چگونه هزینه های اضافی را از سفره افطار حذف کنیم
تعداد بازدید : 85
راهکارهایی برای پرهیز از اسراف در ماه رمضان
نویسنده : سوده قدیمی h.habibi@khorasannews.com
مقدمه: صدای ربنا که در خانه می پیچد، مادر سفره افطار را پهن می کند. پدر با چند عدد نان سنگک داغ وارد می شود؛ و همه با اشتیاق دور سفره جمع می شویم. برای اذان لحظه شماری می کنیم. اولین جرعه چای که از گلو پایین می رود، انگار جانی دوباره به آدم می بخشد و خنکای نان و پنیر و سبزی چنان در جان می نشیند گویی اصلا روزه نبوده ای. سوپ نارنجی رنگ خوشمزه ای وسط سفره افطار به شکم های گرسنه مان چشمک می زند. الان سال هاست که از آن روزها می گذرد و سفره های افطاری مانند بسیاری مراسم دیگر در طول زمان رنگ و بوی دیگری به خود گرفته و تغییر کرده است. سفره هایی که اکنون در تجمل گرایی در حال سبقت از یکدیگرند و کسی نیست از ما بپرسد به کجا چنین شتابان؟ ! طوری که هدف و کارکرد اصلی ماه رمضان و روزه داری را فراموش می کنیم. ماه مبارکی که در آن تاکید بسیاری روی پرهیز از اسراف دارد.در صورتی که می توان از این فرصت برای تغییر عادت های اشتباه در مصرف، اصلاح الگو و ترویج و تمرین صرفه جویی استفاده کرد. امروز دخل و خرج مهمان سفره افطار یکی از همسایگان خوب به نام خانم و آقای جلالی است. در باره راهکارهای این خانواده مقتصد در ماه رمضان، با هم گفت وگو می کنیم.
از خانم جلالی می پرسم خانواده های ایرانی به دلیل کنترل نکردن هزینه های مالی و ریخت و پاش بسیار در ماه رمضان با هزینه های اضافی مواجه می شوند، آیا شما هم با این مشکل مواجه شده اید؟ خانم جلالی لبخند می زند و با پاسخش من را شگفت زده می کند.
"خیر. چون ما در این ماه مسائلی را رعایت می کنیم تا بتوانیم حتی بیشتر از ماه های قبل هزینه های خود را کنترل کنیم."
نان به اندازه می خریم: ما یک خانواده سه نفره هستیم و همیشه دو عدد نان برای مان کافیست. وقتی نان را به اندازه بخریم دیگر اضافی نمی آید که بیات یا دور ریخته شود. نان تزیین سفره نیست که هر چه بیشتر باشد بهتر. پس به اندازه مصرف حقیقی بخریم. تازه اگر زیاد بخریم فقط قسمت های خوش خور آن خورده می شود و بخش هایی که شاید خوب پخته نشده باشد به دور ریز نان تبدیل می شود. البته انتخاب نانوایی حرفه ای و مناسب هم خیلی در این مسئله موثر است که از تخصص های آقای جلالی است.
· نان را درست نگهداری می کنیم: خیلی از اسراف ها در نان به دلیل درست نگه نداشتن نان است. مثلا وقتی نان های داغ را روی هم می گذاریم؛ یا بلافاصله به پلاستیک منتقل می کنیم نان سریعا خمیر می شود و قابل خوردن نیست اما اگر پنج دقیقه تحمل کنیم و بگذاریم نان حرارت اولیه پخت را از دست بدهد یا به جای استفاده از پلاستیک از پارچه استفاده کنیم نان با کیفیت بهتری می ماند و تا آخرین لقمه اش، به خوبی و کامل مصرف می شود. اگر هم نانی اضافه آمد آن را بسته بندی کرده و در فریزر می گذاریم.
برای وعده های افطار و سحر برنامه داریم. مثلا غذاهایی که در طول هفته می خواهم درست کنم را برای هر روز در یک تقویم یادداشت می کنم.در نتیجه برای درست کردن هر غذا از قبل می دانم چه چیزهایی برای خرید لازم است و چه مقدار گوشت و سبزیجات باید بخرم. با این روش نه خریدهای عجولانه و شتاب زده دارم و نه مواد غذایی اضافی می خرم. هنگام خرید هم به تاریخ انقضای مواد خوراکی دقت می کنم، که زمان مناسبی تا پایان مصرف آن داشته باشیم. در این سال ها که فاصله افطار تا سحر بسیار کوتاه است، معمولا برای افطار از وعده های غذایی سبک تری استفاده می کنیم، چیزی شبیه صبحانه در روزهای عادی به علاوه یک سوپ یا آش سبک و وعده اصلی غذایی را برای سحر درست می کنم. این طوری هم در پخت غذا اسراف نمی شود و هم برای سلامتی مفیدتر است. حتی از باقی مانده های غذا که به خوبی در یخچال نگهداری شده است، در یک وعده افطار هم می توانیم استفاده کنیم. اگر بنا به دلیلی هم یکی از اعضای خانواده نتواند روزه بگیرد، همان ابتدا برای او غذا را در ظرف مناسبی می کشم و در یخچال نگهداری می کنم. این طوری دیگر برای سیر کردن شکمش نیازی به آشپزی عجولانه با دهان روزه نیست.
از خانم جلالی درباره مهمانی های افطاری می پرسیم و او می گوید: امروزه برخی از مهمانی های افطاری ماهیت اصلی خودشان را از دست داده اند و گاهی شبیه نمایشگاه هنرنمایی کدبانو ها در درست کردن انواع غذاها و دسرها می شوند، تا سفره های معنوی و با صفای افطاری. مثلا میزبان تصور می کند طبخ انواع و اقسام غذاهای رنگارنگ احترام به مهمان است. به طوری که وقتی سطل زباله را بعد از افطار و سحر نگاه می کنیم، می بینیم که پر از مواد خوراکی است. این اتفاق به این دلیل می افتد که میزبان مثلا برای بیست نفر تدارک دیده و مهمانان به علت روزه بودن در طول روز نمی توانند موقع افطار تا آخر غذای شان را صرف کنند یا از همه غذاها میل کنند و این در حالی است که حتی به اندازه 10 نفر هم غذا مصرف نشده است. اگر غذا به اندازه کافی بپزیم و پای تجملات را به سفره های افطار باز نکنیم هرگز اسراف نمی شود.خانم جلالی در ادامه می گوید: در ایام عزاداری ماه رمضان میزان نذری ها بالا می رود و مصرف ظروف پلاستیکی بسیار افزایش می یابد. اتفاقا ما هم نذر آش رشته داریم. تا چند سال پیش از ظروف پلاستیکی یک بار مصرف استفاده می کردیم اما الان یکی دو سالی است که از ظروف گیاهی مناسب این مراسم استفاده می کنیم. فرق ظروف گیاهی با ظروف یک بار مصرف معمولی این است، که ظروف گیاهی قابلیت استفاده دوباره را دارند یا اگر دور ریخته شوند هم قابل بازیافت در طبیعت هستند.
در همین حین پسر خانم جلالی وارد گفت وگوی ما می شود و می گوید: من عادت دارم تا سحر بیدار بمانم، سال های گذشته به همین دلیل برق اتاقم تا صبح روشن می ماند و بیشتر وقتم را پای اینترنت می گذراندم. پارسال قبض برق و هزینه اینترنت زیادی برای مان آمد. اما امسال فکر دیگری برای شب بیداری هایم کرده ام. از سکوت خانه استفاده می کنم و کتاب می خوانم و اگر حوصله داشته باشم کمی هم درس می خوانم، این طوری زمان کمتری پای اینترنت می گذرانم و به جای برق اتاق هم از چراغ خواب استفاده می کنم. سپس صدایش را در گلو می اندازد و می گوید: مطمئنم هزینه اینترنت و برق مصرفی آخر ماه بسیار کم خواهد بود.
آقای جلالی لبخندی می زند و می گوید: اگر خانم و بچه ها فرصت دهند من هم بگویم. همه می خندیم و آقای جلالی ادامه می دهد: من کارمند یک اداره هستم. هر سال می بینم بسیاری از ادارات و سازمان ها و حتی اداره خودمان؛ ضیافت های افطاری برپا می کنند و سفره هایی رنگین با هزینه های بسیار بالا پهن می کنند. سفره هایی که پس از افطاری مختصر، خدمتکاران بقیه مواد خوراکی را راهی کیسه های زباله می کنند. حتی چشم و همچشمی و تجملات در برگزاری مهمانی های افطاری از خانه ها و اداره ها به تالارها و رستوران های مجلل و لابی هتل ها کشیده شده است در حالی که این همه هزینه را می توان صرف امور خیریه واجب تر و حتی کمک به گرسنگان جهان کرد.
بعد از تمام شدن صحبت آقای جلالی همگی سر سفره افطار ساده اما با صفای خانواده جلالی نشستیم و همصدا با اذان، دعاهای مان را روانه دل های خوانندگان خوب دخل و خرجی کردیم.