سعدی ،محبوب تر از بیدل در افغانستان

گفت‌وگو با استاد محمدکاظم کاظمی، شاعر و پژوهشگر اهل افغانستان درباره جایگاه سعدی و آثارش در میان مردم این کشور از گذشته تا امروز

الهه آرانیان- اول اردیبهشت ماه جلالی، روز بزرگداشت سعدی شیرین‌سخن و ذکر جمیل اوست: «ذکر جمیل سعدی که در افواه عوام افتاده است و صیت سخنش که در بسیط زمین رفته و قصب‌الجیب حدیثش که همچون شکر می‌خورند و رقعه منشآتش که چون کاغذ زر می‌برند ...». 

هشت باب گلستان، ده باب بوستان ، قصاید و غزلیات سعدی شیرازی از قرن هفتم هجری تا امروز نگین انگشتری شعر فارسی هستند و بیت‌ها و مثل‌های چون قند او بر زبان مردم جاری است؛ نه تنها مردم ایران، بلکه دیگر ساکنان ایران بزرگ فرهنگی از جمله افغانستان هم ارادت ویژه‌ای به شعر و نثر سعدی دارند. همه‌ساله به مناسبت روز بزرگداشت این شاعر نویسنده تراز اول فارسی مراسم و همایش‌هایی در شهرهای مختلف افغانستان برگزار می‌شود. به مناسبت روز بزرگداشت سعدی شیرازی با استاد محمدکاظم کاظمی، شاعر و پژوهشگر اهل افغانستان درباره جایگاه سعدی و آثار او در این کشور گفت‌وگو کرده‌ایم.

 

سعدی در میان 5 شاعر محبوب مردم افغانستان

محمدکاظم کاظمی، شاعر و پژوهشگر اهل افغانستان، درباره جایگاه شعر و نثر سعدی  میان مردم این کشور و محبوبیت فراوان او می‌گوید: «در افغانستان در بین پنج  شاعر برتر زبان فارسی(فردوسی، حافظ، سعدی، بیدل و مولانا) که مردم به شعرشان علاقه دارند، سعدی از جایگاه خاصی برخوردار است. شاید سعدی یکی از شاعرانی باشد که در کنار حافظ آثارش  میان مردم کاربرد بیشتری دارد. به عبارتی می‌توانیم بگوییم در افغانستان، سعدی و حافظ محبوبیت بیشتری دارند. این تصور که گفته می‌شود همچنان که ایرانی‌ها به حافظ علاقه دارند، مردم افغانستان هم به بیدل دهلوی علاقه دارند، دقیق نیست. محبوبیت بیدل، محبوبیت خاص و نخبگانی است و در حلقه‌ها و جلسه‌های ادبی و محافل شاعران، جایگاه ویژه‌ای دارد ولی عموم جامعه افغانستان، به سعدی و حافظ علاقه بیشتری دارند.

 

شعر سعدی در کتاب های درسی 

در سال‌های گذشته در مکتب‌خانه‌های افغانستان کتاب‌های گلستان و بوستان از منابع درسی بود و حالا هم در کتاب‌های درسی مدارس از سال‌های اول ابتدایی تا سال‌های بالاتر معمولاً شعر و نثر سعدی درج می‌شود. خیلی از شعرهای سعدی را آوازخوان‌های افغانستان خوانده‌اند و مردم افغانستان در محاوره و گفت‌وگوی روزمره خود از اشعار و مثل‌های سعدی بسیار استفاده می‌کنند.

 

 

 

 

 

 

 

 

مائده کاشیان-روز جمعه قسمت پایانی سریال «گناه فرشته» منتشر شد و این مجموعه هم به جمع سریال‌های پرستاره اما شکست‌خورده اضافه شد. با توجه به سابقه حامد عنقا و ترکیب بازیگران، «گناه فرشته» سریال کنجکاوی‌برانگیزی بود و انتظار می‌رفت رضایت مخاطبان را جلب کند، اما این اتفاق رخ نداد. از اواسط این مجموعه واکنش‌های منفی نسبت به سریال شدت گرفت و در پایان نیز موجی از انتقادات تماشاگران را برانگیخت. «گناه فرشته» در ابتدا شروع ضعیفی نداشت و معماهای قصه مخاطب را همراه کرد، اما ضعف بزرگ سریال حل نشدن معماها بود. بازیگران این مجموعه مانند شهاب حسینی و لادن مستوفی نیز به خوبی از پس ایفای نقش خود برآمدند و به عنوان بازیگر عملکرد ناموفقی نداشتند، اما سریال نتوانست مخاطبان را راضی کند. به بهانه پایان «گناه فرشته» دلایل شکست آن و پایان‌بندی این مجموعه را بررسی کردیم.

دست پنهان و نامعلومِ پشت پرده

قصه سریال از جایی آغاز شد که «حامد» تصمیم می‌گیرد وکالت دختری را که متهم به قتل «امیر عشیری» است، برعهده بگیرد. «امیر» عامل قتل مادر «حامد» بوده، بنابراین زندگی‌اش را وقف دفاع از «فرشته» می‌کند. در این میان همسر «حامد» به توصیه «عماد تهرانی» پدر همسر خود، وکالت خانواده عشیری را می‌پذیرد و این زوج مقابل یکدیگر می‌ایستند. قصه جلو رفت و مشخص شد که پای مسئله فساد اقتصادی در میان است. «امیر» مفسد اقتصادی بود و توسط شرکایش حمایت می‌شد، شرکایی که پشت پرده قتل بسیاری از شخصیت‌های قصه بودند و اجازه ندادند تشکیلات خانواده «عشیری» از هم بپاشد. علت اصلی مرگ «پروانه» همچنین مناسبات «عماد» با «امیر» و شرکای او، تا پایان روشن نشد و گره‌هایی که ماجراهای قصه را رقم زدند هرگز باز نشد، بنابراین مخاطب در طول قصه «گناه فرشته» سردرگم بود و در انتها نیز سردرگم ماند.

 

شخصیت گُنگ «عماد»

یکی از ضعف‌های مهم فیلمنامه، مبهم بودن هویت بعضی کاراکترها بود. طبق ادعای سریال، شخصیت «عماد تهرانی» کاراکتر مهمی بود که کارهای زیادی از او برمی‌آمد، این شخصیت تقریبا به همه کاراکترهای قصه اعم از دوست و دشمن مشورت می‌داد و توصیه می‌کرد، جملات حکیمانه می‌گفت و مصلحت‌اندیشی می‌کرد، اما در عمل شخصیت موثری نبود. در واقع مشخص نبود هویت واقعی «عماد» چیست! چرا برای همه تصمیم می‌گیرد و بسیاری از افراد گوش به فرمان او هستند؟ جملات حکیمانه و حرف‌های کنایه‌آمیز این شخصیت هم به جای این‌که تاثیرگذار و جذاب باشد، برای مخاطب قابل درک نبود و مبهم بودن این شخصیت و انگیزه‌هایش را بیشتر می‌کرد. در قسمت پایانی مشخص شد «عماد» از سوی دست پنهان پشت پرده که از ابتدا تا انتها مبهم و نامعلوم بود، تهدید شده و برای حفظ جان «حامد» و «تینا» مجبور شده در برابر قتل همسرش سکوت کند. «عماد» سال‌ها بعد برای تسویه حساب با «امیر»، «فرشته» را تحریک می‌کند که او را بکشد و خیالش از پشتیبانی او راحت باشد. در انتها «عماد» نه تنها نتوانست «فرشته» را نجات بدهد، بلکه افراد دیگری هم در ماجرای حل پرونده «فرشته» کشته شدند. تصمیمات «عماد» راه‌گشا نبودند، جز نشستن و سخنرانی کردن کار خاصی از او برنیامد و در نهایت همه چیز به نفع خانواده «عشیری» تمام شد.

 

اتفاقات غیرمنطقی

در شرایطی که شخصیت‌های قصه و انگیزه‌هایشان مبهم باشد، بسیاری از ماجراها نیز بدون توجیه منطقی و نامعلوم باقی می‌مانند و مخاطب را پس می‌زنند. از همان ابتدا دلیل پذیرفتن وکالت «امیر عشیری» توسط «مهتاب» منطقی نبود، به ویژه در شرایطی که او متهم به قتل مادر «حامد» بود و کینه‌ای 14 ساله در میان بود. علاوه بر این، طرف دیگر ماجرا همسر «مهتاب» بود و با پذیرفتن این پرونده، ممکن بود زندگی‌ زوج خوشبخت «مهتاب» و «حامد» از هم بپاشد، بنابراین «مهتاب» بر اساس کدام دلیل منطقی تصمیم می‌گیرد در این پرونده مقابل «حامد» بایستد. چه اتفاقی درون او رخ می‌دهد که برخلاف تصمیم اولیه‌اش برای قبول نکردن وکالت «عشیری»، این کار را انجام می‌دهد؟ توصیه «عماد» دلیل منطقی و باورپذیری نیست. ماجرا به همین‌جا ختم نشد. رابطه عاشقانه میان «حامد» و «فرشته» نیز بدون مقدمه‌چینی لازم شکل گرفت و قابل باور نبود. گذشتن «حامد» از همسرش و ازدواج با موکل جوان خود همچنین چرخش ناگهانی «مهتاب» برای رضایت گرفتن از «نوید» و احساس گناه پس از اعدام «فرشته»، با وجود تلاش‌هایش برای قصاص این دختر هم جزو اتفاقات غیرمنطقی و عجیب سریال بودند.

 

پایان قابل انتظار و یک گاف

با توجه به ایرادها و ضعف‌های اساسی فیلمنامه، طبیعتا انتظار نمی‌رفت ناگهان در قسمت پایانی همه اشکلات سریال رفع شود و شاهد پایان‌بندی ویژه‌ای باشیم، اما گذشته از نقاط ضعف سریال، قسمت آخر «گناه فرشته» با یک گاف نیز همراه بود. در سکانسی که جسد بی‌جان «عماد» روی صندلی افتاده بود، حالت دست این شخصیت در سه نمای مختلفی که از او نشان داده شد، تغییر کرد! در یکی از سکانس‌ها نیز که مربوط به گذشته و 14 سال قبل بود، گریم و ظاهر شخصیت «عماد» دقیقا مانند گریم فعلی او در زمان حال بود و این سکانس به صورت باورپذیر نمایش داده نشد.

 

بهاره موفقی/ آمارها حاکی از افزایش و شیوع بیماری های آبله مرغان، سرخک و آنفلوآنزا در سطح مناطق تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد است. آن طور که مسئولان دانشگاه علوم پزشکی اظهار می کنند شیوع سرخک در عراق و افغانستان طی 10 سال اخیر بی سابقه بوده ؛ موضوعی که به علت مهاجرپذیری خراسان رضوی زنگ هشدار را برای استان به صدا درآورده است. همچنین آمارهای ابتلا به سرخک در سال گذشته نشان می دهد که بیش از نیمی از موارد ابتلا مربوط به اتباع افغانستان و پاکستان بوده است. شایان ذکر است که آبله مرغان نیز به دلیل عفونت زخم منجر به ثبت آمار فوت در سطح دانشگاه علوم پزشکی مشهد شده است؛ آماری که در این راستا جزئیات آن به ما داده نشد.

زهرا نهبندانی، رئیس گروه بیماری‌های واگیر معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد درباره وضعیت آبله مرغان در سطح دانشگاه علوم پزشکی مشهد به «خراسان رضوی» می گوید: بیماری آبله مرغان ویروسی است که معمولا همه افراد در سنین کودکی مبتلا به این بیماری می شوند. فصل شیوع این بیماری اواخر زمستان و اوایل بهار است و پیک دیگر آن نیز در پاییز است. طی دو تا سه سال اخیر بیماری آبله مرغان در کل دنیا شیوع بیشتری داشته است و امسال نیز شاهد میزان بالایی از ابتلا به  آبله مرغان هستیم. در برخی مدارس شاید تمام دانش آموزان کلاس های یک یا چند پایه  و در برخی کلاس ها تمام دانش آموزان مبتلا شده اند. وی می افزاید: این بیماری خودمحدود شونده است و شاید اصلا نیاز به هیچ دارویی نداشته باشد. در برخی موارد که خارش زیاد باشد یا همراه با علایم تنفسی و تب باشد، نیاز است که افراد  به مراکز پزشکی مراجعه کنند. وی در درخواست خبرنگار خراسان مبنی بر ارائه آمار بیماری آبله مرغان در سطح دانشگاه علوم پزشکی مشهد بیان می کند: این گونه نیست که آمار شمارشی بتوانم ارائه کنم فقط آمار مراقبت هست، تشخیص فقط بر اساس علایم بالینی هست و نمونه گیری انجام نمی شود. وی تصریح می کند: با توجه به آمار موارد بستری در بیمارستان ها و مراکز درمانی، آمار ابتلا به آبله مرغان افزایش داشته است. در مواردی بچه ها اقدام به خاراندن زخم ها می کنند و دست های آلوده منجر به آلوده شدن تاول ها و عفونت زخم می شود که عفونت زخم است که کودک را راهی بیمارستان می کند که این خطرناک است. مواردی از بستری به دلیل عفونت زخم داشتیم که می تواند عفونت خون برای کودکان ایجاد کند. نهبندانی خاطرنشان می کند: فوتی آبله مرغان هم به دلیل عفونت زخم بوده است. وی درباره دلیل افزایش این بیماری ادامه می دهد: بیماری های بثوری افزایش یافته است و شاید علت  آن طغیان بیماری های بثوری در کشورهای افغانستان یا پاکستان باشد. طغیان سرخک در کشور افغانستان که در 10 سال اخیر بی سابقه بوده است. از طرفی، ویروس در گردش باعث می شود که موارد ابتلا افزایش یابد. همچنین یک مشکل عمده بیماری های بثوری به خصوص سرخک این است که خانواده برای واکسیناسیون به موقع اقدام نمی کنند و تاخیر در این فرایند ایجاد می کنند.

 

بیشترین موارد ابتلا به سرخک متعلق به اتباع افغانستان و پاکستان

رئیس گروه بیماری‌های واگیر معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد در ارائه آمار درباره بیماری سرخک در سطح دانشگاه علوم پزشکی مشهد ضمن اشاره به افزایش آمار سرخک می گوید: از ابتدا تا انتهای سال 1402  تعداد 304 نمونه سرخک از موارد بثوری مشکوک به سرخک در دانشگاه گرفته شده که 36 مورد آن ها مثبت بوده است که بیشتر از نصف این موارد از اتباع افغانستان یا پاکستان بودند. مواردی را هم که ایرانی ها به آن مبتلا شده بودند، کسانی بودند که یا زیر سن واکسیناسیون بودند یا برای واکسن به موقع اقدام نکرده بودند. میزان سرخک در سال 1403 از 39 مورد مشکوک 10 مورد قطعی تشخیص داده شد.  وی خاطرنشان می کند: آمار سرخک در کشور عراق در سال 2023 میلادی 9 هزار و 370 مورد بوده که در 10 سال گذشته بی سابقه بوده است. این مسئله با توجه به ترددها و مسافرت ها و زیارتی بودن مشهد برای ما هشدار محسوب می شود. نهبندانی می افزاید: برای بیماری سرخک بستری نداشتیم.

 

سویه جدید کرونا در مشهد شناسایی نشده است

نهبندانی در پاسخ به این سوال که آیا سویه جدید کرونا در سطح دانشگاه علوم پزشکی مشهد شناسایی شده است یا خیر، می گوید: این ویروس در سطح دانشگاه علوم پزشکی مشهد شناسایی نشده و وزارتخانه به ما اعلام کرد هیچ موردی از ابتلا به این سویه تاکنون در کشور شناسایی نشده است. وی درباره شیوع آنفلوآنزا نیز می گوید: به دلیل کاهش درجه حرارت و سفرهای نوروزی آنفلوآنزا در سطح کشور افزایش یافت. آنفلوآنزای نوع« A» بیشتر است. وی درباره آمار آنفلوآنزا در سطح دانشگاه علوم پزشکی مشهد می گوید: سال 1402 از 4 هزار و 86 مورد نمونه گیری شد که 794 مورد (4/19 درصد) مثبت شناسایی شد. همچنین تعداد بستری بیماری حاد تنفسی تعداد هزار و 3 مورد ( 7/9 درصد) بود.  وی درباره آمار آنفلوآنزا از ابتدای سال 1403 می گوید: با نمونه گیری از 385 مورد، 30 مورد مثبت شناسایی شد(7.8 درصد) و تعداد بستری بیماری حاد تنفسی نیز 54 مورد(9.8 درصد) بوده است.

 

راهکارهای مقابله چیست؟

رئیس گروه بیماری‌های واگیر معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد در ارائه توصیه هایی به شهروندان بیان می کند: شیوع بیماری های بثوری مثل آبله مرغان و سرخک از طریق ترشحات تنفسی است. بنابراین توصیه می کنیم به محض این که افراد دچار علایم تنفسی شدند، خود قرنطینگی کنند، ماسک استفاده کنند، وسایل شخصی خود را از سایر اعضای خانواده جدا کنند، غذاهای سبک بخورند، از داروهای ضد تب و ضد خارش در صورت وجود این علایم استفاده کنند و از حضور در اجتماعات خودداری کنند تا زنجیره بیماری قطع شود. همچنین در صورت تشدید علایم به نزدیک ترین مرکز درمانی مراجعه کنند. نهبندانی خاطرنشان می کند: برای هر کدام از این ها دانشگاه دستورالعمل خاصی دارد. برای سرخک دستورالعمل مراقبت داریم تا تعداد زیادی از خانواده های اطراف را مراقبت و افراد را شناسایی کنیم. برای افرادی که واکسن آن ها تاخیر داشته است و اتباع زیر 15 سال  واکسن می زنیم و کودکان زیر سن واکسن را نیز مراقبت می کنیم. مدت دو تا سه هفته بعد از طغیان، آن محیط را مراقبت می کنیم که انتقال و شیوع پیدا نکند. وی ادامه می دهد: برای آبله مرغان بحث کنترل عفونت هست که در بیمارستان انجام می دهیم و توصیه هایی است که برای کنترل زخم داریم. برای بیماران تنفسی، استفاده از ماسک ، رعایت فاصله اجتماعی و جلوگیری از شرکت در تجمعات و  استفاده از واکسیناسیون را توصیه می کنیم. برای هر کدام از این ها وزارتخانه دستورالعمل های ویژه ای دارد که به دانشگاه ها ابلاغ کرده است.

 

 

 

سیدخلیل سجادپور- درحالی که بیشتر از چند روز از تصویب اصلاح بخشی از قانون مبارزه با سرقت در مجلس شورای اسلامی نمی گذرد، این اقدام نمایندگان با استقبال گسترده ای از سوی مردم و مجریان قانون روبه‌رو شده است.

به گزارش اختصاصی روزنامه خراسان، استقبال گسترده مردم و مجریان قانون از اقدام نمایندگان مجلس شورای اسلامی برای اصلاح بخشی از موارد قانون مبارزه با سرقت ها در حالی صورت می گیرد که روزنامه خراسان از سال 1400 به طرح نواقص اجرا و آسیب های اجتماعی بازنگری در قانون مذکور پرداخته که با هدف زندان زدایی و کاهش آمار  زندانیان به تصویب نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی رسید و با یادداشت ها و گزارش های متعددی مانند «گریز قانونی دزدان!»، «مثلث جرم»، «دزدها زودتر از قاضی به خانه می‌روند!» و ... مطالبات مردم، پلیس و دستگاه قضایی از مجلس شورای اسلامی را منتشر کرد؛ چراکه اجرای اصلاحیه این ماده قانونی موجب احساس ناامنی و افزایش سرقت ها و همچنین تکرار جرم بین سارقان شده بود.در همین حال روز گذشته جانشین فرمانده انتظامی خراسان رضوی که سال گذشته و در گفت‌وگو با خبرنگار روزنامه خراسان خواستار بازنگری در قوانین مبارزه با سرقت بود با استقبال از اقدام هوشمندانه مجلس شورای اسلامی برای اصلاح ماده 104 قانون مجازات را نویدی  امیدبخش دانست که می تواند در کاهش جرم بسیار موثر باشد.سرتیپ دوم ستاد احمد نگهبان تصریح کرد: وقتی قانون «بازدارنده» باشد به گونه ای که مجرمان از ترس مجازات های سنگین و طولانی به دنبال جرم نروند به یقین هدف اصلی قانون که زندان زدایی بود نیز محقق می شود و در واقع آمار سرقت و آمار زندانیان به یک‌باره روند نزولی را طی می کند.این مقام ارشد انتظامی افزود: وقتی سارقی با 60 سابقه کیفری باز هم به ارتکاب سرقت ادامه می‌دهد، معنای آن این است که قانون «بازدارنده» نیست و همه هزینه‌هایی که پلیس  و دستگاه قضا برای دستگیری و مجازات این فرد خلافکار پرداخته اند، نتیجه مثبتی در پی نداشته است.سرتیپ دوم نگهبان که با حفظ سمت، فرماندهی انتظامی مشهد را نیز بر عهده دارد و سال گذشته در مصاحبه ای مشروح با عنوان «واکاوی مثلث جرم» به تجزیه و تحلیل چرایی و چگونگی سرقت ها پرداخته بود، این بار به رشد 240 درصدی کشفیات سرقت ها در مشهد اشاره کرد و گفت: تقویت گشت های محسوس و نامحسوس، اجرای 22 طرح اقتدار، تحلیل علمی جرایم و محیط های جغرافیای جرم، بهره گیری مداوم از اطلاعات و اخبار مردمی، ردزنی‌های شبانه روزی مجرمان سابقه دار، آموزش های گسترده به مردم از طریق رسانه ها به‌ویژه روزنامه خراسان درباره پیشگیری از وقوع جرم، استفاده از راهنمایی ها و نظرات مقامات قضایی و بهره گیری از ظرفیت بسیج و دیگر سازمان ها  و نهاد ها برای مبارزه با جرم، نظارت‌های دقیق  بر تماس های مردمی با پلیس 110 و همچنین تقویت دوایر اطلاعات وتجسس کلانتری ها از جمله موارد تاثیر گذار در کشفیات پلیس مشهد و مقابله با جرایمی بود که نواقص قانونی را هم تا زمان اصلاح آن باید جبران می‌کرد.وی با بیان این که دستگیری سارقان در سال گذشته با رشد 9 درصدی روبه‌رو بود، تصریح کرد: کشف خودروهای سرقتی 17 درصد و موتور سیکلت ها نیز 35 درصد نسبت به مدت مشابه سال 1401 افزایش داشت اما نیروی انتظامی مشهد در دستگیری مجرمان همه جرایمی که پلیس وظیفه برخورد با آن را دارد به رشد 66 درصدی رسید که آماری بسیار چشمگیر در روند مبارزه با جرایم است.جانشین فرمانده انتظامی خراسان رضوی اضافه کرد: طرح ها و عملیات‌های بسیاری برای مقابله با سرقت ها به‌ویژه گوشی قاپی در مشهد به اجرا درآمده است که اعضای یکی از باندهای گوشی قاپی به صدها فقره سرقت اعتراف کردند.

سرتیپ دوم احمد نگهبان همچنین با قدردانی از حمایت ها و دستورهای ویژه سردار سرتیپ محمد کاظم تقوی(فرمانده انظامی خراسان رضوی) و قاضی محمد حسین درودی(دادستان مرکز خراسان رضوی) برای مقابله با سرقت خاطرنشان کرد: عملیات و طرح های ویژه نیروی انتظامی برای حفاظت از اموال مردم و مبارزه قاطع با عاملان سرقت ها در مشهد همچنان ادامه می یابد و پلیس با همه توان خود در کف خیابان ها حضور دارد؛ اما از شهروندان هم تقاضا می کنیم به توصیه‌ها و آموزش های انتظامی برای پیشگیری از جرم توجه کنند و هر گونه موارد مشکوک را با پلیس 110 در میان بگذارند.

  مهدی حسن زاده - economic@khorasannews.com

 

 بودجه عمرانی اگرچه یکی از موتورهای محرک رشد اقتصادی محسوب می شود اما به دلیل انباشت پروژه های نیمه تمام، ناکامی در واگذاری آن ها به بخش خصوصی و معضل کسری بودجه، نقش گوشت قربانی را در اقتصاد کشور ایفا کرده است. یکی از دلایل رشد اقتصادی پایین دهه 90 همین آب رفتن بودجه عمرانی بود.

به طور خلاصه بودجه کشور از بعد هزینه ها به 3 دسته تقسیم می شود: بودجه جاری، بودجه عمرانی (اعتبارات تملک دارایی سرمایه ای) و بازپرداخت اصل و سود اوراق (اعتبارات تملک دارایی مالی). در این میان بودجه جاری سهم حدود 75 درصدی دارد و واضح است که بخش عمده آن که حقوق کارمندان و بازنشستگان است، گریزناپذیر است. همچنین بازپرداخت اوراق نیز به همین نحو جزو هزینه های گریزناپذیر است. در این میان بودجه عمرانی بخشی است که معمولا قربانی می شود و در برخی سال ها میزان تخصیص آن نسبت به بودجه مصوب به کمتر از 50 درصد رسیده است. لذا عملا بودجه جاری مصوب را نمی توان و نباید ملاک تحلیل قرار داد، بلکه عملکرد در حد نصف بودجه مصوب در این بخش را باید مدنظر قرار داد. شاید بتوان بر همین مبنا اشتباه محاسباتی برخی مقامات دولتی که در موضوع سرمایه گذاری و تامین مالی، بودجه عمرانی مصوب را ملاک تحلیل قرار می دهند، مورد نقد قرار داد.

با این حال به دلیل این که بودجه عمرانی از عملکرد تا روی کاغذ تفاوت فاحشی دارد، دو معضل مهم ناتمام ماندن بسیاری از طرح های عمرانی ملی و بودجه ریزی متمرکز به این طرح ها موضوعی است که سال ها به عنوان مسئله در اقتصاد ایران مطرح شده اما اقدامی برای اصلاح آن انجام نشده است. در لایحه بودجه 1403 نیز می بینیم که دو سوم بودجه عمرانی شامل اعتبارات ملی است و سهم اعتبارات استانی کمتر از 18 درصد است و بقیه بودجه عمرانی مربوط به ردیف های متفرقه دستگاه هاست. این نسبت یکی از نشانه های بارز تمرکزگرایی و اختیارات پایین استان ها در تعیین سرنوشت خودشان است. تا زمانی که این نسبت به نفع استان ها و مدیریت های محلی تغییر نکند نمی توان به اثرگذاری بودجه عمرانی بر توسعه امیدوار بود.

مسئله مهم دیگر ناکامی در واگذاری طرح های عمرانی نیمه تمام به بخش خصوصی است. بسیاری از طرح های عمرانی نیمه تمام به ویژه در بخش های آزادراهی، ریلی، فرودگاهی، فاضلاب، بیمارستان ها و مجتمع های ورزشی قابل واگذاری به بخش خصوصی است. در حال حاضر بخشی از آزادراه های کشور که با مشارکت بخش خصوصی ساخته شده است از محل عوارض آزادراهی بازگشت سرمایه دارد. شاید بتوان معضل اصلی در این زمینه را تضمین های ناکافی دولت برای ورود بخش خصوصی دانست. بخش خصوصی که نگران است دخالت های دستوری دولت در قیمت گذاری پروژه های آزادراهی، قیمت بلیت قطار و هواپیما و برخی موارد دیگر، صرفه اقتصادی پروژه و بازدهی سرمایه گذاری بخش خصوصی را کاهش دهد. لذا تا زمانی که دخالت های دستوری دولت در قیمت گذاری اقلام غیراساسی مثل حمل و نقل ادامه یابد، نمی توان انتظار داشت که بخش خصوصی در چنین طرح هایی مشارکت کند.

در هر حال بودجه عمرانی با بیش از 1700 طرح عمرانی نیمه تمام که برای تکمیل آن نیاز به 2 هزار هزار میلیارد تومان اعتبار است، یکی از چالش های پیش روی اقتصاد کشور است و گذر سال ها، نتوانسته تغییر چندانی در وضعیت آن ایجاد کند. لذا انتظار می رود که در بودجه 1403، تصمیمات جدی تری برای گذر از انبوه طرح های عمرانی نیمه تمام اتخاذ شود.

بردبار: رئیس جمهور روز پنج شنبه در دومین سفر استانی به استان سمنان طرح توسعه واحدهای گازی نیروگاه شهید باکری سمنان، تکمیل آب رسانی به گرمسار و بزرگ ترین کارخانه فروسیلیس ایران را درکنار ده ها طرح عمرانی و صنعتی دیگر به همراه برخی از دولتمردان افتتاح کرد و در جشن احیای 201 واحد تولیدی راکد در این استان حضور یافت، جشنی که به گفته استاندار سمنان موجب اشتغال زایی برای 2هزار و 893 نفر شد که برای آن ۲۳ هزار و ۵۳۰ میلیارد ریال در استان سمنان سرمایه‌گذاری شده است.البته آیت ا... رئیسی آمار کل واحدهای تولیدی احیا شده در کشور را 8400 واحد تاکنون اعلام کرد.

به گزارش خراسان به نقل از ایرنا، سیدابراهیم رئیسی  روز پنج شنبه در جشن احیای ۲۰۱ واحد راکد استان سمنان به همت دولت سیزدهم در واحد تولید کاشی، تصریح کرد: هشت هزار و ۴۰۰ واحد تولیدی تاکنون احیا شده و به چرخه برگشته است. هدف‌گذاری شده که واحدهای دیگر هم به چرخه تولید وارد شود.وی افزود: افزایش تولید هیچ تناسبی با قاچاق کالا ندارد و مقوله قاچاق، خنجری بر پشت تولید به شمار می رود که مبارزه با آن می‌تواند کمک به تولید باشد. 

 

تذکر رئیس جمهور به بانک‌ها

رئیسی ادامه داد: از واحدهایی بازدید کردیم که توسط بانک‌ها تملک شده بود و به مرور زمان گرفتار رکود شدند. این شایسته نیست که وقتی بانک واحدی را به دلیل مسائل مالی تملک می‌کند، به دلیل مشغله‌های مالی و پولی از امر تولید آن واحد غافل شود. وی با اشاره به لزوم ایجاد کارگروهی برای فعال شدن واحدهای تملک‌شده بانک‌ها، افزود: از وزیر صنعت، معدن و تجارت خواستم که کارگروهی برای فعال شدن آن دسته از واحدهای تولیدی که به تملک بانک‌ها در آمده و عددش را تا ۲ هزار واحد تولیدی بیان می‌کنند، تشکیل شود.

 

توسعه نیروگاه شهید باکری

رئیس جمهوری همچنین از ۲ واحد گازی در نیروگاه شهید باکری سمنان بهره‌برداری کرد و به این ترتیب تعداد واحدهای گازی این نیروگاه به چهار واحد رسید که نویدبخش افزایش ظرفیت تولید برق کشور است. نیروگاه شهید باکری سمنان قبل از دولت سیزدهم ۳۶۰ مگاوات برق تولید می‌کرد که با افتتاح فازهای بعدی ظرفیت تولیدی این نیروگاه در مجموع در این دولت به هزار و ۱۰۰ مگاوات رسید.نیروگاه سیکل ترکیبی قدس سمنان معروف به نیروگاه شهید باکری که با هدف احداث چهار واحد ۱۸۳ مگاواتی از سال ۸۷ احداث شده بود در دولت سیزدهم مورد حمایت قرار گرفت و تمامی چهار واحد با ۴۰۰ میلیون یورو سرمایه‌گذاری ساخته شد.

۲ واحد تولید برق این نیروگاه از زمان تاسیس دارای ظرفیت ۱۶۰ مگاواتی بود همچنین احداث ۲ واحد جدید این نیروگاه سال ۱۴۰۱ آغاز شد که نخستین واحد آن در مدت کمتر از ۵ ماه، با شبکه سراسری سنکرون (همگام) شد و در ادامه واحد چهارم این نیروگاه فروردین ماه با شبکه، سنکرون شد.

 

احیا و افتتاح کارخانه کاشی

بزرگ‌ترین کارخانه کاشی استان سمنان نیز با حضور رئیس جمهور پس از ۱۰ سال رکود به چرخه تولید بازگشت. این کارخانه که در گذشته با نام کاشی سمند سمنان فعالیت داشت در سال‌های گذشته متوقف شده بود. مدیر عامل سابق اعلام کرده بود به دلیل ورشکستگی و نداشتن نقدینگی لازم، توانایی اداره این شرکت را ندارد و با فراخوان‌های قانونی این واحد تولیدی به سرمایه گذار جدید واگذار شد.

با این حال مالک جدید سرمایه‌گذاری لازم را در این شرکت انجام داد و از آن جایی که عملیات تملک از سوی بانک انجام شده بود، با پیگیری های بعدی و همراهی بانک با سرمایه‌گذار جدید به نتیجه رسید و سرمایه‌گذار جدید بخشی از مبلغ مزایده را نقد پرداخت وبقیه مبلغ مزایده به صورت اقساط در حال پرداخت است.

 

جشن واگذاری زمین و مسکن

جشن واگذاری ۲ هزار و ۵۸ واحد مسکونی و هزار و ۱۵۸ قطعه زمین طرح جوانی جمعیت برای استان سمنان نیز با حضور سیدابراهیم رئیسی رئیس جمهور به صورت متمرکز در شاهرود برگزار شد.این زمین‌ها به صورت قواره‌های ۲۰۰ متری و برای ساخت خانه‌های ویلایی است و به کسانی تعلق می‌گیرد که فرزند سوم یا بیشتر آن ها در سال ۱۴۰۰ به بعد متولد شده باشد.همچنین خانه‌های واگذار شده در قالب طرح های نهضت ملی مسکن، مقاوم سازی خانه‌های روستایی و بازآفرینی شهری ساخته شده است.

 

گشایش سیلو تا 3ماه آینده

وزیر جهاد کشاورزی نیز در این سفرگفت: سیلوی ۱۰۰ هزار تُنی گندم شهرستان گرمسار (که از آن به عنوان بزرگ ترین سیلوی شرق کشور یاد می شود) حداکثر تا سه ماه آینده به دست شخص رئیس جمهور به بهره برداری می رسد. محمدعلی نیکبخت در حاشیه افتتاح واحد تولیدی خوراک دام عشایر به خبرنگاران در گرمسار توضیح داد: سازه این سیلو از لحاظ ساختاری ۱۰۰ درصد کامل شده و یک سری کارهای تمیزکاری و کمی هم تاسیسات برق باقی مانده که ظرف مدت سه ماه آینده تکمیل می شود.

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز روز پنج شنبه در جلسه شورای اداری شهرستان میامی با اشاره به دستاوردهای حوزه فضایی ایران گفت: در دولت سیزدهم، ۱۲ ماهواره و به اندازه سه دولت قبلی پرتاب شد و در آینده ماهواره‌های سنگین‌تر و با برد بیشتری پرتاب می‌شود.

توکلی - صبح روز گذشته،  اخباری مبنی بر شنیده شدن صدای انفجار در اصفهان منتشر شد. خبرگزاری‌های خارجی بلافاصله از حمله رژیم صهیونیستی به نقاطی در ایران خبر دادند و بعضا برنامه‌های خود را متوقف و اقدام به پوشش اخبار ایران به صورت زنده کردند. رسانه‌های خارجی حتی نوع این حمله را نیز حمله موشکی عنوان کردند و از مشاهده ستون دود در اصفهان نیز خبر دادند! اندکی پس از انتشار این اخبار و با گزارش شاهدان و منابع محلی مشخص شد هیچ انفجاری بر سطح زمین در اصفهان رخ نداده است. در همین راستا ساعاتی پس از این ماجرا،  منابع رسانه‌ای و خبرگزاری‌های داخلی اعلام کردند سامانه پدافندی در برخی استان‌ها از جمله اصفهان فعال شده و تعدادی ریزپرنده‌ مهاجم را شناسایی و منهدم کرده است.   «سیدعبدالرحیم موسوی»، فرمانده کل ارتش جمهوری اسلامی ایران، درباره صدای انفجار شنیده شده در اصفهان اظهار کرد: با توجه به هوشیاری ما، چند شیء پرنده بود که به آن‎ها تیراندازی شده بود. رفته رفته اما زوایای دیگری از این ماجرا روشن شد و برخی رسانه ها و تحلیلگران نظامی تاکید کردند که رژیم صهیونیستی به دنبال انجام عملیات  محدود در خاک ایران بوده است. عملیاتی که چند مرحله ای بوده است؛ مرحله اول: از کار انداختن سایت پدافندی S300 در اصفهان با استفاده از ریزپرنده‌های انتحاری و مرحله دوم: عملیات هوایی از آسمان عراق و هدف قراردادن اهدافی در محدوده‌ اصفهان با استفاده از جنگنده و موشک‌های دورایستا. این  ترقه بازی صهیونیست ها، با قدرت‎نمایی و هوشیاری بالای سامانه های پدافند هوایی  کشورمان  در نطفه خفه شد. مهم‎تر از رهگیری ریزپرنده‎ها؛ رهگیری و انهدام موشک های راکس صهیونیست ها بود. طبق برخی گزارش ها موشک «راکس» که صهیونیست ها در مرحله دوم از آن استفاده 

کرده اند، از پیشرفته‌ترین و به‎روزترین موشک هوا به هوای ساخت رژیم صهیونیستی بوده که بدون شک از دانش و تکنولوژی‌های روز غربی در آن بهره گرفته شده، که البته در برابر پدافند بومی ایران هیچ کاری از پیش نبردند و منهدم شدند. به نظر بعد از آنکه موشک‌های ایرانی و پهپادهای ساخت کشورمان توانستند پیشرفته‌ترین و به‎روزترین سامانه‌های پدافندی اروپایی و آمریکایی را پشت سر بگذارند و یکی پس از دیگری در پایگاه‌های ارتش کودک‌کش رژیم موقت صهیونیستی به زمین بنشینند، حالا نوبت به پدافند کاملا ایرانی بود تا هنرنمایی کند و در حوزه پدافند هم دشمن را مغلوب و منکوب خود نماید.امیر عبداللهیان وزیر  خارجه کشورمان نیز تاکید کرد که حمله بامداد جمعه اسرائیل در خاک ایران هیچ خسارت جانی و مالی بر جا نگذاشته‌است. همچنین نظام الدین موسوی سخنگوی هیئت رئیسه مجلس گفت:عملیات مضحک بامداد جمعه  یعنی نتانیاهو شکست را پذیرفته‌ است. وبگاه شبکه خبری سی‌ا‌ن‌ان  هم در گزارشی اختصاصی نوشت شواهدی از وجود خسارت گسترده در یک پایگاه هوایی در اصفهان که ادعا می‌شود اسرائیل به آن حمله کرده وجود ندارد.

 

اعتراف بن گویر، عصبانیت لاپید

همان طور که برخی ناظران بین المللی پس از عملیات وعده صادق پیش بینی می کردند،   صهیونیست ها برای اقناع افکار عمومی مردم اسرائیل هم که شده نسبت به اقدام ایران ساکت نخواهند ماند و در این میان تاکید کردند که اگرچه تل آویو توانایی تقابل تمام عیار با تهران را ندارد اما به شکل محدود عملیات خواهد کرد. اما آنچه کسی پیش بینی نمی کرد، این بود که واکنش اسرائیل به ایران به قدری مفتضحانه باشد که نه تنها دستمایه طنز کاربران فضای مجازی قرار بگیرد بلکه باعث شرمساری شهروندان صهیونیست شود.  بی تردید بهترین توصیف را بن گوری وزیر امنیت ملی اسرائیل از آن داشت:

 « مسخره»! اعترافی که به مذاق تعدادی از مقامات صهیونیستی خوش نیامد. در همین راستا یائیر لاپید، رئیس جریان اپوزیسیون دولت در واکنش به توئیت بن گویر اظهار کرد:« تاکنون هیچ وزیری به این اندازه به امنیت اسرائیل و وجهه و جایگاه بین‌المللی آن آسیب وارد نکرده. بن‌گویر در یک توئیت نابخشودنیِ یک کلمه‌ای موفق شد اسرائیل را از تهران تا واشنگتن مسخره و شرمنده کند. هرکس به‌جز نتانیاهو نخست‌وزیر می‌بود، امروز صبح او را از کابینه بیرون می‌کرد. حتی وزرایی که در کنارش نشسته و مثل گوسفند سکوت می‌کنند هم در برابر اقدامات او مسئول‎اند. آن‎ها بخشی از شکست نابخشودنیِ امنیت و ارزش اسرائیل هستند.» منوشه امیر تحلیلگر صهیونیست هم می گوید:«با توجه به شرایط و همه محدودیت‌ها، این همه آن چیزی بود که اسرائیل می‌توانست انجام دهد؛ ما نمی‌توانیم همزمان در چند جبهه بجنگیم! اسموتریچ و بن‌گویر از این حمله اسرائیل ابراز ناخرسندی کردند؛ من هم نظرم همین است، جواب اسرائیل هم‌سطح با حمله ایران نبود؛ اما اسرائیل اولویت‌های دیگری از جمله غزه و حزب‌ا... لبنان دارد که می‌توانند اسرائیل را فلج کنند.» احزاب راستگرا در داخل تل‌آویو نیز با عصبانیت تحرکات اسرائیل را لطیفه خوانده‌اند که بازدارندگی لطمه خورده این رژیم را ترمیم نمی‌کند.  اظهاراتی که به گفته محمد ایمانی تحلیلگر شده حکایت همان داستان طنز معروف، و شلیک توپخانه ای که قرار بود در سرزمین حریف منفجر شود و تلفات بگیرد، اما خود توپ هنگام شلیک منفجر شد و از سربازان خودی تلفات گرفت!

 

وزیر خارجه آمریکا: ما در هیچ اقدام تهاجمی علیه ایران شرکت نکردیم

این ترقه بازی صهیونیست ها اما با واکنش مقامات غربی همراه شد. در همین راستا  «آنتونی بلینکن» وزیر خارجه آمریکا دیروز در واکنش به انتشار اخباری درباره حمله ادعایی رژیم صهیونیستی، گفت: آمریکا در هیچ اقدام تهاجمی علیه ایران مشارکت نداشته است. ادعایی که  وزیر خارجه ایتالیا هم آن را تایید کرد و گفت: «واشنگتن به ما توضیح داد که اسرائیل در آخرین لحظه از حمله به ایران به آن کشور اطلاع داده و واشنگتن در آن شرکت نکرده است.»  از این واکنش جالب آمریکایی ها و کنار کشیدن خود از رفتارهای احمقانه و نسنجیده تل آویو که بگذریم ، دیگر مقامات غربی خواستار کاهش تنش در منطقه شدند. در همین باره  معاون وزیر خارجه فرانسه از همه طرف‌های در منطقه خواست تا تنش‌زدایی کنند.ریشی سوناک، نخست وزیر انگلیس هم گفته که باید از تشدید تنش خودداری شود: «این را به بنیامین نتانیاهو هم گفته‌ام که تشدید تنش به نفع هیچ کس نیست. آنچه می‌خواهیم ببینیم برقراری آرامش در منطقه است.» همچنین  اولاف شولتس، صدراعظم آلمان به خبرنگاران گفت: «هدف ما فعلا تنش‌زدایی است و این دستور کار اصلی ما خواهد بود. و همچنین با همه دوستان و متحدان خود در این مورد صحبت می‌کنیم و با آن ها در این مسیر همکاری خواهیم کرد». وزارت خارجه ایتالیا هم  خواستار کاهش تنش در منطقه شده است. سخنگوی کرملین نیز اظهار کرد: «روسیه در موضوع تنش‌ها میان ایران و اسرائیل، از هر دو طرف می‌خواهد خویشتن‌داری کنند و از تصمیم‌هایی که ممکن است منجر به تشدید تنش شود، اجتناب نمایند». «اورسولا فون درلاین» رئیس کمیسیون اروپا هم در این‌باره گفت: «ما باید هر کاری که ممکن است انجام دهیم تا همه طرف‌ها از تشدید تنش در آن منطقه خودداری کنند».در ادامه سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه نیز به اسپوتنیک گفت:«روسیه از طریق کانال‌های دیپلماتیک به اطلاع اسرائیل رسانده که ایران نمی‌خواهد پاسخ نظامی بیشتری ارائه دهد و امیدواریم که پاسخ اسرائیل به این شیوه هم نشان دهنده این باشد که آن ها خواستار تشدید تنش با ایران نیستند.» 

 

افول   هیبت صهیونیست ها 

این اقدام مسخره اسرائیلی ها اما با واکنش برخی از تحلیلگران نیز همراه بود . در همین راستا عبدالباری عطوان  سردبیر رای الیوم نوشت :«در واقع حمله مسخره اسرائیل نشان دهنده افول هیبت آن است. » کاربری دیگری هم نوشت:

« رژیم موقت صهیونیستی، بزرگ ترین حمله پهپادی‌موشکی تاریخ جهان را با بلندکردن یک ریزپرنده در یکی از بیابان‌های اصفهان پاسخ داد.از صهیونیست ترسو جز این هم انتظاری نیست.حقارت و ترسو بودن، جزئی از ژن و خون صهیونیست‌هاست.» محمد جواد ظریف وزیر خارجه سابق کشورمان هم با نگاهی دیپلماتیک به سراغ این ماجرا رفت و نوشت: «نسل‌کشی در غزه بدون وقفه ادامه دارد. هیچ چیز نمی‌تواند توجه افکار عمومی جهانی را از جنایات اسرائیل منحرف کند.اقدامات مستمر تجاوزکارانه اسرائیل علیه ایران، به ویژه حمله تحریک‌آمیز آن علیه اماکن دیپلماتیک ایران در سوریه، از سوی شورای امنیت ملل متحد مجازات نشد و لذا ایران را ناگزیر به اقدام حساب‌شده در دفاع مشروع نمود که تنها تأسیسات نظامی را هدف گرفت و برخلاف اسرائیل، آگاهانه از هدف‌گیری غیرنظامیان خودداری کرد. اکنون، با توجه به آتش‌بازی امروز در اصفهان، تمامی کشورها و رهبران جهان می‌بایست توجه خود را به پایان دادن به جنایات اسرائیل و به ویژه جنگ غزه متمرکز کنند. وتوی قطعنامه عضویت فلسطین در شورای امنیت ملل متحد توسط ایالات متحده حرکتی کاملا در جهت اشتباه بود.» 

 

همین؟! خیلی تاثیرگذار بود ....

به نظر می‌رسد پاسخ معتبر و قاطع ایران به حمله اسرائیل به بخش کنسولی سفارت ایران در دمشق، آن چنان بازدارنده بوده که تل‌آویو بدون این که جرئت اقدامی علیه جغرافیای ایران به خود بدهد، تلاش کرد در رسانه‌ها، حمله پردامنه‌ای به ایران را به نمایش بگذارد تا پاسخ افکار عمومی خود را بدهد اما از هم اکنون برخی کاربران در فضای مجازی در حال تمسخر اسرائیل هستند. موضوعی که مورد توجه حسین دلیریان سخنگوی مرکز ملی فضای مجازی نیز قرار گرفت و در این باره نوشت: «تحلیل شبکه‌های اجتماعی نشان می دهد تهدیدات صهیونیست‌ها و اتفاقات امروز نتایج جالبی درپی داشته و اثبات کرد در شناخت ایرانی‌ها اشتباه کردند. رژیم صهیونیستی قصد داشت با تهدید و ارعاب، التهاب ایجاد کند اما با محتواهای طنز مواجه شده‌ و ایرانی‌ها اقدام امروزشان را هم به سخره گرفته‌اند.» واکنش های طنازانه برخی کاربران نیز در نوع خود جالب بود. در همین رابطه  یک کاربر فلسطینی ساکن غزه نوشت :« در پی حملات اسرائیل به ایران ۵ نفر از شدت خنده کشته شدن ۱۰ نفر دیگه هم زخمی شدن از بس خندیدند!» حسام الدین آشنا، مشاور رئیس جمهور پیشین کشورمان  این گونه به  شنیده شدن صدای انفجار در اصفهان و ادعای اسرائیلی ها درباره حمله به ایران، واکنش نشان داد :«ظاهراً موشک‌شان حتی یک موش کوچک هم نبوده‌ است.» کاربر دیگری هم نوشت:

« اسرائیل میومد لب مرز فحش میداد سنگین تر بود!» کاربر دیگری نوشت :« میگفتن 500 تا پهپاد انتحاری و موشک به سمت ما شلیک شده و اسرائیل تحت بزرگ ترین حمله پهپادی جهان قرار گرفته حالا اون عملیات رو با 3 تا از این کوادکوپترها خواستن جواب بدن که هر سه‌تاشون سرنگون شدن تازه میگن به آمریکا هم خبر ندادن قبلش».در همین راستا کاربری هم نوشت :« به نظر می‌رسد که رسانه‌های آمریکایی خواب دیده‌اند که اسرائیل به ایران حمله کرده است؛ وگرنه حمله ناکام با چند کوادکوپتر که نهایتا همین چند ریزپرنده هم سرنگون شدند در هیچ‌کجای جهان حمله محسوب نمی‌شود.»   اما بهترین و بامزه و در عین حال مقتدرانه ترین واکنش متعلق به شهروندان اصفهانی بود. آن ها با حضور در پارک ها با خواندن سرودهای ملی به شادی پرداختند و به بهترین شکل پاسخ ترقه بازی اسرائیلی ها را دادند. 

 

گروه اجتماعی-موضوع بدحجابی، مسئله امروز و دیروز کشور نبوده اما در سال های اخیر، همواره بحث درباره نوع مواجهه با آن بیش از گذشته مطرح شده است. با این حال اتفاقات و التهابات رخ داده در صحنه اجتماعی کشور، تا حدودی معادلات «حجاب» را با چالش های بیشتری برای تصمیم گیران روبه رو کرد. در تمامی این سال ها دو رویکرد عمده شامل کارشناسان، تریبون ها و بخش های مسئول بیشتر مورد توجه و بعضا اجرا قرار گرفته است:

1- تشویق به برخوردهای حساب شده و غیرانتظامی

2- رویکرد و روش سلبی با برخوردهای انتظامی و سخت

اما آن چه از برآیند این دو رویکرد مشخص، عیان و تجربه شده است، نتیجه غیر مطلوب و غیرسازنده برخوردهای سلبی و انتظامی است که جدا از احتمال ایجاد التهاب و بروز تنش های اجتماعی، به طور عمده ارمغانی جز تشدید شکاف های اجتماعی و دوقطبی شدن جامعه، در بر نداشته و اساسا نمی توان ادعا کرد، برخوردهای انتظامی باعث بهتر شدن شرایط شده است.

به هر روی در هفته گذشته، بخشی از نظام تصمیم گیری بر آن شد که در قالب طرحی با نام «نور» با مسئله کشف حجاب برخورد انتظامی کند که البته خیلی زود، انتشار چند نمونه ویدئو از این برخوردها در فضای مجازی واکنش های فراوان و البته منفی را در پی داشت. به ویژه در شرایطی که عملیات «وعده صادق» علیه رژیم کودک کش صهیونیستی، نوعی اتحاد، غرور، مباهات و نشاط ملی را برای تمامی ایرانیان با هر ظاهر، سلیقه و ذائقه ای پدید آورد اما این ویدئوها و خبرها از مواجهه و برخوردهایی خاص درباره حجاب، فضای اجتماعی را دستخوش تغییر قرار داد و بسیاری از دلسوزان جبهه انقلاب این شکل برخوردها را کج سلیقگی و عدم توجه به تجربیات گذشته درباره حجاب خواندند.

 

تذکر به برخوردهای بی قاعده درباره حجاب

در همین اثنا، صبح دیروز جمعه، مهدی فضائلی عضو دفتر حفظ و نشر آثار رهبر معظم انقلاب در نوشتاری در صفحه شخصی خود در شبکه اجتماعی 

ایکس(توئیتر سابق) درخصوص برخی کلیپ‌های پخش‌شده در فضای مجازی از اجرای طرح نور برای حجاب، از تذکر به برخی مسئولان بابت اقدامات بی قاعده درباره برخورد با بدحجابی خبر داد. فضائلی در این خبر که روز گذشته به طور گسترده در رسانه ها بازنشر شد، نوشته است: «رهبر انقلاب: کشف حجاب، هم حرام شرعی است، هم حرام سیاسی است... منتها...دشمن با نقشه و برنامه وارد این کار شده، ما هم باید با برنامه و نقشه وارد بشویم؛ کارهای بی‌قاعده و بدون برنامه نباید انجام بگیرد.

پی نوشت: به تازگی برخی مسئولان به دلیل کارهای بی‌قاعده تذکر دریافت کرده‌اند.»

البته این پیام مهدی فضائلی، عضو دفتر حفظ و نشر آثار رهبر معظم انقلاب، بی واکنش نبود و عباس صالحی مدیر موسسه اطلاعات و وزیر سابق ارشاد، در صفحه خود نوشت: «گویا تذکرات غیرعلنی نتایج ملموسی نداشته‌ است. این تذکر علنی را هم دریافت کرده اند. باید منتظر بود که چگونه به این تذکر علنی هم عمل خواهند داشت. ظاهرا فهم این نکته که در شرایط ویژه کشور نباید این گونه بی گدار به آب زد، سخت نبود و نیست. مواظب نفوذ و رخنه درونی دشمن باشیم.»

 

بر مدار سابق؟!

حال این که راه اندازی مجدد طرح برخوردهای انتظامی با مسئله حجاب، چه اساس و رویکردی دارد و از سوی کدام نظام تصمیم سازی طراحی می شود، حجت الاسلام جلیل محبی دبیر سابق ستاد امر به معروف و نهی از منکر آن را از «اقدامات دولت بر مدار سابق» می داند، واقعیت این است اگرچه پلیس تاکید می کند که ابتدا تذکر می دهد و در مراحل بعد، اقدام پلیسی صورت می گیرد اما آن چه تجربه های متعدد درباره حجاب می گوید، هر گونه برخورد انتظامی و پلیسی با مسئله فرهنگی، به طور ناخودآگاه التهاب آفرین و تنش زاست. در این باره نوری قزلجه نماینده مجلس فعلی و منتخب مجلس آینده پس از آغاز طرح نور، به آن اشاره کرده است: «قاعده کلی در قوانین وجود دارد و نیروی انتظامی نمی‌تواند هر طور با افرادی که جرم مشهودی انجام می‌دهند، برخورد کند. » این نماینده مجلس هم معتقد است، «ایجاد دوقطبی در جامعه، برخوردهای شخصی، رفتارهایی که جامعه را دچار مشکل می‌کند، برخورد سلبی و انتظامی با یک موضوع اعتقادی و ارزشی» روش مناسبی برای مواجهه با مسئله حجاب نیست.

 

لزوم برخورد با بی حجابی های سازمان یافته

ما نیز همچون بسیاری از کارشناسان و دلسوزان معتقدیم، از بروز رفتارهای هنجارشکن به ویژه آن جا که کشف حجاب و ترویج بی عفتی ناشی از اقدامات سازمان یافته و هدفمند است، باید جلوگیری کرد اما در سایر موارد، قطعا اقدامات انتظامی نمی تواند راهگشا باشد. رئیس قوه قضاییه در این زمینه تاکید کرد که برای برخورد با هنجارشکنان نیز باید با «تدبیر» عمل شود به گونه ای که زمینه سوء استفاده فراهم نشود: «در قضیه عفاف و حجاب و برخورد با هنجارشکنان نیز باید با تدبیر و هماهنگی وهمکاری عمل شود؛ قطعاً ما نمی‌خواهیم هر فرد کم توجه به قوانین در کف خیابان را کیفر کنیم؛ در این زمینه ستاد عفاف و حجاب در وزارت کشور، مسئولیت‌هایی دارد؛ همچنین خطاب به دستگاه‌های امنیتی و اطلاعاتی برای شناسایی عناصری که به صورت سازمان‌یافته مبادرت به هنجارشکنی می‌کنند، تاکیداتی داشته‌ایم. قطعاً باید به گونه‌ای اتخاذ تدبیر کرد که در قضیه مزبور، از خلاف شرع جلوگیری شود و زمینه سوء‌استفاده دشمنان نیز فراهم نشود. »(میزان-30فروردین)

مجید حسین زاده  |  روزنامه‌نگار- داستان زندگی بعضی افراد بیش از آن چیزی که به ذهن انسان خطور می‌کند، عجیب و غریب است! یکی از آن‌ها که اتفاقا معروف هم هست، «علی اکبریان» است. مهاجم خوش‌تیپ، ریزنقش و محبوب دهه ۷۰ آبی‌های تهران که هواداران استقلال به او لقب روماریوی ایران داده بودند، در سال 89 به جرم حمل مواد مخدر دستگیر شد. حکم اولیه دادگاه برای او، اعدام بود اما بعد از مدتی این مجازات به حبس ابد تقلیل یافت. شاید باورش سخت باشد اما «اکبریان» یک بار دیگر هم سال 1396 زمانی که برای مرخصی از زندان بیرون آمده بود، دوباره با مواد دستگیر و 20 سال به زندان و محکومیت او اضافه شد! حالا چند ماهی می‌شود که او از زندان با قید وثیقه بیرون آمده و اهداف جالبی هم برای آینده‌اش در سر دارد. او چند روز پیش، بعد از 14 سال که در زندان گذرانده بود، برای اولین بار به ورزشگاه رفت و تصاویر حضورش در بین تماشاگران و کنار مستطیل سبز پربازدید شد. در پرونده امروز زندگی‌سلام به سراغ او رفتیم تا برای ما جزئیات بیشتری از ماجرای تلخ اعتیادش، دستگیر شدن با مواد، روزهایی که در زندان گذرانده و ... بگوید.

 

نگذاشتم 14سال از عمرم  در زندان هدر برود

حدود 14 سال‌ پشت میله‌های زندان بودن، فقط ظاهر و قیافه «اکبریان» را تغییر نداده است. از او می‌پرسم که این سال‌ها چطور برای او گذشته است، می‌گوید: «به هر حال انسان با امید زنده است. من آن روزها را به امید دیدن دوباره دخترم، به امید این‌که دوباره به فوتبال برگردم و ...، گذراندم و صبح و شب‌های زیادی را صبر کردم. من در زندان تیم داشتم، گل کوچک بازی می‌کردم و ... . یعنی وقتم را در زندان هدر ندادم که بیهوده بگذرد. در زندان برای خودم برنامه داشتم و امیدوار بودم که یک روزی آزاد خواهم شد.»

 

 مسعود حمیدی/ از ابتدای امسال و همزمان با ماه مبارک رمضان، قیمت حبوبات حدود 30 درصد، گوشت قرمز حدود 25 درصد، صیفی جات 50 درصد، برنج حدود 10 درصد و برخی اقلام دیگر هم حدود 15 درصد افزایش داشته اند. توجه؛ ابتدا این که این افزایش قیمت ها به هیچ عنوان متأثر از فضای روانی بازار نیست و پایه اقتصادی دارد که آن هم نرخ ارز و سیاست های ارزی دولت است، دوم این که این افزایش ها متأثر از افزایش تقاضا در ماه مبارک رمضان نبوده است و سوم این که برخی اظهار می کنند به دلیل فضای بین المللی و نگرانی مردم به خاطر تشدید تنش بین ایران و اسرائیل تقاضا بالا رفته و دلال ها در حال سوءاستفاده اند که باید گفت البته که دلال ها در حال مکیدن خون مردم هستند اما این افزایش قیمت ها پیش از فضای تشدید تنش بوده و تقریباً ارتباطی بین این دو گزاره وجود ندارد. شاید سؤال شود اگر این گزاره ها مردود است دلیل این افزایش قیمت ها چیست؟ در توضیح باید گفت؛ اول این که بخش عمده مواد اولیه کالاهای اساسی به خصوص نهاده های دامی به صورت واردات تأمین می شود بنابراین اگر قیمت مواد اولیه به صورت جهانی رشد داشته باشد حتی با ارز دولتی هم قیمت این کالاها افزایش خواهد داشت و برعکس آن هم قابل اثبات است. مثلاً طی دو سال گذشته به خاطر جنگ اوکراین قیمت جهانی نهاده های دامی رشد قابل توجهی داشته و متأثر از همان، قیمت گوشت مرغ و قرمز در ایران حداقل 100درصد افزایش داشت اما از ابتدای زمستان پارسال قیمت جهانی نهاده دامی حدود 25 تا 30 درصد کاهش داشته و متأثر از همین موضوع قیمت تمام شده تولید مرغ و تخم مرغ و حتی گوشت قرمز در کشور و استان تثبیت شد که خروجی آن افزایش جوجه ریزی و رشد تولید و تثبیت و کاهش قیمت مرغ و تخم مرغ حداقل در مشهد بود.دوم این که به خاطر خشکسالی های پیاپی و کاهش تولید برنج در شمال کشور در دو سال گذشته از یک سو و ممنوعیت واردات برنج در فصول تابستان و پاییز برای حمایت از برنج داخلی از سوی دیگر، تا پیش از تابستان پارسال قیمت برنج ایرانی تا کیلویی 170 هزار تومان و قیمت برنج پاکستانی تا 110 هزار تومان افزایش داشته اما پارسال دولت برای اولین بار واردات برنج را آزاد کرد و به همین دلیل قیمت این محصول برخلاف تورم کشور عقبگرد داشت و رشد منفی را تجربه کرد به طوری که قیمت برنج ایرانی حداقل 50 هزار تومان و قیمت برنج خارجی حدود 30 تا 50 هزار تومان کاهش پیدا کرد. سوم این که بخش عمده حبوبات کشور به صورت واردات تأمین می شود و پیشتر گفته شد قیمت جهانی برخی محصولات کشاورزی مانند نهاده دامی کاهش داشته و دولت نیز حجم قابل توجهی ارز برای واردات حبوبات به کشور تخصیص داد که نتیجه آن تثبیت قیمت حبوبات در بازار بود. بنابراین هم به لطف کاهش قیمت در بازار جهانی و هم سیاست های دولت برای آزادسازی واردات در سال گذشته، تورم در کالاهای اساسی مانند برنج، گوشت مرغ و حبوبات و همچنین روغن خوراکی نه تنها تثبیت شد بلکه عقب نشینی هم داشت به همین دلیل عنوان می شود دولت در اجرای سیاست کاهش نرخ تورم موفق عمل کرده اما به اعتقاد ما این سیاست کوتاه مدت است زیرا دولت هم به صورت مدام قادر به تأمین ارز واردات نخواهد بود و هم قیمت های جهانی مدام نزولی نیستند. نشانه های آن را می توان در سیاست های جدید دولت برای حذف و کاهش ارز دولتی برای واردات برخی کالاها دید ابتدا این که بنا بر ادعای متولیان صمت دولت نرخ ارز واردات حبوبات به کشور را افزایش داده که متأثر از این موضوع قیمت حبوبات حدود 30 درصد افزایش پیدا کرد. دوم این که به خاطر نامشخص بودن سیاست دولت در زمینه تأمین ارز موردنیاز واردات برنج، قیمت برنج نیز در موج اول حدود 10 تا 15 درصد افزایش داشته است که به نظر می رسد این روند ادامه دار خواهد بود و قیمت برنج و حبوبات در سال جاری افزایش قابل توجهی پیدا می کند مگر این که سیاست ارزی دولت مانند سال گذشته تکرار شود در غیر این صورت واردات با دلار بالای 60 هزار تومان فنر قیمت ها را از جا درخواهد آورد که موج بعدی این تغییرات قطعاً در قیمت مرغ و تخم مرغ و حتی دیگر کالاهای اساسی عیان خواهد شد مگر این که سیاست های ارزی دولت مانند سال گذشته تثبیت شود و قیمت جهانی نهاده های دامی هم تغییر نکند که البته با فضای کنونی تنش های بین المللی این امر بعید به نظر می رسد. لذا انتظار می رود ضمن این که دولت در سیاست های ارزی برای تأمین کالاهای اساسی مانند سال گذشته عمل کند و در مقابل رشد جهانی قیمت مواد اولیه کالاهای اساسی مانند خوراک دام و روغن غافلگیر نشود، در داخل استان نیز برنامه های حمایتی جدی تری برای تولید و نظارت بر بازار اجرا شود تا تجربه سال 98 در مسئله آب تکرار نشود که وقتی مسئولان با بارش های خوب و پر شدن سدها روبه رو شدند اعلام کردند کشور وارد ترسالی شده و تمام سیاست های مدیریت مصارف آبی و تجهیز و ساخت تصفیه خانه ها را رها کردند و سال بعد در برابر خشک ترین دوره بارندگی در استان و کشور غافلگیر شدند که در نتیجه الان بر مدار بحران آب حرکت می کنیم.

 

1 محقق‌نشدن آرزوهای اولیه زوجین

وقتی دو نفر با حجم زیادی از آمال و آرزوهای دور و دراز ازدواج می‌کنند، همواره به دنبال محقق کردن آن‌ها هستند و در این راستا همه توان و انرژی خود را صرف می‌کنند. زمانی که بعد از گذشت 10، 15 یا 20 سال از زندگی مشترک به خاطر این تلاش‌ها خسته شده و از تغییردادن طرف مقابل ناامید می‌شوند، خشمگین می شوند و یکدیگر را مقصر این شکست می‌دانند، بنابراین اختلافات و لجبازی‌ها شروع شده و به جای این که آرامش بخش یکدیگر باشند، سوهان روح هم می‌شوند. در این میان نبود همدلی و درک متقابل مزید بر علت می شودو همواره هر دو طرف احساس می‌کنند که بازنده این زندگی هستند و تصمیم به جدایی می‌گیرند.

2 بحران میان سالی و رفتن فرزندان

برخی از افراد در سنین میان سالی دچار بحران شده و از یک طرف گذشته زندگی خود را مملو از شکست و هدررفتگی می‌دانند و از طرف دیگر با تغییراتی مانند بازنشستگی و یائسگی و ... نمی‌توانند کنار بیایند ،بنابراین آرامش روانی خود را از دست می‌دهند. گروهی هم بعد از رفتن فرزندان با پدیده آشیانه خالی مواجه شده و امید و انگیزه خود را نسبت به ادامه زندگی از دست می‌دهند. در این گروه کسانی که از ابتدای زندگی مشکل داشته‌اند و به‌خاطر فرزندان طلاق نگرفته‌اند، بیشتر از بقیه آسیب‌پذیر هستند و احساس می‌کنند الان که فرزندان به سر وسامان رسیده‌اند، در واقع انگیزه با هم بودن را از دست داده‌اند و  بهتر است جدا شوند.

3 انتخاب همسر نامناسب

صرف نظر از افرادی که مناسب ازدواج نیستند، اگر بر اساس معیارهای علمی،  دو نفر مناسب ازدواج با هم نباشند، چنان چه زندگی‌مشترک را شروع کنند، دیر یا زود اختلافات میان آن‌ها به حد غیرقابل تحملی خواهد رسید. بنابراین می‌توان گفت اشتباه در انتخاب همسر هم یکی از مواردی است که پایداری و دوام زندگی‌مشترک را تهدید می‌کند. بنابراین اگر مشاوره‌های پیش از ازدواج به عنوان یک اولویت خانواده‌ و سازمان‌های مربوطه مدنظر قرار گرفته و حتی اجباری شود، از قرار گرفتن دو نفر اشتباهی در کنار هم جلوگیری شده و عملا از طلاق‌های آینده هم پیشگیری خواهد شد.

4 ضعف در مهارت‌های ده‌گانه زندگی

یکی از اصلی‌ترین علل بروز اختلاف بین زوجین در همه سنین، نداشتن آگاهی نسبت به مهارت‌های ده گانه زندگی است. وقتی زن و شوهر مهارت‌هایی از قبیل مهارت گفت‌وگو، حل‌مسئله،  تصمیم‌گیری، کنترل خشم، همدلی و ... را بلد نیستند نمی‌توانند مشکلات به‌وجود آمده را از روش‌های صحیح حل و فصل کنند، بنابراین روز به روز دامنه تعارضات آن‌ها گسترده‌تر شده و نهایتا، به اشتباه بهترین راه‌حل را جدایی می‌بینند.

5 افتادن در دام آسیب‌های اجتماعی

مسائلی از قبیل بیکاری اعضای خانواده به خصوص سرپرست خانوار، مشکلات اقتصادی، ناامیدی فرزندان نسبت به آینده و پدیده‌های شومی مثل اعتیاد و رفتارهای پرخطر هم از جمله مواردی هستند که سهم بسزایی در فروپاشی خانواده‌ها دارند چراکه وقتی حجم معضلات گوناگون در خانواده زیاد می‌شود تاب آوری زن‌و‌شوهرها را تحت‌تاثیر قرار داده و پرخاشگر و بی‌اعصاب می‌شوند. وقتی هم سلامت روان افراد دچار خدشه می‌شود نمی‌توان انتظار رفتارهای منطقی از آن ها داشت.

6گذر اشتباه  از سنت به مدرنیته

یکی دیگر از مواردی که این روزها بر کیفیت رابطه زوجین تاثیرگذار بوده، موضوع تحول جامعه از زندگی سنتی به سبک‌زندگی مدرن و در دهکده جهانی است. مهیا نبودن زیرساخت‌های روانی، اجتماعی، فرهنگی و آموزشی در بین افراد جامعه باعث شده‌است که گذر از سنت به مدرنیته و ورود فناوری‌های مورد استفاده در جهان به خانواده‌ها باعث ایجاد یک تلاطم و به‌هم‌ریختگی شده و ممکن است بسیاری از زن‌و‌شوهرها با مقایسه زندگی خود احساس شکست در زندگی داشته  باشندو امید خود را از دست بدهند. چنین افرادی در مقابله با مشکلات احساس ناتوانی  می کنندو تصمیم به جدایی می‌گیرند.

7 استفاده نکردن از خدمات تخصصی مشاوره

وقتی دامنه ناسازگاری زن‌و‌شوهرها گسترده می‌شود، اظهارنظرهای غیرکارشناسی و احساسی اطرافیان و به ویژه دخالت‌های خانواده‌ها باعث تشدید مشکلات می‌شود. در چنین مواقعی اگر زن و شوهر از مشاوره‌های تخصصی افراد دارای صلاحیت استفاده کنند، تاحد زیادی می‌توانند زمینه اختلافات را کاهش دهند.

هادی محمدی – از 13 فروردین امسال که رژیم صهیونیستی در اقدامی خلاف همه کنوانسیون های بین المللی بخشی از سفارت ایران در سوریه را هدف قرارداد تا بامداد 26 فروردین که ایران با ده ها فروند پهپاد و موشک کروز و بالستیک به رژیم اسرائیل حمله کرد و توانست تعداد مهمی از موشک های خود را از پدافند هوایی قوی رژیم عبور دهد تا در خاک اشغال شده بنشاند و تا روز گذشته که پدافند هوایی کشورمان موفق شد با هوشیاری و آمادگی تمام یک تهاجم هوایی پهپادی رژیم صهیونیستی در اصفهان را خنثی کند، بیشتر از همیشه نام پدافند هوایی بر سر زبان هاست و اگر بگوییم مردم دانسته یا ندانسته به امید و اعتماد به پدافند هوایی در شب های اخیر به خواب رفتند، دور از واقعیت نگفته ایم. یک پدافند به روز شده اما بومی و کاملا ساخت ایران که نه تنها در ایجاد آسمانی امن برای جمهوری اسلامی ایران موفق بوده بلکه در کشورهای دوست و در همکاری با محور مقاومت در منطقه نیز خودی نشان داده و موی دماغ دشمنان منطقه به شمار می رود. اگرچه بزرگ ترین نقطه ضعف ما در دوران جنگ تحمیلی همین پدافند هوایی بود اما امروز ایران جزو معدود کشور‌هایی در جهان است که با اتکا به توانمندی‌های داخلی پیشرفته‌ترین سامانه‌های دفاعی ضد موشکی را تولید کرده، سامانه‌هایی که به عنوان سپر دفاعی کشور دشمنان را از هرگونه تجاوز احتمالی پشیمان خواهند کرد. در واقع مگر می شود کشوری بزرگ به نام ایران، با موقعیتی مهم و در یک منطقه حساس در زمینه پدافند هوایی قدرتمند نباشد؟ در گزارش پیش رو به بررسی اجمالی مهم ترین سامانه های پدافند هوایی ایران پرداختیم.

 

باور 373 شاهکار پدافند ایرانی

شاهکار سامانه های پدافند هوایی ایران، باور 373 نام دارد که شبیه نمونه روسی اس 300ساخته شده اما بسیار پیشرفته تراست و کار حراست از مهم ترین نقاط کشور از جمله برخی سایت های هسته ای را برعهده دارد.

اس 300سامانه پدافندی پیشرفته روسی است که قرار بود در سال 2008 به ایران داده شود اما تحریم های شورای امنیت و بدقولی روس ها این موضوع را به تعویق انداخت تا ایران خود به فکر ساخت پدافند بومی در سطح اس 300بیفتد. کشورمان طراحی و ساخت باور 373 را با این شرایط شروع کرد و حتی زمانی که در سال 96، چند گردان از سامانه اس 300از سوی روسیه به ایران داده شد، باز هم کار ساخت باور 373 را متوقف نکرد تا این که سال 1399 و با حضور رئیس جمهور وقت از این سامانه رونمایی شد.

«باور 373» را باید پیچیده ترین و مهم ترین سامانه پدافند هوایی موشکی ساخت داخل (و حتی پیچیده ترین پروژه دفاعی تاریخ ایران) به حساب آورد که می تواند همچون گنبدی آهنین در کنار سایر سامانه های بومی و غیربومی پدافندی ایران به دفاع از حریم ایران بپردازد. در سامانه سلاح باور۳۷۳، دو رادار جست و جوگر و رهگیر وجود دارد که حداکثر برد رادار جست و جو و کشف بر اساس اطلاعات اعلام شده ۳۲۰ کیلومتر و حداکثر برد رادار رهگیری ۲۶۰ کیلومتر خواهد بود. رادار جست و جو و کشف سامانه باور۳۷۳ قادر است ۳۰۰ هدف را به طور همزمان شناسایی کند؛ از سویی رادار رهگیر این سامانه نیز قادر به رهگیری ۶۰ هدف به طور همزمان است. از جمله ویژگی‌های بارز رادار رهگیر باور۳۷۳، قابلیت کشف اهداف پنهان‌کار با سطح مقطع راداری بسیار کم است که با این قابلیت، عملا هدف پنهان‌کاری برای این سامانه وجود نخواهد داشت.

 

سوم خرداد شکارچی گلوبال هاوک آمریکایی

سامانه پدافندی سوم خرداد یکی از سامانه‌های دفاع موشکی بومی محصول مرکز تحقیقات پدافند راداری سپاه پاسداران است.  این سامانه توانایی هدف قرار دادن هواپیماهای جنگنده، بمب‌افکن و موشک‌های کروز را دارد. سامانه موشکی سوم خرداد امکان رهگیری ۴ هدف و شلیک همزمان ۸ موشک را نیز دارد. در مدل ارتقا یافته این سامانه از موشک صیاد که نسبت به موشک‌های زمین‌پایه طائر از برد بیشتر و دقت فزاینده‌ای برخوردار است، استفاده شده و توان درگیری تا ارتفاع ۳۰ کیلومتری و برد ۷۰ کیلومتری را دارد. سامانه پدافندی سوم خرداد یک سامانه مستقل محسوب می‌شود که تمامی سامانه‌های راداری، سامانه هدایت‌گر موشکی و موشک‌های زمین‌پایه روی شاسی خودروهای پرتابگر نصب‌شده و این سامانه درمجموع به‌طور مستقل فرایند شناسایی، رهگیری، تعقیب و درگیری با اهداف را تا لحظه انهدام انجام می‌دهد و درواقع به‌صورت «شلیک کن فراموش کن» عمل می‌کند. سامانه بومی سوم خرداد با انهدام پهپاد پیشرفته گلوبال هاوک آمریکایی در سال 1398 درخشید. این پهپاد در زمان اصابت موشک ۲۲ کیلومتر از پرتابگر فاصله داشته و در ارتفاع بیش از ۱۵ کیلومتری در حال پرواز بود. بدین ترتیب، اولین شکار عملیاتی توسط یک سامانه تمام بومی ایرانی، به نام سامانه سوم خرداد ثبت شد و سند محکمی بر توانایی بالای سامانه‌های بومی پدافند هوایی ایرانی ارائه کرد.

 

۱۵ خرداد؛ سریع ترین سامانه پدافندی ایران

 سامانه ۱۵ خرداد می تواند به صورت همزمان با ۶ هدف پرنده درگیر شود و آن ها را منهدم کند.   «۱۵ خرداد»  که در نوع خود یکی از سریع‌ترین سامانه‌های پدافندی از نظر عملیاتی محسوب می‌شود می‌تواند در کمتر از 5دقیقه برای عملیات آماده شود و  به طور همزمان تعداد ۶ هدف را شناسایی و ردگیری کند و علیه آن ها عملیات شلیک و انهدام را انجام دهد. این سامانه کاملاً بومی می‌تواند اهدافی نظیر جنگنده و پهپادهای مهاجم را در برد ۱۵۰ کیلومتر شناسایی و تا برد ۱۲۰ کیلومتر ردگیری کند و توانایی شناسایی اهداف پنهان‌کار در برد ۸۵ کیلومتر و درگیری و انهدام آن‌ها را در برد ۴۵ کیلومتری دارد. ۱۵ خرداد که از قدرت بالایی در سطوح کنترل، هدایت عملیات و تحرک‌پذیری برخوردار است، در برد عملیاتی بالا و ناحیه کشندگی گسترده (با اهدافی که در محدوده ارتفاع ۱۵۰ کیلومتر تا ۲۷ کیلومتر و در برد ۷کیلومتر تا ۷۵ کیلومتر قرار دارند) می‌تواند درگیر شود. امکان درگیری موثربا اهداف هوایی با قابلیت‌های آفندی بالا مانند هواپیماهای شناسایی، بمب افکن‌ها و جنگنده‌های تاکتیکی از دیگر قابلیت‌های سامانه پدافندهوایی ۱۵ خرداد هستند. وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح ۱۸ خرداد سال ۱۳۹۸ از جدیدترین سامانه پدافندهوایی کشور تحت عنوان ۱۵ خرداد رونمایی کرد و آن را در اختیار یگان‌های عملیاتی نیروی پدافند هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران قرار داد.

 

کشف اهداف از 380کیلومتر در قبل انقلاب تا 3 هزار کیلومتر امروز

آن چه از پدافند هوایی پیش از انقلاب وجود داشت تمام ساخت غربی ها بود و با آن تجهیزات می توانستیم کشف‌هایی در حدود ۳۸۰ کیلومتر داشته باشیم اما امروز ما در حال رونمایی از پروژه‌هایی هستیم که برابر تعاریف اسمی فنی تا ۳ هزار کیلومتر قابلیت مراقبت و کشف اهداف را دارند و با رادارهایی کار می‌کنیم که تا ۸۰۰ کیلومتر را به راحتی رصد می‌کنند ضمن این که تعداد سکوهای راداری که پیش از انقلاب داشتیم، امروز تا حدود ۴۰۰ برابر افزایش یافته است.

 

سامانه مجید آخرین تیر ترکش پدافند هوایی

سامانه سلاح پدافند هوایی مجید یکی از جدیدترین سامانه‌های تولید شده توسط صنعت دفاعی کشورمان است که در حقیقت یک سامانه سلاح زمین به هوا با برد و ارتفاع کوتاه است و کاربرد آن در آخرین لایه دفاع هوایی مناطق تحت حفاظت است. مجید می‌تواند به صورت همزمان با ۴ هدف اعم از انواع پهپادها، موشک‌های کروز، بالگردها و دیگر اهداف با قابلیت مانور کم درگیر شود و به سمت آن ها موشک شلیک کند.

 

رضوان ، 9دی و طبس مکمل سامانه های پدافندی

سامانه موشکی رضوان نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی یکی از دستاوردهای بومی این نیروست که برای نخستین بار در رزمایش ۳۱ شهریور سال 1401نیروهای مسلح  رونمایی شد. سامانه رضوان یک سامانه موشکی بالستیک سوخت مایع و تک مرحله ای است.  برد این موشک هزارو 400 کیلومتر بوده و سر جنگی آن نیز از نوع جداشونده شدید الانفجار است.

سامانه پدافند موشکی ۹ دی جدیدترین دستاورد نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است که در ارتقای بازدارندگی کشورمان نقش مهمی دارد.  با توجه به ابعاد و شکل این سامانه می‌توان آن را از خانواده سامانه سوم خرداد دانست که سامانه‌های رعد و طبس نیز در این پلتفرم ساخته و رونمایی شده بودند.  سامانه میان‌بُرد ۹ دی از ترکیب موشک‌های ۹ دی و پرتابگر سامانه سوم خرداد ساخته شده است. طبق اعلام مسئولان هوافضای سپاه این سامانه وظیفه نابودکردن اهدافی همچون انواع جنگنده، بالگرد، پهپاد، موشک کروز و بمب‌های سقوط آزاد را برعهده دارد.  آن چه در این سامانه اهمیت دارد، استفاده از موشک‌های جدیدی با نام ۹ دی است که نخستین بار در نمایشگاه دستاوردهای ۴۰ساله انقلاب اسلامی در حوزه دفاعی به نمایش درآمد. سامانه تاکتیکی ۹ دی ویژگی‌های تاکتیکی بسیاری دارد؛ یکی از ویژگی‌ها وجود یک جست و جوگر الکترواپتیکی از نوع تصویرساز حرارتی روی هر خودروی حامل این سامانه است.

سامانه طبس یکی از دستاوردهای پدافند هوایی است که به صورت کاملا بومی در صنایع دفاعی کشورمان تولید شده است.  سامانه پدافند موشکی طبس یکی از سامانه‌های پدافندی کشورمان است که در جهاد خودکفایی نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ساخته شد. این سامانه را می‌توان برادر سامانه مشهور سوم خرداد و رعد دانست که ویژگی‌های مشابهی با آن‌ها دارد اما کارشناسان معتقد هستند که طبس برای انهدام اهدافش از موشک‌های ارزان‌تری استفاده می‌کند.  طبس از موشک‌های طائر 2 C استفاده می‌کند، برد این موشک‌ها در محدوده ۷۵ تا ۹۰ کیلومتری اعلام شده است که می‌توانند تا ارتفاع ۲۵ کیلومتری اهداف متجاوز را منهدم کنند. رادار این سامانه پدافندی نیز از انواع آرایه فازی است که از بیش از هزار و ۷۰۰ المان بهره می‌برد. البته مهم‌ترین ویژگی سامانه طبس را باید مقاومت در برابر جنگ الکترونیک دشمن دانست.  این سامانه پدافندی ویژگی‌های متعددی دارد که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از قابلیت دریافت اطلاعات اهداف و نحوه مقابله با آن‌ها تحت شبکه فرماندهی، انجام عملیات‌های پایش آسمان کشور با هزینه کم، توان کشف اهداف از فاصله ۱۲۰ کیلومتری و توانایی مقابله با جمینگ‌های نویزی، فریب و اخلال. مقابله با هواپیماهای تاکتیکی و استراتژیک، مقابله با بالگردها، مقابله با پهپادها و قابلیت کار در شرایط جنگ الکترونیکی ازجمله مأموریت‌های طبس است. 

 

جدیدترین سامانه پدافند موشکی ایران کابوس آمریکا و اسرائیل

اما سامانه پدافند هوایی موشکی صیاد تاکتیکی(شهید آرمان) یکی از جدیدترین های پدافند هوایی کشور است. این سامانه به عنوان یکی از جدیدترین طراحی های صورت گرفته در صنایع هوافضای وزارت دفاع و با مشارکت نیروی پدافند هوایی ارتش، دارای چندین ویژگی جدید است که آن را به گزینه اصلی جایگزینی سامانه‌های فعلی عرصه دفاع هوایی کشور تبدیل می‌کند. سامانه صیاد تاکتیکی برای اولین بار در رژه روز ارتش در فروردین سال ۱۴۰۱ مشاهده شد. ساختار کلی آن شامل سه پرتابگر موشک از خانواده صیاد۲ و ۳ بود که نشان می داد با قراردادن رادار و پرتابگرهای موشک روی یک خودرو، در جهت فشرده و چابک سازی حداکثری سامانه گام برداشته شده است. به واسطه قابلیت پرتاب عمودی، سرعت واکنش سامانه در مواجهه با تهدیدات به علت زاویه سمتی حمله دشمن افت نمی‌کند و همچنین سامانه می‌تواند همزمان موشک‌هایی را به چند سمت بدون نیاز به تغییری در سمت پرتابگر شلیک کند.

صیاد تاکتیکی به طور کلی سامانه ای عمل کننده در بُرد متوسط و ارتفاع بالاست که در کمترین تعداد اجزا شامل یک خودروی حامل رادار و سه پرتابگر عمودی موشک (تلار) است. موشک‌های این سامانه می‌توانند از ۷۵ تا ۱۲۰ کیلومتر را پوشش دهند که به گفته مسئولان، این بُرد درگیری تا ۱۵۰ کیلومتر هم قابل ارتقاست. تلار مورد اشاره روی یک خودروی کِشنده با قابلیت خارج از جاده (آفرود) بالا مستقر شده است تا امکان جابه جایی سامانه را در محیط های عملیاتی بهتر فراهم کند. در کنار این جزء اصلی سامانه، پرتابگرهای متحرک بدون رادار اما حامل ۶ موشک عمودپرتاب قابل اتصال به سامانه هستند.

 

سامانه پدافندی آذرخش ، سامانه‌ای چریکی و غیرفعال

سامانه پدافندی آذرخش یک سامانه چریکی به صورت غیرفعال است که با بهره گیری از رادار هم شب و هم روز می‌تواند علیه اهداف کم ارتفاع یا ارتفاع کم که عرض کردیم، اثربخش‌ترین پدافند را داشته باشد. اگر سامانه‌های ما فعال یا روشن باشند، دشمن به راحتی این‌ها را شناسایی می‌کند و مکانش را تشخیص می‌دهد و قبل از هر گونه اقدامی در واقع علیه این‌ها تهاجم می‌کند و آن ها را از کار می‌اندازد یا حمله می‌کند، اما یکی از راه‌های اصلی پدافند غیر عامل هم در حقیقت همین است که به صورت غیرفعال یا خاموش این تسلیحات به کارگیری شوند و در موقعی که رادارهای ما آلارم می‌دهند که تجهیزات دشمن وارد منطقه شدند، این‌ها بعد از آلارم دادن روشن می‌شوند و کار خودشان را انجام می‌دهند و هدف را مورد اصابت قرار می‌دهند. این یکی از بهترین ویژگی‌هایی است که بعضی از سلاح‌هایی که این خاصیت را نداشته باشند قطعا مورد تهاجم دشمن قرار می‌گیرند.

 

فرمانده نیروی پدافند هوایی ارتش: اول منطقه در پدافند هوایی هستیم

سال گذشته امیر علیرضا صباحی فرد فرمانده نیروی پدافند هوایی ارتش در نشست خبری، با بیان این که بعد از تشکیل نیروی هوایی توانستیم به دستاوردهای شگرفی دست پیدا کنیم، تصریح کرد: از لحاظ تجهیزات در لبه فناوری جهان هستیم و امروز در منطقه مقام اول در حوزه پدافند هوایی را در اختیار داریم. وی پدافند را خط مقدم مقابله با دشمن دانست و ادامه داد: پدافند هوایی به قدرتی رسیده است که هیچ گونه نیازی به کشورهای دیگر ندارد.

سال گذشته امیر سرتیپ ثقفی فر معاون طرح و برنامه پدافند هوایی خاتم‌الانبیا نیز حرف جالبی زد و گفت: ما می توانیم با روش های خودمان ریزپرنده‌ای را که مزاحم آسمان‌مان می‌شود، زحمتش را کم کنیم یعنی یک کروز ۹۰۰ هزار دلاری را با ۱۰ دلار بزنیم.

به نظر می رسد کاری که این روزها ایران با رژیم صهیونیستی در نبرد پدافندها می کند، در همین چارچوب باشد یعنی حمله با انواع موشک ها و پهپادهای ارزان قیمت که رژیم را مجبور به یک دفاع میلیارد دلاری کرد و با وجود این نتوانست پوشش کامل بدهد و یک حمله گران قیمت که با دفاع ارزان ایران خنثی و باعث شرمندگی ارتش پر ادعا و کودک کش اسرائیل شد. این روزها نبردهای ایران و اسرائیل افزایش داشته و در حوزه های سایبری و رسانه ای نیز علاوه بر نظامی جریان دارد اما ظاهرا نبرد پدافندها را تا امروز ایران برده است.