مصائب« جو»
بایدن با کدام چالش ها برای شروع کار در کاخ سفید روبه رو است؟
طرح بیش از 30 هزار ادعای دروغ و نادرست، مرگ نزدیک به 400 هزار نفر از شهروندان آمریکایی در بحران کرونا، رشد بیمارگونه سفیدبرترپندارها، محرومیت از حضور در شبکههای اجتماعی، حمله به کنگره ایالات متحده و دو بار استیضاح؛ دونالد ترامپ، صاحب این کارنامه پربار دیروز برای همیشه از کاخ سفید رفت. دوره 4 ساله حضور ترامپ در کاخ سفید که به نمادی از هرج و مرج در ساختار تصمیمگیری ایالات متحده بدل شده در حالی پایان مییابد که خود او معتقد است در اجرای سیاستهایی که وعدهاش را به رایدهندگان آمریکایی داده بود، عملکرد موفقی داشت، اما اغلب تحلیلگران و سیاستمداران باسابقه این کشور باور دارند که میتوان او را در زمره بدترین روسای جمهور تاریخ آمریکا قرار داد. جالب این جاست که بایدن نیز پیش از ترک دلاوِر در سخنرانی به ابراز سخنان احساسی پرداخت و در بخشی از سخنرانی خود گریه کرد.به نوشته الوقت؛اگرچه گریه بایدن به سخنرانی احساسی او پیش از ورود به کاخ سفید ارتباط داده شده است، اما در واقع او مشکلات بسیاری نیز در آغاز کار خود در واشنگتن خواهد داشت و در این گزارش سعی شده مهم ترین چالش های پیش روی رئیس جمهور جدید آمریکا مورد بررسی قرار گیرد:
همه گیری کرونا
بدون تردید بحران همه گیری کرونا مهم ترین و بزرگ ترین چالش جو بایدن در شروع کارش در کاخ سفید خواهد بود.آمریکا تاکنون نزدیک به ۲۴ میلیون مبتلا و ۴۰۰ هزار جان باخته ناشی از این بیماری داشته است.دولت ترامپ برنامه خاصی برای مقابله با همه گیری کرونا نداشت و دولت فعلی بایدن نیز هنوز به طور کامل برنامه های خود برای مقابله با این بحران را اعلام نکرده، اما وعده داده است در اولین اقدام خود، پوشیدن ماسک را برای همه شهروندان در اماکن عمومی اجباری خواهد کرد.با این حال مشخص نیست که بایدن در چه زمانی پس از به دست گیری قدرت خواهد توانست از روند رو به رشد مبتلایان و آمار مرگ و میرهای ناشی از همه گیری کرونا در آمریکا جلوگیری کند.از این رو، نحوه توزیع واکسن و چگونگی واکسیناسیون شهروندان آمریکایی چالش پیش روی بایدن است که به اعتقاد بسیاری از دموکراتها، بهترین راه برای متحد کردن این ملت سرخورده است.
بازسازی اقتصاد آسیب دیده
بحران همه گیری کرونا نه فقط جان انسانها بلکه اقتصاد آمریکا را هم به سرازیری سقوط کشانده است که به تبع آن، افزایش بیکاری، افزایش بیخانمانی و از دست رفتن مشاغل کوچک را باعث شده است.بسیاری از صنایع همچون هواپیمایی، رستورانها، دانشگاهها، گردشگری، فروشگاههای زنجیرهای و مشاغل کوچک دچار ورشکستگی شدهاند و همین مسئله موجب رشد بیکاری در آمریکا شده است.برخلاف ادعاهای عمدتا ساختگی ترامپ مبنی بر روند رو به رشد اقتصادی، اخراج کارگران همچنان ادامه دارد که این اخراج نه فقط منجر به از دست دادن شغل که باعث قطع بیمه درمانی سهم کارفرمایان هم میشود.در این شرایط به نظر می رسد که بازسازی اقتصادی آمریکا در شرایط فعلی یکی از مهم ترین چالش های پیش روی دولت نوپای بایدن است.
جامعه دوقطبی شده
ترامپ چهار سال با دمیدن در عوام گرایی و ملیگرایی، بخش زیادی از جامعه آمریکا را که وجه مشترک آن ها برتریطلبی نژادی بود، تحریک کرد. این مسئله، جامعه آمریکا را به شدت دو قطبی کرد و اختلافات را از سطوح سیاسی به سطوح عوام منتقل ساخت تا جایی که در ۱۷ دیماه، پس از فراخوان ترامپ برای یک اجتماع اعتراضی علیه نتیجه انتخابات که او متقلبانه میخواند، به کنگره یورش برده شد و در نتیجه آن دست کم پنج نفر کشته شدند.تا کنون بیش از ۱۰۰ نفر بازداشت و برای آن ها پرونده تشکیل شده است که برخی از آن ها با راجر استون، دوست صمیمی ترامپ که به تازگی مورد عفو او قرار گرفت، ارتباط داشتهاند.در کنار این مسئله، تبعیض نژادی ساختاری در آمریکا که با قتل جورج فلوید سیاه پوست توسط یک پلیس سفید رخ داد، همچنان مورد اعتراض در جامعه آمریکاست و راهپیماییها و تجمعهای مربوط به شکلهای مختلفی ادامه دارد. این موضوع یکی از نکات کلیدی در تمامی مناظرهها و برنامههای حزب دموکرات و همچنین مناظره بایدن-ترامپ بود.در واقع ترامپ کشوری به شدت قطبی شده و متفرق را به ارث گذاشت، به خشونت دامن زد و نظریه توطئه را گسترش داد و یکی از مهم ترین برنامه های بایدن چگونگی مقابله با دوقطبی شدید و شکاف ایجاد شده در جامعه آمریکاست.
شورش های فاشیستی و ناامنی ها
قطبی شدن شدید و همچنین تفرقهنژادی، تنها چالشهای پیش روی بایدن در چهارسال آینده نیست، بلکه او با شورش فاشیستی هم روبه رو است. هرچند رئیس جمهور منتخب معتقد است کار این لحظه و کار چهار سال آینده باید بازگرداندن دموکراسی، نجابت، عزت، احترام و حاکمیت قانون باشد. ترس از شورش فاشیستی که یکی از گروههای اصلی آن را پسران مغرور و گروه کیوانان تشکیل دادهاند، مراسم تحلیف بایدن را آنقدر تحت تاثیر قرار داده است که علاوه بر استقرار تانکها، نردههای پوشیده از سیم خاردار، بیش از ۲۵ هزار گارد ملی در اطراف کاخ سفید و کنگره، باعث شده است اف بی آی نسبت به شورش مسلحانه در پایتخت ۵۰ ایالت آمریکا هشدار صادر کند.در این باره روزنامه فرانسوی لوموند نوشت: یک روز مانده به مراسم تحلیف جو بایدن، برپایی اردوگاه های نظامی با استقرار نیروهای گارد ملی در واشنگتن و حتی افزایش شمار آن ها به ۲۵ هزار نفر در روز مراسم تحلیف رئیس جمهور منتخب ۲۰۲۰ برای محافظت از منطقه قرمز از کنگره (مکان سوگند یاد کردن جو بایدن و کاملا هریس) تا کاخ سفید، نمایی از محاصره و سنگربندی نظامی به این شهر داده است.لوموند افزود: پس از شورش آشوبگران طرفدار ترامپ و یورش آن ها به کاخ کنگره در ۶ ژانویه به منظور تعلیق روند تایید پیروزی بایدن، هنوز سایه ترس و اضطراب از تنش و هرج و مرج بر واشنگتن سنگینی می کند و استقرار و تردد نظامیان مسلح و نیروهای پلیس با خودروهای زرهی در خیابان های مسدود شده با بلوک های بتونی، منطقه نظامی را تداعی می کند؛ دست کم دو غیرنظامی مسلح در روزهای اخیر در حومه "منطقه قرمز" دستگیر شده اند.
بازگشت به تعهدات بین المللی
دولت ترامپ طی چهار سال گذشته بسیاری از تعهدات بین المللی آمریکا را زیر پا نهاد و به آن ها بی توجهی کرد و در این شرایط طبیعی است یکی از نخستین اولویت های دولت بعد از ترامپ که حال قرار است با روی کار آمدن «جوبایدن» شکل گیرد، بازگشت آمریکا به تعهدات بین المللی اش باشد. ترامپ از معاهده تغییرات اقلیمی پاریس، توافق چند جانبه هسته ای با ایران، توافقات استراتژیک هسته ای با روسیه و برخی عضویت های آمریکا در نهادهای زیرمجموعه سازمان ملل از جمله یونسکو خارج شد و حال دولت بایدن ناگزیر به بازگرداندن آمریکا به تعهدات قبلی خود است.با این حال بازگشت آمریکا به هرکدام از این تعهدات با چالشهایی روبه رو است. به عنوان نمونه امکان بازگشت واشنگتن به توافق برجام مانند دوران قبل از ترامپ نیست و هم اکنون ایران خواستار لغو تحریم های اعمالی چهارسال گذشته همزمان با خروج آمریکاست.برخی دیگر از تعهدات بین المللی نیز که دولت ترامپ برعهده دولت بایدن گذاشته نیز مانند خروج از افغانستان و عراق چندان به میل دولت دموکرات بایدن نیست و حال دستگاه سیاست خارجی آمریکا در دوره جدید ناگزیر است که بتواند برای چالش ادامه یا خروج نظامیان آمریکایی در عراق و افغانستان چاره اندیشی کند.در حقیقت بازسازی چهره آسیب دیده آمریکا در نظام بین المللی یکی از مهم ترین چالش های دولت آمریکا طی سال های آینده خواهد بود.