رئیس بنیاد حکمت اسلامی صدرا نوشت: «کاغذ در حوزه کتاب و نشریات تمدن‌ساز، تنها یک کالا نیست که دستخوش تغییرات بازار شود و بهای آن فراز و نشیب داشته باشد؛ بلکه موضوعی مهم و دارای موقعیت سوق‌الجیشی فرهنگی و سیاسی است؛ زیرا دشمن می تواند از این ناحیه، افراد این ملت را از تألیف و طبع و نشر کتاب ‌که تا حدودی تحت نظارت دولت است، دور نماید و از سوی دیگر از فضاهای رسانه‌ ای خود به تأثیرگذاری بر اعتقاد و اندیشه و دانش مردم ما روی آورده و به نابودی آن بپردازد.» به گزارش خبرگزاری مهر، آیت‌ا... سیدمحمد خامنه‌ای، در سرمقاله شماره 96 فصلنامه «خردنامه صدرا» با اشاره به این مسئله، تصریح کرد: «امروز، گرچه پدیده و ابزارهایی رسانه‌ای که به «فضای مجازی» مشهور شده‌اند و رقیب کتاب گردیده و ارتباط اذهان بشر را با آورده‌های خود ‌که گاه بدآموزی اخلاقی و سیاسی دارد، به هم می‌آمیزند و در واقع خطری برای رواج کتاب شمرده می شود و دور از دسترس عوامل و موانع حکومتی به تخریب عقاید و فرهنگ و اخلاق مردم ایران می پردازد، اما خطر دیگری نیز، رشد دانش و فرهنگ و آموزش و پژوهش را دچار ضعف و فتور می نماید و مقصود اصلی از این نگارش است و آن موضوعی به ظاهر ساده و کوچک به نام مسئله «کاغذ» است؛ اما به قدری مهم و اساسی است که کمبود و گرانی آن سبب شده بسیاری از کتب مهم و مجلات مفید از نعمت چاپ محروم بمانند یا در تعدادی اندک چاپ شوند و به دست افراد کمتری برسند و به دلایلی از این گونه، بهای کتاب نیز، گران شده و بسیاری از اربابان نیاز، از خرید آن ناامید باشند و بدین صورت، سدی بزرگ میان کتاب و کتاب خوان قرار گیرد و این یک ضایعه علمی و فرهنگی است.» رئیس بنیاد حکمت اسلامی صدرا در نوشتار خود تأکید کرد: «در صحنه‌ای چنین، ضروری است که به این موضوع حساس در عرصه جنگ نرم دشمن با ما، بیشتر توجه شود و سیاستی جدای از دیگر امور و مقدماتی اقتصادی برای ارزانی بهای تمام شده کتاب تدوین گردد. گرچه برخی اقدامات جزئی دولتی در جریان است، اما خطر دور شدن مردم دانش‌پژوه و دانشجوی ما از کتاب و هضم و جذب شدن آن ها در ابزارها و رسانه‌های دشمن در کمین، همچنان باقی است و همتی بلند و عزمی جزم و نظارتی ویژه می طلبد.»
 

به اعتقاد مدیرعامل بنیاد شعر و ادبیات داستانی ایرانیان، مطالعه کتاب کاغذی بیشتر از کتاب الکترونیک «خلوت فعال» ایجاد و همه حواس پنج گانه فرد را درگیر خود می‌کند. به گزارش ایبنا، مهدی قزلی با اشاره به گرایش برخی از مردم به مطالعه کتاب‌های الکترونیک به جای آثار مکتوب، گفت: ورود کتاب‌های الکترونیک به فضای مطالعه، نمی‌تواند خللی به اقبال مردم به کتاب‌های مکتوب ایجاد کند. کتاب کاغذی، یک خلوت فعال درست می‌کند، ولی کتاب الکترونیک بخشی را ایجاد می‌کند و بخشی را ایجاد نمی‌کند؛ به گونه‌ای که ظاهرش، خلوت است ولی همه حواس انسان به کار گرفته نمی‌شود. وی ادامه داد: به همین دلیل، کسی که دو ساعت کتاب بخواند، باید احساس خستگی کند، چرا که حس لامسه، بویایی و ... بدون این‌که درگیر شود، خسته می‌شود و مهم تر از همه، ذهن فرد را خسته  و خلوت فعال ایجاد می‌کند.
 

جواد نوائیان رودسری – باورش سخت است؛ اما باید پذیرفت که نواده رسول‌خدا(ص) و فرزند زهرای اطهر(س)، در آخرین روزهای حیات مبارکش، در غربتی سخت گرفتار شده بود. طی 10 سال پیش از شهادت حضرت مجتبی(ع)، امویان از هیچ اقدامی برای ضربه زدن به جایگاه اهل‌بیت(ع) در جامعه اسلامی، خودداری نکرده بودند. معاویه که با بی‌شرمی تمام و در حضور مردم عهدشکن کوفه، عهدنامه صلح خود با امام حسن(ع) را زیر دو پایش گذاشته بود، برخلاف مفاد قراردادی که با فرزند رسول‌خدا(ص) منعقد کرد، سبّ امیرالمؤمنین، امام علی(ع) را در جامعه به صورت یک دستورالعمل حکومتی درآورد و جاعلان حدیثی را به خدمت گرفت تا مطابق با خواست و میل نفسانی او، به جعل روایات پیامبراسلام(ص) بپردازند و مسلمانان را در خواب غفلتی که فرو رفته بودند، نگه دارند. در این بین، آفت شک و تردید به صلح امام حسن مجتبی(ع)، حتی یاران باوفایی همچون حجر بن عدی را درگیر خود کرده بود و آن حضرت، باید سختی و توان فرسایی تشریح دلایل این اقدام راهبردی و تأثیرگذار را برای یارانش به جان می‌خرید. معاویه، در اقدامی ننگین، دست به انتشار روایت‌ها و داستان‌های دروغینی علیه امام مجتبی(ع) زده و حتی توانسته بود، از طریق مروان و با واسطه اشعث کندی که دخترش جعده، همسر امام(ع) بود، از اتفاقات درون بیت آن حضرت نیز، اطلاعاتی به دست آورد و در نهایت، از همین طریق، مقدمات به شهادت رساندن سبط اکبر(ع) را فراهم کند.
هدایت مردم در هر حالت
امام حسن مجتبی(ع) در دوران 10 ساله پس از انعقاد عهدنامه صلح و اقامت در مدینه، افزون بر رسیدگی به امور املاک وقفی امیرالمؤمنین(ع)، قسمتی از اوقات روزانه خود را به پاسخگویی به پرسش‌های شرعی مردم اختصاص می‌داد.
ابن سعد در «طبقات» به این موضوع اشاره کرده و افزوده‌است که امام(ع)، هر روز صبح، پس از اقامه نماز در مسجد پیامبر(ص)، مشغول دعا می‌شد و بعد، حاضران در مسجد، اطراف او می‌نشستند و پرسش‌هایشان را مطرح می‌کردند. آن حضرت، با وجود محدودیت‌هایی که برایش ایجاد شده بود، از هیچ فرصتی برای بیان دیدگاه‌ها و دلایل اقداماتش، غفلت نمی‌کرد. با این حال، دستگاه اطلاعاتی امویان، چنان بر جامعه احاطه پیدا کرده بود که به امام مجتبی(ع)، فرصت تعامل بیشتر با مردم را نمی‌داد.
تلاش برای حذف امام(ع)
طبری در تاریخ خود، «تاریخ الرسل و الملوک»، به نقل از ام‌بکر دختر مسور آورده‌است که معاویه بارها و از طُرُق مختلف، سعی کرد امام حسن مجتبی(ع) را مسموم کند؛ اما هر بار آن حضرت، به صورت‌های گوناگون، نجات پیدا می‌کرد. مدینه، در روزهای پایانی حیات امام مجتبی(ع)، به شدت توسط عمّال بنی‌امیه کنترل می‌شد. هر چند که سعید بن عاص، حاکم منصوب معاویه، سعی می‌کرد در امور مربوط به بنی‌هاشم، زیاد مداخله نکند، اما مروان بن حکم که دشمنی‌اش با خاندان رسول‌خدا(ص)، شهره خاص و عام بود، از هیچ کاری برای ایذا و آزار امام مجتبی(ع) خودداری نمی‌کرد. امویان که از ارتباط میان امام حسن(ع) و شیعیانی که عموماً از عراق و ایران به مدینه می‌آمدند، بیمناک بودند، سعی می‌کردند به روش‌های مختلف، مانع از برقراری این ارتباط شوند و حتی، افرادی را برای توهین کردن به نواده پیامبر(ص) به مدینه می‌فرستادند. استاد رسول جعفریان در کتاب «حیات فکری و سیاسی امامان شیعه(ع)»، به نقل از «الکامل فی الادب»، به گزارشی در این باره و توهین مردی شامی به ابامحمد(ع) در مدینه اشاره کرده است؛ اتفاقی که در نهایت با شرمندگی مرد شامی خاتمه یافت.
آن زهر قتّال ...
دختر اشعث، مدت‌ها بود که با عوامل حاکم مدینه ارتباط داشت و اخبار خانه امام حسن(ع) را، از طریق پدرش به آن ها می‌رساند. به نوشته شیخ مفید در «الارشاد»، معاویه که می‌خواست برای فرزندش یزید بیعت بگیرد و پادشاهی را در نسل خود موروثی کند، در پیغامی محرمانه به مدینه، حاکم را واداشت به جنایتی هولناک دست بزند و سبط اکبر(ع) را به شهادت برساند. مروان، مأموریت تطمیع جعده را برعهده گرفت؛ مال فراوان و ازدواج با یزید که ظاهراً، قرار بود بعد از معاویه، بر سریر قدرت تکیه زند، آن زن بی‌استعداد را که در داغ فرزند نداشتن می‌سوخت، قانع کرد که با قاتلان، همکاری کند. او زهری قاتل را از مروان گرفت و در انتظار فرصتی برای جنایت نشست. تا آن‌که روزی از روزهای ماه صفر فرا رسید؛ آن روز، روز گرمی بود. طبق روایت اسناد تاریخی، امام مجتبی(ع)، خسته از کار روزانه به خانه برگشت تا دمی بیاساید؛ تشنه بود؛ آب طلب کرد و جعده، در کوزه‌ای، برای امام(ع) آب آورد؛ آبی که به آن زهر قتّال آلوده بود. امام مجتبی(ع) آب مسموم را نوشید و شد، آن‌چه نباید می‌شد. طبق گزارش مسعودی در «مروج‌الذهب»، فرزند زهرای اطهر(س)، سه روز پس از مسموم شدن در قید حیات بود و سپس، شربت شهادت نوشید. می‌خواستند آن حضرت را در کنار جدش، به خاک بسپارند، اما امویان مانع شدند و حتی تابوتی را که پیکر مطهر امام حسن(ع) در آن حمل می‌شد، تیرباران کردند. امام حسین(ع) و بنی‌هاشم، به اجبار، امام حسن مجتبی(ع) را در قبرستان بقیع و در کنار مرقد مطهر مادر امیرمؤمنان، فاطمه بنت اسد(س)، به خاک سپردند.
 

شرایط اقتصادی نامناسب، تحریم‌ها و بسته‌بودن کانال‌های مالی، از موانع جدی حضور ناشران ایرانی در نمایشگاه فرانکفورت است، اما در این شرایط، باید دید حاضران در این رویداد، چه دستاوردی را برای خود و نشر ایران به ارمغان می‌آورند. به گزارش ایبنا، نمایشگاه کتاب فرانکفورت برای جامعه نشر ایران، از اهمیت به سزایی برخوردار است؛ نمایشگاهی که تبادل حق‌رایت، یکی از کارکردهای اساسی آن شمرده می‌شود. ناشران ایرانی، درحالی در این نمایشگاه شرکت می‌کنند که هنوز ایران، به کنوانسیون برن نپیوسته است و برخی ناشرها، حق کپی‌رایت را خودخواسته و نه از سر اجبار، رعایت می‌کنند. طبیعی است که در این شرایط، تعداد مدیران نشری که دغدغه خریدوفروش حق‌رایت کتاب‌ها را در سر دارند، در اقلیت باشد.
از فرانکفورت چه می‌خواهیم؟
سیدحسین عابدینی، مدیر انتشارات اردهال، درباره شرکت در نمایشگاه فرانکفورت در شرایط اقتصادی این روزها، می‌گوید: درخصوص شرکت در نمایشگاه‌های بین‌المللی، فقط مسئله مالی مطرح نیست؛ مگر چقدر هزینه دارد؟ با 10 یا 20 میلیون تومان، می‌توان به فرانکفورت رفت و بازگشت؛ اما مهم این است که این رفتن، هدف و نتیجه‌ای داشته باشد. خیلی از ناشران ممکن است از نظر مالی بی‌نیاز باشند و بتوانند در نمایشگاه شرکت کنند؛ اما این کار را انجام نمی‌دهند. نمایشگاه کتاب فرانکفورت نمایشگاه تخصصی برای مبادلات رایت است. فرض کنید ناشری در ایران فعالیت گسترده‌ای داشته باشد، اما سوال این است که در نمایشگاه فرانکفورت، چه چیزی را عرضه خواهد کرد؟ وی ادامه می‌دهد: بیشتر ناشرهای عمومی ما کتاب‌های زرد منتشر می‌کنند و هر کتابی ظرفیت ارائه در بازارهای جهانی را ندارد. خود من، حدود 900 کتاب دارم و توانستم فقط 40 عنوان را از میان آن‌ها برای نمایشگاه فرانکفورت انتخاب کنم؛ حدود 800 عنوان را نتوانستم در کاتالوگ بگذارم، چون این کتاب‌ها برای مخاطب خارجی جالب، کاربردی و حتی مورد تایید نیست.