یادداشت روز
تعداد بازدید : 96
مهم ترین اولویت غیر اقتصادی دولت جدید
نویسنده : سیدصادق غفوریان info@khorasannews.com
شرایط کنونی جامعه ایرانی در تمام ابعاد اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی به گونه ای است که برای اولویت سنجی به منظور رسیدگی فوری چندان نمی توان روی موضوع خاصی انگشت گذاشت. نه از این جهت که یک موضوع بر موضوع دیگری اولویت بیشتری دارد یا ندارد، بلکه باید اذعان کرد که اکنون تمام مسائل جامعه به ویژه در بخش های اقتصادی و معیشتی دچار آسیب و چالش های اساسی است. از سوی دیگر به هم پیوستگی و وجود روابط علّی و معلولی میان تمام این مسائل، شرایط امروز جامعه را در یک وضعیت فوق اورژانسی قرار داده است. در این زمینه به این چند گزاره دقت کنید:
* پدیدار شدن ویروس کرونا باعث افزایش آمار بیکاری شده است.
* بیکاری و از میان رفتن رونق بسیاری از مشاغل و تشدید مشکلات معیشتی باعث افزایش بحران های روحی و روانی شده است.
* کاهش درآمدهای دولت و افزایش تورم، گرانی های بی سابقه و ادامه دار و سوء مدیریت ها در بازار اقلام ضروری به تخریب شرایط روحی و روانی جامعه دامن زده است.
* کم بارشی و گرمای کم سابقه که شرایط بحران در مصرف آب و برق را رقم زده است و موارد دیگر که می توان حدیث مفصل خواند از این چند گزاره مجمل...
واقعا اولویت با کدام است؟
آیا می توان در شمار فراوان آسیب ها و چالش هایی که جامعه اکنون با آن دست و پنجه نرم می کند، برای رسیدگی به آن اولویت بندی کرد؟ به نظر می رسد هر یک از این مسائل از اقتصاد و اشتغال گرفته تا بهداشت و درمان، آسیب های اجتماعی همچون اعتیاد، ازدواج و نیازهای جوانان و حوزه های محیط زیستی مثل آب، جنگل ها، تالاب ها و حقابه ها همه در وضعیت بحرانی و نیمه بحرانی قرار دارند و فوت وقت در سامان دهی و تزریق خون جدید به کالبد هر یک از آن ها قطعا کاری نامعقول و البته نابخشودنی است.
روان جامعه در وضعیت قرمز
اما در میان همه این موارد، آن چه به نظر میرسد مدت هاست در وضعیت قرمز به سرمی برد، بیشک بحران های روحی و روانی جامعه است که به ویژه در جریان 16ماه همه گیری کرونا همچون یک بختک سنگین سلامت روانی جامعه را تهدید و تشدید کرده است. به طور قطع در فرایند ایجاد این آسیب نمی توان گاه عملکردهای ضعیف سیاست گذاران در مجموعه حاکمیت را نادیده انگاشت و آن را کتمان کرد.
نتیجه این وضعیت، شاید این چند گزینه است:
1- کاهش سرمایه اجتماعی و کم رغبتی بخشی از جامعه به ایفای نقش در تحولات اجتماعی همچون انتخابات اخیر که آمار اعلام شده در میزان مشارکت، بیانگر این واقعیت است.
2- افزایش آمار اختلالات روانی و افسردگی که طبق اعلام دفتر سلامت روانی و اجتماعی وزارت بهداشت در چنین شرایطی قرار دارد: «شیوع اختلالات بر اساس پیمایشهای ملی بالای ۲۳ درصد و بالاترین اختلال روان پزشکی در کشور اختلال افسردگی است. پس از آن اختلالات اضطرابی در رتبه بعد قرار دارد. اختلالات افسردگی به تنهایی 7/12درصد و اختلالات اضطرابی حدود ۱۵ درصد است.» البته بنابر اعلام سازمان بهزیستی، آمار مراجعه کنندگان به مراکز مشاوره پس از کرونا با افزایش قابل توجه همراه بوده است.
3- افزایش میل جوانان به مهاجرت به ویژه در بخشی از دانشجویان و دانش آموختگان.
پیمایشهای اخیر رصدخانه مهاجرت (زیرنظر دانشگاه شریف) حاکی از آن است که میل به مهاجرت در کشور بهخصوص در دو سال اخیر بهشکل نگرانکنندهای در حال افزایش است و تراز شاخص تصمیم به مهاجرت با سرعت در حال نزدیک شدن به میل به مهاجرت است و این خبر خوشایندی برای دولت آینده نیست. نزدیک شدن این دو شاخص بهمعنای کاهش امید و مشارکت اقتصادی و اجتماعی در داخل و احتمالاً امید به شرایط بهتر زندگی در خارج است. (همشهری آنلاین/ 14تیر1400)
اهتمام بر راهکارهای کوتاه مدت
به اذعان بسیاری از کارشناسان و آسیب شناسان اجتماعی، جامعه ما در بسیاری از شاخص ها به مرز بحران رسیده است و قطعا دولت جدید، بیش از همگان به خستگی و کلافگی مردم از این شرایط آگاه و عالم است و حتما برای برون رفت از این مخمصه و نگرانی ها برنامه های فوری تدارک دیده است. اگر چه باید راهکارهایی عالمانه و دقیق را برای برون رفت از این وضعیت و حل اساسی مشکلات در نظر گرفت اما همه آن چه می توان در هفته های پیش رو درنظر گرفت، توجه به چند راهکار با رویکرد کوتاه مدت بیش از دیگر موارد ضروری است:
1- اتخاذ تصمیمات فوری در سامان دهی چالش هایی که اکنون مردم در آن گرفتار آمده اند؛ مواردی از جمله سامان دهی فوری وضعیت واکسیناسیون، مدیریت قطعی های برق، کنترل قیمت ها، چاره اندیشی برای وضعیت بغرنج نانوایی ها و این قبیل مسائل که مدت هاست مردم را گرفتار و اسیر خود کرده است.
2- اجازه ندهید مدیران با اعصاب مردم بازی کنند؛ بسیاری از کاستی ها را با اندکی تدبیر و برنامه میتوان مدیریت کرد. دولت جدید در نخستین گام نباید اجازه دهد مدیرانش با افاضات بی جا، بی سلیقگی و اهمال کاری روی اعصاب مردم راه بروند.
3- توجه به سلایق عموم مردم در برنامه های فرهنگی، هنری و تفریحی، حوزه ورزش و به ویژه تولید آثار شادی آفرین و مطابق ذائقه و نیاز عموم در رسانه ملی.
4- پرهیز از دامن زدن به جنجال ها و خاله زنک های سیاسی که مدت هاست این موضوع، تاریخ مصرف اش در کشور به پایان رسیده است.
در یک کلام...
در یک کلام مهم ترین اولویت غیراقتصادی سیاست گذاران جدید، بازگرداندن روح امید، انگیزه و اعتماد به ویژه برای نسل جوان است که با توجه به تمام چالش هایی که ذکر آن رفت، به ارمغان می آید.