تصویری از تابلوی نصب شده در مطب دکتر شادمهر، فوق تخصص جراحی قفسه صدری، در شبکه های اجتماعی دست به دست می شود که روی آن نوشته شده: «بیماران محترم، پرداخت ویزیت در این مطب اجباری نیست لطفا موضوع را با خانم منشی در میان بگذارید.» کاربران زیادی به این تابلو واکنش نشان دادند. کاربری نوشت: «چند روز پیش یک گزارش خوندم که بعضی از افراد جامعه به دلیل مشکلات مالی و بالا بودن ویزیت پزشک ها حتی وقتی مریضن دکتر نمیرن، کاش امثال دکتر شادمهر زیاد شن توی جامعه.» کاربر دیگری نوشت: «هرچند پزشک ها قسم خوردن که جون مردم رو نجات بدن ولی در این روزها دیدن این جور پزشک ها که مردم براشون مهم تر از پول هستن حال آدم رو خوب می کنه.» کاربری هم نوشت: «جالب بود چون این روزها حتی بعضی از بیمارستان ها بدون واریز پول، مریض رو حتی اگه رو به موت هم باشه پذیرش نمی کنن.»

 

به تازگی برخی در فضای مجازی نوشته اند که برای خرید تلویزیون سه ماه در نوبتیم. برخی فروشگاه های آنلاین هم بسیاری از مدل‌های تلویزیون اسنوا را ناموجود زده اند. اسلامیان، نایب رئیس اتحادیه لوازم خانگی در این باره گفته است: «بورد تلویزیون از سنگاپور و چین وارد کشور می شود و احتمالا به دلیل تحریم، برخی قطعات به دست تولیدکننده‌ها نرسیده است.» کاربران به این موضوع واکنش نشان دادند. کاربری نوشت: «مگه قرار نبود به شرط تامین نیاز داخل، جلوی واردات گرفته بشه اینا که نمی تونن نیاز داخل رو تامین کنن چرا وعده الکی دادن؟» کاربر دیگری نوشت: «الان این چه محصول تولید داخلیه که به دلیل وارد نشدن قطعات نتونستن تولید کنن.» کاربری هم نوشت: «هیچ کجای دنیا همه قطعات محصولات رو خودشون درست نمی کنن بهتره به جای این حرف ها مشکلات موجود رو برطرف کنید.»

 

لباس پوشاندن بر تن دهقان فداکار در کتاب درسی امسال باعث تعجب کاربران شده و بحث درباره آن در فضای مجازی داغ است. در حالی که تصاویر قهرمان داستان دهقان فداکار طی سال ها در کتاب‌های درسی به صورت برهنه بوده (دلیل تصویرگری برهنه قهرمانِ داستان، فداکاری او در آتش زدن لباسش برای نجات دادن قطار بوده) در کتاب درسی امسال او را با زیر پیراهنی به تصویر کشیده اند. البته به گزارش برنا از سال 88 تصویر دهقان فداکار در کتاب ها با لباس، چاپ شده و مسئولان سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی در سال 97 دلیل این کار را سخنان خود دهقان فداکار  اعلام کرده اند که در مصاحبه ای گفته بود کت خود را آتش زدم. مسئولان وقت معتقد بودند واقعیت موضوع این است که ایشان بعد از آتش زدن کت خود، لباس بر تن داشته است. کاربری نوشت: «حالا که لباس تن دهقان فداکار کردید یه چراغ قوه هم می‌‌دادید دستش تا با مشکلات کمتری قطار رو از خطر نجات بده.»

 

صحبت های عضو کمیسیون صنایع مجلس در خصوص صادرات قطعه سازان ایرانی به برندهای خارجی و اروپایی مثل بنز و بی ام و، واکنش های زیادی را به همراه داشت. علی جدی در گفت و گو با مهر درباره توان صادرات قطعه سازان خودرو برای واردات خودروی خارجی گفت: «هم اکنون میلیاردها دلار صادرات داریم و قطعه سازان داخلی به برندهای خارجی و اروپایی صادرات انجام می دهند؛ حتی برخی از شرکت های بخش خصوصی در حوزه قطعه سازی و نیرو محرکه به کشور آلمان و شرکت هایی همچون بنز و بی ام و صادرات انجام می دهند.» کاربری نوشت: «کاش اعلام می شد دقیقا چه قطعه ای داره صادر می شه ضمن این که گمرک اعلام کرده از اول سال تا الان فقط 58 میلیون دلار صادرات قطعه و خودرو داشتیم، این میلیاردها دلار از کجا اومده؟»

 

به تازگی ویدئویی از یک محیط با گودال های زیاد که داخل آن درختکاری شده در فضای مجازی منتشر شده که در شرح آن آمده است: «کشاورزان کنیایی برای مقابله با گسترش بیابان، ۸۰ هزار گودال درست کردند و درونشان درخت و گیاهان دیگر کاشتند، این چاله ها با هر بارش باران هم باعث افزایش نفوذ آب در زمین می شود و هم با جمع شدن آب در آن ها درختان سیراب می شوند. نتیجه شگفت انگیز بود زیرا منطقه سرسبز شد.» کاربران ایرانی هم با بازنشر این ویدئو به آن واکنش نشان دادند. کاربری نوشت: «ما هم می تونیم توی مناطق بیابونی درخت ها و گیاهانی رو بکاریم که آب زیادی لازم ندارن و با این کار هم باعث سبز شدن منطقه می شیم و هم از سیل و گرد و غبار جلوگیری کردیم.» 

 

برداشت آب بخش های گوناگون در سال‌های مختلف

روز گذشته آماری از میزان مصرف آب در بخش های مختلف کشاورزی، صنعتی و خانگی منتشر شد که نشان می داد بخش کشاورزی از همان ابتدا بیشترین سهم مصرف را در بین بخش های مختلف داشته به نوعی که این میزان در سال گذشته به 82 میلیارد مترمکعب رسیده و این در حالی است که در همین سال 99 تنها 8.3 میلیارد لیتر در کشور، مصرف خانگی آب یا همان آب شرب را داشتیم و در بخش صنعتی هم فقط 2.4 میلیارد لیتر آب مصرف شده است البته پیش از این، معاون وزیر جهاد کشاورزی در 6 مرداد امسال با اشاره به این که حجم آب مصرفی در بخش کشاورزی همیشه مورد اختلاف نظر متخصصان و کارشناسان بوده، گفته است: «نتایج مطالعات انجام شده نشان دهنده این است که حجم آب مصرفی کل بخش کشاورزی حدود ۷۰ میلیارد مترمکعب است.» با این حال باز هم بخش عمده ای از آب شیرین کشور در بخش کشاورزی مصرف می شود که بنا به گفته نایب رئیس کمیسیون کشاورزی، حدود 70 درصد آن به دلایلی که در ادامه نوشته ایم، هدر می رود یعنی بیش از 57 میلیارد مترمکعب آب تنها در بخش کشاورزی هدر می رود.

نقش کشاورزی در اقتصاد

بخش کشاورزی نقش حیاتی برای کشور چه از لحاظ راهبردی و چه از لحاظ اقتصادی دارد. از لحاظ راهبردی، تامین زنجیره غذایی از مهم ترین عواملی است که نشان دهنده نقش کشاورزی در کشور است اما از لحاظ اقتصادی هم کشاورزی قابل اهمیت است. بنا بر گزارش دنیای اقتصاد، حدود 16درصد تولید ناخالص داخلی، 16.8درصد اشتغال، تامین بیش از 85درصد غذای جامعه و 25درصد صادرات غیرنفتی به بخش کشاورزی مربوط می شود. از کل 164 میلیون هکتار اراضی کشور، 18.8 میلیون هکتار به بهره‌برداری کشاورزی رسیده که 8 میلیون هکتار آن به‌صورت آبی و 6.3 میلیون هکتار به‌صورت دیم و بقیه به‌صورت آیش آبی و دیم کشت می‌شود و این میزان مساحت، مصرف‌کننده حدود 89 درصد از آب ایران است.

دلایل هدررفت آب در کشاورزی

از دیرباز موضوع هدررفت آب در بخش کشاورزی، مسئله کشور بوده است اما به نظر می رسد تاکنون همتی برای رفع این مشکل و کم کردن این میزان هدررفت آب در کشور وجود نداشته است. طبق گزارش ها، میزان هدر‌رفت آب بخش کشاورزی در ایران 70درصد است؛ یعنی از 82 میلیارد متر‌مکعب آب مختص این بخش، بیش از 57 میلیارد متر‌مکعب آن هدر می‌رود و عمده ترین دلیل آن آبیاری سنتی غرقابی و استفاده نکردن از فناوری های پیشرفته آبیاری است.

راهکار‌های موثر در کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی

سال هاست مسئولان کشور حفره بزرگی که آب شیرین کشور را می بلعد، می شناسند اما انگار راه حل آن را نمی دانند. قطعا نمی توان از کشاورز انتظار داشت در حالی که برای تهیه نهاده های کشاورزی مثل بذر، کود، سم و ... با مشکل رو به روست، به فکر مکانیزه و به روز کردن سیستم آبیاری کشور باشد اما دولت می تواند با اختصاص تسهیلات، در جهت تغییر آبیاری در کشور گام بردارد. در ادامه به چند راهکار موثر در کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی اشاره کرده ایم:

1- تغییر در شیوه آبیاری: یکی از مهم ترین دلایل هدررفت آب در بخش کشاورزی، روش سنتی آبیاری به صورت غرقابی است. البته حدود یک دهه پیش وام هایی برای قطره ای کردن آبیاری به کشاورزان داده می شد که خیلی زود به فراموشی سپرده شد و البته نظارتی هم بر درست اجرایی شدن آن وجود نداشت. اما بد نیست بدانید آمریکا، آلمان و ژاپن در دوره گذار از کشاورزی سنتی به صنعتی در یک بازه زمانی کوتاه‌مدت، ده‌ها میلیارد دلار در این بخش هزینه کردند تا با تغییر روش آبیاری از سنتی به روش های نوین، از هدررفت آب در بخش کشاورزی جلوگیری کنند.  مسئولان کشور هم باید در این خصوص قدمی اساسی بردارند و با کمک به اصلاح زیر‌ساخت‌ها، شرایط استفاده درست از آب را فراهم کنند. بد نیست بدانید که تغییر آبیاری در بازدهی کشاورزی هم موثر است به طوری که گزارش ها نشان می دهد با حرکت از آبیاری سنتی غرقابی به سمت آبیاری قطره‌ای، بهره‌وری در محصولات از 30 تا 50 درصد در روش غرقابی به 80 تا90 درصد در روش آبیاری قطره‌ای افزایش پیدا می کند.

2- تعیین الگوی کشت: یکی دیگر از راهکارها، تعیین الگوی کشت متناسب با اقلیم هر منطقه است. البته باید تعیین الگوی کشت به گونه ای باشد که کشاورز هم از سود تضمین شده ای برخوردار شود تا بتوان آن را اجرایی کرد.

3- استفاده از آب های بازیافتی: فاضلاب‌های تصفیه شده یا آب‌های بازیافتی عملا منابع آبی هستند که به راحتی و بدون صرف هزینه‌های زیاد در دسترس جوامع قرار دارند. بسیاری از کشورها برای استفاده های صنعتی و کشاورزی از تصفیه پساب ها و روان آب ها استفاده می کنند. به گزارش ایمنا، سالانه 40 میلیارد مترمکعب پساب در کشورتولید و کمتر از 2میلیارد متر مکعب آن بازیافت می شود.

4- توجه به آب مجازی: آب مجازی مقدار آبی است که یک کالا یا فراورده طی فرایند تولید، مصرف می‌کند تا به مرحله تکامل برسد و مقدار آن معادل جمع کل آب مصرفی در مراحل مختلف زنجیره تولید از لحظه شروع تا پایان است که متاسفانه سالانه مقدار زیادی آب مجازی را به قیمت بسیار ارزان در قالب هندوانه و ... به کشورهای دیگر صادر می کنیم.

حرف پایانی

همان طور که خواندید در کنار کمبود آب مصرفی در کشورمان که سالانه حدود 90 میلیارد متر مکعب می شود، مصرف بالای آب در بخش کشاورزی منجر به خشک تر شدن کشور و کاهش منابع آب زیرزمینی می شود که رفع آن نیاز به تلاش مبرم مسئولان دارد. قطعا برای این کار نیاز به برنامه ریزی و صرف هزینه است و هر سال که دیرتر برای بهبود وضعیت و به روز کردن سیستم آبیاری قدمی برداشته شود، مشکلات و هزینه های بیشتری به کشور تحمیل می شود.