مجموعه‌داران برای چیزهای عجیبی که شاید از نظر مردم معمولی ارزش زیادی نداشته باشد پول‌های زیادی می‌دهند. برای مثال باورتان می‌شود قلوه سنگ فیلم «همه‌چیز، همه‌جا، ناگهان» 650 میلیون تومان ارزش داشته باشد؟ ماجرا از این قرار است که شرکت فیلم‌سازی A24 به تازگی تعدادی از لوازم صحنۀ فیلم «همه‌چیز، همه‌جا، ناگهان» را در یک حراجی به فروش گذاشت. یک جفت دستِ هات‌داگی، یک هدست بلوتوثی مخصوص ارتباط بین دنیا‌های مختلف و یک قلوه‌سنگ با چشم‌های پلاستیکی از وسایلی بودند که در یکی از عجیب‌ترین حراجی‌های امسال به فروش رسیدند. گران‌ترین شیء فروخته شده در این حراجی یک راکون مکانیکی بود که به قیمت ۹۰ هزار دلار فروخته شد. از طرفی قلوه‌سنگی که در این بخش از فیلم استفاده شده بود با قیمت ۱۳ هزار و ۲۰۰ دلار (معادل بیش از ۶۵۰ میلیون تومان) به فروش رسید. کاربری در این زمینه نوشت: «اون‌وقت من هنوز غصه می‌خورم چرا یک گیگ اینترنت خرج این فیلم کردم و روی فلش از دوستم نگرفتمش».

 

خبر داشتید خودرویی با پیشرانه جت هم ساخته شده که حدود 45 سال قبل نزدیک به 300 کیلومتر برساعت سرعت داشته؟ ماجرا از این قرار است که یکی از عجیب‌ترین خودرو‌هایی که طی روز‌های اخیر برای فروش در وب سایت‌های کشور انگلیس قرار گرفته و با نام «هیولا» شناخته می‌شود، ۲ در دارد که قاعدتا باید آن را کوپه  درنظر بگیریم و محفظه موتور بسیار طولانی و نامتعارف این خودرو به دلیل وجود پیشرانه جت است. در آزمایش‌هایی که سال ۱۹۷۷ انجام شد، «هیولا» با ثبت سرعت 5/294 کیلومتر برساعت رکورد قدرتمندترین خودروی جهان را به نام خود در کتاب گینس ثبت کرد. قیمت خودرو برای رعایت قوانین مراسم حراج، منتشر نشده است. کاربری در واکنش به این خبر نوشت: «کاری به رکوردش ندارم، جا پارک برای این خودرو گیر نمیاد»

 

سوالی که از کودکی در ذهن خیلی از ما وجود داشت این بود که آیا رنگین کمان یک دایره کامل است؟ خیلی وقت‌ها هم دوست داشتیم به‌جای رنگین‌کمان نیم‌دایره‌ای، یک رنگین‌کمان کامل ببینیم. حالا یک خلبان به‌نام لیولد فرارو در ارتفاع 30 هزار پایی، تصویر این رنگین‌کمان زیبا را شکار کرده که دایره کامل است. کاربری در واکنش به این تصویر نوشت: «بعد از این فقط دوست دارم یک عکس از موجودات فضایی ببینم و دیگه تمام آرزوهای کودکی‌ام برآورده شده».

 

خیلی از کاربران در کشورهای خارجی با کمک اپلیکیشن‌های مسیریابی، حمل‌ونقل خود را مدیریت می‌کنند. اما یک راننده خارجی در فیلیپین که خودروی او روی ریل راه‌آهن گیر افتاده بود، می‌گوید با هدایت اشتباه نرم‌افزار مسیریابی Waze به بیراهه رفته و در میان دو ریل گیر افتاده است. شرکت حمل‌ونقل ریلی فیلیپین مجبور شد به مدت چند ساعت استفاده از این خط ریلی را متوقف کند تا نیروهای امدادی بتوانند این خودرو را از بین ریل‌ها بیرون بیاورند. کاربری در این‌باره نوشت: «حالا مسیریاب بهش گفته باشه، خودش شک نکرده که وسط ریل راه‌آهن چی کار می‌کنه و بکشه کنار؟»

 

یکی از جالب‌ترین اخبار این روزهای شبکه‌های اجتماعی مربوط می‌شود به ژاپنی‌ها که ۷ هزار جزیره جدید در خاک‌شان پیدا کردند. مقامات این کشور به تازگی اعلام کرده اند در بازشماری جدید متوجه شده اند ۱۴ هزار و ۱۲۵ جزیره در کشورشان  وجوددارد یعنی ۷ هزار جزیره بیشتر از شمارش قبلی در سال ۱۹۸۷! البته هیچ کدام از این جزایر، ادعای جدید مالکیتی نیستند و همه درون مرز قرار دارند. کاربری در واکنش به این خبر جالب نوشت: «آخه مگه جزیره دکل نفته که کم و زیاد بشه؟» کاربر دیگری نوشت: «حتماً جزیره‌هاشون خالی از سکنه است و گرنه حساب و کتابش غلط در نمی‌اومد».

 

در 5 آبان امسال درنای «‌امید» وارد تالاب فریدونکنار شد و پس از 130 روز زمستان‌گذرانی تالاب را ترک کرد. این درنا پارسال‌ هم 131 روز زمستان‌گذرانی داشت و اواسط اسفند تالاب فریدونکنار را به مقصد سیبری ترک کرده بود.امسال «امید» تنها نبود و با ورود درنای «رویا» در 6 بهمن و رهاسازی این درنای بلژیکی، «امید» پس از سال‌ها با جفت خود مهمان تالاب فریدونکنار بود اما این زوج درنا پس از 34 روز اقامت در طبیعت به سمت سیبری پرواز کردند.

درنای سیبری، گونه‌ای در معرض انقراض 

درنای سیبری ازگونه های بحرانی به‌شدت در معرض خطر انقراض از خانواده «کلنگان» است که هر سال از اوایل آبان ماه تا  اوایل اسفندماه به مدت چهار ماه درتالاب بین المللی فریدونکنار زیست می کند.این پرنده در معرض خطر انقراض از خانواده درناهاست که قدی نزدیک به یک ‌و نیم متر دارد و فاصله دو بال آن بیش از ۲ متر است. این درنا بدنی یکدست سفید با پاهای بلند سرخ ‌رنگ دارد و منقار بلند سیاهی روی صورت قرمز رنگش دیده می‌شود.

اکنون از جمعیت غربی این گونه تنها یک درنا باقی مانده است که 15 سال است تنها و انفرادی به تالاب فریدونکنار مهاجرت و زمستان‌گذرانی  می کرد و حالا بعد از مدت ها جفت تازه انتخاب کرده است.

امیدی که 15 سال تنها بود 

«امید» تنها بازمانده از گونه رو به انقراض درناهای سیبری است که تا سال گذشته و به مدت ۱۵ سال به تنهایی مهاجرت می‌کرد.یکی از خصوصیات درناها نوع همسرگزینی‌شان است که به‌صورت تک‌همسری است. اگر اتفاقی برای جفت آن‌ها بیفتد به‌سختی دوباره امکان جفت‌یابی برایشان مهیا می‌شود.

«امید» و جفت آن «آرزو» با هم به ایران مهاجرت می‌کردند اما در سال ۸۶ «آرزو» به دلیلی نامعلوم تلف شد و پس از آن «امید» دیگر جفت‌گیری نکرد. تلاش‌ها برای جفت‌یابی «امید» با درناهای موجود سرانجام امسال نتیجه داد و « امید» با یک درنای جدید به نام «رویا» جفت شد.

پرواز درناها 

مدیرکل محیط زیست مازندران در باره مهاجرت درناها گفت: «درنای« رویا» هماهنگ و مشترک با درنای «امید» زمستان‌گذرانی کرد و تلاش سازمان محیط زیست این بود که از لحظه ورود تا نگهداری و ایجاد شرایط مناسب زمستان‌گذرانی دو پرنده ‌هدف‌گذاری تحقیقاتی انجام شود و در این زمینه موفقیت لازم به دست آمد و این دو پرنده به صورت مشترک تالاب را ترک کردند.»

رصد «امید» و «رویا»  تا مقصد ادامه دارد

 پایش محیط‌بانان در ازباران ، شهر سرخرود و محمودآباد در مسیر پروازی دو پرنده ادامه دارد و پرندگان رصد  خواهند شد تا مسیر پروازی آن ها ‌ در گیلان و اردبیل هم دنبال و خروج دو درنا از کشور گزارش شود.

مدیرکل محیط زیست مازندران  گفت:« اطلاع‌رسانی با کشور آذربایجان, قزاقستان و روسیه انجام می‌شود تا از وضعیت پرواز دو پرنده اطلاع داشته باشیم و در نهایت مسیر پایان پرواز به سیبری محقق شود. ممکن است درناها در تالاب‌های طول مسیر توقفی داشته باشند‌ بنابراین از طبیعت‌دوستان  درخواست داریم از  نزدیک شدن به پرنده‌ها به قصد تصویربرداری و عکس برداری خودداری کنند و بلافاصله به محیط بانی منطقه ورود درناها اطلاع‌رسانی شود تا در تکمیل برنامه مهاجرت در طول مسیر رصد و پایش دقیق از وضعیت پروازی دو پرنده صورت بگیرد.»

معادنی که کشف شدند

چند روز پیش خبری منتشر شد که بازتاب گسترده‌ای داشت. معاون امور معادن سازمان صنعت، معدن و تجارت استان همدان با بیان این که دو معدن لیتیوم در دشت قهاوند کشف شده است، از آغاز روند صدور گواهی کشف و پروانه بهره‌برداری از این معدن خبر داد. وی با اشاره به این که دو سال آینده این معدن راه‌اندازی خواهد شد اعلام کرد: کشف این دو معدن 4 سال زمان خواهد برد. گستره این معدن‌ها ۵ تا ۶ کیلومتر مربع و به اندازه مساحت دشت قهاوند است. همچنین مدیرکل دفتر امور اکتشاف وزارت صمت ذخیره این معدن لیتیومی را ۸ میلیون و 500 هزار تن کانسنگ لیتیوم اعلام کرد.

 ارزش واقعی این معادن

با توجه به ارزش بالای لیتیوم در صنعت، کشف این معدن می‌تواند خبر خوشی برای کشور باشد، اما در این میان یک نکته مهم نادیده گرفته شده است. در متن خبر حجم ذخیره این معدن 5/8 میلیون تن کانسنگ برآورد شده است که بسیاری از رسانه‌ها به اشتباه این عدد را به عنوان ذخیره لیتیوم خالص در نظر گرفته‌اند. باید در نظر داشت که کانسنگ لیتیوم دارای درصد کمی لیتیوم خالص است و بیشتر وزن آن را مواد زاید تشکیل می‌دهند که در فرایند خالص‌سازی باید جدا شوند. همین اشتباه باعث شد ایران به عنوان دومین دارنده ذخیره لیتیوم در دنیا معرفی شود که ادعایی غلط است. بسیاری از معادن لیتیوم دنیا بین یک تا 5/1 درصد اکسید لیتیوم دارند که معادل 18/0 تا 29/0درصد لیتیوم خالص می‌شود. در بهترین حالت اگر ذخیره 5/8 میلیون تنی معدن کشورمان را با این درصد خلوص حساب کنیم، حجم ذخیره لیتیوم خالص این معدن بین ۱۵ تا ۲۳ هزار تن برآورد می‌شود. این حجم در مقایسه با ذخایر کشور‌های رکورددار دنیا بر اساس گزارش سایت آمار جهانی که عبارت اند از شیلی 9 میلیون تن، استرالیا 6 میلیون تن، آرژانتین 3 میلیون تن، چین 2 میلیون تن و آمریکا یک میلیون تن، عدد زیادی محسوب نمی‌شود. با این حال نباید ارزش این معدن در کشورمان را دست‌کم گرفت.

اهمیت روزافزون لیتیوم

شکی نیست که دنیا روز به روز به لیتیوم بیشتری نیاز خواهد داشت. از باتری‌های لیتیومی گرفته که تقریبا در همه وسایل استفاده می‌شوند مانند ساعت، تلفن همراه، قلب مصنوعی و خودرو تا انواع پهپادها، روبات‌ها، ذخیره‌ساز‌های برق و... برای مثال، باتری خودروی تسلا مدل S حدود 12 کیلوگرم لیتیوم مصرف می‌کند. امروزه حدود 500 هزار تن مصرف سالانه لیتیوم در دنیاست که براساس مطالعه آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) در سال ٢٠٣٠ حدود ۴ میلیون تن و تقاضای لیتیوم در سال ۲۰۴۰ تقریبا ۵۰ برابر امروز خواهد شد. گزارش بانک جهانی در سال 2020 در باره انرژی های پاک تخمین می زند که تولید مواد معدنی مانند گرافیت، لیتیوم و کبالت می تواند تا سال 2050 نزدیک به 500 درصد افزایش یابد تا تقاضای رو به رشد برای فناوری های انرژی پاک را برآورده کند. اهمیت لیتیوم به دلیل وزن کم آن در مقایسه با دیگر فلزات (مانند نیکل مورد استفاده در باتری های سنتی) و همچنین ظرفیت الکتروشیمیایی برتر آن است. معادن لیتیوم کنونی به دو شکل سنگ و محلول در آب هستند. در مرز شیلی، آرژانتین و بولیوی که به مثلث لیتیوم شهرت یافته، بیش از یک چهارم لیتیوم جهان قرار دارد که آن را در مزارع مخصوص استخراج و تولید می‌کنند. بهره‌برداری از معادنی که به شکل محلول در آب هستند راحت‌تر است و به سرمایه و هزینه کمتری نیاز دارد. همچنین منبع دیگر تامین لیتیوم بازیافت لوازم الکترونیکی است که آن هم به‌صرفه و با هدف حمایت از محیط زیست است. عمر مفید باتری لیتیوم-یون حدود ۳ سال است که بعد از این مدت مستعمل و وارد چرخه‌ بازیافت می‌شود. در واقع لیتیوم تولیدی از بازیافت باتری‌های مستعمل می‌تواند جزو منابع بالقوه تامین لیتیوم در دنیا به‌شمار آید که مشکل تامین لیتیوم جهان را تا حدودی حل می کند و مانع افزایش ناگهانی و غیرعادی قیمت ترکیبات لیتیومی در بازار جهانی می شود. البته طرح‌های بلندپروازانه‌ای همچون سفر به ماه و استخراج این ماده از آن سیاره هم مطرح است که فعلا تا اجرایی شدن راه درازی در پیش دارد. از سوی دیگر در روش‌های جدید که هنوز صنعتی نشده‌اند با استفاده از فناوری‌های مخصوص و الکترولیز، لیتیوم را از آب‌های سایت‌های زیرزمینی یا آب تولیدی از مخازن نفت و گاز جدا می‌کنند. با ذکر این نکته که لیتیوم تولیدی به این روش سبزتر، خالص‌تر و با درصد کربن کمتری خواهد بود. خلاصه آن که لیتیوم به هر طریقی که به دست آید، دنیای فردا بازار گرمی برای آن خواهد داشت.

 

*آمار این گزارش از این منابع استخراج شده است: فرارو، تجارت نیوز، خبرگزاری دانشجو، دویچه وله و statista