
امروزه تعداد زیادی از افراد جامعه در هر رخداد سیاسی، اجتماعی و اقتصادی برای شناخت ابعاد و اطلاعات مربوط به آن به شبکه های اجتماعی متکی هستند. حتی این شبکه ها در برهه هایی زمینه ساز برخی تحولات میدانی هم شده اند؛ از جمله این که برخی تحلیل گران اوجگیری اعتراضات و اغتشاشات دی 96 در ایران، جنبش وال استریت در آمریکا، اعتراضات اخیر عراق و ... را به این شبکه ها نسبت می دهند. اتکای کاربران به اطلاعات و اخبار منتشر شده در شبکه های اجتماعی به همراه خود پدیده نگران کننده و حتی بعضا خطرناک «بی اعتباری منبع» را ترویج داده است. مسئله ای که حتی گاهی گریبان برخی رسانه ها را هم می گیرد تا جایی که این شبکه ها را به محل مستعدی برای مجرمان، اعم از اقتصادی، اجتماعی، امنیتی و ... تبدیل می کند.
در یک پژوهش دانشگاهی که به عنوان رساله دکترا با عنوان «اعتبار منبع در رسانههای اجتماعی؛ مطالعه موردی کانالهای خبری تلگرام» با مطالعه ۳۱۶۰ پُست خبری تلگرامی انجام شده است، مشخص شده که «36.2 درصد اخبار، فاقد منبع هستند.»(همشهری آنلاین؛۲۵ اردیبهشت ۱۳۹۸ ) همچنین براساس یک پژوهش در دانشگاه «ام.آی.تی» که صدها هزار خبر جعلی منتشر شده در توئیتر طی سال های 2006 تا 2017 را بررسی کرده است، مشخص شده که «اخبار نادرست و جعلی 70 درصد سریع تر از اخبار درست و واقعی» بین کاربران بازنشر می شود. یعنی اخبار جعلی در شبکه های اجتماعی هم حجم قابل توجهی را تشکیل می دهند و هم زودتر بازنشر می شوند.
به عنوان نمونه، به تازگی در ماجرای ابتلای تعدادی از اهالی یک روستا در شهرستان لردگان به بیماری ایدز، در روزهای اول بروز اعتراض ها و اغتشاشات، انتشار اطلاعات و اخبار در شبکههای اجتماعی به خصوص توئیتر و تلگرام به گونه ای بود که این طور القا می شد که گویی بهورز آن روستا عامل انتقال بیماری بوده است. بعدها این طور گفته شد که در حین غربالگری روتین بیماری دیابت در مرکز بهداشت روستا، این بیماری به دلیل تجهیزات آلوده منتقل شده است! این مسئله خون مردم را به جوش آورد و اعتراض گروهی برای روشن شدن واقعیت ماجرا به اغتشاشات در لردگان و آتش زدن و تخریب برخی مراکز منجر شد. درحالی که براساس اعلام مراجع ذی صلاح، پس از آن که بهورز روستا متوجه شیوع این بیماری شده، به نحوی که باعث تشویش نشود، احتمالا در پوشش غربالگری دیابت، آزمایش های لازم برای روشن شدن ابعاد ماجرا انجام شده است تا تدابیر لازم برای درمان و کنترل آن انجام شود.
در روایت های «بدون اعتبار» اولیه، بهورز عامل انتقال یک بیماری خطرناک است که برخی حتی خواهان اعدام وی هستند و در روایت دارای اعتبار، بهورز کسی است که به خوبی و با وجدان کاری بالا به وظیفه خود عمل کرده است. یا در ماجرای شایعاتی که درباره تابعیت دوگانه فرزندان ظریف و زنگنه منتشر شد یا تصویر اخیر حضور وزیر خارجه در سازمان ملل و ادعای محدودیت تردد برای او از سوی یک پلیس آمریکایی که بعدها مشخص شد اساسا جریان چیز دیگری بوده است. حتی در ماجرای گاندو و برخی فضاسازیها در شبکههای اجتماعی علیه دولت که عاری از واقعیت بود نیز شاهد این مسئله بودیم.
یا مثلا در ماجرای این روزهای اخیر که بر سر اظهارات جنجالی و بعضا نادرست «طیبه ماهروزاده» استاد دانشگاه الزهرا و همسر حداد عادل، در توئیتر و تلگرام شکل گرفته است، این تصور ایجاد شده که او به دلیل آن که به دنبال مدرسه خوب برای فرزندش بوده، یک مدرسه غیر انتفاعی ایجاد کرده تا فرزندش در آن درس بخواند. این تلقی از بازنشر این جمله ایجاد شده است: «مدرسه غیرانتفاعی تاسیس کردیم چون وقتی پسرم به سن دبیرستان رسید و می خواست به رشته علوم انسانی برود، مدرسه مناسبی برایش وجود نداشت». جست و جوی این جمله نشان می دهد که صدها کانال و هزاران سایت این جمله را بازنشر داده اند و توئیت های متعددی درباره آن نوشته شده است. فارغ از ماهیت و درستی یا نادرستی بحث هایی که درباره سخنان خانم ماهروزاده مطرح شده، نکته ای که در این خصوص نیز قابل توجه است این است که بخشی از اظهارات او تقطیع شده و مورد تاکید و موج سازی قرار گرفته است درحالی که اگر حداقل سواد رسانه ای وجود داشت با مشاهده کامل فیلم اظهارات وی، برداشت های صحیح انجام می شد. او در این بخش درباره این که چرا مدرسه غیر انتفاعی تاسیس کرده است، می گوید: «زمانی پسرم در سال ششم می خواست از رشته ریاضی به علوم انسانی برود ما دنبال یک مدرسه بودیم که از نظر محیطی سالم باشد، اما در تهران پیدا نکردیم. در مدارس علوم انسانی هرچه دانش آموز ضعیف بود حضور داشت این درحالی است که یک کشور انقلاب کرده اساس و بنیادش بر استواری علوم انسانی و علوم اجتماعی است. در همه دنیا و کشورهای پیشرفته بهترین هوش ها به ریاضی و شیمی نمی روند بلکه به رشته های فلسفه، علوم اجتماعی و علوم انسانی می روند این دغدغه ما بود.» در عمده بازنشرهای توئیتی و تلگرامی و حتی طنزهای ساخته شده درباره این موضوع، این طور القا شده که «ما مدرسه تاسیس کردیم چون مدرسه خوب برای پسرم نبود» درحالی که با مراجعه به منبع اصلی مشخص می شود که دلیل تاسیس مدرسه، نبود سازوکار و ساختاری برای پرورش استعدادهای برتر در حوزه علوم انسانی بوده است.
به این نمونه ها می توان بازهم مواردی را افزود. اتفاقاتی که فارغ از برهم زدن آرامش روانی کاربران شبکه های اجتماعی و گاه آرامش و امنیت شهرها و کشورها، با ترویج شایعه و بازنشر اطلاعات نادرست و ناقص به پدیده و آسیبی جدی در حوزه مسائل اخلاقی هم تبدیل شده اند. سواد رسانه ای مفهومی است که این جا به کار کاربران می آید و از آن ها می خواهد اکنون که شبکه های اجتماعی جزئی از زندگی روزمره شان شده، به «اعتبار پیام»، «اعتبار منبع» و «اعتبار رسانه»ای که آن پیام را ارسال کرده توجه و اصطلاحات اطلاعات خود را از «منابع معتبر» دریافت کنند.
این مسئله به خوبی گویای اهمیت توجه به افزایش سواد رسانه ای در جامعه است. موضوعی که به نظر می رسد به واسطه تاثیرات مخرب نبود سواد رسانه ای در جامعه باید از حد توصیه و شعار خارج شده و دستگاه های مسئول به طور هدفمند در این باره اقدام کنند چرا که تجربه یکی دو سال اخیر نشان می دهد موج سواران و حتی دشمنان کشور تا چه حد از این خلأ بهره برداری کرده و هزینه های گزافی را برای کشورمان به وجود آورده اند.

ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.

ازسال گذشته تا همین حالا قیمت اجاره و خرید مسکن وتمام کالاهای دیگر بیش از300درصد افزایش یافته است! آیا حقوق بازنشستگان به همین مقدار افزایش یافته است؟
20 سال تمام فقط فرم پر کردم تا بالاخره یک جایی مشغول به کار شوم ولی الان پیرمرد شدم و همچنان بیکارم! قابل توجه مسئولان کشور.
در هرسازمان و موسسه ای وقتی کارمندان می خواهند به مرخصی بروند باید برای خودشان جانشین تعیین کنند اما در مراجع قضایی این طور نیست و مردم به خاطر مرخصی بودن مسئول مربوط چندین روز بلاتکلیف می مانند.
دفتر سخنگوی دولت اعلام کرده اگر لوایح FATF تصویب نشود عواقب ناگواری برای اقتصاد به دنبال خواهد داشت! آن ها زمانی برای تصویب شدن برجام هم همین حرف ها را می زدند و برجام را در 20 دقیقه تصویب کردند و باز هم بدترین اتفاق ها برای اقتصاد کشور افتاد!
چقدر وقیحه کمیته انضباطی فدراسیون فوتبال! قلعه نویی اواخر فصل قبل رسماً اتهام "مهندسی نتایج" را زد اما کمیته انضباطی "لال" بود. مدیر عامل تراکتورسازی "زنوزی" گفته بود تیم های اول، دوم و سوم از قبل مشخص بوده اند، بازهم کمیته انضباطی "لال"بود. حالا آمده اند به "کالدرون"48 ساعت فرصت داده اند! "سرسپردگی" هم حدی دارد. لطفا به این جنایت های آشکار کمیته انضباطی واکنشی نشان بدهید.
اگر قرار است با بدحجابی یا بی حجابی برخورد شود، چرا کسی جلوی سردمداران و مروجان این پدیده را که برخی سلبریتی ها هستند، نمی گیرد؟ اگر خانمی با همین پوششی که سلبریتی ها عکس شان را در فضای مجازی منتشر می کنند در خیابان ها قدم بزند واکنش گشت ارشاد به او چیست؟ اگر با بدحجابی و بیحجابی برخورد میشود چرا این قانون برای همه یکسان نیست؟
کارت سوخت خودروی صفر این جانب پس از سه ماه هنوز صادر نشده چراکسی پاسخ گو نیست؟
آقای وزیر آموزش و پرورش آیا خبر دارید که در هفته بسیج در قالب بیانیه بسیج دانش آموزی چه بد و بیراه هایی به دولت محترم می گویند و چقدر ذهن جوانان عزیزمان را به این دولت بد بین می کنند؟
احیای دریاچه ارومیه برای آذربایجان غربی آب نداشت اما برای خیلیها نان داشت! هزینه سفر هفت نفر از استادان دانشگاه به آمریکا به نام مطالعه احیای دریاچه ارومیه ۳۰۰ هزار دلار خرج داشته است. چرا مسئولان از خواسته مردم برای اطلاع رسانی جزئیات این سفر، هزینهها و نتایج مطالعات ناراحت می شوند؟
کسانی که برنج های پاکستانی را برای مردم هر روز گران می کنند وبه مردم ظلم می کنند باید جواب گو باشند.
چرا کارمندان ارشد و جزء در دستگاه قضایی به شخصیت ارباب رجوع توجهی نمی کنند؟ از نظر آن ها اکثر مراجعان متهم اند!
توزیع سفته زیر ۹۰ میلیون چرا فقط در شعبه مرکزی که آن همه ترافیک ماشین دارد صورت میگیرد؟ بانک روبه روی باغ ملی اصلا پارکینگ ندارد.
مگرمابازنشستگان ناجا چه هیزم تری به دولت فروخته ایم که حتی یک ریال ازپاداش پایان خدمت مان را نداده اند؟ جز این است که 30 سال جان خودراکف دست گذاشتیم و خدمت کردیم؟
آقای محترمی که برای وام هفت میلیونی از شما سند و وثیقه خواستند و گفتید آن هایی که وام های میلیاردی می گیرند چه وثیقه ای می گذارند و... برادر عزیز! آن ها تلفنی وام می گیرند. اصلا خودشان به بانک نمی روند که بخواهند وثیقه بگذارند. به همین راحتی!
آقای روحانی، تکلیف سهامداران پدیده چیست؟ حاصل مشارکت مردم در توسعه این است؟
روزنامه شما هم کم کم داره به سرنوشت کیهان و صدا و سیما دچار می شه. کمتر اخبار دروغ درج کنید. حقایق را وارونه نشان ندهید. دیگه 10 سال پیش نیست که اکثر مردم از واقعیت ها بی خبر باشند. از شما بعیده.
چراکسی جواب گوی سهامداران وسپرده گذاران افضل توس که اکثرا خانواده شهداوجانبازان هستند، نیست؟ به خدا همه گرفتاریم. فکری به حال مابکنید.
آقایان و مسئولان محترم برای بیکاری چه کاری انجام دادید؟ توضیحی دارید؟
یک فکر درست و درمون بکنید برای برنامه هایی که روزهای شهادت از تلویزیون پخش می شه. این برنامه ها و فیلم های درپیت رو چه کسی می بینه؟
لطفابه طراح جدول ها بگویید ازکلمات تکراری کمتر استفاده کند.
چگونه است که آقای جهانگیری می تواند نسبت دروغ به رهبری بدهد و هیچ مجازات و شکایتی به همراه نداشته باشد و آزاد بچرخد ولی حسن عباسی یک سوال بپرسد و ۱۲ جلد سند دلیل برای سوال خود ارائه بدهد و هفت ماه به جرم پرسیدن سوال در زندان باشد؟!
نیروی رسمی ناجاهستم. بعد از20سال خدمت برای دریافت وام به فرماندهی استان مربوط مراجعه کردم که دستور سه میلیون وام فرماندهی رادادند و برای دریافت به بانک قوامین معرفی ام کردند اما بانک برای سه میلیون وام شرایط عجیب و غریبی داشت مثل ضامن، چک، سفته، فیش حقوقی و کلی شرط دیگر. با این شرایط از دریافت وام انصراف دادم تا بیشتر از این جلوی ارباب رجوع ضایع نشوم! یعنی اقتدار پلیس همین قدر است؟
سه ماهه مغازه ام رو دزد زده و هنوز نتونستم سارق رو دستگیر کنم. صفحه حوادث الکی می نویسه فلان دزد رو در کمتر از24ساعت دستگیر کردیم. شاید هم شانس منه که هنوز کارم به جایی نرسیده.

ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
.jpg)