رد بودجه جنجالی 1400
کلیات لایحه بودجه ۱۴۰۰ پس از بحث های جدی در مجلس رد شد؛سرانجام بودجه چه می شود؟
گروه اقتصاد-لایحه بودجه جنجالی 1400، در صحن علنی مجلس با مخالفت نمایندگان متوقف شد تا با بازگشت این لایحه به دولت، منتظر ارائه مجدد لایحه بودجه یا بودجه چند دوازدهم برای سال بعد باشیم. به گزارش خبرنگار پارلمانی خراسان، بررسی کلیات لایحه بودجه سال آینده کشور در دستور کار صحن مجلس قرار گرفت و در نهایت نمایندگان مجلس با ۱۴۸ رأی مخالف، ۹۹ موافق و ۱۲ رأی ممتنع کلیات بودجه را رد کردند. هر چند این مخالفت با استقبال عجیب دولت مواجه شد.لایحه بودجه 1400 از همان ابتدا جنجالی بود و به رغم اینکه کمیسیون تلفیق تغییرات زیادی در آن داد اما نتوانست نظر مثبت نمایندگان را جلب کند. صحبت های موافقان و مخالفان و حواشی جلسه دیروز مجلس را در این گزارش بخوانید.
ارجاع نوبخت به گزارش های محرمانه
محمد باقر نوبخت رئیس برنامه و بودجه هم که به نمایندگی از دولت در غیاب روحانی در صحن حضور یافته بود خطاب به نمایندگان چنین توصیه داشت که رد لایحه بودجه به منزله بازگشت به نقطه اول بوده و حاصل کار یک دولت و یک مجلس (کمیسیون تلفیق) «هیچ» خواهد شد.به گزارش خبرگزاری خانه ملت، نوبخت خطاب به رئیس مجلس شورای اسلامی گفت: گزارش های محرمانه خزانه هر هفته و هر ماه تقدیم تان می شود. آیا دولت 66 هزار و 400 میلیارد تومان برای طرح های عمرانی تخصیص نداده است؟ رئیس سازمان برنامه و بودجه کل کشور تصریح کرد: درآمد 109 میلیارد دلاری به چند میلیارد دلار کاهش یافته است و بعد از سه سال محاصره اقتصادی که از ذخایر استفاده شده، نیازی نیست که بگوییم در چه شرایطی هستیم.وی خاطر نشان کرد: برخی مسائل مطرح شده عناوین مجرمانه است که بگویند طرفداران خاصی از این ارز و رانت استفاده می کنند، البته برخی هم خطا کردند و همکاری نداشتند و پس از دریافت ارز یا کالا وارد نکردند یا با قیمت بالاتر به فروش رساندند که باید با آن ها برخورد شود.معاون رئیس جمهور در ادامه با بیان این که آن چه امروز با عنوان کلیات لایحه بودجه رد یا تأیید میشود، لایحه بودجه دولت نیست، اظهار کرد: لایحهای که به رأی گذاشته میشود گزارش، ارقام و احکام کمیسیون تلفیق است چرا که هر چه ما داده بودیم تغییر کرده است.
پاسخ قالیباف به نوبخت
در همین حال قالیباف به اظهارات نوبخت پاسخ داد و گفت: شما در اظهارات خود به اسناد محرمانه ای درباره نفت اشاره کردید که فقط به دست رؤسای قوا می رسد، اگر می دانید که در صادرات نفت در وضعیت فروش حداقلی به سر می برید و با سختی و مشکلات رو به رو هستید چرا در لایحه خود پیشنهاد فروش دو میلیون و 300 هزار بشکه را دادید .وی همچنین پس از اتمام رای گیری نیز افزود: لایحه بودجه ارائه شده از سوی دولت دارای مشکلاتی اعم از برآورد غیرواقعی، کسری بودجه، وابستگی به نفت و ... بود که در کمیسیون تلفیق تلاش شد در آن اصلاح صورت گیرد.وی ادامه داد: بر این اساس تلاش شد با رویکرد توجه به معیشت مردم و مناطق محروم، حذف رانتها، توجه به تولید و اشتغال، رفع تبعیض و سیاست تک نرخی برای جلوگیری از رانت در ارز در کمیسیون تلفیق اصلاحات صورت گیرد.قالیباف افزود: دولت در مواجهه با اصلاح ساختار بودجه به نفع معیشت مردم که از سوی کمیسیون تلفیق صورت گرفت، تعامل مناسب نداشت و امروز نیز در این نشست شاهد آن بودیم.
مخالفان لایحه بودجه و اصلاحات تلفیق
پورابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی و نماینده کرمان: آن چیزی که ما امروز نگران آن هستیم، کسری تراز عملیاتی است که اگر به روش درآمد پایدار آن را نبینیم، سال آینده از محل پول پرقدرت و افزایش حجم نقدینگی، آثار تورم آن در اقتصاد کشور به جای کمک به مردم هزینه ایجاد خواهد کرد. ما 100 واحد برای مردم منابع افزایش داده ایم، اما 150 واحد به واسطه تورم از آن ها پس می گیریم. تورم یعنی تخصیص نیافتن منابع و برداشتن منابع از جیب مردم.
احسان خاندوزی، نایب رئیس کمیسیون اقتصادی و نماینده تهران: جهش 60 درصدی، هزینههای دولت در این بودجه که در طول دهههای گذشته بینظیر است و کاهش سهم درآمد مالیاتی و دوری از مالیات پایگی، افزایش وابستگی بودجه به نفت به 30 درصد و مشکلات ساختاری و اساسی دیگر بخشی از مسئله این بودجه است و حرف آخر را میخواهم اول بزنم دولت باید چقدر از اقتصاد مقاومتی منحرف شود و چقدر کسری بودجه اضافه کند و چقدر تورم زایی و فشار به طبقات پایین در بودجه بیاورد تا یک مجلس با کلیات آن مخالفت کند. دولت هم لایحه پرمخاطرهای را که هم نتیجهاش ورشکستگی اقتصاد ایران و دولت است تحویل مجلس داده و هم با اصلاحات کمیسیون تلفیق مخالفت کرده و هم به صراحت می گوید که آماده اجرای مصوبات مجلس نیست و آیا با این شرایط عقلاً راهی جز رد کلیات میماند. از آقای رئیس جمهور باید پرسید چه کردهاید با این کشور که اگر همه فروش نفت 199 هزار میلیارد تومانی لایحه را فقط برای کمک دولت به صندوقهای بازنشستگی اختصاص دهیم کفاف همین یک قلم را نیز نمی دهد حال این که دولت باید به اصلاح ناکارآمدی صندوقها میپرداخت و امروز مجبورند همه 85 میلیون ایرانی هزینه این ناکارآمدی را پرداخت کنند.
محسن زنگنه، نماینده مردم تربت حیدریه و مهولات و زاوه: با دولتی طرف هستیم که طرحهای معیشتی را اجرا نکرده است بنابراین اگر اصلاحات صورت گرفته از سوی کمیسیون تلفیق نیز تصویب شود، چه کسی قرار است آن را اجرا کند؟وی گفت: دولت با صراحت اعلام کرده است این کار را انجام نمیدهد و در این باره عزمی هم ندارد.
ایزدخواه نماینده تهران: می خواهند بحران مرغ را در سال 1400 رقم بزنند همان طور که اغتشاشات سال 72 دقیقا از افزایش نرخ ارز شروع شد و شاهد بودیم ظرف چند ماه نرخ ارز از 250 تومان به 750 تومان رسید و تورم 50 درصد به مردم تحمیل شد. از بودجه 98 بحران بنزین و از بودجه 99 بحران بورس بیرون آمد و می خواهند از بودجه امسال بحران ارز را درست کنند تا نقطه بدون بازگشت برای کشور و انقلاب درست شود که حتی دولت انقلابی هم نتواند کاری کند.
موافقان کلیات لایحه بودجه یا اصلاحات تلفیق
نادران، رئیس کمیسیون تلفیق و نماینده تهران: بخش عظیمی از منابع اضافه شده در کمیسیون تلفیق ناشی از شفاف سازی ارزها و ریال های زیرفرشی است. ما افشا و علنی کردیم اگر دولت نگران است، می تواند آن را به همان شیوه ای که بود برگرداند. پنهان کاری سخت نیست و افشاگری هزینه دارد که ما هزینه آن را پذیرفتیم.
ابوالفضل ابوترابی: رد لایحه بودجه به معنای باز گذاشتن دست دولت برای هزینه کرد بدون حساب و کتاب بوده، بنابراین این کار اشتباه است.
امیرآبادی، عضو هیئت رئیسه مجلس و نماینده قم: در جلسات مختلف با مسئولان دولتی، وزیران، معاون اقتصادی رئیس جمهور و مسئولان بانک مرکزی؛ همگی تاکید بر ضرورت حذف رانت ارز 4200 تومانی دارند، اما در رسانه ملی رفتار سیاسی می کنند و تاکید دارند با حذف ارز 4200 تومانی اجناس گران تر می شود.
دلخوش، نماینده صومعه سرا: جهل به مصوبات کمیسیون تلفیق ظلم است. دولت چهار نرخ را برای ارز در بودجه تعیین کرده بود اما کمیسیون تلفیق این ارقام را شفاف کرد و آیا این شفاف سازی کار غلطی است، این نشان دهنده شفافیت و صداقت در مجلس است.
میرتاج الدینی، نماینده تبریز: تصویب بودجه یک دوازدهم یا سه دوازدهم برای شرایطی است که یا زمان کافی برای بررسی آن نداشته باشیم یا وضعیت بحرانی ایجاد شده باشد بنابراین با رد کلیات بودجه 1400 پیام منفی به جامعه داده می شود.
حاشیه های نشست بودجه ای مجلس
* بحث غیبت حسن روحانی در صحن اولین نقطه انتقاد بهارستانی ها از دولت در جلسه روز گذشته بود. موضوعی که در نشست های قبلی که مجلس میزبان دولت بود دیده می شد؛ قالیباف در این زمینه به بیان این بسنده کرد که «بنده وظیفه خود را انجام دادم و از ۱۰ روز قبل نامه کتبی نوشتم، از وی دعوت کردم اما اجابت نشد».
* قطع میکروفن نوبخت و چند نماینده دیگر حین سخنرانی موضوعی بود که فضای صحن را به چالش برد. زمانی که میکروفن نوبخت قطع شد، به این موضوع اعتراض کرد اما قالیباف بسته شدن میکروفن او و نمایندگان دیگر را خارج از وظایف خود دانست و اعلام کرد که فرصت تعیین شده آن ها تمام شده است و قطع میکروفن دست ما نیست.
* حدیث اعتراض الیاس نادران به عملکرد دولت و اعلام تهدید روحانی به «استیضاح» حین اعلام نطق مخالفت اش با کلیات لایحه بودجه مسئله حاشیه برانگیز دیگر صحن بود. وی دولت دوازدهم را بیعرضه خواند و خطاب به نمایندگان گفت: بدانید «رد مصوبه کمیسیون تلفیق، عروسی دولت است». این اظهارات با واکنش و اعتراض های نوبخت در صحن مواجه شد.
* موضوع شفاف شدن آرای نمایندگان به کلیات لایحه بودجه، درخواستی بود که تعدادی از نمایندگان پیش از رای گیری از هیئت رئیسه داشتند.متعاقبا با پایان رای گیری مسئله احتمال اشتباه در رأی گیری کلیات بودجه، بحث چالش برانگیزی بود که در پایان این دستور جلسه مطرح شد.محمد خدابخشی نایب رئیس کمیسیون برنامه و بودجه در این باره اعلام کرد «برخی از نمایندگان نمیدانستند به لایحه بودجه رأی میدهند یا گزارش کمیسیون تلفیق مجلس؛بنابراین تعدادی اشتباهی رای دادند».
* پس از صحبت های نوبخت، شمس الدین حسینی، نماینده تنکابن و وزیر اقتصاد دولت دهم در واکنش با ارائه تذکری گفت: من واقعا تأسف میخورم و باید اعلام کنم وقتی به رئیس کل بانک مرکزی گفتم آیا شما میدانید برای ارقام تبصره (14) ارز به نرخ 17 هزار و 150 تومان محاسبه شده است، گفت: از آن خبر ندارم که گفتم از آقای پورمحمدی بپرسید. جرم کمیسیون تلفیق بودجه این بود که اسرار هویدا میکرد چون فکر میکرد مردم حق دارند بدانند که بشکه نفت به چه سختی به دست میآید و به چه راحتی به حراج گذاشته میشود، مردم بدانید کالاهایی که میخرید با نرخ ETS است نه ارز 4200 تومانی بنابراین ما به دنبال کدام دزد بدویم، این گرگ سال هاست که با گله آشناست.
*نادران در واکنش به صحبت های نوبخت که از تخصیص 66 هزار میلیارد تومان در سال 99 به طرح های عمرانی خبر داده بود، گفت: پیش از شروع بحث، مزاحی با آقای نوبخت داشته باشم؛ چه کسی گفته طرح عمرانی در کشور اجرایی نشده است؟ راه آهن قزوین- رشت و آزادراه قزوین- رشت را ببینید! اعتبارات بسیاری برای این موضوعات هزینه شده در حالی که منظور رسیدگی به مناطق محروم است. به نظر می رسد این صحبت ها کنایه ای است به این که نوبخت، هوای شهر خود (رشت) را در تخصیص بودجه داشته است.
*ربیعی در نشست خبری و در واکنش به رد کلیات لایحه بودجه در صحن علنی مجلس، گفت: اینکه پیام متخصصان حوزه اقتصاد و دولت درباره تغییرات بالای بودجه در کمیسیون تلفیق در مجلس شنیده شد، تشکر میکنم. دولت آماده است با همه توان خود در کنار مجلس اصلاحات مد نظر لایحه بودجه را بدون اینکه شاکله تغییر کند و درآمدهای واهی پیش بینی کنیم، انجام دهد.