رئیس سازمان فضایی ایران با تشریح برنامه‎های فضایی کشور تا پایان سال و سال آینده گفت: با توجه به برنامه ریزی های انجام شده سال ۱۴۰۳ سال پر پرتابی از نظر فضایی خواهد بود. حسن سالاریه درباره آخرین وضعیت ماهواره‌ها و پرتاب آن‎ها به خبرگزاری مهر گفت: مراحل طراحی و ساخت ماهواره‌های مختلفی تمام شده یا در حال اتمام است؛ از جمله نمونه پروازی ماهواره ناهید ۲، نمونه پروازی بلوک انتقال مداری سامان و همچنین نمونه پروازی ماهواره ظفر ۲ که این ماهواره‌ها و بلوک انتقال مداری با اتمام کامل تست‌های محیط شان، آمادگی پرتاب دارند. وی افزود: تا قبل از پایان سال تعدادی دیگر از ماهواره‌ها آماده پرتاب خواهند بود. اما با توجه به دلایل مختلف فنی فعلاً نمی‌شود گزارش دقیقی درباره زمان پرتاب داد. سالاریه در ادامه گفت: ماهواره ناهید ۲ نمونه پروازی، بلوک انتقال مداری سامان نمونه پروازی و همچنین ماهواره ظفر ۲ نمونه پروازی، برای پرتاب سال ۱۴۰۳ برنامه‌ریزی شدند و ما در سال ۱۴۰۳ همانند سال ۱۴۰۲ سال پر پرتابی خواهیم داشت چون ماهواره‌های متعددی در حال اتمام هستند و تعدادی ماهواره نیز سال آینده تکمیل می‌شوند. وی درباره جایگاه فضایی ایران در عرصه جهانی گفت: جزو ۱۰ کشور اول و در حال تثبیت جایگاه خود هستیم. باید از رقبای خود فاصله بگیریم و به رتبه‌های بالاتر و بهتر برسیم. اگر بتوانیم خودمان را به ۵ کشور اول برسانیم خیلی خوب است و برای این‎که جزو ۵ کشور اول قرار بگیریم زحمات زیادی از لحاظ صنعتی، تکنولوژیکی و سرمایه گذاری نیاز داریم که ان‎شاءا... در دولت سیزدهم برای ارتقای صنعت فضایی تلاش می‌شود.

صادق غفوریان-فناوری‎های نسل چهارم یا انقلاب صنعتی چهارم، به مجموعه‎ای از فناوری هایی گفته می شود که امروز مسیر توسعه کشورها و جوامع علمی و صنعتی را تحت تاثیر شدید خود قرار داده است. حال این پرسش پیش می آید که ایران در انقلاب صنعتی چهارم در منطقه و کشورهای اسلامی دارای چه جایگاهی است؟
این پرسش را روز گذشته، رئیس مؤسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام (ISC)  پاسخ داده است و از تحلیل آمار او بر‌می‎آید که دانشمندان این سرزمین بزرگ، توانسته‎اند به جایگاه علمی ایران در این بخش، آبرو ببخشند.

انقلاب صنعتی چهارم کدام فناوری ها؟
قبل از این که به جایگاه ایران در حوزه فناوری های نسل چهارم ورود کنیم، خوب است، در چیستی این انقلاب جست وجو کنیم. در صنعت نسل چهارم، فناوری‌هایی همچون هوش مصنوعی، اینترنت اشیا، اتوماسیون و محاسبات ابری باهم ترکیب می‌شوند تا فرایندهای تولید و مدیریت را بهبود دهند و تعامل بین دنیای مجازی و فیزیکی را افزایش دهند. رئیس مؤسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام (ISC) می‎گوید: انقلاب صنعتی چهارم را می‌توان یکی از بزرگ‌ترین اتفاقات در دهه‌های اخیر قلمداد کرد که می‌تواند مزایای زیادی را برای کسب و کارها، صنایع و افراد جامعه داشته باشد. این انقلاب صنعتی مبتنی بر هوشمندسازی است و تجهیزات هوشمند و فناوری‌هایی نظیر هوش مصنوعی، اینترنت اشیا، چاپ سه بعدی، فناوری‌های ارتباطی نسل جدید (5G )، رباتیک، کلان داده، بلاک چین‌ها و فناوری پهپاد، حرف اول را در آن می‌زند.

ما کجای منطقه ایم؟
 اما مرور تازه‎ترین رتبه بندی ها از گفته های دیروز رئیس موسسه (ISC) بر اساس داده‌های پایگاه وب آو ساینس (Web of Science) نشان می‌دهد، جمهوری اسلامی ایران در حوزه هوش مصنوعی رتبه اول، حوزه اینترنت اشیا رتبه چهارم، حوزه چاپ سه‎بعدی رتبه دوم، حوزه فناوری‌های ارتباطی نسل جدید (5G) رتبه پنجم، حوزه رباتیک رتبه دوم، حوزه کلان داده رتبه پنجم، حوزه بلاک چین‌ها رتبه هشتم و در حوزه فناوری پهپاد رتبه هفتم را در بین کشورهای اسلامی دارد.

 انقلاب چهارم صنعتی، انقلاب اقتصادی کشورها
اما آن چه مهم است، حرکت رو به رشد کشور در توسعه نسل نوین فناوری‎هاست که اگرچه، همواره چالش هایی پیش روی فعالیت های علمی بوده است اما در سال‌های اخیر و به ویژه به واسطه قانون جامع جهش دانش بنیان ها (مصوب 1401)، اهتمام عمومی در بدنه مقننه و اجرایی بر این فضا تا حدودی حاکم شده است. بی شک، نقش این فناوری ها در ایجاد ارزش افزوده و ثروت آفرینی برای کشور به گونه ای روشن و آشکار گشته که غفلت از آن اساسا یک خطای راهبردی قلمداد می شود. دکتر احمد فاضل زاده می گوید: در چنین انقلابی، فناوری‌های نسل چهارم صنعت سهم مهمی در ارزش آفرینی اقتصادی دارند. در بسیاری از کشورهای پیشرفته جهان برای استقبال از این تغییر بسیار مهم فلسفی، اقتصادی، اجتماعی و مدیریتی سندهای مفصلی در دست تهیه است تا بتوانند در آینده این تحولات سهمی داشته باشند.

ناهماهنگی صنعت و علم
در همین حال چالش هایی هم وجود دارد که فاضل زاده به آن اشاره کرده است:  در بیان ارزیابی و تحلیل وضعیت پژوهش و فناوری ایران، به‌رغم وجود ظرفیت‌های اساسی در بخش آموزش، پژوهش و فناوری کشور، متأسفانه در بخش صنعت ضعف‌هایی وجود دارد که نشانگر آن است که ارتباط تعاملی، تناسبی و توازنی بین نظام‌های تولید علم و دانش و فناوری و نظام‌های تولید صنعتی در کشور ناهماهنگ است.

نگاه  برنامه توسعه به فناوری های نوین
حال این که برنامه راهبردی کشور در 5 سال آینده که آن را به عنوان برنامه توسعه می شناسیم، چه جایگاهی را برای فناوری های نوین تدارک دیده است؟ رئیس مرکز پژوهش های مجلس در این باره این طور می گوید: با توجه به اهمیت حوزه جا دارد که به بحث هوش مصنوعی و فناوری های نوین اهمیت ویژه ای بدهیم و ما سعی کردیم در مرکز پژوهش ها و مجلس این مبحث را که در لایحه اولیه دولت مغفول مانده بود، به طور ویژه دنبال کنیم و موادی را به برنامه هفتم توسعه در خصوص حمایت ها، ساختارها و حمایت های مالی اضافه کردیم. امید داریم در سال ۱۴۰۳ یک حرکت جهش آفرینی در حوزه هوش مصنوعی شاهد باشیم چرا که رهبر انقلاب تاکید دارند که ایران باید در حوزه هوش مصنوعی به ۱۰ کشور اول بپیوندد و این هدف گذاری مهمی است.