ارمنستان؛ بحرانی تر از همیشه
ارامنه قره باغ عزم خود را برای ترک این منطقه جزم کرده اند، مردم در ایروان در اعتراض به ناتوانی پاشینیان به خیابان آمده اند و در این میان نخست وزیر ارمنستان همچنان به موضع گیری علیه روسیه ادامه می دهد

رحیم پور- اوضاع در قره باغ کوهستانی هر روز دستخوش تحولی تازه می شود. در حالی که مشاجره میان ایروان و باکو ادامه دارد و نیکول پاشینیان، نخست وزیر ارمنستان همچنان به انتقاد از روسیه می پردازد، داوید بابایان، مشاور ساموئل شهرامانیان، رئیس ارامنه قره باغ کوهستانی اعلام کرد که ۱۲۰ هزار قومیت ارامنه قرهباغ قصد دارند این منطقه را ترک کنند، زیرا تمایلی ندارند بخشی از جمهوری آذربایجان باشند و نگران پاک سازی قومیتی هستند.ارامنه قرهباغ کوهستانی، قلمرویی که جامعه بینالملل به عنوان بخشی از جمهوری آذربایجان به رسمیت میشناسند، اما از زمان فروپاشی جماهیر شوروی از کنترل باکو خارج شده بود، مجبور شدند در تاریخ ۲۰ سپتامبر (۲۹ شهریور)، یک روز پس از عملیات نظامی برقآسای ارتش جمهوری آذربایجان در این منطقه، اعلام آتشبس کنند.جمهوری آذربایجان مدعی است که حقوق ارامنه قرهباغ کوهستانی را تضمین و این منطقه را با جمهوری آذربایجان ادغام میکند، اما رهبری ارامنه قره باغ گفته است که آنها قصد ترک این منطقه را دارند. بابایان به رویترز
گفت : مردم ما نمیخواهند به عنوان بخشی از آذربایجان زندگی کنند. 99.9 درصد ترجیح میدهند سرزمینهای تاریخیمان را ترک کنند.به گفته وی،هنوز مشخص نیست چه زمانی ارامنه قرهباغ از گذرگاه لاچین که این منطقه را به ارمنستان متصل می کند، عبور خواهند کرد.بابایان ادامه داد: «سرنوشت مردم بیچاره ما به عنوان یک بیآبرویی و ننگ برای مردم ارمنستان و برای کل جهان متمدن ثبت خواهد شد. آنهایی که مسئول سرنوشت ما هستند، یک روز مجبور خواهند بود در محضر خدا پاسخگوی گناهانشان باشند». به گفته این مقام محلی، فرایند تسلیم تسلیحات جنگجویان ارامنه در قرهباغ کوهستانی در جریان است.بر اساس گزارش رویترز ، تخلیه منطقه قرهباغ کوهستانی برای آن دسته از افرادی که نیازمند استفاده از امکانات درمانی و پزشکی هستند، از دیروز(یک شنبه) آغاز شده است.مقامهای ارامنه قره باغ اواخر شب گذشته اعلام کردند که ۱۵۰ تن محموله بشردوستانه از سوی روسیه و ۶۵ تن آرد از سوی کمیته بینالمللی صلیب سرخ وارد منطقه قره باغ شده است.
توطئۀ کودتا در ارمنستان خنثی شد
درحالی که مردم در ایروان در اعتراض به آن چه ناتوانی پاشینیان می دانند به خیابان آمده اند، نیکول پاشینیان در یک نطق تلویزیونی بار دیگر سخنانی را به زبان آورد که نشان می دهد او برای تغییر فرمان در سیاست خارجی و دور شدن از مسکو آماده می شود.نخستوزیر ارمنستان در این سخنرانی با یک طعنه مبهم و تند علیه روسیه که متحد قدیمی ارمنستان است، سازوکارهای امنیتی خارجی کنونی کشورش را «ناکارآمد» خواند: «نظامها و سازوکارهای امنیتی خارجی که ارمنستان در آن ها حضور دارد وقتی موضوع حفاظت از امنیت مان و امنیت ملی ارمنستان مطرح میشود، ناکارآمد هستند».به نظر می رسد که منظور پاشینیان از سازوکارهای امنیتی خارجی پیمان امنیت دسته جمعی است که از 6 کشور سابق عضو شوروی تشکیل شده و روسیه مهمترین عضو آن است.درمقابل،ایلیا کوسا، تحلیل گر روابط بینالملل در یک اندیشکده اوکراینی می گوید:علاقه اصلی روس ها دسترسی به لجستیک منطقهای است که پس از بازگشت قره باغ به آذربایجان مسدود خواهد شد. مسکو همچنین انتظار دارد که از دست دادن قره باغ کوهستانی به آذربایجان باعث آشفتگی سیاسی در ارمنستان و به طور بالقوه منجر به کنارهگیری پاشینیان از قدرت شود.مسکو علاقه مند است که او را با هر شخصیت وفادار دیگری از اردوگاه مخالف جایگزین کند که کنترل روسیه بر ایروان را که در سال های اخیر به دلیل تلاش های پاشینیان برای نزدیکی به غرب و جنگ در اوکراین تضعیف شده بود، بیشتر تحکیم می کند. همین دیروز نیز سرویس امنیت ملی ارمنستان از خنثیشدن تلاش برای کودتا علیه دولت نخستوزیر این کشور و بازداشت ۸ نفر درخصوص این پرونده خبر داد. به هر روی،سخنان تند پاشینیان علیه روسیه همزمان با دستگیری سران اپوزیسیون مانند آلبرت بازیان شهردار سابق و حامی روسیه توسط دولت وی نشان می دهد، شرایط بحرانی در این کشور حاکم است و روسیه هر آن ممکن است به اقدام تندی علیه ارمنستان دست بزند تا پاشینیان را برکنار کند و بی ثباتی ناشی از این اقدام به نفع ترکیه و ناتو و آمریکاست که مداخله ایران و همفکری با روسیه را می طلبد. همزمانی این اظهارات با آغاز مانور نظامی ارمنستان و آمریکا معنادار است و احتمالا روسیه این کار را دعوت از کاخ سفید برای عقب زدن روسیه در ارمنستان تعبیر خواهد کرد.این میزان تشتت و بی ثباتی سیاسی در ارمنستان با توجه به اعتراضات گسترده مردمی و شکاف های سیاسی و اجتماعی بهترین فرصت را برای دخالت در سیونیک و ایجاد کریدور جعلی زنگزور در اختیار ترکیه، اسرائیل و ناتو خواهد گذاشت. لذا برنامه ریزی غرب و ترکیه برای تسخیر سیونیک تا قبل از پایان مهرماه کاملا محتمل است.