سونامی های خشکسالی
تعداد بازدید : 199
این قسمت : زلزله کشتار زودهنگام دام
قاچاق کاه و یونجه به کشورهای عربی در کنار کمبود علوفه باعث شده دامدار ان به دنبال کشتار زودهنگام دام باشند، این اتفاق چه تبعاتی را در پی خواهد داشت؟
رعیت نواز_ بحران کم آبی این روزها زنگ هشداری را برای دولتمردان به صدا در آورده که اگر صدای آن شنیده نشود به زودی با سونامی های اجتماعی و اقتصادی وحشتناکی روبه رو خواهیم شد. یکی از اقشاری که از کم بارشی و کم آبی امسال بسیار زیان دیده اند دامداران بوده اند به حدی که گفته می شود در کنار افزایش افسار گسیخته نهاده های دامی، یونجه و کاه هم تا بیش از سه برابر نسبت به تابستان سال گذشته افزایش قیمت داشته و پیدا هم نمی شود. این موضوع باعث شده دیگر نگهداری دام برای دامداران صرفه اقتصادی نداشته باشد و سن کشتار دام سبک و سنگین کاهش پیدا کند که این موضوع می تواند در آینده عواقبی را به همراه داشته باشد. در گزارش امروز سعی کرده ایم به عواقب نبود کاه و یونجه و کشتار زود هنگام دام در کنار بررسی دلایل این اتفاق بپردازیم.
میزان دام سبک و سنگین کشور
برای این که یک نمای کلی از وضعیت دام در کشور داشته باشیم باید در ابتدا از تعداد آن ها آگاه شویم. به گزارش مرکز آمار ایران ،تعداد دام سبک در کشور در پاییز سال گذشته 58 میلیون و280 هزار راس بوده که از این میزان 43 میلیون راس گوسفند و بره بوده اند و 15 میلیون و 280 هزار راس هم بز و بزغاله. در دام سنگین هم در آمار دیگری که مرکز آمار ایران در پاییز 99 منتشر کرده می بینیم که تعداد کل دام سنگین کشور 5 میلیون و 410 هزار راس می شود که از این میزان یک میلیون و 250 هزار راس گاو و گوساله اصیل، 2 میلیون و 310 هزار راس گاو و گوساله آمیخته و یک میلیون و 850 هزار راس هم گاو و گوساله بومی در بهره برداری های پرورش دهنده گاو و گوساله وجود داشته است.
تاثیر کم بارشی بر کمبود علوفه
آغاز فصل بهار در بین قشرهای مختلف جامعه از شروع کار و تلاش برای ساختن سالی پر از خیر و برکت خبر میدهد. در این بین عشایر نیز به عنوان قشر مولد تولید، در این فصل اقدام به تامین نیاز دامهای خود و ذخیره کاه وکلش مزارع برداشت شده میکنند .امسال، اما خشکسالی و کمبود بارشها موجب سرسبز نبودن رویشگاههای طبیعی شد و عشایر هم دیگر باید برای دام های شان علوفه و کاه تهیه می کردند اما این خشکسالی خسارت چشمگیری به بخش کشاورزی وارد کرد، تا آن جا که باعث شده کار دامداران و عشایر برای تامین خوراک طیور مورد نیاز احشام سخت و سخت تر شود. از لحاظ اقتصادی، کمبود یک کالا یا محصول همیشه دو نتیجه را به همراه دارد، یکی افزایش قیمت آن و دیگری انحصار و پیدایش سود جویان و دلالانی است که سعی در جمع آوری حداکثری و فروش حداقلی آن محصول دارند .
گرانی بیش از 3 برابری کاه و یونجه در یک سال
همان طور که گفتیم کم بارشی در زمستان و بهار امسال باعث کمبود علوفه شده و همین کمبود علوفه گرانی علوفه را در پی داشته است. به گفته رئیس اتحادیه دامداران فارس در گفتوگو با تجارت نیوز قیمت علوفه نسبت به سال گذشته بیش از سه برابر افزایش داشته است. سیروس روستا می گوید: «سال گذشته قیمت کاه ۷۰۰ تومان بود این در حالی است که قیمت این کالا نسبت به مدت مشابه سال گذشته بیش از سه برابر گران شده و با قیمت سه هزار تومان فروخته میشود! همچنین سایر اقلام دیگر همچون دارو، مکملها و تجهیزات با نرخ ارز آزاد تامین میشود.» او همچنین مشکلات به وجود آمده برای تامین خوراک دام برای دامداران را مسئله اصلی تعطیلی بسیاری از دامداری ها قلمداد کرده است. رئیس اتحادیه دامداران فارس در بخشی دیگر از صحبت هایش هم می گوید: «نگهداری دام دیگر برای دامداران صرفه اقتصادی ندارد و سن کشتار کاهش پیدا کرده است و دامداران دامهای مولد و غیرمولد خود را زودتر به کشتارگاهها میبرند.»
دلالان علوفه یار دیگر خشکسالی!
با کمبود و البته افزایش قیمت علوفه برخی سودجویان و دلالان شروع به دپوی کاه و یونجه در انبارهای خود کرده اند تا بتوانند در نیمه دوم سال که علوفه کمتر پیدا می شود آن را با قیمت های بیشتری به دامداران بفروشند. یکی از دامداران در گفت و گو با ما درباره این مشکل می گوید: «هرچند خشکسالی باعث تولید محصولات کشاورزی و خوراک دام شده اما بدتر از خشکسالی دلالانی هستند که نهاده های دامی وارداتی، کاه، یونجه و باقی مانده محصولات کشاورزی را انبار می کنند که سود بیشتری ببرند و کاری از دست دامدار بر نمی آید جز این که فکری برای ذبح دام هایش بکند چون با این روند دیگر نگهداری دام صرفه اقتصادی ندارد.» یکی از فعالان عرصه کشاورزی هم با اشاره به نقش دلالان در حوزه توزیع نهادههای دامی اظهار کرد: «وجود دلالان در بازار خرید نهادههای دامی باعث شده است دامداران و عشایر با مشکل کمبود یا افزایش قیمت مواجه شوند و در صورت ادامه مشکلات، عشایر و دامداران مجبور به فروش دام با قیمت ارزان خواهند بود و این موضوع نتیجهای جز کاهش رونق تولید گوشت قرمز و افزایش جمعیت بیکار در پی نخواهد داشت.» البته مدیر عامل اتحادیه سراسری تعاونیهای کشاورزی دامداران ایران هم گفته: «قیمت کاه و یونجه لحظه به لحظه تغییر میکند و بسیاری از سودجویان آن را در انبارها دپو کردهاند و ما با همکاری فرمانداری و نیروی انتظامی استانها به دنبال آزادسازی انبارهای احتکار هستیم.»
قاچاق علوفه به کشورهای همسایه
در حالی که مدت هاست قاچاق دام زنده رسانهای شده و گفته میشود هنوز هم ادامه دارد خبر قاچاق علوفه هم مطرح شد. هر چند به تازگی صحبت از قاچاق معکوس نهاده های دامی وارد شده با ارز 4200 تومانی به کشورهای دیگر به میان آمده اما این بار تجارت نیوز مدعی شده که کاه و یونجه کشاورزان هم با لنج به کشورهای عربی قاچاق می شود که بازتاب زیادی داشته است. با این حال علایی مقدم، رئیس سازمان امور عشایر ایران، درباره خبر قاچاق علوفه گفت: «طی بازرسیهایی که از کلیه مسیرهای شبکه توزیع انجام دادیم هیچ گزارشی مبنی بر قاچاق علوفه از بخش عشایری نداشتیم و اگر چنین موردی اتفاق بیفتد قطعا بررسی و پیگیری خواهیم کرد.»
عواقب کشتار زود هنگام دام
همان طور که پیش از این گفتیم، نبود و البته گرانی علوفه باعث شده دیگر نگهداری دام برای دامداران به صرفه نباشد و آن ها اقدام به کشتار یا فروش دام های شان کنند که هر کدام می تواند عواقبی در پی داشته باشد. یکی از اتفاقهایی که در چند سال گذشته شاهدش بوده ایم قاچاق دام مولد از کشورمان به کشورهای همسایه بوده است به این شکل که عده ای سودجو دام های مولد که می توانند صنعت دامداری را در کشور زنده نگه دارند از دامداران می خرند و آن ها را به کشورهای دیگر قاچاق می کنند و این اتفاق باعث می شود در آینده ای نزدیک با کمبود دام در کشور مواجه شویم چون دیگر دام مولدی در کشور باقی نمی ماند. از سوی دیگر کشتار زود هنگام دام هم هر چند در وهله اول به ارزانی گوشت می انجامد اما در نیمه دوم سال کشور با کمبود دام و گوشت قرمز مواجه می شود که می تواند تبعات بیشتری بر بازار بگذارد که در کنار گرانی شاهد کمبود گوشت قرمز هم خواهیم بود.