین موضوع می‌توانست باشد. به طور کلی می‌توان گفت که یکی از مبانی اصلی شکل‌گیری پیمان شانگهای مبارزه با هژمونی آمریکاست که از این نظر عضویت ایران هم می‌تواند در راستای تقویت بنیان ضد هژمونیک این سازمان باشد و هم منافع منحصر به فردی را برای کشور به دنبال داشته باشد. علاوه بر همه این موارد، چین و روسیه قدرت‌های بزرگ و مهم و تأثیر گذار در شورای امنیت سازمان ملل متحد هستند و در راستای ایجاد نظام چند قطبی بین المللی گام بر می‌دارند. بنابراین حضور ایران در سازمان شانگهای می‌تواند زمینه‌ای برای حضور آن در عرصه‌های منطقه‌ای و بین المللی باشد.
واکنش های کاربران
در همین باره خبر عضویت ایران در سازمان شانگهای با واکنش تعدادی از کاربران فضای مجازی همراه شد.کاربری نوشت:«عضویت دایم ج.ا. ایران در سازمان شانگهای، گرچه نتیجه روندی از گذشته است، بدون اهتمام جدی رئیس‌جمهور و دستگاه دیپلماسی جدید، محقق نمی شد.این دستاورد مهم، پایان «غرب گرایی محض و تکیه بر نقطه های خیالی» و آغاز سیاست «نگاه به شرق و آسیا محوری» و تقویت «دیپلماسی همسایگی» ایران خواهدبود.»کاربر دیگری نیز نوشت:«عضویت دایم ایران در پیمان شانگهای، قطعا می تواند از منظر اقتصادی، سیاسی (چند جانبه گرایی) و امنیتی دارای اهمیت باشد اما جالب این جاست همان جماعتی که چند سال پیش به دروغ حل تمام مشکلات کشور (حتی آب خوردن مردم) را به برجام گره زده بودند و خواهان پیوستن به FATF برای واردات واکسن بودند، امروز نیز شرط استفاده از مزایای پیمان شانگهای را حل برجام و FATF اعلام می کنند! »یکی دیگر از کاربران نوشت:ایران به عنوان عضو رسمی اجلاس شانگهای پذیرفته شد.حالا در کنار روسیه، چین و هند، جمهوری اسلامی ایران ضلع چهارم «مربع قدرت شرق» را شکل می دهد.وارد نظم نوینی در قرن ۲۱ شده ایم که از منظر اقتصادی و سیاسی، مربع قدرت شرق، اثرگذارترین بازیگر این نظم جدید است.سازمان همکاری شانگهای برخلاف نمونه غربی آن یعنی سازمان ناتو، معاهده ای صرفاً نظامی وامنیتی نیست بلکه ابعاد قابل توجهی از همکاری ها در حوزه های فرهنگی، بازرگانی، بانکی و انرژی را شامل می شود.منطقه آزاد تجاری سازمان و باشگاه انرژی از جمله برنامه های مهم در این باره است. کاربری هم با اشاره به این که این عضویت دایم ایران نتیجه سال ها زحمت دیپلماتیک کشورمان است نوشت : « باز هم یک موفقیت در سطح بین المللی پیدا کردیم و دعوای داخلی شروع شده که کی بود و کی نبود.عضویت در سازمان های بین المللی یک روند طولانی است و به سیاست های کلان کشورها ارتباط دارد.این قدر مسائل سیاست خارجی را که به منافع و امنیت ملی کشور ارتباط دارد ، با موضوعات داخلی آلوده نکنیم.»
دانلود تمام صفحات این نسخه
ارسال دیدگاه
ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد..jpg)
