«ارکان تورک اوغلو» کباب‌فروشی در استان «ادیامان» در جنوب شرق ترکیه، سه سال پیش روی شیشه مغازه خود نوشته بود به هر فردی که دلار خود را تبدیل به لیر کند، یک وعده کباب مجانی می‌دهد. سه سال پیش تعداد قابل توجهی از مردم ترکیه مقابل صرافی ها و طلا فروشی ها صف کشیدند تا ارز و جواهرات خود را بفروشند و از «لیر»، پول ملی خود حمایت کنند. دعوت به فروختن «دلار و یورو [پنهان شده در] زیر بالشت‌های خود»، به درخواست رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور این کشور و سیاستمداران ارشد حزب حاکم عدالت و توسعه انجام شده بود،اما خیلی از آن ها   اکنون ، احساس می کنند اردوغان  نسبت به اعتماد شان خیانت کرده است. افزایش و نوسان زیاد لیر در بازارهای مالی ترکیه، مردم این کشور را هر روز و به تازگی هر ساعت شگفت زده می کند. در اعتراض به ناتوانی دولت در مهار تورم و حفظ ارزش پول ملی، صدها تن از شهروندان استانبول و آنکارا شامگاه سه شنبه به خیابان ها آمدند. آن ها این بار بر خلاف سه سال پیش، با حضور در خیابان ها،  قاشق های خود را به قابلمه ها می کوبیدند تا از «کفگیری که به ته دیگ خورده» و مالی که بر باد رفته، با رئیس جمهور کشورشان سخن بگویند.  

دلایلی که باعث سقوط لیر شد

«لیر» روز دوشنبه، نسبت به روز پیش از آن، سقوطی  17 درصدی را تجربه کرد. اگر این کاهش ارزش پول را زلزله ای 6 یا 7 ریشتری در بازار مالی ترکیه بدانیم، باید گفت که دولت رجب اردوغان پیش لرزه های متعددی را شاهد بوده که به تمامی آن ها طی سال های اخیر بی‌توجهی کرده است. دلایل متعددی که شخص اردوغان و سیاست هایش عامل آن بوده است. آن چه امروز درباره آن بحث های جدی می شود، دخالت مستقیم رئیس جمهور ترکیه در تصمیمات بانک مرکزی و سیاست های پولی این کشور است. رجب طیب اردوغان، بر خلاف جریان مسلط اقتصادی معتقد است که افزایش نرخ بهره بانکی تاثیری بر مهار نرخ تورم و کاهش نرخ برابری ارز ملی ندارد. برای همین با فشار بر بانک مرکزی ترکیه نرخ سود بانکی را به 15 درصد کاهش داد. رقمی پایین‌تر از نرخ تورم ٢٠ درصدی در این کشور. علاوه بر دخالت در امور اقتصادی، اظهارات و مواضع سیاسی شخص اردوغان و سپس دولتش نیز تاثیر مستقیم و سوئی بر ارزش پول ملی داشته است. ماه گذشته میلادی، اردوغان سفیران 10 کشور غربی را به دلیل حمایت از آزادی عثمان کاوالا (فعال سیاسی ترک) «عنصر نامطلوب» نامید و خواستار اخراج آن ها شد. او، هرچند روزهای پس از آن مواضع خود را تعدیل کرد، اما واکنش جامعه بین المللی خیلی سریع بر کاهش ارزش لیر تاثیر گذاشت. دوگانه رفاقت با غرب در قالب پیمان «ناتو» و شراکت با روسیه برای خرید سامانه پدافندی اس 400 و تبعات تحریمی آن، از جمله عوامل اثر گذار در کاهش ارزش پول ملی ترکیه است. علاوه بر این، اقدامات این کشور در مدیترانه شرقی با هدف اکتشاف و استخراج منابع نفت و گاز و اعتراض یونان و جمهوری قبرس به شورای اتحادیه اروپا نیز خود زمینه‌ساز چالش‌های زیادی در زمینه اقتصادی و تجاری برای ترکیه شده  و تحریم هایی را از سوی این اتحادیه علیه آنکارا به دنبال داشته است. ترکیه نزدیک به دو سال است که با حضور در مدیترانه شرقی و افزایش تلاش برای اکتشاف منابع هیدروکربن، جبهه‌گیری‌های جدی با یونان و جمهوری قبرس داشته  و حدود یک سال است که خود را درگیر اختلافات جنگ میان آذربایجان و ارمنستان در قره باغ کرده است. این جدای از اشغال و دخالت نظامی در عراق، سوریه و لیبی است که هزینه هنگفتی را بر شانه های دولت گذاشته است.

اردوغان به انتخابات 2023 می رسد؟

پاسخ به این سوال کمی دشوار است و به عملکرد اردوغان در این زمینه بستگی دارد. اردوغان اگر می خواهد مردم کشورش مزه ثبات و توسعه اقتصادی را که احزاب اسلام‌گرا در دو دهه اخیر برای ترکیه به ارمغان آوردند از یاد نبرند، باید در ماجراجویی های سیاسی اش تجدید نظر کند. دخالت در امور بانک مرکزی توسط رئیس جمهور ترکیه، قطعا مولفه مهمی در کاهش ارزش پول ملی این کشور است، اما این ماجراجویی های سیاسی سال های ریاست جمهوری اردوغان، برای برپایی امپراتوری نوعثمانی اش است که اوضاع اقتصادی ترکیه را به این ورطه کشانده است. اردوغان 67 ساله که چند هفته ای است از بیماری وی سخن به میان آمده، باید بداند که نمی تواند با یک دست چند هندوانه را بردارد. اکنون، احمد داود اوغلو، دبیرکل «حزب آینده» و نخست‌وزیر پیشین ترکیه به همراه  کمال قلیچدار اوغلو، دبیر‌کل «حزب جمهوری خواه خلق» به عنوان دو رهبر اپوزیسیون از برگزاری انتخابات فوری و پیش از موعد سخن گفته اند. رجب طیب اردوغان اما گفته که زیر بار این فشار نمی رود و انتخابات طبق برنامه، در ژوئن 2023 برگزار خواهد شد. اگر اپوزیسیون بتواند مردم معترض را به صورت «گسترده» به خیابان ها بیاورد، شاید بتواند حزب حاکم عدالت و توسعه و شخص اردوغان را برای برگزاری انتخابات زودهنگام تحت فشار قرار دهد. تجربه پیروزی های قابل توجه در انتخابات شهرداری های سال 2019، مخالفان را برای کسب نتایج بهتر امیدوار کرده است. هرچند، اردوغان نشان داده که در صورت نیاز، سیاست مشت آهنین را در پیش خواهد گرفت، اما آیا اگر رئیس جمهور ترکیه از این مخمصه بگریزد، خواهد توانست در سال 2023 مخالفان پرتعدادی را که البته  اتحادی بین آن ها شکل نگرفته شکست دهد؟ اتحادی که اردوغان طی سال های گذشته با برچسب تروریست، وابسته به سازمان گولن یا کودتاچی، نگذاشته پیوند آن شکل بگیرد. 

 

حضرت آیت‌ا... خامنه‌ای در پیامی با تبریک هفته بسیج، «همت بلند، خردمندی، درست‌اندیشی و توکل به خدا» را ابزارهای تجربه‌شده برای غلبه بر مشکلات کشور دانستند. متن پیام رهبر انقلاب اسلامی به این شرح است:بسم ا... الرحمن الرحیم/هفته‌ بسیج بر همگان مبارک باد، به ویژه بر رویش های تازه و با طراوت بسیجی که همچنان مانند نسل پیش از خود، فرزندان محبوب امام راحل عظیم‌الشأنند. عزیزان! قدرشناس جایگاه خود باشید و بدانید که با همّت بلند و در پرتو خردمندی و درست‌اندیشی و با اعتماد و توکّل به خداوند دانا و توانا، می توانید در همه‌ مسائل عمومی کشور و ملت، اثربخش و مشکل‌گشا باشید. این تجربه‌ چند دهه‌ ملت ایران است.

 و السلام علیکم و رحمة ا...

سیّدعلی خامنه‌ای/۳ آذر ۱۴۰۰

محدودیت های شبانه برداشته شد .به خدا قسم آرامش به خیابان ها برگشت چرا این قدر دیر؟ استرس برای شهروندان خوب نیست.

برای من قبض گاز آمده پنج هزار تومان بعد پیام آمده که شما جزو مشترکین پر مصرف هستید و در مصرف گاز مدیریت کنید که شامل جریمه پلکانی ما قرار نگیرید!

 از ابتدای دوران آقای رئیسی دلار 1000تومان گرون شده. کسی حواسش هست؟

هر بلایی که به سرمون میاد مقصرش خودمونیم .تا یه چیزی گرون می شه هجوم میاریم برای خرید و بدتر کلاه می ذاریم سر خودمون خبر نداریم!

سوالی دارم از دوست عزیزی که گفتن نمی‌تونم ریسک کنم و پسرم رو به مدرسه بفرستم. می خوام بدونم ایشون تو این 2 سال مسافرت نرفتن؟ دورهمی های فامیلی نرفتند؟ یا فقط واسه مدرسه رفتن فرزندشون بهونه دارن!

 نرخ تورم در امارات منفی 2.68 هست وقتی میری مغازه می بینی جنس نسبت به دیروز ارزون تره هی ضرر پشت ضرر!

 آدم ها نسبت به ما هیچ وظیفه ای ندارند اگر خوبی می کنند از ذات خوب شون است کاری نکنیم که دیگران از خوبی کردن پشیمان بشوند.

 مصر برای حقابه خود به کشوری که با آن مرز مشترک هم ندارد اعلام جنگ می کند، اکنون در درجه اول از مقامات ارشد و سپس از دستگاه دیپلماسی و میدان باید بپرسید برای حقابه چه کردید؟ این حق ازآن شما نیست که به راحتی از آن بگذرید وپاسخ آن را به زمان نامعلوم موکول کنید وبگویید در فرصت مناسب به آن پاسخ خواهیم داد. عباراتی مثل «در زمان مناسب»  را زیاد شنیده ایم اما هیچ گاه ندیده ایم !

 اکثرمشترکان خانگی گاز هرگز دلشون نمی‌خواد گاز زیاد مصرف کنن تا بخوان جریمه بشن.خانه یکی از بستگان با صد متر زیربنا با یک بخاری باشعله کم ،گرم می شه ولی خانه ما با۸۰ متر زیربنا سه تا بخاری روشنه و باز هم خوب گرم نمی شه.

 خیلی جالبه از کاهش نرخ لیر ترکیه می نویسید و در رسانه ها نشان می دهید انگار در کشور خودمون اصلا با کاهش نرخ ارز مواجه نیستیم!

 آیا مسئولان خودشون بچه ها شون رو توی این سرما توی کلاسی که پنجره اش باز هست می فرستن؟ این چند سال اخیر و این چند ماه به این نتیجه رسیدم که دغدغه ها و نظرات مردم برای مسئولین هیچ اهمیتی نداره که هیچ، حتی از این مشکلات و دغدغه ها خبر هم ندارن.

 آقایی با ناراحتی گفت از خونه اومدم بیرون.داخل خودرو بودم که گوشی زنگ خورد هنوز صحبت نکرده بودم که گوشی قاپی سریع موبایلم رو گرفت و رفت آن طرف بولوار بعثت احمد آباد در روز روشن ! این چه وضعیه؟

 جناب رئیس جمهور هر مسئله ای داریم شما می گویید باید مسئله حل شود. با باید باید کردن کاری درست نمی شه گشت ارشاد مدیران چی شد؟ برخورد جدی وسخت درس عبرت می شود برای دیگران. الان این افراد حقوق نجومی بگیر از کار کنار گذاشته شدند حتما شما که قدرت دارید برخورد کنید.قطعا اگر رسانه ای نشود کسی هم متوجه نمی‌شود درنهایت جای دیگر مشغول می شوند .

گرچه شبکه یک ‌‌سیما به وظیفه همیشگی و مغفول مانده خودش در پخش خبر تجمع جمعی از مردم‌ مخالف اجباری کردن واکسن عمل کرد و‌جای تشکر داره،اما مصاحبه و‌گفت وگو با اون افراد که حرفشون چیه؟و‌منطق شون چیه؟ پخش نکرد چرا؟

 در این وضعیت تحریم، شما مشکل تهیه کاغذ دارید و صفحات خبری روزنامه را کم کردید ولی می بینم چند صفحه اضافه کردید به نام مدیران طلایی. شما فکر می کنید چند نفر مطالب این صفحه را می خوانند؟ لطفا تجدید نظر کنید.

پاسخ: مخاطب گرامی مستحضر باشید صفحه های مدیران طلایی ویژه رپرتاژآگهی های روزنامه خراسان است که هزینه آن از آگهی دهنده دریافت می شود.

 ماجرای قبرهای عمیق کنده شده در آرامستان شاندیز چیست؟ چرا این قبرها در مسیر رفت و آمد مردم، حدود ۶ ماه است که همین طور رها شده اند؟ و روی آن ها را نمی بندند؟ در این فصل بارندگی و سرما آن هم در منطقه کوهستانی شاندیز حتما باید اتفاق بدی بیفتد که شهرداری شاندیز به خودش بیاید و روی این قبرها را ببندد؟

 

جوابیه شرکت کشت و صنعت جوین

با توجه به درج پیامی در ستون حرف مردم  24آبان و انتقاد یکی از کشاورزان که در چغندرکار بودن ایشان هم شک وجود دارد، به استحضار می رساند: برای خریدچغندر قیمت رسمی دولتی وجود دارد و این شرکت علاوه بر پرداخت قیمت مذکور، برای راحتی کشاورزان، چغندر را در ایستگاه های سلطان آباد، جعفرآباد، آزادوار و قادری که فاصله قابل توجهی از کارخانه قند جوین داشته، تحویل گرفته و از آن جا تا کارخانه هزینه بارگیری، حمل و تخلیه را پرداخت می کند. این در حالی است که شکر تولیدی کارخانه قند به قیمت ارشادی به فروش می رسد.