آتش زیر خاکستر جنگ در شرق دور
شی جین پینگ گفت: تایوان قطعاً به چین بازمی گردد؛ وزیر دفاع تایوان نیز تنش پکن - تایپه را در 4 دهه اخیر بی سابقه توصیف کرد

نبی شریفی- تالار بزرگ خلق در پکن، که گویی رنگ سرخ را بر همه جای آن پاشیده اند، در سالروز انقلابی که به سقوط آخرین سلسله امپراتوری در ۱۹۱۱ منجر شد، میزبان سخنرانی شی جینپینگ، رئیس جمهور چین بود. «شی» در این سخنرانی گفت که «هیچ کس نباید اراده بیشائبه، عزم راسخ و قدرت مردم چین را در دفاع از حاکمیت ملی و تمامیت ارضی دست کم بگیرد. وظیفه تاریخی اتحاد دوباره کامل سرزمین مادری باید محقق شود و قطعا محقق خواهد شد.» دفتر ریاست جمهوری تایوان به سخنرانی تازه رئیس جمهور چین واکنش نشان داد و تاکید کرد که آینده تایوان جز «در دست مردم» نیست. موضعی که برای پکن قابل قبول نیست. شی جینپینگ که ژوئیه گذشته گفته بود هرگونه تلاش برای استقلال رسمی تایوان را سرکوب می کند. این بار اما تأکید کرد که این حرکت باید به صورت مسالمت آمیز انجام شود. صحبت از مسالمت آمیز بودن برخورد در حالی است که تایوان آخر هفته گذشته در گزارشی اعلام کرد که طی چهار روز نزدیک به ۱۵۰ جنگنده نیروی هوایی چین وارد حریم هوایی اش شدهاند که به گفته وزیر دفاع تایوان در چهار دهه اخیر بی سابقه بوده است. تایپه از این اقدام پکن به عنوان «مزاحمتهای مداوم چین» نام برده است. مقامهای تایوان همچنین روز دوشنبه گفتند که کشورشان آماده جنگ میشود. اختلاف چین و تایوان ریشه در تاریخ معاصر دارد. پس از به قدرت رسیدن کمونیستها در چین در پایان جنگ داخلی این کشور در سال ۱۹۴۹، دو دولت رقیب «جمهوری خلق چین» و «جمهوری چین» به ترتیب در پکن و تایپه تشکیل شد. هر دوی این دولتها خود را دارای حق حاکمیت بر کل چین میدانستند. جمهوری خلق چین امروزه نیز جزیره تایوان را بخشی از خاک خود میداند.
دخالت های خارجی بزرگ ترین چالش «شی»
چالش اصلی چین به ریاست «شی» برای حفظ تمامیت ارضی ، تایوان نیست. دخالت کشورهای خارجی در این منطقه است که به چالش اصلی پکن بدل شده است. دخالتی که سال های اخیر نیز در منطقه خودمختار هنگ کنگ شاهد آن بوده ایم. اما نوع دخالت در تایوان با عبور از فشارهای سیاسی وارد دخالت نظامی شده و دولت چین آن را برنمی تابد. جمعه گذشته، رسانهها و منابع مطلع آمریکایی اعلام کردهاند که سربازان ارتش ایالات متحده وظیفه آموزش نظامی به ارتش تایوان را بر عهده گرفتهاند. یک مقام آمریکایی ضمن تایید اطلاعات منتشر شده توسط نشریه وال استریت ژورنال به خبرگزاری فرانسه گفت: سربازان ایالات متحده از حدود یک سال پیش بی سر و صدا ارتش تایوان را برای بالا بردن توان دفاعی در برابر تهدیدهای احتمالی چین آموزش میدهند. منبع یاد شده که نخواست نامش فاش شود همچنین به فرانسپرس گفت: دو گروه از نظامیان ارتش برای این ماموریت تعیین شدهاند؛ یک گروه 20 نفره از نیروهای ویژه و گروهی دیگر از نیروهای معمول ارتش وظیفه آموزش یگانهای زمینی و دریایی ارتش تایوان را بر عهده دارند. وی به تاریخ دقیق ورود نیروهای آمریکایی به جزیره تایوان اشارهای نکرده اما یادآور شده که این نیروها دست کم از یک سال پیش برای ماموریت به این کشور اعزام شدهاند.
پاسخ پکن به دخالت ها چه خواهد بود؟
آمریکا نوع اقدامات خود در قبال تایوان را مشروع می داند و دلایل قابل ذکری برای آن دارد. کنگره آمریکا در سال ۱۹۷۹ در جریان برقراری روابط دیپلماتیک با پکن «قانون روابط تایوان» را تصویب کرد که خواهان «حفظ صلح، امنیت و ثبات در منطقه غرب اقیانوس آرام» و حفظ «روابط دوستانه تجاری، فرهنگی و ...» با تایپه میشود. این قانون در ضمن تاکید دارد که روابط دیپلماتیک واشنگتن و پکن بسته به این است که آینده تایوان به صورت صلحآمیز تعیین شود. «قانون روابط تایوان» عامدانه به شیوهای مبهم تنظیم شده است، اما در آن میخوانیم که آمریکا «به تایوان وسایل و خدمات دفاعی لازم به اندازه ضرورت برای حفظ توان دفاع از خود میدهد.» قرار است ماهیت و کمیّت کمک نظامی آمریکا به تایوان را کنگره و رئیسجمهوری تعیین کنند. این که اقدامات مداخله جویانه واشنگتن از سوی پکن بی جواب بماند ، کمی ساده انگارانه است هرچند چین به صورت رسمی پاسخی عملی به آن نداده است اما در پی برخورد یک زیردریایی اتمی آمریکا با یک «شیء ناشناس» در آب های دریای جنوبی چین 15 ملوان آمریکایی جراحات سطحی برداشته اند. دریای جنوبی چین نیز از جمله مناطق مورد مناقشه دو قدرت بزرگ جهانی است. مقام های آمریکایی هیچ گونه اطلاعاتی را درباره زیردریایی «یواساس کانتیکات» منتشر نکردند اما اگر واقعیت فاش می شد شاید ردپایی از پکن در آن مشهود می بود. این حادثه چند هفته بعد از آن روی داد که آمریکا، بریتانیا و استرالیا یک توافق امنیتی مهم امضا کردند که تلاشی برای مقابله با افزایش قدرت نظامی چین تعبیر شد.براساس این توافق، موسوم به «آکوس»، آمریکا، دانش ساخت زیردریایی های مجهز به نیروی محرکه هسته ای را در اختیار استرالیا قرار می دهد.«سانگ ژونگ پینگ» s.zhongping مفسر نظامی در چین براین باور است: "ارتش این کشور برای نابودی سیستم موشکی ضد هوایی تایوان که آمریکا در اختیار آن قرار می دهد قبل از اعزام هواپیماهای جنگی از موشکهای بالستیک استفاده خواهد کرد."در هر حال، سیاست کلی آمریکا، مهار چین و ممانعت از ادامه رشد اقتصادی این کشور است تا نتواند هژمونی جهانی آمریکا را به نفع خود تغییر دهد.علاوه براین، شکست آمریکا در افغانستان و خیز چین برای افزایش نفوذ و حضورش درآن کشور نیز باعث شده است، آمریکا بیش از پیش در جهت سرگرم کردن چین با تحولات تایوان تلاش کند.