
تحلیل روز
تعداد بازدید : 136
سکولاریسم به سبک اسرائیلی!
نویسنده : صابرگل عنبری
سکولاریسم در کنار مفاهیمی چون دموکراسی، حقوق بشر و... چارچوبهای نظری مشخص و شناخته شدهای در جهان دارد که بر اساس آن وقتی چنین واژگانی در جوامع مختلف به ذهن انسانها متبادر یا گفته میشود فلانی مثلا سکولار است، خود به خود مفاهیمی یکسان همراه آنها تداعی میشود اما این بدان معنا نیست که در عمل، خود همین مفاهیم عینا بروز مصداقی پیدا کند. از این رو، در جوامع مختلف بسته به دلایل جامعهشناختی و فرهنگی همین مفاهیم یکسان ظهور و بروز متفاوتی پیدا میکند. ولی این تفاوت در اسرائیل احیانا به گونهای است که مفاهیمی چون چپ و راست و سکولار و ... وارونه میشوند و عملا کارکرد معنایی خود را از دست می دهند و جنبه بنیادگرایانه پیدا میکنند. از این زاویه، باید به سخنان اخیر خانم مری ریگیف وزیر اسرائیلی و از حزب حاکم لیکود به رهبری بنیامین نتانیاهو توجه کرد. ریگیف که خود را یک سکولار میداند و از قضا وزیر فرهنگ هم هست و درجه سرتیپی در ارتش را هم دارد، عملا انتخابات را فرمالیته دانسته و گفته است: این یهوه است که نخست وزیر آینده اسرائیل را انتخاب میکند نه مردم. در واقع این گزاره وزیر "سکولار" اسرائیلی نه تنها با مقوله جدایی دین از سیاست به عنوان یک اصل لا ینفک مکتب سکولاریسم تعارض ۱۸۰ درجهای دارد، بلکه یک گزاره بنیادگرایانه است که در نقطه مقابل این مکتب قرار میگیرد. با این حال، صاحب آن خود را یک لائیک و باورمند به مکتب لائیسم میپندارد. این مسئله منعکس کننده گوشهای از واقعیات جامعه اسرائیلی است که نه چپیهای آن را میتوان منطبق با مفاهیم معروف جریانهای چپی در جهان شناخت، نه راست و نه سکولار آن را.در این میان عجیب و غریب هم نیست که عمیر پرتس رهبر حزب چپگرای کار بنیامین نتانیاهو رهبر حزب راستگرای تندرو لیکود را به مماشات در قبال نوار غزه متهم کند و با تخطئه سیاست وی در قبال حماس و غزه خواستار برخورد شدید با این منطقه شود.