به تازگی پخش فصل دوم سریال مستوران شروع شده است. سریالی که به دلیل بهره گیری از تعداد زیادی از متون کهن ادبیات و همچنین افسانه ها و اسطوره های ایران زمین مورد توجه اهالی ادبیات قرار گرفته است.  یکی از این منابع ادبی شاهنامه فردوسی است. اثری ماندگاری که به عقیده بسیاری از صاحب‌نظران پتانسیل های سینمایی  و نگارگری فراوانی مانند رازهایی سر به مهر در آن نهفته است. ویژگی هایی که اگر هنرمندان رشته های مختلف نگارگری و سینما با دقت در آن بنگرند می توانند آثار قابل توجهی را خلق کنند . نمونه این آثار که به صورت مستقیم و غیر مستقیم از توصیفات دقیق فردوسی از جشن ها و نبردها و.... ایده گرفته نگارگری هایی است که  در دل تاریخ ماندگار شده است، حالا همین نگارگری ها دستمایه فیلم برداران و طراحان لباس سریال مستوران شده و تصاویر خوش رنگ و لعابی  را به وجود آورده است .گفت وگوی خبرگزاری مهر با مسلم تهرانی ،مدیر فیلم‌برداری فصل دوم مستوران این ادعا را به روشنی تایید می کند.

بهره‌گیری از نگارگری‌های شاهنامه‌ها

تهرانی درباره تصاویر سریال و فضای آن‌ها در این سریال به مهر گفت: ویژگی خوش‌رنگ و لعاب بودن تصاویر یکی از هدف‌های اصلی ما در سریال بوده و امیدواریم مخاطب نیز این تفاوت را متوجه شده باشد. یک بخشی از این نگاه به منابع اولیه‌ای برمی‌گردد که در اثر در نظر گرفته شده است. بخشی وجود دارد به نام پالت رنگ که برای طراحی گرافیک کلی اثر در فیلم‌برداری در نظر گرفته می‌شود. منبعی مانند نقاشی‌های مینیاتوری که از گذشته‌ها به جا مانده در کنار نگارگری‌هایی که در شاهنامه در فصل‌های مختلف تاریخ این سرزمین نوشته شده مانند شاهنامه بایسنقری، شاهنامه طهماسبی و... مد نظر ما بود و سعی شد از همان رنگ و لعاب و حس و حال مینیاتورها و نگارگری‌ها استفاده و پیروی شود.

گروه ادب و هنر – شاید حالا که بسیاری از فالش خوان های دنیای موسیقی کمر به خشکاندن ریشه موسیقی اصیل و ماندگار ایرانی بسته‌اند و تولید موسیقی‌های فاخر تا حدود زیادی جای خود را به موسیقی «فست فودی» و بی‌دروپیکر داده است، قدر دهه‌های پیشین و موسیقی‌های فاخر آن زمان را بیش‌ازپیش بدانیم. موسیقی‌هایی که به بر مبنای اصولی با پیشینه طولانی، آرامش همراه با اندیشه را برای مخاطب خود به ارمغان می‌آورد. اگرچه امروز به مدد فضای مجازی در کمتر از چند دقیقه می‌توان به تازه‌ترین آثار موسیقی جهان دست‌یافت اما باید به این واقعیت اعتراف کرد که جای موسیقی فاخر و خوانندگانش در روزگار ما به‌شدت خالی است. باید بپذیریم که ما در عصر رشد قارچ گونه صداهای دیجیتالی و پلی بک خوان ها گیر افتاده‌ایم دیگر نه از اجرای اندیشمندانه و کوک زنده چندان خبری است و نه احترام به گوش مخاطب. اگرچه امروز نفس موسیقی فاخر به شماره افتاده اما هنوز خوانندگان جوانی در این عرصه حضور دارند که با توجه به آثاری که تولید می‌کنند می‌توان به آینده این هنر امیدوار بود. خوانندگانی که نگاهشان به دوران طلایی موسیقی ایران و اهالی آن زمان است. یکی از چهره‌های درخشانی که با صدای جادویی‌اش می‌تواند الگوی شایسته‌ای برای اهالی موسیقی امروز باشد زنده یاد استاد محمد نوری است. او در اول دی‌ماه ۱۳۰۸ در رشت متولد شد در ۹ مرداد 1389 در تهران درگذشت اما با گذشت بیش از یک دهه از درگذشت او آثارش همچنان حرف‌های زیادی برای نسل امروز دارد. به مناسبت زادروز این خواننده صاحب سبک و چهره ماندگار موسیقی نگاهی گذرا به زندگی و آثار او داشته‌ایم.

از رشت تا لندن

صدای مخملین و شرجی استاد محمد نوری آمیخته‌ای از سرسبزی جنگل‌های مه‌آلود و دریای شمال است. ذهن و جان این خواننده ماندگار از همان دوران کودکی در شهر رشت با نغمه‌های فولکلور مردم شمال کشور خو گرفت و زمانی که هنوز 15 سال بیشتر نداشت به دلیل پخش گسترده موسیقی فولکلور و کلاسیک جهان از رادیو و صفحات گرامافون اولین شعله‌های خوانندگی در ذهن و جانش روشن شد. موسیقی ایران و جهان آن‌قدر در وجود او رسوخ کرده بود که از همان دوران نوجوانی به خواندن اشعاری نوین و متفاوت با آن‌چه در آن روزگار رواج داشت روی آورد. این هنرمند ابتدا در هنرستان، نزد اسماعیل‌خان مهرتاش به مدت سه سال آواز ایرانی را به‌صورت سینه‌به‌سینه آموخت. سپس به هنرستان عالی موسیقی رفت و زیر نظر استادان مصطفی کمال پور تراب و مهندس سیروس شهردار، اصول سلفژ، نت و پیانو را فراگرفت. پس‌ازآن برای مکتب‌شناسی صدایش به کلاس اِولین باغچه‌بان (استاد هنرستان عالی موسیقی) رفت. او پس از سال‌ها تمرین و آموختن اصولی موسیقی به اجرای کنسرت روی آورد و اجراهای زنده او از رشت تا لندن زبان زد خاص و عام شد. آوازخوانی او در لندن را می‌توان یکی از صدها اجرای زنده و درخشان او دانست که تحسین مخاطبان دیگر کشورها را به همراه داشت.

تولید ۳۰۰ قطعه آوازی

محمد نوری که در سال 1385 به‌عنوان چهره ماندگار موسیقی ایران انتخاب شد را می‌توان جزو پرکارترین خوانندگان ایرانی به شمار آورد. این هنرمند بزرگ دنیای موسیقی ایرانی طی ۵ دهه فعالیت در این عرصه بیش از ۳۰۰ قطعه آوازی اجرا کرد. او همچنین دستی بر آتش نوشتن و ترجمه مقالات و سرودن اشعاری برای اجرای موسیقی داشت. «ای ایران»، «سفرهای دور»، «آواز سرزمین خورشید»، «جان مریم»، «عروسی»، «چشمان آبی و دریا»، «انتظار»، «لانه متروک»، «باران‌ها»، «ترانه‌های چوپان»، «سرزمین گیلان»، «شالیزار»، «ای به خفته‌دل»، «تو بیو»، «نشونشو» و «لالایی شیرازی» ازجمله قطعات ماندگاری است که او از خود به‌جا گذاشته است.

سبک‌شناسی زنده‌یاد نوری

 فریبرز لاچینی موسیقی‌دان و آهنگ‌ساز مشهور ایرانی که با صدای محمد نوری در رادیو و از دهه ۴۰ خورشیدی آشنا شده بود، درباره سبک وی در آوازخوانی چنین گفته است: «از همان زمان جوانی، نوری سبک ویژه و زیبای خودش را داشت و بسیاری از جوانان و نوجوانان ازجمله من را جذب صدایش کرده بود. در آن سال‌ها موسیقی پاپ، تازه جایش را در ایران بازکرده بود و خوانندگان انگشت‌شماری فعالیت می‌کردند. در این میان نوری چون به سراغ سبک‌های جاز، بلوز یا مشابه آن‌ها نرفته بود با دیگران تفاوت داشت.»

شناخت کامل شعر، موسیقی و آواز

تسلط این خواننده پرآوازه بر زبان انگلیسی و ادبیات، باعث شده بود برای خواندن همیشه به سراغ بهترین شعرها برود و گوهرهای کم‌نظیری را از دریای شعر صید کند. همکاری او با حسین منزوی و نادر ابراهیمی، نیما یوشیج، فروغ فرخزاد و... شاهد بر این ادعاست.

زخم، آواز، سکوت

محمد نوری در اواخر زندگی‌اش به یک بیماری خونی بسیار بدخیم دچار شد و در این مدت بارها بستری و تحت درمان قرار گرفت. او درنهایت با وخامت وضعیت جسمانی در شامگاه ۹ مرداد ۱۳۸۹ در بیمارستان «جم» در تهران بستری شد و پس از مدت کوتاهی درگذشت و در قطعه هنرمندان بهشت‌زهرا(س) به خاک سپرده شد.

حسین منزوی

 

نمی شه غصه ما رو یه لحظه تنها بذاره؟

نمی شه این قافله ما رو تو خواب جا بذاره؟

دوست دارم یه دست از آسمون بیاد

 ما دو تا رو

ببره از این‌جا و اونور ِ ابرا بذاره

دلامون قرار گذاشتن همیشه با هم باشن

رو قرارش نکنه یهو دلت پا بذاره

دلم از اون دلای قدیمیه، از اون دلا!

که می خواد عاشق که شد پا روی ِ دنیا بذاره

یه پا مجنونه دلم به شوق لیلی که می خواد

بارو بندیلو ببنده سر به صحرا بذاره

تو دلت بوسه می خواد من می دونم، اما لبت

سر ِ هر جمله دلش می خواد، یه اما بذاره

بی تو دنیا نمی ارزه تو با من باش و بذار

همه دنیا منو همیشه تنها بذاره

من می‌خوام تا آخر دنیا تماشات بکنم

اگه زندگی برام چشم ِ تماشا بذاره

 

 

 

 

نادر ابراهیمی