الهه آرانیان - calture@khorasannews.com

 

 اسم علی‌اکبر دهخدا که می‌آید، همه به یاد لغت‌نامه دهخدا می‌افتیم؛ کار بزرگی که شاید تنها از دست او برمی‌آمد. لغت‌نامه‌ای که بزرگ‎ترین لغت‌نامه-دانش‌نامه زبان فارسی است و طرح و نقشه آن بیش از صدسال پیش در ذهن دهخدا شکل گرفت؛ زمانی که از فعالیت‌های سیاسی و غوغای جنگ جهانی اول خسته شده بود و گوشه امنی می‌جست تا آرامشِ رفته را پیدا کند. و این‌چنین اولین یادداشت‌برداری‌های دهخدا شروع شد. او بر هر کاغذی که دم دستش بود، می‌نوشت؛ حتی کاغذ سیگار! چند سال بعد دوستانش ازجمله رعدی‌آذرخشی، عبدالحسین هژیر و جلال‌الدین تهرانی به کمکش آمدند و در سال‌های 1314-1313 وزارت معارفِ وقت برای چاپ لغت‌نامه با دهخدا قرارداد بست. در سال 1318 بخشی از فرهنگ دهخدا شامل حرف «آ» و بخشی از «الف» در 486 صفحه به‌چاپ رسید. در سال 1324 کارِ بزرگ دهخدا و لزوم تسریع در آماده‌شدن و چاپ آن به مجلس کشید و مصوب شد که چند همکار و دستیار به کمک دهخدا بیایند و حقوق ماهانه بگیرند. دهخدا در طول حیات خود توانست بر تألیف و چاپ 22 مجلد از 222 مجلد لغت‌نامه و 4269صفحه از 16475 صفحه نظارت کند. کار چاپ این لغت‌نامه درنهایت در سال 1359-1358 به پایان رسید. امروز 7 اسفند، سالروز درگذشت علی‌اکبر دهخداست؛ مردی که اگرچه بیشتر ما او را با لغت‌نامه‌اش می‌شناسیم، اما تنها در لغت‌نامه خلاصه نمی‌شود.

 

 جرقه نوشتن «امثال‌وحکم» در دوران کودکی

سایه لغت‌نامه آن‌قدر سنگین است که دیگر خدمت‌های دهخدا به فرهنگ ایرانی و زبان فارسی چندان به چشم نیامده‌است. دهخدا سال‌ها عمرش را صرف گردآوری و تدوین ضرب‌المثل‌های فارسی کرد و در مجموعه‌ای به نام «امثال‌و‌حکم» به چاپ رساند؛ کاری که سنگ بنای پژوهش‌های کامل‌تر در سال‌های بعد شد. «امثال‌و‌حکم» به گفته کارشناسان هنوز هم یک مرجع مهم برای پژوهشگران است. این کتاب یک مجموعه چهارجلدی است و حدود 30هزار ضرب‌المثل و کلمات قصار را در خود جای داد‌ه‌است. «امثال‌وحکم» به ترتیب الفبایی تنظیم شده و مثل‌های آن شرح و تفسیر شده‌اند. دهخدا در این مجموعه ارزشمند حدود 12هزار استناد به شعر شاعرانی مانند فردوسی، سعدی، نظامی، مولانا، اسدی توسی و ... و نیز نوشته‌های نویسندگان معتبر به‌عنوان شاهدمثال کرده‌است. زنده‌یاد استاد سیدمحمد دبیر سیاقی، دوست و همکار دهخدا در مقاله‌ای درباره نخستین جرقه‌های نوشتن «امثال‌وحکم» در ذهن دهخدا می‌نویسد: «مرحوم دهخدا نقل کرده‌است که در کودکی شبی بر بام خانه خوابیده بوده‌است و درباره یکی از امثال متداول میان فارسی‌زبانان می‌اندیشیده. از مثل و نام آن آگاه نبوده، اما همین‌قدر درک می‌کرده است که آن از نوع کلمات و جملات معمول نیست و قلم برمی‌گیرد و چندتا از آن نوع را یادداشت می‌کند. این نخستین پایه کار و راهی شدن به‌سوی جمع‌آوری امثال شمرده تواند شد».

 

«نخود همه آش» و «خرمگس» در «چرندوپرند»

فعالیت دهخدا در حوزه فرهنگ عامه به «امثال‌وحکم» ختم نمی‌شود. این ادیب و شاعر معاصر در دوره‌ای از زندگی‌اش دست به قلم می‌برد و در نشریه «صور اسرافیل» از زبان مردم کوچه و بازار برای مردم می‌نویسد. نوشته‌های دهخدا در این نشریه بعدها به نام «چرندوپرند» به‌چاپ رسید. نوشتن به زبان مردم تحولی بزرگ در نثر فارسی به‌شمار می‌رفت و سرمشق کسانی مانند محمدعلی جمالزاده شد. این نویسنده با تأثیرگرفتن از نثر دهخدا در صوراسرافیل داستان‌های «یکی بود، یکی نبود» را نوشت. مجموعه یادداشت‌های دهخدا با عنوان «چرندوپرند» با چاشنی طنز اجتماعی و سیاسی و در قالب داستان کوتاه، اعلامیه، گزارش و... در فاصله زمانی بین پیروزی انقلاب مشروطه و آغاز استبداد صغیر در 32شماره «صوراسرافیل» به مدیریت جهانگیرخان شیرازی منتشر شد. دهخدا در این نشریه با نام‌های مستعاری مانند «دخو»، «خرمگس»، «غلام‌گدا»، «خادم‌الفقرا»، «نخود همه آش» و... می‌نوشت.

 

 انس با شعر فارسی تا آخرین لحظه‌های زندگی

غلامعلی رعدی آذرخشی، از دوستان و همکاران دهخدا درباره طبع لطیف او می‌نویسد: «دهخدا با این‌که کم شعر می‌گفت، به شعر فارسی علاقه فراوانی داشت. او از یک شعر ساده و زیبای رودکی در سبک خراسانی به همان اندازه محظوظ می‌شد که از یک سخن شورانگیز مولوی یا یک بیت عمیق حافظ و یا یک اندیشه باریک صائب». علاقه دهخدا به شعر فارسی تاحدی بود که آخرین لحظات زندگی‌اش را هم با شعر فارسی به‌سر برد. او در غروب هفتم اسفند 1334 در خانه‌اش در تهران از دنیا رفت. فریدون مشیری، شاعر معاصر که یک روز پیش از وفات دهخدا در کنارش بوده، 10روز بعد از درگذشت او در مجله آینده می‌نویسد: «دهخدا با صورت متورم وچشمان برآمده، دو زانو نشسته بود. بیماری و خستگی ِ چهل‌و‌هشت سال کار، او را از پای درآورده بود. سنگینی چهل‌و‌هشت سال مطالعه، تحقیق و جست‏وجو، شانه‌های ناتوان او را خرد می‌کرد. هزاران جلد کتاب که در مدت چهل‌و‌هشت سال با او سخن گفته بودند، اینک همه خاموش نشسته و استاد پیر را تماشا می‌کردند. در این هنگام، دکتر محمد معین و سیدجعفر شهیدی، همکاران صمیمی و مهربان او به عیادتش آمدند. دهخدا در همان حال گفت: «پوست بر استخوان ترنجیده». لحظاتی چند به سکوت گذشت. استاد پیر هر چند لحظه یک‌بار به حالت اغما فرو می‌رفت و باز به حال عادی برمی‌گشت. در یکی از این لحظات، لبان دهخدا سکوت سنگین را شکست و گفت: «که مپرس». باز چند لحظه سکوت برقرار شد و دهخدا مجدداً گفت: «که مپرس». در این موقع آقای دکتر معین پرسید: «منظورتان شعر حافظ است؟» دهخدا جواب داد: «بله». دکتر معین گفت: «مایل هستید برایتان بخوانم؟» دهخدا گفت:«بله». آن‎گاه دکتر معین دیوان حافظ را برداشت و چنین خواند: «درد عشقی کشیده‌ام که مپرس/ زهر هجری چشیده‌ام که مپرس». از آن لحظه به بعد، دهخدا به حالت اغما فرو رفت و روز بعد جان سپرد».

محمد حقگو- روزهای پایانی مانده به انتخابات مجلس دوازدهم است. در این روزها هنوز برخی مردد هستند که رای بدهند یا این که قهر کنند یا با رای ندادن، اعتراض خود را نشان دهند و ...  طبعاً هر کسی می بایست طبق دلیل و حجتی که به آن می‌رسد اقدام کند، اما موضوع مهمی که لازم است گفته شود این که  کاری را که مجلس در قاموس حکمرانی کشور می تواند انجام دهد، گاه هیچ نهادی حتی دولت قادر به انجام آن نیست. در هفته های گذشته گزارش هایی با این رویکرد یعنی متمایزسازی نقش مجلس در حکمرانی کشور از نظر شما خوانندگان گرامی گذشت. اما امروز نمونه تقریباً تمام و کمالی را در این زمینه معرفی می کنیم و آن تغییر قانون بانک مرکزی است. شاید بعدها اثر و نتیجه این تغییر بیشتر احساس شود و این که اگر زودتر این اتفاق می افتاد چه بسا اقتصاد کشور که امروز همه از تورم آن گلایه مندند، وضعیت به مراتب بهتری می داشت.

 

 غوغای بیش از 2 دهه خلق پول بانک ها 

به جرئت می توان گفت اقتصاد ایران در دو دهه اخیر گرفتار یک بدعت عجیب (و شاید بتوان گفت کم نظیر در عرصه بانکداری دنیا) شد. بدعتی که با سوء استفاده از مفهوم رقابت، پای موسسات متعدد مالی و بانکی را به حوزه بانکی کشور باز کرد و این موسسات آزادانه به حیطه حاکمیتی خلق پول، آن هم نه در راستای مقاصد اقتصاد کلان، بلکه در راستای عمدتاً تامین منابع بنگاه های خاص (ولو این که به ظاهر مغایر با قانون نباشد) دست اندازی کردند تا در سایه ضعف های رشد اقتصادی، ساختاری، تاب آوری در برابر تحریم ها و ... دود آن به شکل تورم مزمن به چشم اقتصاد کشور برود. در این میان دولت هم با روش های مختلف از جمله تسهیلات تکلیفی، اگر چه بخشی از بار کسری بودجه خود را به دوش نظام بانکی گذاشت، اما این بهانه را هم ایجاد کرد تا برخی موسسات در نظام بانکی بتوانند آزادانه از منابع این بانک که متعلق به همه مردم و بیت المال است، اضافه برداشت و عملاً  ناترازی خود را پنهان کنند. ناترازی که باز ضرر آن در ابعادی بزرگ‌تر به خود مردم و اقتصاد کشور در قالب تورم رسید.

 

غیبت یک بانک مرکزی مقتدر در بیش از دو دهه

طبق یک دیدگاه، پول زیربنای همه آن چیزی است که در اقتصاد اتفاق می افتد و در صورتی که جریان پول به مانند خون در بدن، در اقتصاد کنترل شود، جلوی بسیاری از ناهنجاری ها و آسیب های اقتصاد گرفته خواهد شد. با این اوصاف، اگر چه مردم دولت را مسبب هر آن چه در اقتصاد اتفاق می افتد می دانند که از یک منظر درست هم هست، اما باید گفت تا بانک مرکزی مقتدر و متخصصی وجود نداشته باشد که بدون توجه به مسائل سیاسی خرد و زودگذر و جناحی، تنها به راهبردهای کلان و روندهای بلندمدت رشد و توسعه کشور فکر کند، عملاً دولت ها مجالی برای گذاشتن قدم کج در اقتصاد پیدا نخواهند کرد.

در این باره، باید گفت یک آسیب جدی که اقتصاد کشور در سال ها و مشخصاً دهه گذشته (به عنوان دهه از دست رفته اقتصاد ایران) متحمل شد، ناشی از قانون ضعیف و کهنه بانک مرکزی بوده که اصل تصویب آن به سال 1351 بر می گردد. طبق این قانون، در شرایطی شورای پول و اعتبار، عالی ترین مرجع تصمیم گیری حوزه پولی کشور بوده که نقدهای جدی به آن وارد بوده است. اول این که کارایی این نهاد تحت الشعاع حضور پررنگ دولت در آن (با حضور افرادی هم چون وزیر امور اقتصادی و دارایی و معاون وی، رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور یا معاون وی، دو تن از وزرا به انتخاب هیئت وزیران و وزیر صمت) قرار داشته است. دوم آن که وزن تصمیمات آن به‌طور ناخواسته و به دلیل نداشتن تخصص های مرتبط اعضا، اصلاً در حد مورد انتظار نبوده است. از این مسئله که بگذریم، در مواجهه با وضعیت های ناترازی و بانک های ناتراز، تاکنون توان بانک مرکزی برای اعمال قانون های بازدارنده که تا مرز انحلال بانک ها نیز می تواند ادامه داشته باشد، کافی نبوده است.

 

مجلس کاری را که دولت نتوانست، انجام داد

با توجه به این آسیب ها، نهاد مجلس با قانون جدید بانک مرکزی نشان داد که در سایه نتوانستن ها در دولت یا نخواستن ها یا تعارض منافع در آن یا ... می تواند جلوی روندهای مزمن مخرب در اقتصاد را بگیرد. این را از روند تهیه و تصویب این قانون که مهر تایید آن سرانجام 19 مهرماه امسال توسط مجمع تشخیص زده شد، می توان فهمید.

به گزارش خبرگزاری فارس، گام‌های اولیه طرح قانون جدید بانک مرکزی در دولت نهم و دهم برداشته شد و لایحه قانون بانک مرکزی تدوین شد، اما این لایحه تا پایان فعالیت دولت دهم به مجلس نرفت، در دولت یازدهم که از سال 92 شروع به کار کرد باز هم لایحه قانون بانک مرکزی به مجلس نرفت، در آن زمان به این دلیل که طرحی برای اصلاح قوانین بانکی در کمیسیون اقتصادی مجلس نهم در حال تدوین و نهایی شدن بود، با درخواست مسئولان تیم اقتصادی دولت و با این وعده که دولت قرار است به زودی لایحه‌ای هم برای بانک مرکزی و هم بانکداری ارائه کند، ارسال طرح مذکور به صحن علنی مجلس متوقف شد. اما عمر مجلس نهم به پایان رسید و لوایح بانکی دولت به مجلس نرسید، مسئولان دولت وقت در آن زمان وعده دادند که اولین لوایح دولت به مجلس دهم لوایح بانکی خواهد بود، اما طول عمر دولت هم به پایان رسید و دولت تدبیر و امید لوایح بانکی را به مجلس ارسال نکرد.

سرانجام 7 ماه پیش از اتمام عمر مجلس دهم، کمیسیون اقتصادی مجلس طرح قانون بانک مرکزی را به صحن علنی مجلس ارسال کرد که کلیات آن به تصویب رسید، اما بررسی جزئیات به بعد از بررسی مجدد آن در کمیسیون اقتصادی موکول شد، به همین دلیل باز هم طرح قانون بانک مرکزی به نتیجه نرسید. اما با روی کار آمدن مجلس یازدهم، در اردیبهشت ماه سال 1400 مجدد کلیات طرح قانون بانک مرکزی تصویب شد و بیش از یک سال بعد و در شهریور سال 1401 سرانجام طرح مذکور به صحن علنی مجلس رسید و در چندین نوبت بالاخره مفاد طرح 67 ماده‌ای بررسی و تصویب شد.

اما پیگیری های مجلس پس از تصویب این طرح در مجلس و در مرحله تایید شورای نگهبان نیز ادامه داشت. به طوری که در 4 مرحله، ایرادات این شورا برطرف شد و در نهایت موارد اختلافی این طرح که از 115 به 7 مورد کاهش پیدا کرده بود، به مجمع تشخیص مصلحت نظام ارسال شد. با تعیین تکلیف مواد این طرح، کار بررسی موارد اختلافی مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان به پایان رسید و سرانجام در 29 آبان ماه سال جاری «طرح بانک مرکزی» به «قانون بانک مرکزی» تبدیل شد. این مهم که با پیگیری مجدانه علمی و اداری تعداد معدودی از نمایندگان مجلس به سرانجام رسید، نشان داد که چگونه نهاد مردمی مجلس می تواند قدم جدی تری نسبت به دولت برای مصالح اساسی مردم در بلندمدت بردارد.

مدیریت تعارض منافع و بهبود نظارت؛ 

مهم ترین تغییر قانون جدید

شاید بتوان مهم‌ترین تغییر در قانون جدید را تغییر «شورای پول و اعتبار» به «هیئت عالی» برشمرد، این تغییر البته در سطح تغییرِ نام خلاصه نمی‌شود و ترکیب اعضا و کارکرد آن به کلی تغییر کرده است. شورای پول و اعتبار به دلیل تعارض منافع میان اعضای این شورا که منجر به ناکارآمدی آن بود، مورد نقد جدی صاحب نظران اقتصادی قرار داشت. بر این اساس و طبق قانون جدید، اعضای هیئت عالی به ترتیب زیر است: 1. رئیس کل بانک مرکزی (رئیس هیئت‌عالی)؛ ۲. وزیر امور اقتصادی و دارایی یا معاون وی؛ ۳. رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور یا معاون وی؛ ۴. دو نفر اقتصاددان متخصص در زمینه سیاست‌گذاری پولی و ارزی؛ ۵. دو نفر متخصص در حوزه بانکداری: یک نفر در زمینه حقوق بانکی و یک نفر در زمینه امور مالی. ۶. دادستان کل کشور، 7. معاون تنظیم گری و نظارت بانک مرکزی، 8. معاون سیاست‌گذاری پولی بانک مرکزی.

طبق این ترکیب تنها وزیری که در این هیئت حضور دارد وزیر اقتصاد است (و در نتیجه خبری از تلاش اعضایی نظیر وزیر صمت و رئیس اتاق بازرگانی برای جلب منابع از بیت المال و خلق پول برای وزارتخانه و نهاد متبوع خود نیست). هم چنین  چهار عضو غیر اجرایی که کارشناس هستند، به صورت تمام وقت در بانک مرکزی مشغول خواهند بود و شغلی غیر از تدریس در دانشگاه نمی‌توانند داشته باشند. دادستان کل کشور هم با تصمیم مجمع تشخیص مصلحت نظام با این استدلال که از قوه قضاییه نیز عضوی در جریان امور هیئت قرار گیرد، به ترکیب هیئت عالی اضافه شد.‌

علاوه بر این، برای نخستین بار در تاریخ قانون‌گذاری کشور، به‌طور مستقیم به تعارض منافع در این قانون توجه شده است، به‌طوری که همه اعضای هیئت عالی باید فرم یا شاید بهتر بتوان گفت تعهدنامه «تعارض منافع» را پر کنند. همچنین در راستای افزایش شفافیت، می‌بایست تمامی اموال، دارایی‌ها و سپرده‌های بانکی خود را برای بانک مرکزی  افشا کنند.

 

تلاش برای اصلاح رابطه دولت و بانک مرکزی

در قانون جدید جدای از تغییر ترکیب اعضای هیئت عالی با هدف کاهش وزن تصمیمات سیاسی دولت و افزایش استقلال بانک مرکزی، مقرر شده پرداخت تنخواه بودجه به دولت به یک درصد کل بودجه عمومی سالانه کاهش یابد تا از این منظر امکان فشار بر پایه پولی کمتر شود.

در حوزه رابطه ارزی بانک مرکزی و دولت نیز تدبیر مهمی برای مهار تورم و چاپ پول بدون پشتوانه اتخاذ شده است. تا پیش از این، دولت می‌توانست درآمد ارزی‌ بلوکه شده خود را به بانک مرکزی بفروشد و معادل ریالی آن را بگیرد، اما براساس قانون جدید، بانک مرکزی در صورتی مجاز به پرداخت معادل ریالی ارز خریداری شده‌ است که ارز به حساب بانک مرکزی منتقل شود. بانک مرکزی قبل از واریز ارز به حساب خود، نمی‌تواند معادل ریالی آن را به دولت بدهد. به عبارتی، دیگر خبری از خلق پول بدون پشتوانه نخواهد بود.

همچنین براساس قانون جدید، بانک مرکزی از اعطای وام به دولت و شرکت‌های دولتی منع شده است. برخلاف قانون پیشین که به موجب ماده 11 و 12 آن بانک مرکزی مجاز به اعطای تسهیلات به دولت و شرکت‌های دولتی بود که سبب بروز برخی ناترازی‌ها شده بود.

 

ید مبسوطه بانک مرکزی در برخورد با بانک‌های ناتراز

مطابق با قانون جدید، قدرت برخورد بانک مرکزی با بانک‌های متخلف به شدت افزایش یافته است. در قانون جدید بانک مرکزی از ماده 19 تا 34 بر قاعده گزیر (فیصله) تمرکز شده است و این امر، دست بانک مرکزی را برای فیصله دادن به بانک‌های ناتراز و متخلف باز می‌گذارد. همچنین طبق ماده 45 این قانون امکان اضافه برداشت برای بانک‌ها و موسسات اعتباری به نحوی محدود شده که اگر میزان اضافه برداشت یک بانک از منابع بانک مرکزی فقط 4 روز متوالی از سقف هفتگی فراتر رود، معاون نظارت بانک مرکزی موظف به ارائه گزارش به رئیس و هیئت عالی بانک مرکزی است. هیئت عالی پس از استماع گزارش معاون نظارت، یا باید با پرداخت تسهیلات اضطراری (با سررسید 30 روز) به موسسه اعتباری موافقت کند یا باید رئیس کل را مکلف کند برای موسسه اعتباری هیئت سرپرستی موقت تعیین کند. به عبارت دیگر اگر بانکی فقط 4 روز از حدود تعیین شده اضافه برداشت کند، هیئت عالی می‌تواند مدیرعامل بانک را عزل کند.

 

چشم‌انداز روشن با وجود برخی نگرانی‌‌ها: مشخص نبودن رابطه دولت با بانک‌های تجاری

اگرچه ‌قانون جدید بانک مرکزی دارای نکات مثبت بسیاری است، اما این که چگونه این قانون اجرا خواهد شد محل اختلاف صاحب نظران اقتصادی است. طبق بررسی اندیشکده «شفافیت برای ایران»‌ یکی از مهم‌ترین ابهامات قانون بانک مرکزی مشخص نبودن رابطه دولت با بانک‌های تجاری است، به این شکل که ممکن است رابطه دولت و بانک مرکزی اصلاح شود، اما دولت از طریق سایر بانک‌های دولتی همچنان به تکرار رفتارهای نادرست اقتصادی (و تورم زای) خود ادامه دهد.

از دیگر نگرانی‌های موجود، تعیین اهداف متعدد و گاهی متناقض در این قانون برای بانک مرکزی نظیر سلامت شبکه بانکی کشور، حمایت از رشد اقتصادی و اشتغال» و نیز «کمک به تحقق عدالت اجتماعی» است، در حالی که در اغلب کشورهای توسعه یافته دنیا هدف بانک مرکزی مهار تورم است. برای همین این نگرانی اصلی وجود دارد که تعیین این اهداف برای بانک مرکزی، سبب کاهش تمرکز و دوری از رسالت و هدف اصلی بانک مرکزی شود که مهار تورم است .

 

بانک مرکزی با انتشار جوابیه‎ای به گزارش خراسان درباره تبعات انتشار سپرده با نرخ سود 30 درصدی واکنش نشان داد. متن کامل این جوابیه در ادامه آمده است:

مدیرمسئول محترم روزنامه خراسان، با سلام واحترام، پیرو انتشار مطلبی با عنوان «سود سپرده 30 درصدی علیه کاهش رشد نقدینگی» در مورخ ۰۲/۱۲/۱۴۰۲ و طرح ابهاماتی در خصوص سیاست بانک مرکزی در زمینه تامین نقدینگی مورد نیاز بخش‎های مختلف اقتصادی از طریق انتشار گواهی سپرده خاص، توضیحاتی به شرح ذیل ارائه می گردد که طبق قانون مطبوعات می بایست در آن روزنامه در همان صفحه و با همان اندازه قلم منتشر گردد:

بانک مرکزی با هدف تحقق شعار سال 1402 مبنی بر «مهار تورم و رشد تولید» و به عنوان نهاد متولی سیاست‎گذاری پولی در کشور و در راستای انجام رسالت خود مبنی بر هدایت نقدینگی جامعه به سمت بخش‌های تولیدی که منجر به رشد اقتصادی، ایجاد اشتغال و بهبود فضای کسب و کار و تامین سرمایه در گردش واحدهای تولیدی خواهد شد، نسبت به صدور مجوز انتشار حدود 200 هزار میلیارد تومان گواهی سپرده (خاص) به شبکه بانکی کشور برای تامین مالی طرح‌های مولد دارای بازدهی بالا و پیشران اقدام نمود که کل آن به فروش رسید.

رصد و پایش عملکرد بانک‌ها و موسسات اعتباری در این خصوص نشان می‌دهد با توجه به سیاست‌های تعیین‌شده از سوی این بانک، فروش گواهی غالباً به صورت خرد و به عموم مردم جامعه صورت گرفته است.

 

تامین مالی طرح های مولد با سپرده 30 درصدی

طرح‌های مدنظر شبکه بانکی کشور در حال تامین مالی از سوی بانک‌‌ها هستند و فهرست نهایی آن‎ها شامل تامین مالی طرح‌های بخش‌های مولد اقتصادی از جمله نساجی، دارویی، کشاورزی، صنایع تبدیلی، صنایع غذایی و.... به بانک مرکزی ارسال شده‌اند. ضمن این‎که طرح های مذکور از سوی هیئت مدیره بانک‌ها مورد بررسی و تایید قرار گرفته و دارای حسابرسی ویژه  و نظارت بر مصرف از سوی بانک‌ها خواهد بود.

گواهی سپرده خاص یکی از ابزارهای سیاست پولی است،‌ این ابزار می تواند به بهبود متغیرهای پولی و  تحقق هدف گذاری ها در مسیرهای در نظر گرفته شده، کمک کند. این ابزار یکی از روش هایی است که می تواند به صورت هدفمند به تأمین مالی بنگاه ها کمک کند، بدین معنا که تأمین مالی سرمایه در گردش بنگاه ها به واسطه این ابزار می تواند انجام شود، چراکه تقریباً ۸۲ درصد تسهیلاتی که در شبکه بانکی به بخش صنعت پرداخت می شود،‌ برای سرمایه در گردش بنگاه هاست و در مجموع حدود ۶۵ درصد تسهیلات بانکی برای سرمایه در گردش است.

بر این اساس استفاده از این ابزار تامین مالی در بازار پول، ضمن جلب مشارکت مردم در تامین مالی طرح‌های تولیدی کشور و کاهش انگیزه سفته بازی، هدایت منابع سیال به سمت تولید و اشتغال را در پی خواهد داشت و لذا مرکزی برای استفاده  از ابزار گواهی سپرده خاص برای تأمین سرمایه در گردش بنگاه ها برنامه ریزی کرد  به این صورت که گواهی سپرده خاص برای بنگاه ها و پروژه های مشخص منتشر می شود و این منابع تجهیز شده صرف تامین مالی بنگاه های متقاضی می شود.

 

نرخ سود گواهی سپرده براساس بازدهی پروژه ها تعیین می شود

لازم به ذکر است ؛نرخ سود اوراق گواهی سپرده  براساس بازدهی پروژه ها تعیین می شود و به واسطه آن مشارکت واقعی بین سرمایه گذار و تأمین مالی شونده برقرار می شود؛ لذا گواهی سپرده خاص هم کارکرد تأمین مالی سرمایه در گردش و هم تأمین مالی طرح های بلندمدت توسعه ای و ایجادی بنگاه ها را شامل می شود و گشایش جدی به حساب می آید. لذا در این شیوه، منابع به صورت هدفمندتر، ‌موثرتر و با بهره وری مناسب‎تری به سمت بخش های مولد اقتصادی هدایت می شود.

این اوراق  دارای نرخ سود علی الحساب تعهد شده توسط بانک عامل است؛ همچنین امکان بازخرید قبل سررسید برای این گواهی پیش بینی شده است و چنان‎چه دارنده اوراق پیش از سررسید منابعی که بابت خرید این گواهی صرف کرده است را نیاز داشته باشد، می تواند با مراجعه به شعبه صادرکننده نسبت به بازخرید آن اقدام کند.

امکان پرداخت سود قطعی فراتر از نرخ علی الحساب 30 درصد

همچنین انتشار گواهی سپرده (خاص) برای طرح مشخص سودآور صورت خواهد پذیرفت و امکان وجود سود قطعی فراتر از سود‌های علی‌الحساب پرداختی برای خریداران وجود خواهد داشت و بسیاری از طرح‌های تولیدی نیازمند تامین مالی می‌توانند از این ابزار بهره‌مند شوند.

این گواهی‌ ها معاف از مالیات است و با توجه به این که عقد مورد استفاده برای اعطای تسهیلات از محل گواهی سپرده خاص بر اساس مشارکت است، نهایتاً در سررسید اوراق دارای سود قطعی خواهد بود. همچنین باتوجه به لزوم شناسایی سود قطعی، این ابزار دارای حسابرسی ویژه و مستقل است و بانک مرکزی نظارت لازم را بر این امر خواهد داشت.

براین اساس تاکید می شود که انتشار گواهی سپرده (خاص) سیاستی موقتی از سوی بانک مرکزی نیست و با توجه به مقتضیات زمانی و نیاز به هدایت هدفمند نقدینگی در فواصل زمانی مورد نظر اجرایی خواهد شد، دستورالعمل انتشار گواهی سپرده‌ (خاص) در بانک ‌مرکزی تدوین و به شبکه بانکی کشور ابلاغ شده است. بانک‌ها و موسسات اعتباری در چارچوب این دستورالعمل می‌توانند نسبت به انتشار گواهی سپرده خاص اقدام نمایند.

 

دفاع معاون اقتصادی بانک مرکزی از سپرده 30 درصدی

در همین حال معاون اقتصادی بانک مرکزی نیز به دفاع از گواهی سپرده 30 درصدی پرداخت و گفت: گواهی سپرده خاص یکی از ابزارهای سیاست پولی است،‌ این ابزار می تواند به بهبود متغیرهای پولی و  تحقق هدف گذاری ها در مسیرهای در نظر گرفته شده، کمک کند. به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی، دکتر محمد شیریجیان با بیان این که این ابزار یکی از روش هایی است که می تواند به صورت هدفمند به تأمین مالی بنگاه ها کمک کند، تصریح کرد: بدین معنا که تأمین مالی سرمایه در گردش بنگاه ها به واسطه این ابزار می تواند انجام شود، چراکه تقریباً ۸۲ درصد تسهیلاتی که در شبکه بانکی به بخش صنعت پرداخت می شود،‌ برای سرمایه در گردش بنگاه‎هاست و در مجموع حدود ۶۵ درصد تسهیلات بانکی برای سرمایه در گردش است.

معاون اقتصادی بانک مرکزی خاطرنشان کرد: براین اساس بانک مرکزی برای استفاده  از ابزار گواهی سپرده خاص برای تأمین سرمایه در گردش بنگاه ها برنامه ریزی کرد،  به این صورت که گواهی سپرده خاص برای بنگاه ها و پروژه های مشخص منتشر می شود و این منابع تجهیز شده صرف تامین مالی بنگاه های متقاضی می شود.

وی در توضیح نرخ سود این اوراق گفت: نرخ سود اوراق گواهی سپرده  براساس بازدهی پروژه ها تعیین می شود و به واسطه آن مشارکت واقعی بین سرمایه گذار و تأمین مالی شونده برقرار می شود؛ لذا گواهی سپرده خاص هم کارکرد تأمین مالی سرمایه در گردش و هم تأمین مالی طرح های بلندمدت توسعه ای و ایجادی بنگاه ها را شامل می شود و گشایش جدی به حساب می آید. لذا می توان گفت که در این شیوه، منابع به صورت هدفمندتر، ‌موثرتر و با بهره وری مناسب تری به سمت بخش های مولد اقتصادی هدایت می شود.

اکرم انتصاری  |  روزنامه‌نگار - در یزد نه حنا بود و نه سنگ که حناسابی راه ‌بیندازند و جهانی‌اش کنند. برگ‌های حنا را از کرمان و سیستان‌و‌بلوچستان آوردند و سنگ را هم از مهریز. معماران همت ‌کردند و کارگاه‌هایی را در دل هم ساختند که سقفش یک گنبد بود با چند روزنه. می‌دانستند که فقط این‌طور می‌توانستند نور خورشید را به کارگاه برسانند تا هم نم حنا را بگیرند و هم قدری هوا بیاید و برود. مازاری در لغت به معنی عطاری‌ است. در یزد به سنگ‌های آسیاب مازار می‌گویند و به حناسابی‌ها، مازاری. گذری به همین اسم در یزد وجود دارد که پای‌تان را به تاریخ باز کرده و سفر گیاه حنا از دشت‌های کرمان و سیستان‌و‌بلوچستان را به کارگاه‌ها و آسیاب‌های سنگی و بزرگ این

شهر روایت می‌کند. در گذر مازاری‌ها بوی حنای تازه تا هفت گذر آن‌طرف‌تر پیچیده‌ و می‌رود تا مغز سرت. صدابه‌صدا نمی‌رسد و هوا غباری از حنا دارد. یک آسیاب به شکل سنگِ دوار خیلی بزرگ که یک سرش به یک محور وصل است و سر دیگرش به یک موتور می‌رسد همین‌طور روی زمین می‌چرخد. یک دستک بیل ‌مانند هم به سنگ وصل است که برگ‌های حنا را به مرکز این دم‌و‌دستگاه می‌رساند تا برگ‌های حنا آسیاب‌ شوند. کمی این‌ طرف‌تر هم بساط حناهای آسیاب‌شده پهن است و بسته‌بندی و مهرهای سنتی که روی کیسه‌های پارچه‌ای می‌زنند. امروز قرار است با زندگی سلام به یزد، گذر مازاری‌ها و حجره آقای علی جوشن سفر کنید. او 4دهه از عمر67ساله‌اش را در گذر مازاری‌ها و شغل پدری‌اش صرف‌کرده و یکی از مازاری‌های قدیمی گذر است. هرچند این گذر مانند قبل پررونق نیست و بعضی در کنار حنا، ادویه هم می‌سابند اما هنوز قصه‌های زیادی از حنا که راوی بخشی از فرهنگ ایران کهن است، در این گذر پیدا می‌شود. آقای جوشن می‌گوید این گذر حدود سال 1315 یک زمین بایر بوده و بعد به همت والیان آن دوره به 20 کارگاه یک شکل و گذر مازاری‌ها تبدیل‌شده‌ است که تنها در پرداخت نهایی و نماها فرق‌هایی دارند.

 

  مهدی حسن زاده  - economic@khorasannews.com

 

 روز گذشته رئیس کل گمرک از رشد چشمگیر ترانزیت در 11 ماهه امسال خبر داد و اعلام کرد که ترانزیت از مسیر ایران در 11 ماهه امسال با رشد 35 درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل به بیش از 16 میلیون تن رسید. خبری خوب که نشان دهنده فعال شدن نسبی یکی از ظرفیت های مغفول اقتصاد ایران است.

ترانزیت و در نگاهی کلان تر، ظرفیت جغرافیای سیاسی ایران، فرصتی را برای نقش آفرینی ما در فضای منطقه ای و بین المللی فراهم آورده است. در دهه های گذشته به ویژه از زمان ملی شدن صنعت نفت در اوایل دهه 30 تا دور نخست تحریم ها در ابتدای دهه 90، طی حدود 60 سال، نفت، محور اصلی نقش آفرینی ایران در اقتصاد جهانی بود. ایران هم به عنوان یکی از قدرت های اوپک و هم به عنوان کشوری که از طریق تنگه هرمز بخش عمده فروش نفت به غرب را زیر تیررس خود داشت به این ترتیب جایگاهی در اقتصاد سیاسی جهان برای خود ترسیم کرده بود. این جایگاه با استقلال نسبی غرب از نفت خاورمیانه و تنگه هرمز و افزایش چشمگیر استخراج نفت در آمریکا، به ویژه نفت شیل، موجب شد تا نقش قبلی ایران در اقتصاد جهانی کمرنگ شود.

همزمان توسعه رقابت های جهانی بر سر مسیرهای انتقال کالا و ایده های بلندپروازانه چین در زمینه ابرپروژه یک کمربند یک راه و تلاش آمریکا برای مهار چین از طریق بستن مسیرهای آبی و خاکی ترانزیتی چین، موجب شد تا جایگاه ایران به عنوان یکی از اجزای مهم طرح یک کمربند یک راه و همچنین کریدور شمال - جنوب، مورد توجه قرار گیرد. لذا توجه به ترانزیت به عنوان یکی از اجزای مهم نقش آفرینی ایران در عرصه منطقه ای و جهانی افزایش یافته است. روشن است که جایگاه جغرافیایی ایران هم از جهت کاهش مسیر دسترسی روسیه و آسیای میانه به جنوب و جنوب شرق آسیا و هم از جهت ایفای نقش در طرح یک کمربند یک راه چین، جایگاه مهمی است اما به نظر می رسد باید نگاه جدی تری به این ظرفیت مهم داشت.

در حقیقت اهمیت ترانزیت نه صرفا درآمد آن، بلکه ارتقای ظرفیت بازیگری ایران در اقتصاد و سیاست جهانی است. اتصال هر چه بیشتر کشورهای مختلف جهان به ترانزیت از مسیر ایران، نقش مهمی در گریز ایران از انزوای سیاسی و اقتصادی دارد و می تواند ایران را غیرقابل تحریم کند. از این منظر تقویت ترانزیت و هر اقدام دیگری که نفوذ بیرونی اقتصاد ایران را ارتقا دهد هم از جنبه اقتصادی مهم است و هم از جنبه سیاسی و امنیتی اهمیت دارد.

در هر حال انتظار می رود موضوع نقش آفرینی بیرونی اقتصاد ایران متولی مشخصی در کشور داشته باشد. این موضوع از جنبه های زیرساختی به وزارت راه، از جنبه های دیپلماسی به وزارت امور خارجه، از جنبه های گمرکی و سرمایه گذاری خارجی به وزارت اقتصاد و از برخی جنبه های دیگر به سایر دستگاه های دولتی ارتباط دارد. به نظر می رسد تشکیل شورایی متشکل از همه دستگاه های مسئول در این زمینه و فراتر از آن سیاست گذاری کلان در این حوزه مهم ضروری است.

تیم دوست داشتنی فوتبال ساحلی ایران باپیروزی پرگل و قاطعانه 6 بر یک مقابل بلاروس مقام سوم جام جهانی 2024 فوتبال ساحلی دنیا را که به میزبانی امارات برگزار شد به دست آورد، مقامی که کمترین پاداش و لیاقت ملی پوشان شایسته فوتبال ساحلی کشورمان بود. تیم ملی فوتبال ساحلی ایران که پیش از این فقط یک مقام سومی در تاریخ جام‌های جهانی در سال 2017 داشت  این بار هم با عبور از سد بلاروس توانست به دومین مدال برنز تاریخش برسد. ملی پوشان  فوتبال ساحلی ایران که در گروه B مسابقات با تیم های اسپانیا، آرژانتین و تاهیتی همگروه بودند به عنوان صدرنشین راهی مرحله یک چهارم شدند و در این مرحله تیم امارات میزبان مسابقات را با نتیجه 2 بر یک شکست دادند تا برای دومین بار در تاریخ فوتبال ساحلی ایران، به نیمه نهایی جام جهانی این رشته جذاب و دیدنی صعود کنند. در حالی که ملی پوشان شایسته کشورمان با بازی های درخشان و گل های زیبا و ماندگار ، حسابی مورد تعریف و تمجید رسانه ها و اهالی فوتبال و فوتبال دوستان ایرانی و خارجی قرار گرفته بودند و حتی سایت فدراسیون بین المللی فوتبال هم در گزارشی اختصاصی به درخشش یوزهای ساحلی باز ایران پرداخته بود در دیدار نیمه نهایی حریف برزیل قهرمان جهان شدند. تقابل با برزیل آن هم در حالی که یک مربی نام آشنا و معمار فوتبال ساحلی ایران روی نیمکتش بود یک فینال زودرس را رقم زد. یوزهای ایرانی در شرایطی که بازی را بسیار خوب آغاز کردند و با دو گل زیبا پیش افتادند اما در ادامه با بدشانسی و البته حرفه ای گری حریف و شناخت کامل و کافی اوکتاویو از تیم ملی ایران، بازی برده را با نتیجه 3 بر 2 باختند و از راهیابی به فینال باز ماندند. در واقع علی نادری و شاگردانش با فوت کوزه گری اوکتاویو سرمربی سابق و برزیلی تیم ملی شکست خوردند وگرنه به لحاظ عملکرد فردی و تیمی چیزی کمتر از قهرمان جهان نداشتند. این نتیجه تقریبا یک ماه بعد از دیدار نیمه نهایی جام ملت های آسیا 2023 بین ایران و قطر که آن هم با همین نتیجه به پایان رسیده بود، کام فوتبال دوستان ایرانی را تلخ کرد به خصوص که ملی پوشان ساحلی از برخی ستاره های مدعی تیم ملی فوتبال محبوب تر هستند و با عملکرد و گل های زیبای شان هم این محبوبیت چند برابر شده است. 

روز گذشته در روز پایانی جام جهانی فوتبال ساحلی تیم ملی کشورمان که مثل بلاروس از راهیابی به فینال بازمانده بود در دیدار رده بندی به مصاف این تیم اروپایی رفت و در یک بازی یک طرفه حریفش را شکست داد و سوم شد. البته با کج سلیقگی و عدم برنامه ریزی درست وقت اول این دیدار جذاب و دیدنی از هیچ کدام از شبکه های رسانه ملی پخش نشد و فوتبال دوستان ایرانی را شاکی و ناراضی کرد چرا که نتوانستند دو گل ملی پوشان را ببینند. در ادامه که دو نیمه از باقی مسابقات برگزار شد ملی پوشان ساحلی بلاروس را به راحتی شکست دادند و امیرحسین اکبری، موحد محمدپور، محمد مرادی، رضا امیری، محمد معصومی نژاد و  محمد علی مختاری برای ایران گلزنی کردند. با این نتایجی که در نیمه نهایی و رده بندی به دست آمد به زعم بسیاری از فوتبال دوستان و کارشناسان اگر تیم ملی فوتبال ساحلی به عنوان تیم دوم گروهش صعود می کرد قرعه آسان تری در مراحل حذفی داشت و پیش از فینال با برزیل مواجه نمی شد و شانس صعودش به فینال بسیار بیشتر بود. با این حال کسب عنوان سومی هم به واقع چیزی از ارزش های تیم ملی فوتبال ساحلی و بازیکنان و کادرفنی شایسته آن کم نمی کند.

امیررضا توکلی - با نهایی شدن لیست شانا (شورای ائتلاف نیروهای انقلاب) و پایداری ، نامزدهای فهرست « امنا»  هم در 5 روز مانده به انتخابات مشخص شدند. در همین باره و پس از کش و قوس های فراوان روز گذشته ابراهیم رسولی، سخنگوی شورای ائتلاف نیروهای انقلاب با اعلام خبر وحدت نیروهای انقلابی ،از لیست نهایی و مشترک «شورای ائتلاف» و «جبهه پایداری»  رونمایی کرد: 

۱. محمدباقر قالیباف/۲.حجت الاسلام مرتضی آقاتهرانی/۳.حجت الاسلام محمدحسین حسین‌زاده بحرینی/۴.زهرا قلن بر/۵.فاطمه قاسمپور/۶.فاطمه حائری شیرازی/۷.الهه عطایی/۸.زهره سادات لاجوردی/۹.زهره طبیب زاده/۱۰.اسماعیل کوثری/

۱۱.حجت الاسلام علیرضا سلیمی/۱۲.حسن خجسته باقرزاده/۱۳.حسین نجابت/۱۴.امیرابراهیم رسولی/۱۵.رضا تقی پور/۱۶.عبدالحسین روح الامینی/۱۷.علی اصغر پورمحمدی/۱۸.سعیداحدیان/۱۹.مالک شریعتی نیاسر/۲۰.بابک نگاهداری/۲۱.حجت الاسلام محمود نبویان/۲۲.علی خضریان/۲۳. مرتضی کامل نواب/۲۴.غلامحسین رضوانی/۲۵.مجتبی صفایی/۲۶.مصطفی غفاری/۲۷.سعیدآجرلو/۲۸.مجتبی زارعی/۲۹.مهدی شریفیان(اسلامشهر)/۳۰.میلادمیرزایی(شهرری).این لیست نهایی در حالی مطرح شد که ساعاتی قبل از آن یک لیست  مشترک «شورای ائتلاف و جبهه پایداری» به همراه نامزدهای آن اعلام شد. لیستی که تغییرات در آن باعث شد رسانه ها آن را «لیست غیررسمی» یا «لیست اولیه»  قلمداد کنند. لیستی که تفاوتی محسوس به نسبت لیست سال ۹۸ داشت و چهره های زیادی از آن حذف شده بودند. از مهم‎ترین نکات لیست غیررسمی آن بود که پایداری که قرار بود 5 سهم از لیست سی نفره را به خود اختصاص بدهد، 7 نامزد متعلق به جریان خود را در این لیست گنجانده بود. در این میان اما به فاصله‎ای کوتاه از اعلام این لیست غیررسمی، صادق محصولی دبیرکل جبهه پایداری در مصاحبه‎ای مبهم و دوپهلو سرلیستی قالیباف را زیر سوال برد و تاکید کرد اگر لیست مشترکی بیرون بیاید سرلیست ۲ نفر خواهد بود و یکی از آن دو نفر آقاتهرانی است: «این‎که در روند وحدت بین جریان‌های انقلابی نیاز به تنزل و گذشت است کاملا موضوع قابل درکی است ولی وقتی معیار اصلی انتخاب نامزدها برای نمایندگی مجلس اصلح بودن باشد باید توجه کرد افرادی که شائبه تخلف، چه تخلف مالی و چه تخلف‌های دیگر داشته باشند نباید در فهرست نامزدهای نمایندگان مجلس قرار بگیرند.... سرلیست جبهه پایداری در صورت ارائه فهرست مستقل، حجت الاسلام والمسلمین مرتضی آقاتهرانی و در صورت وحدت با جبهه انقلابی دیگر، فهرست ارائه شده دو نفر سرلیست خواهد داشت که آقاتهرانی یکی از آن‎هاست.» این ابهام‎گویی صادق محصولی اما پایان ماجرا نبود و آنان از لیست 25 نفره پایداری نیز رونمایی کردند.

 

علنی شدن اختلاف مالکی-دهنوی

پس از این ساز ناکوک پایداری علیه شانا، مالک شریعتی  در توئیتی انصراف خود از حضور در لیست شورای ائتلاف را رسانه‎ای کرد. او در این باره نوشت: «از انتخاب شورای ائتلاف متشکرم، مدت هاست با ادله قطعی و رسانه ای نشده یقین کردم و روز قبل از بستن فهرست تهران، اتمام حجت کرده بودم، اگر آقای دهنوی در فهرست باشد، ماندنم فاقد حجت و بی‌صداقتی با مردم است. لذا از فهرست انصراف می دهم و صلاح نیست انجام تکلیف را به موقف اعتبارنامه موکول کنم.». این توئیت با واکنش سریع محسن دهنوی  روبه‎رو شد و با کنایه ؛«التزام به منافع انقلاب و پرهیز از قبیله‌گرایی افراد، در همین بزنگاه‌ها مشخص می‌شود. کمافی‌السابق، شورای ائتلاف نیروهای انقلاب را محور تصمیم‌گیری می‌دانم» روبه‎رو شد. اظهاراتی که موجی از واکنش ها را به همراه داشت. در کنار این جدال توئیتری  برخی خبرها نیز حکایت از آن داشت که محصولی چانه‎زنی خود را برای افزایش سهمیه پایداری در لیست شانا از 7 نفر به 8 نفر آغاز کرده و به دنبال اضافه کردن سید محمود نبویان چهره شناخته شده پایداری به لیست ائتلاف است. در نهایت اما این چانه زنی های پایداری و جنجال توئیتری پیرامون دهنوی کارگر افتاد و لیست مشترک و رسمی شورای ائتلاف و جبهه پایداری با تغییراتی نسبت به لیست غیررسمی، منتشر شد و سید محمود نبویان جای دهنوی را در لیست گرفت. در همین راستا و به دنبال انتشار لیست شورای ائتلاف انقلاب اسلامی در تهران، محسن دهنوی در صفحه شخصی خود در ایکس (توئیتر سابق) نوشت: «به دلیل علم قطعی به علاقه رهبر انقلاب به وحدت، و با وجود آن‎که بزرگان جریان انقلاب، دادگاه صالح و شورای نگهبان، دروغ‌بودن همه تهمت‌ها علیه من را تایید قطعی کرده‌اند و شورای ائتلاف نیز حضور بنده را در لیست اولیه تایید نموده و همچنین با تاکید بر تداوم مبارزه قاطع علیه سهم‌خواهان بداخلاق، به درخواست بزرگان شورای ائتلاف جهت حفظ وحدت نیرو‌های انقلاب، از حضور در لیست انصراف داده و حمایت خودم را از فهرست مشترک شورای ائتلاف و جبهه پایداری به عنوان لیست اصلی اعلام می‌کنم. والعاقبه للمتقین»

 

واکنش ها به لیست نهایی شانا

اما تغییرات دیگری نیز در لیست نهایی اتفاق افتاد و آن این‎که در کنار سید محمود نبویان، رضا تقی پور و میلاد میرزایی سه کاندیدایی بودند که وارد لیست نهایی شدند و اسم‎شان رسما اعلام شد. در طرف مقابل نیز شکری و محمود دهقانی در کنار محسن دهنوی  از لیست کنار گذاشته شدند. سرلیست دوم شدن آقاتهرانی از دیگر اخبار مهم درباره لیست نهایی ائتلاف بود. درحالی که پیش از این شانا تصریح و تاکید کرده بود که محمد باقر قالیباف سرلیست فهرست ائتلاف خواهد بود؛مجید متقی فر در گفت‎وگویی تاکید کرد که حجت الاسلام آقا تهرانی به عنوان سرلیست دوم در فهرست ائتلاف قرار دارد :« بعد از گفت‌وگوهای پایانی با دوستان خود در شورای ائتلاف، موارد سلبی و ایجابی بر اساس شاخص‌های گفتمانی را بررسی کردیم و در نهایت به یک لیست واحد رسیدیم‌. لیست واحد ما ۲ سرلیست مشترک دارد که یکی «آقاتهرانی» و دیگری «قالیباف» است.» با وجود این، پایداری در لیست 4 سال قبل 12 سهمیه داشت و اگر حضور نبویان تعداد نامزدهای آنان در لیست انتخاباتی را به 8 نفر رسانید اما در یک نگاه کلی درصد نامزدهای آنان نسبت به دوره گذشته کاهش 30 درصدی داشته که خود پیام مهمی به همراه دارد. در این میان اما این  تغییر ده درصدی حذف و اضافه سه نفر در لیست ائتلاف و چانه زنی های دقیقه نودی پایداری برای افزایش سهم  با انتقاداتی همراه شد. در همین زمینه کاربری با اشاره به این که جبهه پایداری در فرایند گزینش شانا حضور نداشته است، نوشت :« چه‌کسی پاسخگوی سهم‌خواهی جبهه پایداری که بدون شرکت در فرایندها، ابتدا ۷ کرسی و در حال حاضر ۸ کرسی را بدون رعایت اصول ائتلاف و منطق وحدت اشغال کرده‌اند، خواهد بود؟ مگر شعار ما «نه به سهم‌خواهی» نبود؟»  در این میان اما برخی کاربران فضای مجازی به  غیبت برخی چهره های نزدیک به قالیباف از جمله عمویی، محبی و توانگر از سویی و از سوی دیگر نرمش دربرابر خواسته پایداری و اضافه شدن سهمیه این جریان در لیست شانا اشاره کرده و آن را قابل تامل دانستند. موضوعی که رسانه نو اصولگرایی نزدیک به قالیباف به آن واکنش نشان داد و نوشت :« برخی رسانه‌ها و جریانات سیاسی تلاش دارند تا با بداخلاقی‌های معمول خود، کنش انتخاباتی قالیباف را به شکلی خلاف واقع توصیف و تفسیر نمایند. این جماعت می‌گویند که برخی افراد نزدیک به قالیباف به لیست شورای ائتلاف راه نیافته‌اند و او از نیروهای نزدیک به خود حمایت نمی‌کند. حال این که قالیباف در کنشگری سیاسی خود نشان داده است که قائل به وحدت حداکثری نیروهای انقلابی است.... باید سازوکار انتخاب نامزدان در شورای ائتلاف نیروهای انقلاب برای منتقدین و سیاسی‌بازان مرور شود تا بدانند موضوع، مسئله شخصی و تصمیم فردی قالیباف نبوده است. دور میز شانا، افراد مختلفی با نگاه‌ها و نگرش‌های متفاوتی وجود داشته و دارند که هر کدام یک رای برای نامزدان وارد شده به فرایند شانا داشته‌اند....لذا اساسا مسئله قالیباف، وحدت جریانی است. تخریب‌گران می‌خواهند لیست را صرفا به نام قالیباف تمام کنند، از همین وحدت نیروهای انقلاب و برکات آن می‌ترسند. وحدتی که در ٩٨ منجر به تشکیل مجلس انقلابی شد.»

 

رسایی، سرلیست « امنا»

اما در اردوگاه اصولگرایی، این تنها لیست شورای ائتلاف نبود که با پایداری به جمع بندی رسید بلکه امنا که به عنوان رقیب اصلی شانا شناخته می شد از لیست نهایی و 30 نفره خود رونمایی کرد:«۱-حمید رسایی۲-سید نظام الدین موسوی۳-سید محمود نبویان۴-بیژن نوباوه۵-ابراهیم عزیزی۶-مهدی شاه آبادی۷-ابوالقاسم جراره۸-مجتبی رحماندوست۹-سمیه  رفیعی۱۰-ریحانه اخلاقی۱۱-پریسا دانشجو۱۲-زینب قیصری۱۳-طهورا نوروزی۱۴-مهدی کوچک زاده۱۵-امیرحسین ثابتی۱۶-صالح اسکندری۱۷-روح ا... ایزدخواه۱۸-احمدعلی یوسفی۱۹- حسین صمصامی۲۰-احمد نادری۲۱-پیمان فلسفی۲۲-ابوالفضل ظهره وند۲۳-محمد رویانیان۲۴-سید مجید موسویان۲۵-سیدمحمود ابوالمعالی۲۶-محمد سراج۲۷-کامران غضنفری۲۸- مقداد ذکی زاده۲۹- سعید کرمی(اسلامشهر)۳۰- سید علی یزدیخواه(شهرری)»پیش از این شورای وحدت اصولگرایی لیست 30 نفره خود را منتشر کرده بود و حالا با تکمیل شدن لیست شانا و امنا اردوگاه اصولگرایی با 3 لیست(حداقل تاکنون) وارد کارزار انتخابات 11 اسفند شده است.

 

 زلزله در اردوگاه اصلاح طلبی ؟

اما شاید مهم ترین دلیل تنوع و تکثر لیست های انتخاباتی در اردوگاه اصولگرایی؛ انفعال اردوگاه اصلاح طلبی باشد. اصولگرایان که صحنه را از رقیب خالی می بینند بدون هیچ واهمه ای بخت خود و احزاب نزدیک به خود را در کارزار انتخابات می سنجند. همان طور که سخنگوی جبهه اصلاحات نیز اشاره کرده بود، اصلاح طلبان هیچ لیستی برای حوزه انتخابیه تهران ارائه نکرده اند. لیست «صدای ملت» نیز اگرچه مورد حمایت سه حزب اعتماد ملی، کارگزاران و ندا قرار گرفته و به تازگی نیز حزب اعتدال و توسعه نیز از صدای ملت حمایت کرده است؛ اما نه خود علی مطهری سرلیست صدای ملت آن را اصلاح طلبی می داند و نه جبهه اصلاحات از آن حمایت کرده است. اصلاح طلبان همانند انتخابات 98 که از لیست یاران هاشمی حمایت نکردند و همانند انتخابات 1400 که از همتی حمایت نکردند این بار نیز به دور از سیاست ورزی، کارزار انتخابات را به نظاره نشسته اند. این انفعال 4 ساله نه تنها باعث انزوای بیشتر اصلاح طلبان شده بلکه آن طور که محمدعلی وکیلی خبرداده سبب انشقاق آنان نیز شده است. مدیر مسئول روزنامه ابتکار در تازه ترین اظهار نظر خود با اشاره به راهبرد اصلاح طلبان در انتخابات تصریح کرده است:« اصلاح‌طلبان در امتداد سیاست «قهر» که از سال ۹۸ انتخاب شده، همچنان (بدون هیچ تغییری و بدون ارائه دستاورد خاصی درظرف چهارسال گذشته) بر قهر اصرار دارند. این گروه از اصلاح‌طلبان که درقالب جبهه اصلاح‌طلبان و حزب اتحادملت تعریف می‌شوند با ارائه بیانیه و توجیهات تکراری و لفاظی‌های بی‌اثر، مسیر خود را از سیاست‌ورزی صندوق محور جداکردند.» وکیلی با بیان این که بخشی از احزاب اصلاح‌طلب همچون کارگزاران، اعتمادملی و ندای ایرانیان، رسما راه خود را از جبهه اصلاحات جدا کردند و اکنون حول آقای علی مطهری برای ارائه لیست تهران جمع شده‌اند، گفت: «این جدایی با بیانیه ۱۱۰ فعال اصلاح‌طلب مورد تایید قرار گرفت و با این تحولات جریان اصلاح‌طلب عملا به تکثر غیرقابل اجماع رسیده و امکان سیاست‌ورزی ذیل عنوان جبهه‌اصلاحات را از دست داده است.» این فعال سیاسی اصلاح طلب بیان کرد:«با جدایی‌های صورت گرفته زین پس جبهه اصلاح طلبان از موضوعیت افتاده است، در مطلع رونمایی از جریانات جدید اصلاح‌طلب و اعتدال ذیل عنوان جبهه عقلایی جامعه خواهیم بود.» این اظهارات وکیلی اما با واکنش سخنگوی حزب ندا مواجه شد و او تاکید کرد که کارگزاران ، ندای ایرانیان و اعتماد ملی بنای جدایی از جبهه اصلاحات را ندارند:« اگر نقدی به رویکردهای جبهه اصلاحات داریم، باید تلاش کنیم از درون آن را اصلاحی کنیم....نمی شود که به اصلاح قدرت سیاسی باور داشته باشیم ولی درون جریان خودمان به دنبال اصلاح نباشیم و برخوردهای قهری انجام دهیم.»  همچنین  مرعشی دبیرکل کارگزاران نیز اظهارات وکیلی را تکذیب کرد. 

 

 گروه سیاسی-حضرت آیت‌ا... خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار دست‌اندرکاران کنگره ۲۴ هزار شهید استان خوزستان، حماسه و معجزه مردم خوزستان در دوران دفاع مقدس را نتیجه ترکیب همت مردمی و ایمان اسلامی دانستند و با اشاره به دقت نظر امام بزرگوار در انتخاب تعبیر «جمهوری اسلامی» گفتند: آن چه که باعث پایداری و پیشرفت نظام اسلامی و غلبه آن بر بسیاری از موانع و توطئه‌ها شد، جمع بین «اعتماد به جمهور مردم و اسلام» بود و در آینده نیز راه غلبه برمشکلات استمرار همین تفکر است.

 

 مهم‌ترین مشکل دشمنان ، نداشتن شناخت نسبت به مردم و اسلام است

 رهبر انقلاب اسلامی با تبریک عید سعید و بزرگ نیمه شعبان، به شناخت دقیق امام نسبت به مردم و همچنین نگاه جامع و مترقی امام نسبت به اسلام اشاره کردند و افزودند: امام(ره) از همان روزهای آغازین نهضت اسلامی تا پیروزی انقلاب اسلامی و بعد از آن همواره به مردم اعتماد داشت و اسلام را یک مکتب و تفکر کارآمد برای سیاست و مدیریت جامعه می‌دانست و بر همین اساس توانست زمینه پیشرفت ایران و استمرار حرکت‌های بزرگ را به وجود آورد.حضرت آیت‌ا... خامنه‌ای با تاکید بر این که مهم‌ترین مشکل دشمنان جمهوری اسلامی، نداشتن شناخت نسبت به مردم ایران و همچنین نداشتن شناخت از اسلام است، خاطرنشان کردند: دشمنان ملت ایران بر اساس برآوردها و طراحی‌های خود مطمئن بودند که جمهوری اسلامی 40 سالگی خود را نخواهد دید اما به کوری چشم آن ها پیشرفت ایران متوقف نشد و به لطف الهی و با تکیه بر همت و اراده مردم و ایمان دینی آن ها ادامه نیز خواهد یافت.

 

 غزه،نمونه آشکار دروغ بودن ادعاهای تمدن غربی درباره حقوق بشر 

رهبر انقلاب اسلامی در بخش دیگری از سخنان  خود نمونه دیگر از معجزه آفرینی تکیه بر مردم و ایمان دینی را شرایط امروز غزه برشمردند و گفتند: ایستادگی نیروهای مقاومت و مأیوس کردن دشمن از نابودی آن ها و همچنین صبر مردم غزه در برابر بمباران‌ها و مصیبت‌ها نشانگر ایمان دینی قوی این مردم است.حضرت آیت‌ا... خامنه‌ای با اشاره به آشکار شدن دروغ بودن ادعاهای تمدن غربی درباره حقوق بشر و ریاکاری و نفاق غربی‌ها در ماجرای غزه افزودند: غربی‌ها که برای اعدام یک مجرم سر و صدا و هیاهو به راه می‌اندازند در برابر کشتار ۳۰ هزار انسان بی‌گناه در غزه چشم خود را بسته‌اند و آمریکا با وقاحت تمام و برای چندمین بار قطعنامه قطع بمباران غزه را وتو می‌کند.ایشان تاکید کردند: این، چهره واقعی فرهنگ و تمدن و لیبرال دموکراسی غربی است که در ظاهر آن سیاستمداران اتو کشیده و لبخند بر لب قرار دارند اما در باطن، یک سگ هار و گرگ خونخوار است.رهبر انقلاب اسلامی در پایان خاطرنشان کردند: ما مطمئن هستیم که این تمدن غربی و این بارِ کج به منزل نخواهد رسید و فرهنگ حق و منطق صحیح اسلام بر همه این ها فائق خواهد آمد.مشروح بیانات رهبر انقلاب اسلامی در این دیدار، همزمان با برگزاری کنگره  ۲۴ هزار شهید استان خوزستان منتشر می‌شود.

«دونالد ترامپ» قاطعانه «نیکی هیلی» را در انتخابات مقدماتی حزب جمهوری‌خواه در ایالت کارولینای جنوبی شکست داد و روند پیروزی خود را در حالی که به سمت سومین نامزدی متوالی ریاست‌جمهوری آمریکا و رقابت مجدد با «جو بایدن» رئیس‌جمهوری دموکرات این کشور پیش می‌رود، افزایش داد.او  با وجود اتهامات قضایی زیاد و موقعیت نیکی هیلی سفیر سابق آمریکا در سازمان ملل متحد به عنوان نامزد بومی کارولینای جنوبی که دو دوره به عنوان فرماندار پیروز این ایالت شد، به طور گسترده‌ای در این ایالت نیز مورد حمایت هم حزبی های خود قرار گرفت. ترامپ با کسب ۵۹.۸ درصد آرا در مقابل ۳۹.۵ درصد برای هیلی، پیروز ایالت کارولینای جنوبی شد.رویترز خاطرنشان کرد که این «پیروزی بزرگ» ترامپ درخواست‌های متحدان او را تقویت کرد که هیلی آخرین رقیب جمهوری‌خواه باقی‌مانده او، باید از رقابت خارج شود.هیلی درباره سهم رای خود گفت: ۴۰ درصد جمعیت کوچکی نیست. تعداد زیادی رای دهنده در انتخابات مقدماتی جمهوری‌خواهان وجود دارند که می‌گویند یک جایگزین می‌خواهند.دونالد ترامپ تاکنون پیروز پنج رقابت مقدماتی درون حزبی جمهوری‌خواهان در ایالت‌های آیووا، نیوهمپشایر، نوادا، جزایر ویرجین و اکنون کارولینای جنوبی ایالت زادگاه نیکی هیلی که چند سال متوالی فرماندار آن بود، شده است.هیلی پیشتر و در آستانه انتخابات مقدماتی جمهوری‌خواهان در کارولینای جنوبی، حملات شدیدی را علیه ترامپ و بایدن انجام داده بود و آن ها را «پیرمردهای بدخلق» خطاب کرد.جالب این جاست که نیکی هیلی بعد از شکست در کارولینای جنوبی با خوشحالی تاکید کرد که به رقابت با ترامپ ادامه خواهد داد.او گفت که در ۱۰ روز آینده خود را برای انتخابات مقدماتی پنجم مارس که به عنوان «سه‌شنبه بزرگ» شناخته می‌شود، آماده خواهد کرد.

 

 

 

 

------------------------------------------------------------------------------------------------

 

 

جنگ روسیه و اوکراین 2 ساله شد

 

گروه هفت: دارایی‌های روسیه  تا زمانی که این کشور خسارتی را که به اوکراین وارد کرده نپردازد، مصادره خواهد ماند

 

شرح عکس: به دنبال کشورهای انگلیس، فرانسه، آلمان و دانمارک، نخست‌وزیران کانادا و ایتالیا هم در جریان سفر خود به کی‌یف، توافقنامه امنیتی با ولادیمیر زلنسکی امضا کردند که شامل ارسال تسلیحات نظامی و کمک مالی به اوکراین است.

 

 

 

از پنجم اسفند سال ۱۴۰۰ که شعله‌های جنگ بین روسیه و اوکراین زبانه کشید، بسیاری تصور می‌کردند این نبرد در کمتر از چندماه به پایان برسد، اما اکنون دو سال از این جنگ سپری شده و درگیری همچنان ادامه دارد.در این جنگ روسیه و اوکراین هردو متحمل خسارت های هنگفتی شده‌اند و جهان بار دیگر در آستانه رودررویی بزرگ قرار گرفت. در این شرایط تنها آمریکا از تضعیف روسیه و وابسته شدن بیشتر اوکراین به خود سود می برد و اروپایی ها که انتظار داشتند بعد از جنگ سرد شاهد روابط بهتری با روسیه باشند، امروز از هر زمان دیگر بیشتر خود را در برابر تهدید جدی می بینند و این خود زمینه‌های مساعد همکاری در زمینه انرژی با روسیه را که میلیاردها دلار درخطوط لوله گاز صادراتی روسیه از شمال و جنوب سرمایه گذاری کرده بودند به باد فنا داد. در این بین ارتش روسیه که در هفته‌های اخیر با پیشروی در برخی مناطق توانسته به پیروزی‌های مهمی دست پیدا کند، همزمان با دو ساله شدن جنگ، تصاویر جدیدی از شهر راهبردی «آودیوکا» منتشر کرده است.شهر آودیوکا که از آن به عنوان دروازه ورود به کی‌یف نام برده می‌شود، یکی از مهم ترین تصرفات روس‌ها به‌شمار می‌رود که در روز‌های اخیر با عقب‌نشینی سربازان اوکراینی، کنترل این شهر به دست نیرو‌های روسی افتاد. سرگئی شایگو، وزیر دفاع روسیه نیز در بازدید از تجهیزات نظامی به غنیمت گرفته شده در شهر آودیوکا گفت: ما با تمام ظرفیت و توانایی نظامی ناتو مواجه هستیم. آن ها فقط به کمک مالی، تسلیحاتی، اطلاعاتی و آموزشی اکتفا نکرده و نظامیان خود را نیز به کمک ارتش اوکراین فرستاده‌اند.وزیر دفاع روسیه گفت: با وجود همه کمک‌های غرب به اوکراین، ما شکست نمی‌خوریم و پیشروی تا تحقق کامل اهداف عملیات ویژه ادامه خواهد یافت.آندری موردویچف فرمانده منطقه شمال روسیه نیز با ارائه گزارشی از پیشروی نیرو‌های روسی پس از تصرف آودیوکا گفت: در دو هفته گذشته بیش از ۷۰۰ هدف مختلف نیرو‌های مسلح اوکراین توسط پهپاد‌های تهاجمی منهدم شده و نیرو‌های دشمن، بیش از ۱۰ کیلومتر به عقب رانده شده‌اند.در مقابل، سران گروه هفت در بیانیه‌ای مشترک تاکید کردند که دارایی‌های روسیه تا زمانی که «آسیب به اوکراین» جبران نشود، در توقیف می‌ماند.سران گروه هفت همچنین از اقدامات «قانونی» اتحادیه اروپا درباره استفاده احتمالی از دارایی‌های مسدود شده روسیه استقبال کردند.در این بیانیه همچنین اشاره شده است که کشورهای گروه هفت قصد دارند به انجام دادن اقداماتی در راستای کاهش درآمد روسیه از محل منابع انرژی و دیگر زمینه‌ها ادامه دهند.گروه هفت تاکید کرد که به اقدامات خود در زمینه تشدید پایبندی به مقررات تعیین قیمت نفت روسیه نیز ادامه می‌دهد.طبق این بیانیه، گروه هفت قصد دارد به اعمال تحریم علیه طرف‌های سومی که حامی روسیه هستند نیز ادامه بدهد.افزون بر این، در بیانیه گروه هفت آمده است: ما در حال تقویت کمک‌های امنیتی به اوکراین و افزایش توانمندی‌های تولید و عرضه(تسلیحات) به این کشور هستیم. گروه هفت  همچنین مستقیماً از چین و ایران به دلیل حمایت لجستیکی نظامی از روسیه در تهاجم آن علیه اوکراین انتقاد کرده و ضمن هشدار به آنها از تهران و پکن خواست که کمک‌های نظامی خود به مسکو را متوقف کنند.

 

 

 

الهام سعیدی - شنبه‌شب طی مراسمی، برندگان هفتادوچهارمین دوره جشنواره فیلم برلین معرفی شدند و این دوره از جشنواره هم به پایان رسید. دعوت از سیاستمداران راست افراطی برای حضور در افتتاحیه جشنواره و پس گرفتن این دعوت پس از اعتراضات گسترده مخالفان باعث شد مسائل سیاسی کاملا روی این جشنواره سایه بیندازد. حضور گروهی از حامیان فلسطین در بازار فیلم برلیناله برای اعتراض به حملات رژیم صهیونیستی به غزه نیز از حواشی این دوره جشنواره بود. در ادامه مطلب گزارشی می‌خوانید از آن‌چه در مراسم اختتامیه هفتادوچهارمین جشنواره فیلم برلین گذشت.

 

سومین خرس طلایی برای فیلم مستند

در بخش مسابقه اصلی جشنواره برلین، خرس طلایی بهترین فیلم به مستندی با نام «داهومی» ساخته متی دیوپ اهدا شد. این مستند که محصول مشترک سه کشور فرانسه، سنگال و بِنین است، ماجرای سرقت آثار هنری کشور بنین در غرب آفریقا و بازگرداندن ۲۶ اثر به این کشور را به تصویر کشیده است. پیش از این در سال 2016، مستند «آتش در دریا» اثر جانفرانکو رزی که ورود پناهجویان آفریقایی به اروپا را روایت کرده بود، خرس طلایی بهترین فیلم را به دست آورده بود. سال گذشته هم یک فیلم مستند به نام «در ادمان» به کارگردانی نیکلا فلیپر محصول کشور فرانسه، موفق شده بود خرس طلایی جشنواره را از آن خود کند. این مستند درباره یک مرکز نگهداری از بیماران اعصاب و روان بود که آن‌ها را به کمک هنر درمان می‌کرد. به استثنای اولین دوره جشنواره فیلم برلین در سال ۱۹۵۱ که جوایز تفکیک شد و به آثار درام، کمدی، مستند، هیجانی و ماجراجویانه و موزیکال اهدا شد، «داهومی» سومین فیلم مستندی است که خرس طلایی را به خانه برده است.

 

درخشش تازه فیلم‌ساز کُره‌ای

خرس نقره‌ای جشنواره برلین به دو فیلم از کره جنوبی و محصول مشترک چند کشور رسید. فیلم «نیازهای یک مسافر» به کارگردانی هونگ سانگ‌سو و محصول کره جنوبی، خرس نقره‌ای جایزه بزرگ هیئت داوران را کسب کرد. این چهارمین خرس نقره‌ای در کارنامه سانگ‌سو است. این فیلم‌ساز اهل کره جنوبی پیش‌تر در سال‌های 2020، 2021 و 2022، به ترتیب خرس نقره‌ای بهترین کارگردان، بهترین فیلمنامه و جایزه بزرگ هیئت داوران را از آن خود کرده بود. فیلم «امپراتوری» ساخته برونو دومون محصول مشترک فرانسه، ایتالیا، آلمان، بلژیک و پرتغال نیز خرس نقره‌ای هیئت داوران را به دست آورد. امسال خرس نقره‌ای بهترین فیلمنامه به فیلم «در حال مرگ» ماتیاس گلاسنر و محصول آلمان رسید. نلسون کارلو دِلوس سانتوس آریاس هم موفق شد برای فیلم «پپه» محصول مشترک جمهوری دومینیکن، نامیبیا، آلمان و فرانسه، خرس نقره‌ای بهترین کارگردان را کسب کند.

 

بهترین بازیگران نقش اصلی و مکمل

از سال 2021 و هفتادویکمین دوره جشنواره فیلم برلین، تغییر مهمی در جوایز بخش بازیگری اتفاق افتاد و دسته‌بندی جنسیتی از جوایز حذف شد. به این ترتیب جوایز بهترین بازیگر نقش اصلی و مکمل مرد و زن، جای خودشان را به بهترین بازیگر نقش اصلی و بهترین بازیگر نقش مکمل دادند. بنابراین امسال چهارمین سالی بود که جوایز بازیگری بدون تفکیک جنسیتی اهدا شد. سباستین استن برای فیلم‌های «مردی متفاوت» به کارگردانی اِرِن شیمبرگ جایزه بهترین بازیگر نقش اول را به دست آورد. او در این فیلم با گریم بسیار سنگین و عجیبی ظاهر شده بود. امیلی واتسون هم جایزه بهترین بازیگر نقش مکمل را برای فیلم «چیزهای کوچک مانند این» ساخته تیم میلانتس از آن خود کرد.

 

موفقیت فیلم‌ساز ایرانی در بخش «مواجهه»

یکی از بخش‌های فرعی جشنواره فیلم برلین، «مواجهه» است که امسال یک فیلمساز ایرانی موفق به کسب جایزه در این بخش شد. علیار راستی با اولین فیلم بلند خود یعنی «خمیازه بزرگ» در بخش «مواجهه» حاضر بود و جایزه ویژه هیئت داوران را به دست آورد. این جایزه به فیلم راستی و «باید باران ببارد» به کارگردانی کیو یانگ اهدا شد. صابر ابر تنها بازیگر شناخته‌شده‌ای است که در این فیلم ایفای نقش کرده است.‌

 

محمد حقگو- خبرهای خوبی از توسعه حوزه ترانزیت کشور به گوش می رسد از جمله این که رئیس کل گمرک از رشد 35 درصدی ترانزیت ایران در 11 ماهه امسال و رسیدن آن به بیش از 16 میلیون تن خبر داده است. با این حال، گزارش مرکز پژوهش های مجلس در سال گذشته نشان می دهد که نباید به سادگی به افزایش کمیت ترانزیت کشور دلخوش بود. چرا که موجب محروم ماندن ایران از جهش در این حوزه می شود. طبق این گزارش، نیاز به قرارگرفتن تمام اقدامات حول ترانزیت کشور ذیل یک برنامه بلندمدت و راهبردی وجود دارد.

به گزارش ایرنا، محمد رضوانی‎فر رئیس کل گمرک با بیان آمارهای جدید ترانزیت خارجی از مسیر ایران گفت: ترانزیت خارجی از مسیر ایران در ۱۱ماهه امسال با ۳۵ درصد افزایش در مقایسه با پارسال به رقم ۱۶ میلیون و ۱۲۲ هزار تن رسید. وی با اشاره به این‎که مرز پرویزخان دروازه ترانزیتی نوظهور در ایران بوده است، گفت: در ۱۱ ماهه امسال ترانزیت خارجی از مبدأ گمرک پرویزخان با ۳۶۳ درصد رشد به سه میلیون و ۴۹۲ هزار تن رسیده که به‌عنوان دروازه ترانزیتی نوظهور در ایران در رتبه دوم گمرکات عمده مبدأ ترانزیت خارجی پس از گمرک منطقه ویژه شهید رجایی قرار گرفته است. به گفته رضوانی‌فر، گمرک باشماق با یک میلیون و ۷۲۰ هزار تن، بازرگان با یک میلیون و ۱۰۹ هزار تن، سرخس با ۶۵۹ هزار تن، بیله سوار با ۶۳۲ هزار تن، جلفا با ۵۰۵ هزار تن، آستارا با ۵۰۲ هزار تن، بندر لنگه با ۴۵۷ هزار تن و منطقه ویژه اقتصادی بندر آستارا با ۴۰۷ هزار تن در رتبه سوم تا دهم گمرکات عمده مبدأ ترانزیت خارجی قرار گرفتند. معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی اظهار کرد: ۱۴ میلیون و ۲۳۶ هزار تن ترانزیت خارجی از مسیر ایران با سهمی معادل ۸۸.۳۱ درصد از کل ترانزیت خارجی از مبدأ ۱۰ گمرک فوق بوده است.

 

جهش یا بهبود ترانزیت؟ مسئله این است

درخور ذکر است اگر چه تلاش های فعلی برای ارتقای ترانزیت کشور مثبت و شایسته قدردانی است، اما باید گفت در صورتی که این تلاش ها در قالب یک برنامه ریزی راهبردی قرار نگیرند، همچنان نخواهند توانست بخش اعظم استعدادهای ترانزیتی ایران را فعال کنند. گزارش شماره 25018145 مرکز پژوهش های مجلس که در اوایل سال گذشته منتشر شده، نشان می دهد تلاش های انجام شده حداقل تا آن تاریخ از نوع کوتاه مدت و عملیاتی و در جهت بهره برداری از زیرساخت های موجود بوده اند که در خوش‎بینانه‎ترین حالت می توانند عملکرد ترانزیتی در حدود 20 یا نهایتاً 30 میلیون تن در سال را محقق کنند. این گزارش می افزاید با این حال برای دستیابی به استعدادهای ترانزیتی برآوردشده کشور یعنی 80 میلیون تن در سال و بالاتر نیاز به یک برنامه میان و بلندمدت قابل اتکا برای سرمایه گذاری های کلان زیرساختی است.

 

ضربه 2 نگرش غلط به ترانزیت کشور

بررسی سیاست سال های گذشته کشور در حوزه ترانزیت نشان می دهد که دو نگرش غلط سهم عمده ای در بروز چالش در مسیر برنامه ریزی برای ترانزیت کشور داشته اند: 1-غلبه نگاه تک بخشی (صرفاً حمل و نقلی) به مسئله ترانزیت که ماهیتاً مسئله ای ملی و فرابخشی است. این امر موجب شده برنامه ریزی راهبردی برای ترانزیت به وزارت راه محدود شود و سایر دستگاه ها (که اتفاقاً نقش پررنگ تری در تحقق پیشرفت های ترانزیتی دارند) در برنامه ریزی برای ترانزیت کشور نقش شایسته خود را ایفا نکنند. 2- خوش بینی بیش از اندازه به موقعیت ترانزیتی ایران که موجب جدی گرفته نشدن ضرورت برنامه ریزی راهبردی برای رقابت ترانزیتی با سایر کشورها شده است. در ادامه به این دو موضوع بیشتر خواهیم پرداخت.

 

 نقش پررنگ روابط سیاسی و اقتصادی در روابط ترانزیتی کشورها

باید توجه داشت بهره برداری از استعدادهای ترانزیتی ایران زمانی به کمال خواهد رسید که روابط اقتصادی ایران با کشورهای هدف، علاوه بر موضوع ترانزیت، در سایر زمینه های سیاسی و اقتصادی (مانند دیپلماسی آب، انرژی، علم و فناوری و...) نیز توسعه یافته باشد و ترانزیت نه به عنوان یک کالای مستقل، بلکه به عنوان یک کالای محوری در بسته دیپلماسی اقتصادی ایران بر سر میز مذاکرات و همکاری های اقتصادی با سایر کشورها قرار گیرد.

به موازات این موضوع، انتخاب اولویت های سرمایه گذاری در توسعه کریدورهای ترانزیتی را نیز نمی توان صرفاً با ارزیابی مزیت های حمل و نقلی انجام داد. بلکه لازم است سایر برنامه های کلان سیاسی و اقتصاد ایران و دیگر کشورها را نیز در قالب سناریوهایی در ارزیابی ها وارد کرد. از جمله این سناریوهای اقتصادی که می توانند موجب ارتقای موقعیت جغرافیایی ایران به موقعیت ژئوپلیتیک شوند، اما در برنامه های ترانزیتی کشور در سال های اخیر مغفول بوده اند، سناریوهای امکان مشارکت ایران در زنجیره ارزش جهانی از طریق واردات کالاهای نیم ساخته و نیمه تمام و سپس تکمیل فرایند ساخت کالا در ایران با استفاده از انرژی و نیروی انسانی در کشور و در نهایت صادرات محصول نهایی به مقصد آن در خارج از کشور هستند.

 

 فقط ایران مزیت ترانزیتی ندارد

مرکز پژوهش ها تصریح کرده است: اگرچه توجه مسئولان کشور به موضوع ترانزیت فی‎نفسه مثبت است، اما رصد سمت و سوی اظهارات و تلاش های مسئولان در سال های گذشته با تکیه بر موقعیت ویژه جغرافیایی ایران و القابی مانند شاهراه و چهارراه ترانزیتی منطقه می تواند این تلقی را در بین مسئولان ایجاد کند که در صورت سرمایه گذاری مالی و مدیریتی روی زیرساخت های موجود در هر یک از مسیرهای ترانزیتی، آن مسیر حتماً مزیت رقابتی خواهد داشت. در صورتی که:

1-باید توجه داشت هر یک از کشورهای همسایه ایران (مانند ترکیه، عراق، آذربایجان، ارمنستان، پاکستان، کشورهای جنوب خلیج‎فارس و حتی افغانستان) به نوعی موقعیت های سرزمینی ارزشمندی دارند و از ابزارها و اهرم های مختلفی برای بهره برداری هر چه بیشتر از این موقعیت ها و تهدید فرصت های دیگر رقبا از جمله ایران استفاده خواهند کرد.

2-مناسبات بین المللی کلان می تواند موجب شود که اراده سیاسی کشورها بر استفاده از مسیرهای دیگر ترانزیتی متمرکز شود.

سید خلیل سجادپور-   عملیات دلهره آور پلیس مشهد در یک سناریوی وحشتناک گروگانگیری، زمانی به پایان رسید که حلقه‌های قانون دستان سرکرده باند آدم ربایان را فشرد.

فرمانده انتظامی مشهد دقایقی بعد از دستگیری گروگانگیر تبعه خارجی و در تشریح این عملیات دلهره آور به خبرنگار روزنامه خراسان گفت: ساعت17:20 دوم اسفند نوجوان 14 ساله ای که از مدرسه به خانه بازگشته بود با همان پوشش مدرسه مشغول بازی با دوستانش در کوچه شد اما هنوز دقایقی از بازی کودکانه آن ها نگذشته بود که ناگهان دو مرد نقابدار از یک خودروی آر.دی بیرون آمدند و درحالی که دست و پاها و دهان نوجوان 14 ساله را گرفته بودند، او را به درون خودروی سبز رنگ انداختند و راننده نیز پدال گاز را فشرد.

سرتیپ دوم احمد نگهبان افزود: دوستان «مصطفی-س» که این صحنه را دیده بودند، هراسان و سراسیمه به سوی منزل او دویدند و نفس زنان ماجرای آدم ربایی مردان نقابدار را برای مادر«مصطفی» بازگو کردند. زن جوان که از شنیدن این جملات دست و پاهایش به لرزه افتاده بود، وحشت زده با پلیس تماس گرفت و جریان آدم‌ربایی را شرح داد. مقام ارشد انتظامی تصریح کرد: دقایقی بعد خودروهای کارآگاهان پلیس آگاهی وارد خیابان رسالت72 شدند و تحقیقات تخصصی خود را درحالی آغاز کردند که زن تبعه افغانستان به شدت اشک می‌ریخت و نگران سلامت فرزندش بود؛ اما افسران ورزیده و کارآزموده آگاهی به وی اطمینان دادند که پسرش را صحیح و سالم به آغوش خانواده باز می گردانند.

سرتیپ دوم نگهبان با اشاره به آغاز عملیات دلهره آور برای نجات گروگان 14 ساله افزود: با توجه به اهمیت و حساسیت موضوع، گروهی هماهنگ و مشترک از کارآگاهان پلیس آگاهی مشهد و استان خراسان رضوی وارد عمل شدند و به ردزنی آدم ربایان نقابدار پرداختند، اما طولی نکشید که مشخص شد گروگانگیران پلاک خودرو را گل گرفته اند و سرنشینان خودرو نیز در مسیر پیاده شده اند.

وی اضافه کرد: بلافاصله پلاک خودرو، زیر ذره بین شماره‌یابی قرارگرفت و چند شماره پلاک آن نمایان شد. با این سرنخ مهم، ده ها خودروی آر.دی سبز رنگ زیر چتر تحقیقات پلیسی رفت تا این که بالاخره چشمان کارآگاهان روی چند پلاک خاص متمرکز شد.

«کلیددار امنیت مشهد» ادامه داد: شب از نیمه گذشته بود که بالاخره گروه عملیاتی موفق شدند مالک خودروی آر.دی را در منطقه خواجه ربیع مشهد شناسایی کنند؛ اما وقتی صاحب خودرو مورد بازجویی قرار گرفت، مشخص شد که او نقش مهمی در آدم ربایی ندارد و یک تبعه خارجی از خودروی وی سوءاستفاده کرده است. این فرد که خود را صافکار معرفی می کرد به کارآگاهان گفت: جوانی که «بصیر-ب» نام دارد و تبعه کشور افغانستان است، خودروی خودش را برای تعمیر و صافکاری به تعمیرگاه آورد و چون به طور ضروری خودرو نیاز داشت من هم خودروی خودم را به او امانت دادم که به کارش برسد. او هم بعد از حدود دو ساعت، خودروی آر.دی مرا بازگرداند و رفت.

سرتیپ دوم احمد نگهبان خاطر نشان کرد: این گونه بود که مشخصات گروگانگیر 29 ساله لو رفت و کارآگاهان با رصدهای اطلاعاتی دقیق‌تر دریافتند که مرد گروگانگیر به سوی انبار ضایعاتی در اطراف روستای فرخد حرکت کرده است. بنابراین کارآگاهان با بهره گیری از تجربیات فرماندهان ارشد پلیس آگاهی، دامنه تحقیقات را با هماهنگی قضایی به سمت محل احتمالی اختفای کودک 14 ساله کشاندند اما هنوز عملیات ضربتی شکل نگرفته بود که خبر مهمی در بی‌سیم‌های پلیس پیچید و ساعت ها دلهره را از دل‌ها زدود. یکی از نیروهای کلانتری خلق آباد از پناه آوردن نوجوان مذکور به پلیس گزارش داد که دقایقی قبل از چنگ آدم ربا گریخته بود. این نوجوان که درکنار نیروی انتظامی احساس آرامش می کرد درباره ماجرای فرارش گفت: جوان آدم ربا که محاسن سیاه و بلندی داشت، دست و پاها و چشم هایم را درون انبار ضایعاتی بسته بود ولی من با تلاش زیاد موفق شدم طناب دستانم را باز کنم. وقتی چشم‌بند را برداشتم،هیچ کس را در آن جا ندیدم. این بود که در انباری را هم به سختی گشودم و از آن جا فرار کردم تا این که با یکی از ماموران انتظامی مواجه شدم و ماجرا را شرح دادم.

رئیس پلیس مشهد در ادامه این گفت وگوی اختصاصی تصریح کرد:پس از آن که گروه مشترک کارآگاهان از سلامت نوجوان مذکور اطمینان یافتند، بی درنگ عملیات ضربتی را برای دستگیری آدم ربای مذکور آغاز کردند و مخفیگاه وی را در یک لانه مجردی واقع در منطقه کشف رود به محاصره درآوردند. دقایقی بعد متهم29 ساله که «بصیر» نام دارد به مقر انتظامی هدایت شد و مورد بازجویی قرار گرفت.

سرتیپ دوم نگهبان با اشاره به اعترافات صریح وی افزود: سرکرده باند گروگانگیری درباره این ماجرای تکان دهنده گفت: پدر این کودک (گروگان) در کشور آلمان ساکن شده است  اما پشت سر همسر من حرف های نامربوطی زده بود. به همین خاطر هم من قصد داشتم با ربودن فرزندش از او انتقام بگیرم. این بود که دو رهگذر معتاد را به کار گرفتم و به هرکدام یک میلیون پرداختم تا آن پسر نوجوان را سوار خودرو کنند. ساعتی قبل هم خودروی آردی را از صافکار به امانت گرفته بودم تا شناسایی نشوم. بعد از آن که دو رهگذر نقابدار، کودک را درون خودرو انداختند،آن ها را در مسیر پیاده کردم و آن پسر را به انبار ضایعاتی در روستای فرخد بردم.

فرمانده انتظامی مشهد ضمن قدردانی از دستورات ویژه قضایی و همه نیروهای عملیاتی پلیس آگاهی مشهد و استان خراسان رضوی که در این عملیات نقش داشتند به ادامه عملیات برای دستگیری دیگر متهمان اشاره کرد و افزود: اگرچه با رهایی دانش آموز گروگان، خستگی 24 ساعت عملیات شبانه‌روزی از تن نیروهای انتظامی خارج شد اما عملیات برای به دام انداختن همه مجرمانی که این ماجرای دلهره آور را رقم زدند همچنان ادامه دارد.

گزارش روزنامه خراسان حاکی است: به پیشنهاد فرمانده کل فراجا و تایید مقام معظم رهبری، درجه سرهنگ احمد نگهبان(فرمانده انتظامی مشهد)در ایام نیمه شعبان به سرتیپ دومی ارتقا یافت. گروه حوادث روزنامه خراسان نیز این ارتقای شایسته را به ایشان، سردار تقوی و عزتمندان نیروی انتظامی تبریک می گوید.

 در این دورهمی وحشتناک چه گذشت؟

 پنج دختر و پسر دانشجو که در یک خانه دور هم جمع شده بودند تا برنامه بازی رایانه‌ای طراحی کنند، قربانی توهم قارچ‌های مخدر شدند. با ورود ماموران به آپارتمان، آن‌ها با جسد دختر و 2 پسر جوانی روبه‌رو شدند که به طرز فجیعی به قتل رسیده بودند. روی دیوار اتاق خواب با خون حرف اس انگلیسی نوشته شده بود و در کنار او شمشیر خونی به چشم می‌خورد. در بازرسی از خانه مواد روان گردان از نوع قارچ کشف شد. یکی از افراد حاضر در این مهمانی به بازپرس جنایی می‌گوید: «ساعت حدود 6 بعدازظهر بود که کامبیز از خانه خارج شد و بعد از دقایقی برگشت. او با خودش دو نوع ماده مخدر به نام قارچ آورده بود. به ما گفت که قارچ‌ها اعتیادآور نیست و حال‌مان را خوب می‌کند. من و فتانه، از قارچی مصرف کردیم که دوزش پایین‌تر بود اما او، احمد و سحر از قارچ‌پلاس مصرف کردند. ما دچار توهم شدیم، تا نیمه‌شب گفتیم و خندیدیم... کامبیز می‌گفت تمام جهان از آن من است و من حکم فرما هستم. احمد هم حرف‌هایی می‌زد اما حال کامبیز وخیم‌تر بود. وضعیت سحر هم خوب نبود. بعد از دقایقی صدای شکستن شیشه آمد، داخل که رفتیم سحر دست‌هایش خونی بود. دقایقی بعد ناگهان احمد با ما درگیر شد. کامبیز هم از ما دفاع کرد و با احمد درگیر شد. ما موفق شدیم از خانه فرار کنیم و به مادرم و پلیس زنگ زدیم. فکر کنم کامبیز با شمشیر و چاقو احمد و سحر را کشته باشد».(منبع خبر: رکنا)

قارچ سحرآمیز چیست؟

قارچ سحرآمیز یا جادویی که با نام علمی قارچ سایلوسایبین شناخته می‌شود از  دسته مواد با ویژگی توهم‌زایی است. سایلوسایبین یک ترکیب با خواص توهم‌زایی است که با تاثیر بر سطح سروتونین مغز، ادراک، توجه، خلق‌و‌خو و فرایندهای شناختی را دچار اختلال می‌کند. از نظر فیزیولوژیکی، قارچ سحرآمیز با تاثیر بر قشر پیشانی مغز، در فرایندهای حل مسئله، توجه، تمرکز، خلق و خو و کنترل تکانه تغییر ایجاد می‌کند به طوری که در صورت استمرار و استعمال مقدار بالاتر شاهد توهم‌های شدید و عدم کنترل تکانه (رفتارهای پرخاشگرانه) خواهیم بود که به نظر می‌رسد همین مسئله در بروز جنایت اخیر موثر بوده به‌طوری که باعث قتل و مجروح شدن این سه جوان شده است.

چرایی گرایش جوانان به  مصرف چنین قارچ‌هایی

معمولا افرادی که برای اولین بار از آن استفاده می‌کنند، کنجکاوی و دستیابی به سرخوشی و شادی را از جمله مهم‌ترین علل مصرف این نوع قارچ بیان می‌کنند. اگرچه مصرف پایین این قارچ با سرخوشی و احساس شادی همراه است ولی این اثر موقت عامل گرفتاری و به دام افتادن بیشتر نوجوانان و جوانان می‌شود. البته همین اثر سرخوشی موقت هم از فردی به فرد دیگر متفاوت است و برخی حتی این سرخوشی را هم تجربه نمی‌کنند. سهولت استفاده از این نوع قارچ و تبعات قانونی کمتر استعمال این ماده در مقایسه با سایر مواد افیونی از جمله گرایشات روزافزون جوانان به این ماده ارزیابی می‌شود.

توهمات شنیداری و دیداری از مهم‌ترین عوارض مصرف

عوارض مصرف این قارچ‌ها از فردی به فرد دیگر متفاوت است و به عواملی همچون ویژگی‌های شخصیتی فرد مصرف‌کننده، میزان و مدت مصرف، نوع قارچ، خلق‌و‌خو، وجود اختلال‌روانی، استعمال همراه سایر مواد مخدر و ... بستگی دارد. به‌طور کلی از جمله مهم‌ترین عوارض استفاده از قارچ سحرآمیز می‌توان به سرخوشی زیاد، اضطراب، افسردگی و به ویژه توهمات شنوایی و دیداری اشاره کرد. توهم به معنای درک چیزی است که اصلا وجود ندارد. برای مثال در توهم شنوایی فرد ادعا می‌کند که صدایی می‌شنود در صورتی که اصلا صدایی وجود ندارد یا در توهم بینایی نوری می‌بیند که اصلا وجود ندارد. حال اگر این توهم‌ها حالات پارانویاگونه(سوءظن) و آمرانه داشته باشند اوضاع از این هم بدتر می‌شود و افراد تحت تاثیر این توهم‌ها ممکن است که دست به جنایت هم بزنند.

ترک این مخدر ابدا ساده نیست

همه متخصصان حوزه اعتیاد بر این باورند که اولین و مهم ترین کار پیشگیری است. آگاه‌سازی نوجوانان و جوانان درخصوص آسیب‌های این نوع مواد به اصطلاح جدید کمک فراوانی در کاهش گرایش به سمت استعمال این نوع قارچ می‌کند. درمان اعتیاد به قارچ سحرآمیز با توجه به آثار توهم‌زایی آن ابدا ساده نیست و گاهی ممکن است به دلیل همین آثار توهمی این نوع قارچ، بیمار بستری شود.