زنده‌یاد کیومرث صابری فومنی شعر هم می‌سروده؛ نمونه‌اش شعری که در ادامه می‌خوانید و در سال 1384 در «کتاب طنز2» که انتشارات سوره مهر منتشر کرده، چاپ شده‌است. تاریخ سرودن شعر معلوم نیست.

آفرین، مرحبا، صفا کردی
پا توی کفش شعر ما کردی
شاخ ذوق مرا شکانیدی
اسب طبع مرا رمانیدی
دو سه روزی عرق نمودم من
تا که آن شعر را سرودم من
شاغلامش سپس ویزیت فرمود
لطف فرموده و ادیت فرمود
بعد از آن، مش رجب، دو روز و دو شب
کرده ویرایشش وجب به وجب
سه چهار بار پشت و روش کردیم
مصرعش پاره بود، رفوش کردیم
لاجرم هر که شعر را خوانده
کرده تشویق و کله جنبانده
گفته احسنت مرحبا، بخ بخ
حبذا، آفرین، زها و الخ ...
شعر ما را که خوب بود و سفید
این جناب حروفچین بد چید
ورنه در شعر، بنده اوستایم
هم تراز «هومر»، گل آقایم
شکسپیر زمانه‌ام، قارداش
شاعر جاودانه‌ام، اینو باش!
رودکی ریزه‌خوار خوان منست
نیست شاعر که باغبان منست
هرکجا بحث لفظ و معنا بود
اصل من، سعدی المثنی بود
حافظ البته چیز دیگر بود
ولی او هم ز بنده کمتر بود
ایهاالناس، یا اولی الالباب
نیست فرقی میان دوغ و دوشاب؟
الغرض شعر ما و این درجات
مابقی فاتحه، مع الصلوات!

حسام منظور، بازیگر تئاتر و سینما قصد دارد در سال جاری اقتباسی نمایشی از رمان «دراکولا» اثر برام استوکر را روی صحنه ببرد. به گزارش ایلنا، حسام منظور که پیش از این و در سال ۱۳۹۸ نمایش «الیزابت باتوری» را کارگردانی کرد، حال پس از ۵ سال به سراغ رمان «برام استوکر» رفته است. تاکنون در سینما و تئاتر جهان اقتباس‌های مختلفی از رمان «دراکولا» شده است که از جمله مطرح‌ترین آن‌ها می‌توان به فیلم «دراکولا» به کارگردانی فرانسیس فورد کاپولا و بازیگری اولد من و آنتونی هاپکینز اشاره کرد.

«باسم خندقجی» نویسنده فلسطینی که از سال ۲۰۰۴ در زندان رژیم صهیونیستی به سر می‌برد به عنوان برنده جایزه بین‌المللی ادبیات داستانی (بوکر عربی) معرفی شد به گزارش ایسنا، رمان «نقاب، رنگ آسمان» اثر نویسنده فلسطینی «باسیم خندقجی» به عنوان برنده جایزه بین المللی ادبیات داستانی عربی (IPAF) در سال ۲۰۲۴ معرفی شد. انجمن اسیران فلسطینی (PPS) در بیانیه‌ای ‌اعلام کرد که خندقجی پس از این که چند ماه پیش به عنوان نامزد جایزه بین‌المللی ادبیات داستانی عرب شناخته شد, توسط رسانه‌های اسرائیلی مورد تحریم گسترده قرار گرفت اما در نهایت توانست مهم‌ترین جایزه ادبیات عرب یعنی بوکر عربی را از آن خود کند. جنگ علیه روایت فلسطینی رویکردی ثابت از سوی اشغالگران اسرائیل در مقابله با حضور فلسطینی‌هاست».
 

حیدر کاسبی- «اگر کلمه نبود / باران نمی‌آمد / رنگین کمان معنایی نداشت / و ما / بی هیچ اسمی دفن می‌شدیم».
قداست کلمه در این شعر سلمان نظافت به وضوح قابل مشاهده است و می‌شود فهمید شاعر تا چه میزان برای کلمه اعتبار قائل است. برای همین هم هست که به گونه‌ای کلمه‌ها را در شعر می‌چیند که از سطرها بیرون نزنند:
«همیشه/ روی اسب‌های بازنده شرط بسته‌ام/ هیچ کس نمی‌داند/ وقتی اسبی زمین می‌خورد / به کجای آسمان خیره می‌شود»
شاعر بدون هیچ حرف اضافه‌ای شعر را به پایان رسانده، طوری که هم ورودی شعر غافلگیر کننده است، هم پایان متفاوتی دارد. بیهوده نیست که سعدی در کتاب گلستان یک باب را به فواید خاموشی اختصاص داده و در آن تا می‌تواند مخاطبانش را به کم گفتن و زیاد اندیشیدن دعوت کرده است. شاعر امروز هم به خوبی این مسئله را درک کرده است که هر کلمه‌ای باید درست و بجا در شعر استفاده شود، از همین روست که آن را به گلی تشبیه می‌کند: «کلمه / اگر درست و به موقع استفاده شود / شعر را خوشبو می‌کند»*

استخدام درست حروف ربط
سلمان نظافت در کتاب «قسمت عمیق، قسمت کم عمق» در بیشتر شعرها وسواس ویژه‌ای در به کارگیری کلمات دارد طوری که حتی یک کلمه ربط «و» و « که » هم یا نباید بیایند یا اگر می‌آیند در حد و اندازه‌های خودشان باید نقش اول را بازی کنند:
«شهر به شهر در خاموشی گذشتم / که قمار چیزی برایم نگذاشته بود / اسب را به طمع انگشتری باختم / دل را به هوس چراغی / و دندان‌هایش را به عادت قمار / اما / دستانم برای آغوشت بی قرارند»
دو کلمه « و » و « که » دقیقاً همان نقشی که باید را در شعر ایفا می‌کنند و در شعری با شش سطر بی آن که نیاز ببیند هیچ سطری را با کلمه ربط به سطر دیگری وصل نکرده و یک نفس شعر را تمام می‌کند:
«آخرین کلمه را گفت / دیگر گنجشک‌ها به ایوان برنگشتند/ من از دوچرخه افتادم / پدربزرگ از صندلی چوبی /همه به عکس‌های کهنه هجوم آوردند /مثل درختانی که به ریشه دلخوش اند در پاییز»
این البته به آن معنا نیست که همه شعرهای کتاب کوتاه باشند، در بعضی صفحه‌ها شاهد شعرهایی نسبتاً بلند هم هستیم و سلمان در سطرهایی از کتاب، انگار دردهای عمیق‌تری را می‌خواهد به تصویر بکشد و برای آنها نیاز به استفاده از واژگان بیشتری دارد:
«این را حالا این‌جا می گویم / آخرش / و نامش را می‌گذارم اعتراف: / من گاهی خودم را شتر صدا می‌زنم / در آیینه به قوز پشتم خیره می‌شوم/ و به میرزا محمد فکر می‌کنم / میرزا از یزد آمده بود با قابی از بادگیرها / من در کوی امیر، موش‌ها را آتش زدم / ... من و خون گرمم تمام جاده را پر می‌کنیم /یک نفر می‌آید /چهار لیتری آب را در لبهای درشتم فرو می‌کند / ...»

چرا کسی برای تاکسی شعر عاشقانه‌ای نمی‌گوید؟
در «قسمت عمیق، قسمت کم عمق» شاعر از شعار دادن و کلیشه‌های معمول در ادبیات خسته است و می‌خواهد به ساده‌ترین شکل ممکن و با استفاده از روزمره‌ترین کلمه‌ها شعر بسازد:
«من در میانه این شعر، سطری را در آغوش گرفته‌ام / اگر صدای مته‌ها / صدای دریل‌ها / صدای آن هیلتی لکنته/ صدای اتوبوس‌ها قطع شود / به ذهن شاعر می‌روم / نام مقدس معشوقه را می‌دزدم/ و در متنی فراموش شده پنهان می‌شوم»
در جای دیگری می‌گوید:« چرا کسی برای تاکسی شعر عاشقانه‌ای نمی‌گوید / یا عشق را به سرماخوردگی تشبیه نمی‌کند / سایه‌ها کجای زندگی به ما نزدیک می‌شوند؟»
«قسمت عمیق، قسمت کم عمق ». چهارمین کتاب سلمان نظافت است که تابستان ۹۹ نشر نگاه تهران آن را منتشر کرده است.
۱_ * غلامرضا بروسان

نصرا... شیرین‌آبادی نوارنده پیش‌کسوت ویولن شامگاه یک‌شنبه نهم اردیبهشت در 75سالگی بر اثر ایست قلبی جان به جان آفرین تسلیم کرد. به گزارش خانه موسیقی، نصرا... شیرین‌آبادی فراهانی از معدود موزیسین‌های نابینای کشورمان محسوب می‌شد و با استعداد فوق‌العاده‌ای که داشت چنان نبوغی از خود بروز داده بود که در ۱۷ سالگی حسین تهرانی لقب «صبا کوچولو» را برای او انتخاب کرده بود. مرحوم شیرین‌آبادی علاوه بر نوازندگی، در زمینه آهنگ‌سازی، تدریس و اجرای موسیقی با بسیاری از هنرمندان نامدار موسیقی ایرانی همکاری داشت.

جدیدترین قسمت از مجله هنری «بوم» با پرداختن به زندگی زنده‌یاد محمدرضا لطفی، استاد موسیقی ایران از شبکه دو سیما به روی آنتن می‌رود. به گزارش روابط عمومی شبکه دو سیما، «بوم» که روایتگر رویدادهای دنیای هنر است به مناسبت روز معلم به سراغ شاگردان محمدرضا لطفی، موسیقیدان و ردیفدان ایرانی رفته است تا برای اولین بار به وجه معلمی این هنرمند در یک برنامه تلویزیونی بپردازد. «بوم» امروز سه شنبه، ۱۱ اردیبهشت، ساعت ۲۳ و ۳۰ دقیقه از شبکه دوم پخش می‌شود. محمدرضا لطفی از بزرگ‌ترین مدرسان موسیقی ایرانی است که به گفته شاگردانش تا لحظاتی قبل از فوت روی تخت بیمارستان هم دست از آموزش نکشید. مجله هنری بوم» به تهیه‌کنندگی احمدرضا بلیغ و احمدرضا زارعی، کارگردانی کیانوش الطافی، سردبیری محسن صفایی فرد و اجرای حامد مهربانی و به همت گروه اجتماعی اقتصادی شبکه دو در مرکز هنری رسانه‌ای سلوک تهیه و تولید شده است.

بهبودی نیا-شاید برای شما هم این سؤال پیش‌آمده باشد که با وجود ادبیات غنی ایران چرا تا امروز آثار ادبی ما کمتر موفق به کسب جوایز ادبی جهانی شده است؟ یا این که چرا هنوز بسیاری از مخاطبان ادبیات در کشورهای غیرفارسی‌زبان با بسیاری از آثار ادبی ما آشنایی ندارند؟ این موضوعی است که روزنامه خراسان تا امروز در قالب گزارش‌های سلسله وار در گفت‌وگو با شاعران، نویسندگان و ناشران به آن پرداخته و آسیب‌شناسی‌های در این زمینه داشته است. شاید برای شما هم جالب باشد که بدایند در تمامی این گفت‌وگوها یک جمله مشترک وجود داشت و همین جمله را می‌توان جان کلام تمامی این گفت‌وگوها دانست: «غفلت از ترجمه آثار ادبی به زبان‌های دیگر، اصلی‌ترین عامل کمتر دیده شدن آثار فاخر ادبی ما نزد جامعه جهانی است.»
در حالی کشور ما از معرفی آثار فاخر ادبی خود در رقابت با دیگر کشورهای جهان تا حدود زیادی بازماندهاست که کشورهایی مانند روسیه، فرانسه، ژاپن، آمریکا، انگلستان و... توانسته‌اند با ترجمه آثار خود به بسیاری از زبان‌ها علاوه بر به رخ کشیدن قدرت ادبی خود و درو کردن بسیاری از جوایز جهانی به‌صورت غیرمستقیم درآمدهای اقتصادی قابل‌توجهی را کسب کنند.
بی‌تردید هنر ترجمه عرصه حیاتی برای معرفی ادبیات ایران به جهان است. بدون ترجمه، خوانش آثار ادبی به گروه خاصی از افراد محدود می‌شود که با زبان فارسی آشنایی دارند. نکته قابل ‌تأمل در این مسیر پس از ترجمه آثار، تعیین بازارهای هدف برای ارائه این آثار است و برای این کار چه جایی بهتر از نمایشگاه‌های بین‌المللی کتاب در ایران و دیگر کشورها.
با توجه به نزدیک شدن به زمان برگزاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران و حضور درخور توجه بسیاری از فعالان حوزه چاپ و نشر دیگر کشورها در این نمایشگاه ضروری می‌رسد راه‌اندازی نهضت ترجمه را باید بیش‌ازپیش جدی بگیریم. نمایشگاه بین‌المللی تهران به دلیل داشتن بسیاری از ظرفیت‌ها که در این متن به‌اختصار به گوشه‌ای از آن‌ها اشاره شد، می‌تواند در تقویت نهضت ترجمه آثار ادبی نقش مهمی ایفا کند.
برگزاری نشست های تخصصی ترجمه با کارشناسان داخلی و خارجی، حمایت‌های ویژه از مترجمان درزمینه تأمین کاغذ ارزان‌قیمت، تسهیل و ارتقای شرایط حضور در نمایشگاه کتاب و بسیاری از اقدامات تشویقی می‌تواند در این مسیر راهگشا باشد و بی‌تردید نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران می‌تواند گام‌های بلندی را برای تقویت ترجمه آثار ادبی فارسی به زبان‌های دیگر بردارد.

الهه آرانیان- «یک زبان دارم دوتا دندان لق/ می‌زنم تا می‌توانم حرف حق»؛ بیتی آشنا که روی جلد نشریه «گل‌آقا» خودنمایی می‌کرد و حالا این نشریه و این بیت تبدیل به نوستالژی شده‌است. دهه 70 و اوایل دهه 80، مخاطبان «گل‌آقا» هفته‌ به هفته برای خریدن شماره جدید هفته‌نامه انتظار می‌کشیدند؛ یک انتظار شیرین و شاد برای خواندنِ طنزهایی که به مسائل و مشکلات جامعه کنایه می‌زد و برای دقایقی آن‌ها را می‌خنداند. امروز، 11اردیبهشت‌ماه، بیستمین سالروز درگذشت زنده‌یاد کیومرث صابری فومنی، همان «گل‌آقا»ی آشناست؛ مردی که تأثیری انکارنشدنی بر جریان طنز و طنزپردازی پس از انقلاب داشت. «گل‌آقا» در سال‌هایی که تصویرسازی و کاریکاتور خیلی رواج نداشت، در هر شماره کاریکاتور یکی از مسئولان را روی جلد می‌برد. این یک نوع خط‌شکنی بود که بعدها دیگر نشریات هم در همین مسیر حرکت کردند. «گل‌آقا» با شناختی که از جامعه داشت بدون این‌که حریم‌شکنی کند، در چهارچوب حرکت و نقد می‌کرد. از این رو مخاطبان این نشریه طیف گسترده‌ای داشتند و محتوای آن مطالب عام‌پسند و نخبه‌پسند را دربر می‌گرفت. «گل‌آقا» در شناسایی نیروهای جوان هم نقش زیادی داشت. این نیروها بعدها وارد فضای رسمی طنز و رسانه شدند. آخرین شماره هفته‌نامه گل‌آقا» در دوازدهمین سال انتشارش در دوم آبان 1381 منتشر شد. زنده‌یاد صابری فومنی در سال 1370 پس از انتشار اولین شماره‌های هفته‌نامه «گل‌آقا»، تعدادی از آن‌ها را برای رهبر انقلاب فرستاد تا نظر ایشان را که زمانی با یکدیگر همکار بودند، جویا شود. رهبر انقلاب هم در پیامی به تاریخ 27 تیر ماه 1370 برای گل‌آقا نوشتند: «ادعا نمی‌کنم که کار شما کامل و بی‌عیب است؛ اما با ملاحظه  اجمالی شماره‌های «گل‌آقا»، امید هرچه بهتر شدن و کامل‌تر شدن آن را دارم. طنز صادق و دلسوزانه باید همه‌ نقاط معیوب، به‌خصوص آن‌ها را که کمتر به چشم می‌آیند و آن‌ها که بیشتر به علم و اطلاع همگان از آن نیاز هست، هنرمندانه ببیند و بنمایاند. امروز جامعه و نظام انقلابی ما با دشمنانی روبه‌روست که همه‌ ابزارهای محسوس و نامحسوس را برای ضربه زدن و جریحه‌دار کردن مردم و نظام و انقلاب به کار می‌برند. برای آگاه کردن ذهن مردم از خدعه‌ دشمن، چه وسیله‌‌ای از طنز هنرمندانه و شیرین و زیرکانه، بهتر و کاری‌تر؟ ان‌شاءا... شما و همکارانتان موفق باشید».
اردیبهشت ماه دو سال پیش مستندی از شبکه مستند سیما به نام «روزگار گل‌آقایی» ساخته محمدحسن یادگاری پخش شد؛ مستندی که پس از آن چندبار دیگر هم بازپخش شد. «روزگار گل‌آقایی» پرتره‌ای از یک شخصیت محبوب و تأثیرگذار است که مردم هنوز هم طنزها و کاریکاتورهای خاطره‌انگیز نشریه‌اش را به یاد دارند. در ادامه ،گفت‌وگوی ما را با محمدحسن یادگاری، کارگردان این مستند می‌خوانید.

لطفا درباره این که چه اتفاقی باعث شد به سراغ ساخت مستند «گل‌آقایی»  بروید توضیح دهید ؟
در دوران کودکی مخاطب پر و پاقرص «بچه‌ها گل‌آقا» بودم و همین موضوع باعث شد به سراغ ساخت این مستند بروم. یکی دونفر از استادان من در حوزه ارتباطات که با مرحوم صابری آشنایی داشتند، به من کمک کردند تا با گروهی از کاریکاتوریست‌ها و نویسنده‌های قدیمی طنز ارتباط پیدا کنیم. بعد از آن با آقای ناصر فیض دراین باره مشورت کردم و ایشان که شبکه همکاران «گل‌آقا» را می‌شناختند و با استاد صابری مراوده داشتند، به ما کمک کردند. به‌تدریج با تعداد زیادی از دوستان و همکاران ایشان آشنا شدیم و حمایتی که افراد از ما می‌کردند، باعث می‌شد نفرات بعدی هم به جمع ما اضافه شوند. در نهایت با حدود 25نفر از یاران «گل‌آقا» گفت‌وگو کردیم که نامشان هم در فیلم هست.

در خلال گفت‌وگوها و دیدارهایتان با این افراد، نکته‌ای بود که شما را تحت تأثیر قرار بدهد؟
درزمان ساخت این مستند و با شنیدن گفت‌وگوها لحظه به لحظه بیشتر شیفته شخصیت آقای صابری فومنی شدم. استاد صابری دانش و تجربه زیادی داشتند و توانایی تعامل با همه جناح‌ها و سلیقه‌ها را داشتند؛ چیزی که امروز کم داریم؛ یعنی افراد بابینشی که بتوانند با چنین دید وسیعی با همه در ارتباط باشند و همه را به تعامل وادار کنند، این شخصیت ها خیلی کم هستند. این ویژگی آقای صابری بود و ما سعی کردیم در مستند هم این ویژگی را برجسته کنیم. از آن طرف وقتی فیلم پخش شد همه جناح‎ها و گروه های سیاسی به آن واکنش مثبت نشان دادند و این برای ما اتقاق خوبی بود.

جالب‌ترین بازخورد چه بود؟
روز اکران فیلم، هم هادی حیدری، کاریکاتوریست اصلاح‌طلب آمده بود و هم دکتر حدادعادل. هر دو هم راضی از سالن بیرون آمدند.

ساخت مستند «روزگار گل‌آقایی» چقدر زمان برد؟
پژوهش فیلم حدود دو سه ماه و فیلمبرداری و تدوین هم تقریباً 5، 6ماه زمان برد؛ یعنی یک فرآیند 8، 9ماهه شد. ما ساخت مستند را در سال 1399 شروع کردیم که سال 1400 به پایان رسید و اردیبهشت 1401 به پخش رسید.