حرکت خزنده قلمروسازی امارات در خلیج فارس
در گذشته اغلب تعارضات و کشمکش های فی مابین دولت ها در خشکی ها بوده و مناطق دریایی کمتر هدف درگیری بوده اند. ولی در یک قرن اخیر، به دلیل نقش مضاعفی که دریاها پیدا کرده اند؛ تلقی از مسئله قدرت، امنیت و منافع ملی در رابطه با دریاها دچار تحول شده است. شاید همین نقش تاثیرگذار دریاها بر منافع کشورها باعث شد که امارات در آغاز قرن 21 اعلام کند قصد ساخت 325 جزیره مصنوعی در آب های خلیج فارس را دارد اما این جزیره سازی ها توسط امارات در کنار خطرات زیست محیطی می تواند با توجه به فاصله 70 کیلومتری جزیره ابوموسی با شارجه مخاطرات استراتژیک هم برای کشورمان به همراه داشته باشد.
تلاش های امارات برای کشور گشایی
از سال ها پیش، امارات متحده عربی، تلاش های فراوانی برای قلمروسازی های جدید در خلیج فارس انجام داده و از هیچ تلاشی برای افزایش فضاهای در اختیار فروگذار نکرده است؛ اقدام هایی مثل ساخت جزیره مصنوعی، تغییر خط مبدأ دریایی و اشغال جزایر یمنی با سوء استفاده از شرایط جنگی این کشور که در کمال ناباوری با سکوت دیگر کشورهای ساحلی، رفته رفته حالت عرفی به خود گرفته است. امارات چند سال پیش با هدف افزایش قلمروهای دریایی خود در خلیج فارس چند جزیره یمنی را تصرف و با اعطای تابعیت اماراتی به ساکنان این جزایر، تلاش کرد اقدام خود را قانونی جلوه دهد و از اعتراضات احتمالی آن بکاهد.
خطرات زیست محیطی برای ایران
شاید در نگاه اول به نظر برسد ساخت جزایر مصنوعی در امارات ربطی به کشور ما ندارد اما وقتی پای تخریب محیط زیست کشورمان به میان می آید مسئولان باید در قالب گفت و گو و طرح آن ها در جوامع بین المللی جلوی آن را بگیرند. همین چند روز پیش بود که به گزارش پژوهشکده علوم زمین، رئیس این پژوهشکده ضمن هشدار راجع به اقدام امارات برای توسعه سواحل خود و پیشروی آن به سمت جزیره ابوموسی، گفت: «مطالعات ما نشان میدهد که وجود جریان بسیار شدید جزر و مدی در تنگه خوران موجب شده که طی هزاران سال یک متر رسوبات در این منطقه باقی نماند ولی با ساخت پل خلیج فارس احتمال میرود که رسوبات وارد شده از منطقه خارج نشود و آسیبی برای جنگلهای حرا باشد.» دکتر راضیه لک از جمله مخاطرات زمینشناختی ساحلی به مخاطرات ساحلی و دریایی استان هرمزگان اشاره کرد و افزود: «بالا آمدن سطح آب دریا، تغییر اقلیم و خشک شدن برخی مناطق ساحلی، توفانهای گرد و غبار، مخاطرات زیست محیطی و آلودگی مناطق ساحلی و دریایی، آسیب دیدن اکوسیستمهای حساس ساحلی، توفانهای حارهای، لغزشهای دریایی، مخاطرات مرتبط با فرسایش و رسوبگذاری و سونامی از جمله این مخاطرات ساحلی به شمار میرود.»
پیشروی به سمت ابوموسی
دکتر راضیه لک همچنین در کنار خطرات زیست محیطی که این جزایر مصنوعی به همراه خواهد داشت از احتمال تفکرات شوم دیگر هم پرده برداشت و با بیان این که کشور امارات در حال ساخت یک سری ساختارهای باریک، کمعرض، طویل و موازی با ساحل که کاربرد تفریحی نیز ندارند است، اضافه کرد: «این امر میتواند خطری برای ما در آینده باشد چرا که اگر امارات بتواند با این ساختارها، ساحل خود را توسعه دهد، شاید در آینده ادعایی در خصوص جزیره ابوموسی داشته باشد.»
چه باید کرد؟
شاید مهم ترین کاری که می توان انجام داد، اعتراض مداوم به این اقدام ها از سوی کشورهای دیگر مثل ایران است که سبب می شود این قلمروسازی ها حالت عرف به خود نگیرد و در فرایند گذر زمان به حق غیرقابل بازگشت این کشور تبدیل نشود. درباره جزایر مصنوعی مهم ترین اعتراضی که می توان اظهار کرد، هشدار به پیامدهای زیست محیطی است که متوجه خلیج فارس است.