اظهارنظر دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی درباره گشت ارشاد
کاربران به اظهارات دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی واکنش هایی داشتند، مستند قانونی تشکیل گشت ارشاد چیست؟
حجتالاسلام عاملی، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان این که این شورا هیچ مصوبه ای تحت عنوان گشت ارشاد نداشته است، گفت: نیروی انتظامی هم در زمینه حجاب میتواند به افراد تذکر غیرحضوری بدهد. لزومی ندارد نیروی انتظامی کلاس آموزشی برای افرادی که حجاب را رعایت نمیکنند، برگزار کند. به گزارش جماران، سعیدرضا عاملی که در یک برنامه تلویزیونی سخن می گفت، افزود: «بخش عظیم مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی مربوط به نهادهای تعلیم و تربیت ، صداوسیما، آموزش و پرورش، وزارت ارشاد و حوزه های علمیه است. باید شناخت جامعه را تقویت کنیم. مصوبات شورا در خصوص حجاب بسیار کیفی است و با حوزه شناخت نسل جوان ، انگیزه ها و تعلیم و تربیت و اقناع افکار عمومی راجع به این موضوع سروکار دارد. نیروی انتظامی هم می تواند غیرحضوری تذکر بدهد. ضرورتی ندارد که کلاس ارشاد برای کسانی که رعایت نمی کنند، داشته باشد. گاهی اوقات چون دستگاه ها کوتاهی می کنند بار می آید روی دوش نیروی انتظامی و نیروی انتظامی مجبور می شود ورود کند.»
واکنش کاربران به اظهارات دکتر عاملی
اظهارات دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی بازتاب هایی در فضای مجازی و به ویژه کاربران توئیتر داشت و برخی از آنان این اظهارات را به نوعی غیر قانونی بودن فعالیت گشت ارشاد تلقی کردند .کاربری نوشت :« باورکردنی نیست! تاکنون برای این که بگویند گشت ارشاد قانونی است به مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی استناد می کردند یعنی یه چیزی داره تو کشور اجرا می شه و این همه هزینه شده که اساسا هیچ جا مصوبه ای براش وجود نداره؟ » کاربر دیگری در پاسخ با اشاره به مستند قانونی مرتبط با فعالیت گشت ارشاد نوشت :«۱۷ سال قبل شورا [ شورای فرهنگ عمومی]،مصوبه 427را با عنوان سند توسعه حجاب و عفاف به تصویب رساند و در تمام این سالها نیروی انتظامی اجرای گشتهای ارشاد را مصداق آن تکلیف قانونی خود میدانست.» این کاربر البته به نکته ای نیز اشاره می کند و می افزاید :«اگرحضرات این نحوه از اجرا با آن همه تبعات را مغایر مصوبه خود میدانستند نباید صدایی از شورا برمی خاست؟»
مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی درباره عفاف و حجاب چیست ؟
در عین حال، دکتر سعیدرضا عاملی، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در 6 مهرامسال در حاشیه عیادت از مجروحان نیروی انتظامی در اغتشاشات اخیر به طور مفصل تری درباره وظایف نیروی انتظامی دراین خصوص صحبت کرده است که تا حد زیادی درباره این ابهام شفاف سازی می کند. به گزارش سایت شورای عالی انقلاب فرهنگی، دکتر عاملی در حاشیه عیادت از مجروحان نیروی انتظامی با بیان این که شورای عالی انقلاب فرهنگی سه مصوبه در زمینه عفاف و حجاب دارد که آخرین آن مصوبه جلسه 820 بود و در شهریور 1398 مصوب شده است، گفت: برای 32 دستگاه وظایفی تعیین شده است، شورای اجتماعی کشور و وزارت کشور وظیفه راهبری این مصوبات را دارند و به صورت منظم وزارت کشور به خصوص در دوره جدید از دستگاه ها گزارش عملکرد می خواهد. شورا مصوبه دیگری در حوزه عفاف و حجاب داشت که مبنی بر اولویت گذاری است چون حجم مصوبات زیاد است قاعدتا باید اولویت هایی تعیین شود که بر اساس آن اولویت ها حرکت کنیم. عمده اولویت ها متوجه نظام تعلیم و تربیت و رسانه ملی کشور است که بتواند گفتمان سلامت اجتماعی در پرتو عمل به احکام الهی و به طور مشخص حجاب را تقویت کند.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: 90 درصد مصوبات مربوط به حجاب و عفاف از جنس تعلیم و تربیت، شناخت، تامین انگیزه و عاطفه است، تنها 10 درصد مصوبات جنبه کنترلی دارد. نیروی پرافتخار فراجا مسئولیت حفاظت از جامعه را به عهده دارد. دکتر عاملی افزود: فراجا وظیفه مشخص برای مدیریت کنترل اجتماعی و امنیت اخلاقی جامعه دارد. متاسفانه باندهای فساد، نمایش ناهنجاری از رفتار اجتماعی را ایجاد کرده اند. فراجا درخصوص کشف حجاب و تن نمایی و به ویژه کارهای شبکه ای و مهندسی شده، وظیفه مشخص دارد. بدیهی است اکثریت قاطع دختران و پسران جامعه ما از شرافت رفتاری برخوردارند و در گروه ناهنجاران اجتماعی قرار نمیگیرند.وی با تاکید بر این که برجسته سازی گشت ارشاد یک استفاده ابزاری برای بحران زایی توسط دشمنان ملت ایران است، گفت: گشت ارشاد، اساسا موضوع شورای عالی انقلاب فرهنگی نبوده است، بحث تامین و تقویت شناخت و تامین امنیت اخلاقی و اجتماعی مورد توجه شورای عالی انقلاب فرهنگی بوده است که در این زمینه ،فراجا وظیفه دارد که امنیت اجتماعی را تامین کند. البته تاکید بر نظارت های هوشمند با استفاده از فناوریهای نوین مورد توجه بوده است. مواجهه با خطرسازی از جنس زورگویی، توزیع مواد مخدر یا توسعه فساد و کج رفتاری اجتماعی در جامعه یک وظیفه مهم و اساسی برای نیروی انتظامی است که حتما همه خانواده ها و نسل جوان خواستار چنین اقداماتی هستند. در این خصوص نظارت هوشمند که منجر به اخطار هوشمند شود، رویهای است که امروز در همه کشورها استفاده می شود و از مزایای نوآوری و خلاقیت در حوزه نظارت اجتماعی است.
مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی یا شورای فرهنگ عمومی ؟
در این میان در حالی که پیشتر برخی مقام های سابق نیروی انتظامی، تشکیل گشت ارشاد را بر اساس مصوبهای که در آخرین روزهای فعالیت دولت اصلاحات در شورای عالی انقلاب تصویب شد، اعلام کرده بودند (جلسه ۵۶۶ مورخ چهارم مرداد ۱۳۸۴ «راهبردهای گسترش فرهنگ عفاف» ) اما فرهیختگان در گزارشی در این باره نوشته است : در هیچ کدام از مصوبه های شورای عالی انقلاب فرهنگی درباره عفاف و حجاب به برخوردهایی که ذیل عنوان گشت ارشاد در حال انجام است اشاره ای نشده و ظاهرا مستمسک قانونی نیروی انتظامی نه مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی که مصوبه شورای فرهنگ عمومی مستقر در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (مصوب جلسه 427 مورخ 13/10/1384) است که در آن برای 26 نهاد عمومی (همانند مجلس، قوه قضاییه، نیروی انتظامی، صداوسیما، امور خارجه، بهزیستی و سازمان تبلیغات) وظایف تخصصی تعریف کرده است و مواردی چون «نظارت و کنترل قانونی و اصولی بر وضعیت اماکن تفریحی و عمومی نظیر پارکها»، «تذکر به افراد بدحجاب و برخورد با آن ها طبق ضوابط قانونی در اماکن عمومی شهر» و «کنترل و نظارت جدی بر رعایت حدود و ضوابط قانونی عفاف در مجتمعهای مسکونی» را جزو وظایف نیروی انتظامی دانسته است. این در حالی است که هرچند در پایان مصوبه به صراحت و به درستی قید شده است که «این مصوبه برای تصویب نهایی به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارسال شده و برای اجرا لازم است به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی برسد»، اما در هیچ جا سندی از تصویب و ابلاغ آن توسط رئیس جمهور به عنوان رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی در دست نیست.