اولین لحظات سال 96 بود. مدت ها، به دنبال یک تعطیلات دو سه روزه می گشتم تا خانواده را به سفر ببرم. تعطیلات نوروز بهترین زمان ممکن برای منِ کارمند محسوب می شد. فرصت را غنیمت شمردیم و همان روز اول، آماده رفتن شدیم. سه روز، در خوشیِ کامل گذشت. حول و حوشِ ساعت هفت شب به خانه رسیدیم. گشت و گذار این چند روز، حسابی خسته مان کرده بود. در این فکر بودیم که به محض رسیدن، بخوابیم و حسابی خستگی را از تن در کنیم. اما دریغ! هنوز چند دقیقه نگذشته بود که همسرم با ناراحتی فراوان، خبر داد که سرویس طلایش نیست. بلافاصله با همدیگر به دنبال آن گشتیم. نه تنها سرویس طلا، بلکه تمام اسناد، مدارک و حتی کمی پس انداز نقدی هم که در خانه داشتیم، نبود. سرمایه ای که برای روز مبادا روی آن حساب می کردم، به خاطر یک مسافرت چند روزه به باد فنا رفت. دزد، همه دارایی مان را جارو کرده و برده بود! اصلا نمی دانستم چه باید بکنم؟ به سرعت خودم را به کلانتری محل رساندم و تمام ماجرا را برای افسر مربوط تعریف کردم. گویا آن چند روز، چندین فقره دزدی در محله ما گزارش شده بود و من تنها مال باخته این تعطیلات کذایی نبودم. با کمک افسر نگهبان نشانی یکی دیگر از کسانی که دزد مال شان را تاراج کرده بود، گرفتم. خیال می کردم آن ها نیز مانند من، در تکاپوی یافتن راه حلی برای پیدا کردن دزد هستند. اما زهی خیال باطل! اگرچه آقای اکبری هم سرمایه هنگفتی را از دست داده بود، در کمال ناباوری اصلا ناراحت به نظر نمی رسید. او می گفت که یک سالی می شود، خانه خود را بیمه سرقت کرده است و نگرانی از بابت دزدی ندارد. بیمه ای که بخش عمده ای از خسارات این دزدی را به او باز می گرداند. گفته های آقای اکبری مرا ترغیب کرد تا درباره این بیمه نامه تحقیق کنم و آن را بخرم تا چنین تجربه تلخی، دیگر تکرار نشود.
بیمه سرقت چیست؟
بیمه سرقت، یکی از پوشش های بیمه آتش سوزی در دو مورد «مسکونی» و «غیرمسکونی» است که نسبت به دیگر پوشش ها، حق بیمه بیشتری بابت آن پرداخت می شود. نکات قابل توجهی درباره این بیمه نامه وجود دارد که پرداختن به آن ها ضروری است. این بیمه نامه فقط سرقت هایی را که همراه با «شکست حرز» باشد، پوشش می دهد. اما این سرقت چه فرقی با سرقت معمولی دارد؟
اگر سارقی به خانه شما بیاید، در خانه شما را بشکند و سرقت اتفاق بیفتد، «شکستن حرز» نامیده می شود. در این نوع سرقت، سارق باید مانعی را که برای ورود به محل دزدی وجود دارد، از بین ببرد؛ موانعی مثل در، دیوار، قفل، پنجره و....اما در سرقت معمولی، شخصی به شکل غیر قانونی و بدون مانع، شیئی را تصاحب می کند. البته از نظر قانونی، سرقت معمولی با سرقت همراه «شکستن حرز» تفاوتی ندارد و هر دو جرم محسوب می شوند اما به دلیل مشکل بودن ارزیابی سرقت معمولی، شرکت های بیمه فقط سرقت با شکستن حرز را تامین خسارت می کنند. بنابراین اگر دزد برای برداشتن مانع به زور متوسل شود، مثل شکستن در، خراب کردن دیوار، بازکردن در به وسیله کلید تقلبی یا ورود به محل دزدی با تهدید و عنف، خسارت واردشده زیر پوشش موضوع بیمه نامه قرار خواهد گرفت و در غیر این صورت، خیر.
نحوه ارزیابی از سوی شرکت های بیمه
در هر شرکت بیمه، قوانین متفاوتی برای ارزیابی وجود دارد. به طور مثال، در شرکت بیمه «ایران»، اگر شما بخواهید، این پوشش را به عنوان یک پوشش اضافی بخرید، لازم است منزل شما بازدید شود. اما اگر از طرح «حامی» بیمه ایران استفاده کنید، دیگر نیازی به بازدید نیست. اگر شما قصد داشته باشید از پوشش سرقت در شرکت بیمه «رازی» استفاده کنید، باید منزلتان به در ضد سرقت، دزدگیر و دوربین مداربسته مجهز باشد. شرکت بیمه «پاسارگاد» هم برای استفاده از این پوشش، بازدید پیش از صدور بیمه نامه را ضروری می داند. شرکت بیمه «پارسیان»، براساس ارزش اموال اعلام شده، مشخص می کند که آیا ساختمان نیاز به بازدید دارد یا خیر؟ به طور کلی در شرکت های مختلف بیمه، این قوانین متفاوت است و متناسب با احتمال سرقت در هر ساختمان، تعیین می شود.
چه خسارت هایی مشمول بیمه سرقت می شوند؟
خسارت هایی که مشمول بیمه سرقت می شوند، عبارتند از:
1- ارزش اشیای سرقت شده 2- ارزش اشیای خراب شده 3- کم شدن ارزش اشیای خراب شده که بعد از تعمیر، قابل استفاده هستند.به غیر از این ها، هزینه هایی که بیمه گذار برای برطرف کردن یا حتی کم کردن خسارت متحمل می شود، نیز به عهده بیمه گر است.
خسارت های خارج از پوشش بیمه سرقت
در انواع بیمه نامه های دزدی، مواردی مستثنا و خارج از تعهد بیمه گر است:
* خسارت وارد شده به وجوه نقد، ارزهای خارجی، تمبر، سفته و انواع اوراق بهادار.
* خسارت های ناشی از تبانی و همدستی دزد با هر یک از کارکنان و مستخدمان بیمه گذار.
* خسارت های مستقیم ناشی از اشعه یون زا، رادیواکتیویته، تشعشعات، سوخت های هسته ای و پسماندهای اتمی یا مواد منفجره در محل مورد بیمه.
* خسارت های ناشی از جنگ داخلی و خارجی، شورش، بلوا، غارت، اقدامات خصمانه دشمن خارجی، ضبط اموال، قیام و ملی شدن.
* عدم النفع ناشی از خسارت.
* عدم صداقت و امانت کارکنان بیمه گذار.
البته در صورتی که توافقی بین بیمه گر و بیمه گذار صورت گیرد، می توان بعضی از آن ها را با پرداخت اضافه نرخ تحت پوشش بیمه قرارداد.
وظایف بیمه گذار در بیمه سرقت
علاوه بر پرداخت حق بیمه مقرر و به کارگیری تمهیدات ایمنی برای جلوگیری از وقوع سرقت، بیمه گذار موظف است، چنان چه اموال بیمه شده، به سرقت رفت یا در نتیجه سرقت خسارتی به آن وارد شد، این اقدامات را در اسرع وقت انجام دهد:
او باید بلافاصله پس از سرقت، اداره آگاهی یا کلانتری یا دیگر مراجع انتظامی ذی صلاح را مطلع کند و با مقامات مربوط نهایت همکاری را برای دستگیری سارق و کشف اموال و اشیای مسروقه داشته باشد.
بیمه گذار باید موضوع را بی درنگ با ذکر مبلغ تقریبی خسارت به صورت شفاهی یا از طریق تلفن به بیمه گر اعلام کند و در نهایت نیز اطلاع از سرقت را به صورت کتبی در اختیار بیمه گر قرار دهد.
بیمه گذار باید ظرف مدت دو روز پس از اعلام خسارت، فهرست کاملی از اموال مسروقه یا خسارت دیده تهیه و مراتب را به صورت کتبی نیز تأیید کند.
چنان چه بیمه گذار پس از وقوع حادثه، اطلاعاتی درباره سرقت به دست آورد، بلافاصله بیمه گر را از آن مطلع کند.
در صورتی که بیمه گذار وظایف خود را به موقع انجام ندهد، بیمه گر می تواند از جبران تمام یا بخشی از خسارت خودداری کند.
بیمه سرقت، چند؟
چنان چه که در ابتدا آمد؛ زمانی که شما منزل خود را از لحاظ آتش سوزی بیمه می کنید، همزمان و به صورت خودکار منزل شما تحت پوشش بیمه سرقت نیز قرار می گیرد. پس نمی توان قیمت این نوع بیمه را به صورت جداگانه محاسبه کرد. علاوه بر این تعیین قیمت قطعی برای این نوع بیمه نامه به صورت عام نیز امکان پذیر نیست؛ چرا که برای تعیین قیمت این نوع بیمه، ملاک های مختلفی مانند: نوع ملک، تعداد واحد، نوع سازه ساختمان، متراژ واحد مسکونی و حتی ارزش تقریبی لوازم منزل نیز مد نظر قرار می گیرد. جالب آن که در شرکت های مختلف بیمه ای هم قیمت های متفاوتی برای یک خانه با مشخصات ثابت داده می شود. برای اطلاع از قیمت دقیق این بیمه نامه بهتر است به صورت حضوری نزد شرکت های بیمه گر رفته و قیمت ها راجویا شوید.
سخن پایانی
شما به راحتی می توانید با رعایت برخی از نکات، منزلتان را از شر دزدها خلاص کنید. برخی از ساده ترین آن ها را با هم مرور می کنیم:
* حتی اگر برای چند لحظه هم از خانه خارج می شوید، در را قفل کنید. به یاد داشته باشید که دزدها معمولا ًمترصد همین فرصت ها هستند.
* وقتی به خانه ای جدید نقل مکان می کنید، حتماً قفل ها را عوض کنید.
* اگر منزل تان را به دزدگیر مجهز کرده اید، حتماً جعبه سیم ها را پنهان کنید، زیرا دزدها در اولین قدم پس از ورود به منزل، درصدد قطع کردن سیم کشی منزل هستند.
* سعی کنید همیشه، حتی اگر درمنزل نیستید، چراغی را روشن بگذارید تامنزل تان کاملاً تاریک نباشد.
* به محض گم شدن دسته کلیدتان، فوراً تمام قفل های خانه را عوض کنید.
*با همسایه های خود درباره افراد مشکوکی که در اطراف خانه می بینید، صحبت کنید. اگرغریبه ای با عنوان مأمور آب، برق یا... قصد ورود به منزل تان را داشت، از او بخواهید ابتدا کارت شناسایی خود را از زیر در برای شما بفرستد و پس از چک کردن کارت، در را بازکنید.