یادداشت
تعداد بازدید : 204
رفراندومی برای تایید مقاومت
«سعد الحریری، نخست وزیر و جریان المستقبل ، شدید ترین سیلی تاریخ خود را خوردند " این عبارتی است که روزنامه الاخبار لبنان یک روز بعد از برگزاری انتخابات پارلمانی این کشور برای گزارش تحلیلی خود برگزید. روز یک شنبه انتخابات پارلمانی لبنان برای نخستین بار بعد از ۹ سال و با ۵ سال تأخیر برگزار شد. پارلمان لبنان ۱۲۸ کرسی دارد که برای یک دوره چهارساله انتخاب میشود و فراکسیون اکثریت پارلمانی نیازمند دستکم ۶۵ کرسی ا ست تا بتواند تصمیمات مد نظر خود را در امور داخلی این کشور عملی کند. نتایج اولیه حاکی از آن است که حزب ا... لبنان و جریان های سیاسی همسو با مقاومت توانسته اند در یک موفقیت بزرگ ۶۷ کرسی از مجموع ۱۲۸ کرسی پارلمان را در اختیار بگیرند. امری که دست بالای مقاومت در فضای سیاسی لبنان را به دنبال خواهد داشت. یادداشت پیش رو تلاشی برای تجزیه و تحلیل نتایج انتخابات پارلمانی لبنان در سه سطح داخلی، منطقه ای و فرا منطقه ای است.
تقویت موضع حزب ا... مهم ترین پیام داخلی انتخابات
پیش از برگزاری انتخابات، همه تلاشها در لبنان از سوی برخی نیروهای منطقهای و عوامل موثر در این انتخابات صورت گرفت تا حزبا... و همپیمانانش در این انتخابات کمترین کرسیهای پارلمانی را به دست آورند. همین شرایط باعث شد تا سید حسن نصرا... در طول روزهای تبلیغات انتخاباتی با قدرت در صحنه سیاسی انتخابات حاضر شود و صفوف داخلی احزاب و سازمانها و حمایتهای مردمی از مقاومت را برای تعیین قدرت سیاسی در صندوقهای انتخاباتی تثبیت کند. حزبا... از ماهها پیش از آغاز تبلیغات انتخاباتی هدف حملات سیاسی، روانی و مالی آمریکا، سعودی و همپیمانانش در منطقه بود. به عنوان نمونه می توان به اتهام دولت مغرب علیه حزبا... مبنی بر کمک تسلیحاتی از جبهه پولیساریو اشاره کرد که موج جدیدی از تبلیغات ضد مقاومت در منطقه بود که از یک سو حضور انتخاباتی حزبا... را هدف می گرفت و از سوی دیگر به دنبال ایجاد اجماع سیاسی عربی علیه حزبا... در آستانه انتخابات پارلمانی بود. یکی دیگر از برنامههایی که در دستور کار مخالفان حزبا... قرار داشت این بود که در سایه تشدید اختلافات موجود میان نبیه بری (رئیس جنبش امل) و جبران باسیل (رئیس جریان آزاد ملی) ائتلاف سیاسی حزبا... و جریان آزاد ملی را با مشکل مواجه سازند. از همین رو حزب المستقبل لبنان تلاش زیادی کرد تا ائتلاف سیاسی خود با جریان آزاد ملی لبنان را توسعه دهد تا از ائتلاف حزبا... و جریان آزاد در پارلمان آینده لبنان جلوگیری کند و جناحهای منسوب به 8 مارس را تضعیف کند. نقشه ای که تاکنون موفق به اجرای آن نشده اند.با این حال به رغم همه این دسیسه ها انتخابات روز یک شنبه نشان داد، پشتوانه مردمی مقاومت در لبنان به اندازه ای محکم و ریشه دار است که چنین تلاش هایی نمی تواند در آن خللی وارد کند. حزب ا... و جریان های همسو با مقاومت بزرگ ترین برنده این انتخابات بودند،اما این همه ماجرا نیست. نتایج انتخابات نشان می دهد جایگاه رقیب مقاومت به شدت متزلزل شده است. شاهد مثال این ادعا، آرای بیشتر نماینده سنیمذهب ولی مورد حمایت حزبا... در بیروت غربی (امین شری) نسبت به نخست وزیر لبنان (سعد حریری) است. رسانههای محلی گزارش داده اند امین شری دو هزار رای بیشتر از سعد حریری کسب کرده است. به بیان دیگر سعد حریری حتی در منطقه خودش هم نتوانسته از نامزد مورد حمایت حزب ا... پیشی بگیرد. امری که باعث شده بسیاری آن را نشانه ای برای پایان حیات سیاسی خاندان حریری تفسیر کنند...
علاوه بر این اشرف ریفى رئیس پلیس و وزیر دادگسترى پیشین و تندروترین سیاستمدار ضد حزبا... و هوادارعربستان هم نتوانست در این انتخابات رای بیاورد. روزنامه الاخبار در تحلیل این شکست برای جریان المستقبل می نویسد:"«سعد الحریری» و جریان المستقبل لبنان، دیگر نمی توانند از در انحصار داشتن نمایندگی اهل سنت در لبنان سخن بگویند."انتخابات روز یک شنبه علاوه بر این ها پیامی روشن برای مهم ترین چالش داخلی لبنان، یعنی مشروعیت سلاح مقاومت، نیز به همراه داشت. این انتخابات به مثابه همه پرسی در تایید مشروعیت مبارزه مقاومت با تروریسم تکفیری در منطقه و دفاع از مرزهای لبنان در برابر دشمن صهیونیستی نیز محسوب می شود. موضوعی که سید حسن نصرا...، دبیرکل حزب ا... لبنان روز گذشته از آن با عنوان "حمایت از گزینه استراتژیک و معادله ارتش، مردم و مقاومت" یاد کرد.
تداوم دومینوی شکست سعودی ها در منطقه
درباره تاثیر منطقه ای تحولات سیاسی لبنان همان گونه که روزنامه البنا می نویسد، برخی محافل بین المللی و منطقه ای منتظر بودند که نتایج جنگ تبلیغاتی، سیاسی، حقوقی، مالی و دیپلماسی خود علیه مقاومت و پایگاه مردمی حامی آن را در این انتخابات ببینند. این انتخابات برگزار شد و برخلاف انتظار این محافل، مقاومت فراتر از همه پیش بینی ها چه از نظر میزان مشارکت حامیان آن و چه از نظر تعداد کرسی هایی که به دست آورد مستحکم و استوار و پیروز از این انتخابات بیرون آمد. از همین روست که اولین واکنش خارج از مرزهای لبنان به انتخابات پارلمانی روز یک شنبه، نارضایتی اسرائیلی هاست که از سوی وزیر آموزش این رژیم مطرح شد. نفتالی بنت، وزیر آموزش رژیم صهیونیستی دیروز در صفحه توئیتر خود با انتقاد از رای مردم لبنان به مقاومت نوشت: «نتایج انتخابات حاکی از آن است که حزب ا... مساوی با لبنان است»، واقعیتی که دشمنان مقاومت خیلی دیر به آن پی بردند.علاوه بر این نتایج انتخابات پارلمانی لبنان را می توان تداوم دومینوی شکست های سیاسی ریاض نیز تفسیر کرد. عربستان در سال های اخیر نه تنها تلاش می کرد جلوی برگزاری انتخابات پارلمانی در لبنان را بگیرد، بلکه برای رسیدن به یک اجماع برای انتخاب رئیسجمهور هم مانع ایجاد کرد، اما شکست سیاستهای عربستان، ابتدا با ایجاد اتحاد و اجماع در بین گروههای لبنانی برای انتخاب میشل عون، نامزد جریان مقاومت، به عنوان رئیسجمهور روشن شد. در ادامه عربستان برای استمرار مانعتراشی و کارشکنی در امور داخلی لبنان، تلاش کرد به صورت تحمیلی سعد حریری را وادار به استعفا کند. اما این اقدام عربستان نیز در نهایت به یک افتضاح سیاسی منجر و با شکست مواجه شد. امروز با توجه به دستاوردهای بسیار مهمی که جریان مقاومت در منطقه به دست آورده توانسته است نیروهای تکفیری و تروریستی را نابود کند و شکست دهد و موقعیت ممتاز برای لبنان در منطقه ایجاد کند؛ به ویژه برای محور مقاومت به عنوان یکی از پرچمداران مبارزه با تروریسم. علاوه بر این تحولات لبنان می تواند اثر مثبتی بر انتخابات پارلمانی عراق نیز داشته باشد.
ورود یک بازیگر فرا منطقه ای دیگر به لبنان
در سطح فرا منطقه ای نیز باید گفت، آمریکا و فرانسه دو بازیگر بین المللی بوده اند که در سال های گذشته تلاش زیادی برای تاثیر گذاری بر تحولات سیاسی این کشور داشته اند. با این حال این روزها شاهد آن هستیم که روسیه نیز بی سر و صدا چشم به این کشور کوچک به عنوان یک زمینه بالقوه اعمال نفوذ هرچه بیشتر در خاورمیانه و دریای مدیترانه دارد هرچند که این کار آسان نیست. نیوزویک در این باره می نویسد، در حالی که در سوریه عمدتا شورشیان و افراط گران مهار شدهاند و دولت بشار اسد هرچه بیشتر قدرت خود را بازمییابد، روسیه برنامه محتاطانهای را در آن طرف مرز با لبنان پیش میبرد و آن گونه که نشریه کریستین ساینس مانیتور گزارش داده بخشی از این برنامه یک توافق تسلیحاتی یک میلیارد دلاری شامل بازپرداختی ۱۵ ساله با نرخ سود صفر درصد است. مطمئنا روسیه در تلاش برای گسترش قدرت نرم خود در منطقه است. این میتواند به معنای افزایش هرچه بیشتر همکاریهای نظامی از جمله امضای یک توافق دفاعی از سوی لبنانیها با روسیه در سال گذشته میلادی باشد. انتخابات پارلمانی لبنان ممکن است تا حدی بر سنگین تر شدن وزنه به سمت کمپ حامیان روسیه منجر شود.
چشمانداز تحولات سیاسی لبنان
در پایان درباره چشمانداز تحولات سیاسی لبنان می توان گفت که نظام سیاسی در لبنان یک نظام پارلمانی و مبتنی بر دموکراسی انجمنی در جامعهای ناهمگون است. دموکراسی انجمنی به نوعی از دموکراسی اطلاق میشود که طبق درصد جمعیتی، هر قوم یا گروهی تعداد کرسی ها را در کابینه و مجلس اشغال میکند. هرچند چنین تقسیم بندی در پارلمان لبنان دیده نمیشود اما در سطحی کلانتر شاهد این وضعیت هستیم. به این معنا که طبق توافقی نانوشته، عموما ریاست مجلس در لبنان به شیعیان، نخست وزیر که رئیس دولت نیز است، به گروههای اهل سنت و رئیس جمهوری به نماینده مسیحیان میرسد. مردم لبنان با حضور در پای صندوقهای رای نمایندگان مجلسی را انتخاب میکنند که قرار است نخست وزیر و رئیس جمهوری را تعیین کنند، اما ماجرا به همین سادگیها نیست و این دعواهای سیاسی حتی باعث شده این کشور دو سال و نیم هم بدون رئیس جمهوری بماند.چشم انداز سیاسی لبنان با دو سناریو مواجه است. بر اساس سناریوی اول، پیروزی حزب ا... و جریان های همسو با این حزب پروسه تشکیل دولت را در این کشور با پیچیدگیهای جدی مواجه خواهد کرد. چرا که سعد حریری و جریان ۱۴ مارس وضعیت متزلزلتری نسبت به قبل پیدا میکنند و با توجه به وزنه سیاسی که خاندان حریری از آن برخوردار است، شرایط را برای تشکیل دولت بعدی با دشواری رو به رو میسازد. به ویژه که عربستان سعودی حتما از چنین نتایجی استقبال نخواهد کرد و احتمالا تلاشهایش برای به تعویق انداختن روند تشکیل دولت در لبنان را افزایش می دهد اما بر اساس سناریوی دوم هرچند در انتخابات پارلمانی اخیر حزبا... و متحدان سیاسی آن از جمله جنبش امل به رهبری نبیه بری و جنبش آزاد ملی به رهبری جبران باسیل پیروز میدان هستند، با این حال به احتمال زیاد دور اندیشی سیاسی گروه های لبنانی به گونه ای است که شاهد تغییرات جدی در تقسیمات قدرت در سه موضع ریاست مجلس، نخست وزیری و ریاست جمهوری نخواهیم بود، اما قطعا سهم جریان مقاومت در وزارتخانه های کلیدی افزایش خواهد یافت، اما باید اذعان کرد که هر دوی این سناریوها می تواند تحت تاثیر تحولات منطقه دستخوش تغییر شود.