گروه ادب و هنر- استاد محمدرضا شجریان، خسرو آواز ایران، بعد از تحمل یک دوره طولانی بیماری، روز پنج‌شنبه، ۱۷ مهرماه 1399، چشم از جهان فروبست. استاد شجریان متولد اول مهر ۱۳۱۹ در مشهد بود و در ۱۲ سالگی، برای نخستین‌بار صدای تلاوت قرآن او از رادیو خراسان پخش شد. وی نوروز سال 1395، با انتشار ویدئویی، ضمن تبریک سال نو، از ابتلای خود به بیماری سرطان خبر داد و پس از آن، تحت‌نظر پزشکان به مداوا مشغول بود. استاد محمدرضا شجریان، موسیقی‌دان و خواننده موسیقی اصیل ایرانی و نامزد دو جایزه «گِرِمی» بود. سایت انجمن آسیا، وی را پرآوازه‌ترین هنرمند موسیقی اصیل ایرانی، روزنامه «ونکوورسان» او را یکی از مهم‌ترین هنرمندان موسیقی جهان معرفی کرده است. دعای «ربّنا»، معروف‌ترین قطعه‌ای است که از وی در حافظه مردم وجود دارد که به عنوان اثر ملی ثبت شده‌است. استاد شجریان را به جرئت می‌توان ستاره بی‌بدیل آسمان موسیقی و آواز ایرانی دانست که باید شخصیت هنری او را از برخی مواضع سیاسی‌اش جدا کرد. پیکر وی، پس از اقامه نماز در بهشت زهرا(س) تهران، به مشهد منتقل شد تا طبق وصیتش، امروز در جوار آرامگاه فردوسی و در کنار مزار مهدی اخوان‌ثالث، به خاک سپرده شود. 

درپی درگذشت استاد محمدرضا شجریان، حسن روحانی، رئیس‌جمهور، درگذشت وی را تسلیت گفت و در پیامی نوشت: «یقیناً ملت قدرشناس ایران، نام و یاد آثار این هنرمند محبوب را، همواره در خاطره‌ها زنده نگاه خواهد داشت». سیدعباس صالحی ،وزیر  ارشاد ، محمدجواد ظریف، وزیر خارجه، علی لاریجانی مشاور رهبرانقلاب و رئیس پیشین مجلس شورای اسلامی، سید حسن خمینی، عبدا... عبدا... رئیس اجرایی دولت افغانستان  و همچنین، تعدادی از چهره‌های شناخته‌شده فرهنگی، مانند دکتر میرجلال‌الدین کزازی، کیهان کلهر، حسین علیزاده، محمد اصفهانی، کیخسرو پورناظری و شهرام ناظری و ... در پیام‌های خود، درگذشت این استاد برجسته موسیقی ایرانی را تسلیت گفتند.

 

یزدان پناه-تقریبا همه آلبوم‌های استاد شجریان را دارم و بارها و بارها گوش داده‌ام. او بخشی از خاطرات انکارناپذیر دوره نوجوانی من است...حس نوارهای کاست شجریان، افتخاری و محمد اصفهانی برای من حسی بسیار دل‌انگیز و شادی‌آفرین است...زمانی که یاد ایام می‌خواند، یا بوی باران یا... واقعا طعم موسیقی اصیل ایرانی را حس می‌کردم.

یادم هست در دوره دانشجویی در دانشگاه شهید باهنر کرمان وقتی خیلی ها‌ خواننده های آن ور آبی در خوابگاه می‌گذاشتند با صدای بلند، من در واکمنی که داشتم شجریان و افتخاری گوش می‌کردم...با همان حس دل‌نشین و دلربایی که سراغ داریم از آن صداها.همان زمان، برخی هم‌اتاقی‌هایم طعنه می‌زدند که این چه شعرها و چه صدایی است که می‌شنوی...ولی من هربار منتظر بودم که آلبوم جدید استاد روانه بازار شود.

در پی مواضع غیرقابل‌قبول او در آن سال، برخی از دوستانم چنان استاد استاد می‌گفتند درباره او که گویی سال‌ها مشتاق و مشتری صدایش بوده‌اند...بی آن‌که بدانند این استاد صاحب همان صدایی است که چندسال پیش از آن به سبب شنیدن‌اش به من طعنه می‌زدند... محمدرضا شجریان استاد بلامنازع آواز ایران است و خواهد بود‌.  موسیقی اصیل ایران تا همیشه وام‌دار اوست اما هیچ‌کدام از این‌ها سبب نمی‌شود که مشی سیاسی او را هم کنار قدرت موسیقایی و توان هنری‌اش بگذارم. هرچند ایشان در سال ۹۵ گفت‌وگویی مهم با روزنامه ایران داشت که درباره برداشت‌هایی که از رفتارش شده بود توضیح داد. شاید تلاش برای جبران گذشته. استاد در بخشی از این مصاحبه می گوید:«بله. شما فرض کنید هر نظامی؛ مثلا در نظام جمهوری اسلامی که همه آن را پذیرفتند، یک آدمی می‌آید یک کار اشتباهی می‌کند. ما به او تذکر می‌دهیم. این تذکر دلیل آن نیست که با نظام جمهوریت مخالفیم. این آدم اشتباهی کرده و دروغی گفته است به او تذکری می‌دهیم. یا وقتی به یک نفر می‌گوییم تو حق توهین‌کردن به مردم را نداری این در افتادن با کل نظام نیست. عده‌ای می‌خواهند سوءاستفاده کنند که چون این شخص به وزیر یا رئیس‌جمهور گفته این کار را اشتباه انجام دادی، پس این آدم با اصل جمهوری مخالف است که این ستم است. »اکنون او از پی همه فراز و نشیب‌های عمر در پیشگاه خداست برای محاسبه اعمالش...و این مسیری است که همه ما خواهیم رفت...خدایش رحمت کند و از سر تقصیرات همه ما درگذرد. در روز و شبی که همه محتاج غفران الهی خواهیم بود، خدایا مباد که دستان‌مان خالی باشد...