دیپلماسی به گردوغبار رسید
پس از رایزنی های منطقهای وزیر خارجه، حالا معاون رئیس جمهور هم برای جلب همکاری مشترک در مدیریت گرد و غبار راهی عراق و سوریه شده . نخستوزیر عراق هم با استقبال از برنامه کارشناسی ایران برای امضای توافق دو جانبه اعلام آمادگی کرده است
مصطفی عبدالهی – دستور ویژه رئیس جمهور به سازمان محیط زیست و وزارت امور خارجه برای حل مشکل گرد و غبار، وارد مرحله اجرایی شده و با جدیتی که ایران در پیش گرفته است، می توان به حصول یک توافق جمعی برای جلوگیری از تشدید این بحران امیدوار بود.تا چند سال قبل فقط مردم عزیز خوزستان در معرض هجوم گردوغبار و ریزگردها بودند اما حالا مردم20 استان کشورمان طعم تلخ این غبار را چشیده اند و این بحران دامن گیر کل کشورمان شده است. بحرانی که کانون های اصلی آن در خارج از کشور است و اگر مهار نشود، روزهای سیاه تری پیش روی ما و همسایگان مان خواهد بود.
8 کانون، 270 میلیون هکتار
آن طور که دبیر ستاد ملی مقابله با گرد و غبار اعلام کرده، کشور ما متاثر از هشت کانون خارجی با حدود 270 میلیون هکتار وسعت است که در کشورهای عراق، سوریه، امارات، کویت و ... قرار دارد و باید برای سامان دهی آن، یک عزم منطقه ای ایجاد کرد. حالا این کار با دستور رئیس جمهور کشورمان به سازمان حفاظت از محیط زیست و وزارت امور خارجه آغاز و گام هایی برای اجرایی شدنش برداشته شده است.
پیشنهاد کنوانسیون منطقه ای در رایزنی های امیرعبداللهیان
پس از دستور رئیس جمهور، «حسین امیرعبداللهیان» وزیر امور خارجه کشورمان رایزنی با همتایان منطقه ای خود را آغاز و بر حساسیت و فوریت مدیریت معضل گرد و غبار تاکید کرد. گفت وگوی تلفنی با وزیران امور خارجه عراق، سوریه، کویت و ترکیه و همچنین نامه نگاری با وزیران خارجه تمام کشورهای دارای منشأ ریزگرد یا مبتلا به این بحران، دو اقدام مهم امیرعبداللهیان بود که در آن علاوه بر اعلام آمادگی برای همکاریهای فنی دوجانبه، بر ضرورت انعقاد یک کنوانسیون منطقهای با مشارکت سازمان ملل تاکید شده است.
سفر معاون رئیس جمهور به عراق
پس از رایزنی های دیپلماتیک وزارت خارجه، «علی سلاجقه» معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان محیط زیست هم با هیئت بلند پایه فنی و کارشناسی شامل رئیس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری، دبیر ستاد ملی مقابله با گرد و غبار، رئیس پژوهشگاه هواشناسی، مدیرکل دفتر رودخانههای مرزی و مدیرکل امور بینالملل محیطزیست و توسعه پایدار وزارت خارجه، راهی عراق شدند. دیدار سلاجقه با «مصطفی الکاظمی» نخستوزیر، «عثمان الغانمی» وزیر کشور، «فؤاد حسین» وزیر امور خارجه و همچنین وزیران کشاورزی و منابع آب عراق، برنامه هیئت ایرانی در سفر به این کشور بود و آن طور که سلاجقه اعلام کرده، توافقات اولیه خوبی نیز با خود داشته است.
برنامه ایران روی میز دولت عراق
به گفته او، در این جلسات مقرر شد تقویم زمانی مشخصی برای نشستهای کارشناسی دو کشور تعیین شود و علاوه بر آن، نخستوزیر عراق هم کلیات برنامه ارائه شده توسط ایران برای مدیریت گرد و غبار را پذیرفته و پس از تصویب آن در دولت این کشور، دو طرف آن را امضا خواهند کرد.
گفت وگوی تلفنی رئیس جمهور با نخست وزیر عراق
پس از دیدار رئیس سازمان محیط زیست با نخست وزیر عراق، رئیس جمهور کشورمان هم شخصا با الکاظمی گفت و گوی تلفنی داشت و بر این مهم تاکید کرد که: «از همه کشورهای منطقه انتظار می رود به مسئولیت های خود در قبال ریزگردها و گرد و غبار عمل کنند.» آن طور که پایگاه خبری دولت گزارش داده، الکاظمی هم در گفت و گو با آیت ا... رئیسی، به ملاقات خود با رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشورمان اشاره کرده و گفته است: «در گفت و گوهای آقای سلاجقه با مقامات عراقی مقرر شد همکاری برای مقابله با معضل ریزگردها در قالب یک تفاهمنامه دنبال شود.»
سوریه مقصد دوم هیئت ایرانی
آن طور که سازمان محیط زیست اعلام کرده، هیئت اعزامی کشورمان دیروز از عراق عازم سوریه شد تا دومین کشوری که بیشترین گرد و غبار، از آن جا به سمت ما می آید طرف دوم مذاکرات منطقه ای مان باشد. طبق گزارش ها، امارات و کویت مقصدهای بعدی سفر هیئت ایرانی خواهد بود و این سفرها نیز در صورت امکان در همین روزها یا در روزهای آینده انجام خواهد شد.
21 تیر ماه، اجلاس محیط زیستی با حضور 15 کشور منطقه
این رایزنی ها و سفرهای منطقه ای، مقدمه برگزاری اجلاسی است که قرار است 21 تیرماه به میزبانی کشورمان برگزار شود و 15 کشور درگیر با پدیده گرد و غبار در آن حضور خواهند داشت. اجلاسی که نمایندگان سازمان ملل نیز در آن حضور خواهند داشت و فرصت مناسبی برای هم افزایی منطقه ای در مدیریت پدیده گرد و غبار خواهد بود.
سدسازی های ترکیه را فراموش نکنیم
نکته مهم این که، باید از فرصت اجلاس تهران و همکاری عراق و سوریه برای مشارکت در مدیریت گرد و غبار استفاده و در یک توافق مشترک، راهکاری برای ایستادگی در مقابل سدسازی های ترکیه و تبعات آن برای رودخانه های مرزی سه کشور اتخاذ کنیم، چرا که طرح های آبی این کشور، نتیجه ای جز خشکسالی ها، ریزگردها و گرد وغبارهای بیشتر برای منطقه، به ویژه ایران، عراق و سوریه نخواهد داشت.
دیدگاه کارشناس
استاد دانشگاه تهران و کارشناس محیط زیست مطرح کرد:
توقف سدسازی در خاورمیانه برای پیشگیری از بحران های آینده
«حسین آخانی» استاد دانشگاه تهران و کارشناس محیط زیست به خراسان می گوید: در کنار رایزنی ها برای مدیریت منشأهای گرد و غبار، لازم است موضوع مهم رودخانه های مرزی را مد نظر داشته باشیم. وی می افزاید: من معتقدم کشور عراق مظلوم ترین کشور منطقه در حوزه گرد و غبار است چرا که خودش منابع آبی مستقلی ندارد و به همین دلیل نمی تواند کار خاصی انجام دهد اما سدسازی های ترکیه، عراق و به تبع آن کشورهای همسایه از جمله ایران را دچار مشکل کرده است. آخانی تصریح می کند: به اعتقاد من با توجه به وضعیت آب و هوایی و محیط زیستی خاور میانه، باید یک توافق جمعی برای جلوگیری از سدسازی در همه کشورهای منطقه حاصل شود وگرنه در آینده با مشکلاتی بسیار پیچیده تری مواجه خواهیم شد.