غفلت از خورشید در تامین برق
رئیس جمهور در یزد بر افزایش سهم کمتر از یک درصدی انرژی خورشیدی در تامین برق کشور تاکید کرد
مشکلات بخش خصوصی چیست و ساخت نیروگاه های خورشیدی چقدر هزینه و درآمد دارد؟
رعیت نواز- حتما این روزها از هوای آلوده ای که توان نفس کشیدن را از شما گرفته کلافه شده اید. هوایی که یکی از متهمان آلودگی اش مازوت هایی است که در نیروگاه های حرارتی برای تولید برق می سوزند. این در حالی است که کشور ما با داشتن ۳۰۰ روز آفتابی در بیش از دو سوم آن، ظرفیت بسیار بالایی برای استفاده از انرژی خورشیدی دارد. استان یزد هم یکی از همین استان هایی است که می تواند با توجه به داشتن نور کافی در سال ،محلی برای توسعه مزارع تولید انرژی خورشیدی باشد. اتفاقی که در سفر رئیس جمهور هم به این استان دیده شد. رئیس جمهور در سفر روز گذشته خود به یزد با تاکید بر حمایت دولت از توسعه انرژی پاک در کشور اظهار کرد: «باید با افزایش و توسعه مزارع تولید انرژی خورشیدی بخشی از انرژی مورد نیاز کشور را از این راه تامین کرد و استان یزد منطقه مناسبی برای توسعه مزارع تولید انرژی خورشیدی است.» در ادامه این گزارش از اهمیت انرژی خورشیدی، سهم آن از برق تولیدی کشور و هزینه ساخت و درآمد نیروگاه های خورشیدی در کشورمان نوشته ایم.
تاریخچه نیروگاه های خورشیدی در کشور
استفاده از پنل های خورشیدی، قدمتی حدود۳۰ ساله در کشورمان دارد. در آن زمان، ابتدا اداره کل انرژی های نو با حضور افراد فرهیخته و متخصص در این زمینه، در وزارت نیرو شکل گرفت. اولین پروژه خورشیدی ایران در طالقان کلید خورد. این پروژه سال ۱۳۷۵ آغاز به کار کرد و در سال ۱۳۸۴ افتتاح شد. این نیروگاه ۳۰ کیلو واتی، شامل ۶۸۴ پنل خورشیدی ۴۵ واتی است که ساخت شرکت فیبر نوری ایران بوده است. به عنوان اولین پروژه کشور، شاید سیستمی ساده باشد ولی لذت بخش است.
چرا انرژی خورشیدی برای کشور ما مهم است؟
ایران کشوری است که به گفته متخصصان با وجود ۳۰۰ روز آفتابی در بیش از دو سوم آن و متوسط تابش ۵,۵ – ۴,۵ کیلووات ساعت بر مترمربع در روز یکی از کشورهای با ظرفیت بالا در زمینه انرژی خورشیدی معرفی شده است. برخی از کارشناسان انرژی خورشیدی گام را فراتر گذاشته و در حالتی آرمانی ادعا میکنند که ایران در صورت تجهیز مساحت بیابانی خود به سامانههای دریافت انرژی تابشی میتواند انرژی مورد نیاز بخشهای گستردهای از منطقه را نیز تأمین کند و در زمینه صدور انرژی برق فعال شود. بر اساس آمارهای بین المللی ،میزان تابش خورشید و کریدورهای بادی متعدد موجود در ایران بالاتر از میانگین کشورهای اروپایی فعال در این حوزه است که نشان دهنده استعداد
فوق العاده ایران در تامین انرژی های نو است. با مطالعات انجام شده توسط DLR آلمان، در مساحتی بیش از 2 هزار کیلومترمربع، امکان نصب بیش از 60 هزار مگاوات نیروگاه حرارتی خورشیدی وجود دارد و براین اساس و به گفته سازمان انرژی های تجدید پذیر وزارت نیرو، اگر مساحتی معادل ۱۰۰×۱۰۰ کیلومترمربع زمین را به ساخت نیروگاه خورشیدی فتوولتائیک اختصاص دهیم، برق تولیدی آن معادل کل تولید برق ایران در سال ۱۳۸۹ یعنی حدود 40 هزار مگاوات خواهد بود. از سوی دیگر، با توجه به این که هنوز اقدامات زیربنایی از جمله برق رسانی به روستاها در نقاط مختلف کشور ادامه دارد و انتقال انرژی در مناطق دورافتاده دشوار و
هزینه بر بوده، استفاده از منبع خورشید برای تولید برق، مقرون به صرفه است. همچنین اشتغال زایی و درآمدزایی به ویژه در مناطق کم برخوردار یکی از ثمرات تولید انرژی تجدیدپذیر خورشیدی با استفاده از امکانات محلی است.
سهم انرژی خورشیدی از برق کشور
نیروگاههای خورشیدی با تولید حدود ۴۵۵ مگاوات برق، سهم ۵۰ درصدی از مجموع برق تولیدی انرژیهای تجدیدپذیر کشور را به خود اختصاص دادهاند. گزارش سازمان انرژیهای تجدیدپذیر و بهره وری برق ایران نشان میدهد که در مهرماه امسال مجموع نیروگاههای انرژیهای تجدیدپذیر کشورمان به عدد 904.07 مگاوات رسیده که سهم نیروگاه های خورشیدی 455.5 مگاوات برق بوده است. از آن جایی که امسال روزانه بیش از 58 هزار مگاوات برق تولید می شد می توان به این نتیجه رسید که سهم تولید برق از انرژی خورشیدی در کشورمان کمتر از یک درصد بوده است. به گفته سخنگوی سازمان انرژیهای تجدیدپذیر و بهرهوری انرژی برق ایران تا اسفند سال گذشته نزدیک به ۳۵۰۰ نیروگاه خورشیدی پشتبامی یا خانگی در کل ایران ایجاد شده و۲۵۰۰ واحد دیگر نیز عمدتا در مناطق محروم و روستایی در دست احداث بوده است. پیش از این هم وزارت نیرو در برنامه بلند مدت خود اعلام کرده است که میخواهد تا سال ۲۰۳۰ میلادی، ۷۵۰۰ مگاوات برق از انرژی خورشیدی تولید کند. با این همه ظرفیت نیروگاههای موجود در ایران که با انرژی خورشیدی کار میکنند فاصله زیادی با این برنامه دارد و انرژی خورشیدی همچون انواع دیگر انرژی تجدیدپذیر، با استقبال زیادی مواجه نشده است. با این حال سهم انرژی خورشیدی در تولید برق در جهان به طور میانگین حدود 10 درصد از کل برق تولید شده است. به گزارش «آگورا انرژیونده» که مصرف انرژی در اروپا را از سال ۲۰۱۵ رصد میکند، انرژیهای تجدیدپذیر در سال گذشته منبع ۳۸ درصد از برق تولیدی در این قاره بودند که سهم انرژی خورشیدی در این کشور 20 درصد بوده است.
مشکلات بخش خصوصی تولیدکننده برق
پیش از این هم بارها درباره مشکلاتی که بخش خصوصی تولید کننده برق با آن مواجه است، نوشته ایم اما در این مطلب به اختصاربه برخی از مشکلاتی که بخش خصوصی در این حوزه با آن دست و پنجه نرم می کند اشاره کرده ایم. به اعتقاد بسیاری این مشکلات باعث بیانگیزگی سرمایهگذار برای فعالیت در بخش تولید برق شده است.
1- حل نشدن مشکل بازپرداخت ارزی اقساط تسهیلات دریافتی توسط نیروگاهها از صندوق توسعه ملی
2- انباشت مطالبات نیروگاهها از وزارت نیرو
3- یک جانبهگرایی وزارت نیرو در تهیه و تدوین دستورالعملها و ضوابط در مناسبات دوجانبه و قراردادها
4- وجود رقابت نابرابر بین نیروگاههای دولتی و خصوصی در بورس انرژی و بازار برق
ساخت نیروگاه چقدر هزینه و درآمد دارد؟
مطابق با آخرین وضعیت قیمت تجهیزات و حق الزحمه نصب و اجرای نیروگاه طی امسال ، شرایط احداث نیروگاه های خورشیدی کوچک مقیاس مطابق با جدول ذیل آمده است. همچنین با توجه به افزایش نرخ خرید تضمینی برق تجدیدپذیر به میزان 40 درصد که توسط وزیر نیرو در اردیبهشت 1400 ابلاغ شد، توجیه پذیری این طرح افزایش یافته است. در ادامه، شرایط و میزان هزینه/درآمد احداث نیروگاه خورشیدی در ظرفیت های خانگی و صنعتی بر اساس استعلام از شرکت های ارائه دهنده خدمات در این زمینه را در اختیار شما قرار داده ایم.