
تصویری آماری از بزرگ ترین اقتصادهای استانی کشور چه چیزی را نشان می دهد
تعداد بازدید : 129
موتور مولد اقتصادی هر استان
مهدی حسن زاده- مهم ترین شاخص اقتصادی در هر کشور رشد اقتصادی است که بر مبنای رشد تولید ناخالص داخلی محاسبه می شود. رشد اقتصادی نشان می دهد که طی یک سال، کالاها و خدمات تولید شده در کشور چقدر افزایش یافته است. مجموع کالاها و خدماتی را که طی یک سال در اقتصاد کشور تولید می شود تولید ناخالص داخلی می گویند. در بسیاری از کشورها تولید ناخالص داخلی آن کشور را به تفکیک مناطق، ایالت ها و استان ها اعلام می کنند. از جمله ایالت کالیفرنیا در آمریکا تولید ناخالص داخلی اش بیشتر از اکثر کشورهای جهان است و عملا این ایالت بزرگ تر از اقتصاد کشورهایی همچون انگلیس و آلمان است. مرکز آمار ایران به عنوان مرجع رسمی اعلام آمارهای اقتصادی کشور که در سال های اخیر همواره تولید ناخالص داخلی کشور و روند رشد آن را اعلام کرده ،به تازگی با انتشار گزارشی، تولید ناخالص داخلی را به تفکیک استان ها اعلام کرده است. طبیعتا براساس انتظارها، استان تهران، با تولید ناخالص داخلی 740 هزار میلیارد تومانی طی سال گذشته، بزرگ ترین اقتصاد استانی کشور را شامل می شود. در کشوری که نفت سهم قابل توجهی در اقتصاد دارد، قاعدتا دومین استان، به لحاظ تولید ناخالص داخلی، خوزستان است که حجم تولید کالا و خدمات در این استان طی سال گذشته 495 هزار میلیارد تومان بوده است. قطب گازی کشور، سومین استان از لحاظ حجم تولیدات اقتصادی است. استان بوشهر که میدان گازی بزرگ پارس جنوبی در محدوده آن واقع شده، با حجم تولید ناخالص داخلی 202 هزار میلیارد تومانی در رتبه سوم قرار دارد. استان های اصفهان، خراسان رضوی و فارس نیز به ترتیب در رتبه های چهارم، پنجم و ششم قرار گرفته اند. در انتهای این جدول نیز به ترتیب از کمترین حجم تولید به بیشتر، استان های خراسان جنوبی، خراسان شمالی و چهارمحال و بختیاری قرار دارند. تولید ناخالص داخلی را به تفکیک اجزای مختلف اقتصاد از جمله کشاورزی، صنعت، معدن و بخش های مختلف خدمات نیز می توان محاسبه کرد. در ادامه این گزارش استان ها را از حیث میزان تولید در هر یک از این بخش ها فهرست کرده ایم.
کشاورزی
در محاسبات مرکز آمار، بخش کشاورزی، شکار، جنگل داری و ماهیگیری همه ذیل سرفصل کشاورزی دسته بندی شده است. شمال سرسبز به لطف بارش های فراوان و خاک حاصل خیز، ظرفیت بسیار خوبی برای کشت انواع محصولات دارد. به این ترتیب استان مازندران با حجم تولید 23 هزار میلیارد تومانی در رتبه نخست کشاورزی قرار دارد. پس از آن استان های فارس و خراسان رضوی در رتبه های دوم و سوم قرار گرفته اند. کمترین حجم تولید در این بخش نیز به ترتیب به استان های قم، ایلام و کهگیلویه و بویراحمد اختصاص دارد.
مسکن
بخش مسکن سهم مهمی در اقتصاد کشور دارد. مطابق انتظار تهران با حجم تولید 145 هزار میلیاردی در صدر قرار دارد. استان های خراسان رضوی، اصفهان، فارس، البرز و مازندران نیز در رتبه های بعدی قرار دارند. همچنین در انتهای این فهرست به ترتیب استان های ایلام، خراسان جنوبی و خراسان شمالی قرار گرفته اند.
صنعت
در این بخش نیز استان تهران با حجم تولید 112 هزار میلیاردی در صدر است و پس از آن استان های اصفهان، خوزستان، بوشهر، آذربایجان شرقی، مرکزی، البرز و خراسان رضوی قرار دارند. در انتهای این فهرست نیز استان های ایلام، کردستان، خراسان جنوبی و خراسان شمالی قرار گرفته اند.
معدن
مرکز آمار، نفت را ذیل بخش استخراج معدن قرار داده ، به این ترتیب مشخص است که استان خوزستان به دلیل دارا بودن میادین نفتی و مجموعه های پتروشیمی فراوان، با حجم تولید 337 هزار میلیارد تومانی، در صدر آمار این بخش و کهگیلویه و بویراحمد به عنوان دومین استان نفتی کشور در رتبه دوم قرار دارد. بوشهر، ایلام و کرمان نیز در رتبه های بعد قرار دارند. در پایین ترین رتبه این بخش به ترتیب استان های چهارمحال و بختیاری، اردبیل و سیستان و بلوچستان قرار گرفته اند.
گردشگری
اگر چه در سرفصل های مرتبط به گزارش مرکز آمار بخش گردشگری به طور مجزا وجود ندارد اما دو سرفصل «فعالیت خدماتی مربوط به تامین جا و غذا» و «فعالیت های مربوط به هنر، سرگرمی، تفریح و سایر خدمات» را می توان در مجموع شامل بخش گردشگری دانست. در این بخش نیز تهران با حجم تولید 19 هزار میلیاردی در صدر است و پس ازآن خراسان رضوی، اصفهان و مازندران قرار دارند. کمترین حجم تولید در این بخش نیز به خراسان جنوبی، چهارمحال و بختیاری و ایلام بر می گردد.
درآمد سرانه ایرانیان چقدر است؟
درآمد سرانه به معنای میانگین درآمد هر ایرانی طی سال است که از تقسیم حجم تولید ناخالص داخلی به کل جمعیت کشور به دست می آید. براساس اعلام مرکز آمار، جمعیت کشور در سال گذشته 83 میلیون و 75 هزار نفر بوده است که با تقسیم رقم تولید ناخالص داخلی در سال 98 به این رقم، درآمد سرانه هر ایرانی، 40 میلیون و 312 هزار تومان است. یعنی هر ایرانی به طور میانگین در سال گذشته ماهانه سه میلیون و 359 هزار تومان درآمد داشته است که طبیعتا این رقم برای افراد ثروتمند به مراتب بالاتر و برای افراد فقیر به مراتب کمتر بوده است.
آمایش سرزمین راه نجات استان های محروم
اطلاعات این گزارش می تواند نمای مشخصی از توزیع ثروت و امکانات در سراسر کشور را به تصویر بکشد. اگرچه بررسی این آمار با توجه به جمعیت هر استان و سایر شاخصه های هر استان می تواند به برنامه ریزی های توسعه کشور کمک کند. در هر صورت فاصله تولید ثروت در استان ها بسیار زیاد است و به نظر می رسد باید برنامه های آمایش سرزمین برای توسعه ظرفیت های بومی هر استان هر چه سریع تر در دستور کار قرار گیرد. موضوعی که در ماه های اخیر مجدد در صحبت های رئیس سازمان برنامه و بودجه دیده می شود اما برای تحقق آن باید منتظر برنامه عملیاتی این سازمان باشیم.
