حیدر کاسبی- «یک روز باید به آفریقا بروم»؛ این سطر، شاید نام چندان شاعرانه‌ای برای یک مجموعه شعر نباشد و حتی ذهن مخاطب را به سمت و سوی کتاب‎هایی غیر از ادبیات سوق دهد، اما به نظر می‌رسد «هانا صابر» شاعر این مجموعه شعر سپید به‎عمد چنین نامی را برای کتابش انتخاب کرده و با این‎که به راحتی می‌توانست از متن کتاب یک سطر یا ترکیب شاعرانه را روی جلد بیاورد، به سراغ هنجارشکنی رفته و احتمالاً خواسته است محتوای کتاب را فدای عنوان آن نکرده باشد.
البته در لایه‌های زیرین این نام یعنی «یک روز باید به آفریقا بروم» شاعرانگی‌های نهفته‌ای وجود دارد. این نام نوعی جسارت و آشنایی زدایی در انتخاب نام برای یک مجموعه شعر را داراست. هرچه بیشتر کتاب را ورق بزنید، بیشتر متوجه نگاه شاعر در سادگی و ساده‎نویسی می‌شوید و این که چقدر مسئله متفاوت بودن در شعر برایش اهمیت داشته که از همان ورودی کتاب شما را با یک چنین نامی غافلگیر می‌کند:
 «بوی پوست تو را به یاد می‌آورم/ و می‌فهمم / با تیر چراغ برق در شبی بارانی / و با جعبه انگور/ فرق می‌کنم»
 یا: «پستچی / انگشت اشاره‌اش را بر زنگ می‌گذارد / مثل زوزه ممتد میگرن بر نقطه‌ای از شقیقه /و آنقدر انگشت اش را برنمی دارد / تا اخبار / خانه را از پی درآورد / خانه در فضای آلوده تهران / بر فراز میدان آزادی گم شود»

نابازیگری در شعر
فیلم «باشو غریبه کوچک» را به خاطر دارید؟ نابازیگری که یک‎بار برای همیشه نقشی بی نظیر در سینما بازی کرده و بعد برای همیشه ناپدید می‌شود. «هانا صابر» هم در این مجموعه شعر، بیشتر از آن‎که کلمات را به بازی بگیرد و با استفاده از انواع و اقسام تکنیک‌های ادبی دنبال تلطیف فضای کتاب باشد، خود خود زندگی را به تصویر می‌کشد و قضاوت این‎که چقدر شعرش رمانتیک و احساس برانگیز است، برایش در درجه چندم اهمیت قرار دارد. او در یکی از شعرهای این کتاب می‌گوید:
«بی خوابی زنی قدبلند است / که نسکافه درست می‌کند /روی پلک های بسته تو راه می‌رود / و به موش‌های کور فکر می‌کند / و معتقد است/ فراموشی پیراهنی نیست / که یک‎بار آن‎را بپوشی / و وانمود کنی اتفاقی نیفتاده است»
شاعر این مجموعه سپید یک زن است و طبیعی است که از آشپزخانه، از کشوها و کمدها و از چرخ خیاطی سخن بگوید: «در صدای چرخ خیاطی تو / گهواره‌ای می‌جنبد /و گلدان‌هایت / تسلا می‌یابند/ و قرقره‌های رنگی‌ات/ و پاکیزگی بی انتهایت...»
در بخش‌هایی از کتاب شاعر ناپرهیزی کرده، از آن فضای ساده فاصله می‌گیرد و شعرهای متفاوت‌تری می نویسد، شعرهایی که انگار از «من» دیگر شاعر سروده می شوند، شعرهایی در حال و هوای مه آلود که شاعر بدش نمی آید توانایی اش را در استفاده از تکنیک های ادبی و انواع و اقسام صنایع بدیعی به رخ بکشد: «چطور در رحمم / از گندمی به گردویی بدل شدی / و دست ها و گوش ها و انگشت هایت جوانه زد / چطور اولین صدای گریه ات / جهان را پاره کرد / و چیز تازه ای درانداخت...‌»

ریختن چای برای یک سایه
یا آن‎جا که با تصویرهایی فراواقعی از زن‎ها سخن می گوید: «زن ها / از غار افلاطون بیرون می آیند/ و در می یابند/ برای یک شبح/ یا یک سایه / چای می ریخته اند / در می یابند/ دوستی با یک سایه چیزی جز یک حفره نیست/ زن ها البته / دوباره به غار بازمی گردند / و از تقلید خوشبختی/ تقلید می کنند ...»
و اما چیزی که هم به لحاظ بصری و هم از نظر فنی ممکن است برای مخاطب دافعه ایجاد کند، پاورقی های بیش از اندازه ای است که شاعر از ابتدا تا انتهای کتاب آورده است. در یک کتاب نود صفحه ای پنج یا شش پاورقی تا حدودی طبیعی به نظر می رسد اما گذاشتن بیش از بیست پاورقی در متن کتاب و نام بردن از اسامی مثل ناظم حکمت. دیکنز، کانت، سزار، پروست، لورکا، ونگوک، ریلکه و... نه تنها به قوت شعرها کمک نکرده که از فخامت آن‎ها کم کرده است.
«یک روز باید به آفریقا بروم» در بهار ۱۴۰۳ توسط نشر نگاه منتشر شده است.

ترجمه فرانسوی مجموعه‌ای از اشعار محمد شمس لنگرودی با ترجمه فریده روا در فرانسه منتشر شد.
انتشارات اِرِس که ناشر شعرهای شمس لنگرودی است، در معرفی این کتاب ابتدا شعری از اشعار این شاعر را آورده و سپس درباره شمس نوشته است: «شمس لنگرودی یکی از شخصیت‌های مهم معاصر ادبیات ایران است. از او تاکنون ۲۷ مجموعه شعر و دو رمان و چندین کتاب تحقیق منتشرشده که ازجمله کتابی پیرامون تاریخ شعر مدرن است».

«صفحه سی‌وپنج» نام یکی از تازه‌ترین آثار موسیقایی تلفیقی به آهنگ‎سازی سام اصفهانی است.
در این آلبوم که توسط نشر «جوان» به آهنگ‎سازی و تهیه‌کنندگی سام اصفهانی بر اساس اشعار حکیم خیام آماده‌شده است، عماد عامری، خواننده است و کاوه عابدین طراحی صدا و تنظیم الکترونیک و میکس و مسترینگ را برعهده داشته است. سام اصفهانی در توضیحات تکمیلی این پروژه نوشته است: «نگارش اولین قطعه از «صفحه سی‌وپنج» به تابستان سال هزار و چهارصد برمی‌گردد».

نیلوفر امرایی، مترجم، روزنامه‌نگار و فرزند اسدا... امرایی درگذشت. ابوالفضل بانی، مدیر موسسه بهاران با تأیید این خبر به ایسنا گفت: «متأسفانه صبح شنبه، پنجم خرداد، نیلوفر امرایی از دست رفت. او بیماری زمینه‌ای داشت و دچار افت قند شد». از کتاب‌هایی که از این مترجم به‌جامانده، می‌توان به این آثار اشاره کرد: «آشپزخانه خانم گیلاس»، «با یک فکر بکر چه‌کار می‌توان کرد» و «ساعت‌ها: کتاب فعالیت همراه با نقاشی، رنگ‌آمیزی و برچسب» و «آموزش در خانه (عددها)». نیلوفر امرایی در فهرست مترجمان برگزیده کودک و نوجوان جشن لاک‌پشت پرنده بود.
 

پلیس اسپانیا یک نقاشی مسروقه اثر «فرانسیس بیکن»‌ را پیدا کرد. به گزارش ایسنا، یک تابلوی نقاشی اثر «فرانسیس بیکن»‌،‌ هنرمند نامدار ایرلندی که در سال ۲۰۱۵ ربوده‌شده بود، توسط پلیس اسپانیا در مادرید پیدا شد. این تابلوی نقاشی یکی از پنج پرتره تصویرگر «خوزه کاپلو»، بانکدار اسپانیایی است که درمجموع ۲۵ میلیون یورو (۲۷.۱ میلیون دلار) ارزش‌دارند. این تابلوهای نقاشی ۹ سال پیش در جریان آن‎چه به‌عنوان بزرگ‌ترین سرقت تاریخ اسپانیا توصیف می‌شود، به سرقت رفتند. از «بیکن» به‌عنوان یکی
از تأثیرگذارترین نقاشان قرن بیستم یاد می‌شود.
 

شعر اول:

آسمان بر فراز بام
چقدر آبی و آرام  است.
درختی شاخه‌اش را می‌جنباند.
ناقوس پیش چشم تو
آرام، آرام طنین می‌اندازد
پرنده‌ای که روی درخت نشسته
غمگین‌ترین آوازهایش را می‌خواند
خدای من، خدای من! زندگی این‎جاست
بی‌آلایش و آرام.
این هیاهوی آرام‌بخش از سمت شهر می‌آید.
با تو هستم! تو که یکریز اشک می‌ریزی.
با تو هستم
چه کردی با جوانی‌ات؟

شعر دوم:

در اندوه دشت پهناور
برف
مثل دانه‌های شن می‌درخشد در هوا
آسمان سیاه شده
و هیچ پرتوی در آن نیست.
آدمی گمان می‌کند
زیستن و مردن مهتاب را
با چشم خود خواهد دید.
بلوط بنان بیشه‌های نزدیک
در میانه بخارات آب
مثل ابرهای سنگین
موج برمی‌دارند
ای زاغچه  نفس‌بریده‌ای گرگ‌های پوست به استخوان چسبیده
این بادهای استخوان سوز
چه بلایی سر شما آورده‌اند؟
در اندوه دشت پهناور
برف
 مثل دانه‌های شن می‌درخشد در هوا.

آیین رونمایی و جشن امضای کتاب مجموعه آثار کارتون و کاریکاتور احمد عربانی برگزار می‌شود.
به گزارش خبر آنلاین، این مراسم در قالب سلسله شب‌های بخارا با عنوان «شب احمد عربانی» ساعت پنج بعدازظهر امروز، ششم خرداد ۱۴۰۳ با حضور و سخنرانی یونس شکر خواه، نادره رضایی، مجید کاشانی، اردشیر رستمی، هادی حیدری و علی دهباشی در تالار فردوسی خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار می‎شود.

آنا بلندیانا که آثارش منعکس‌کننده روح رومانیایی در طول دوره تاریخی است، به‌عنوان برنده جایزه ادبیات پرنس آستوریاس ۲۰۲۴ انتخاب شد.
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از افه، آنا بلندیانا شاعری رومانیایی که امید و شکست، دستورالعمل‌های فعالیت ادبی او هستند و بیشتر برای اشعار ضدکمونیستی‌اش شناخته می‌شود و سال‌ها به‌عنوان تبعیدی در کشورش زندگی کرد، جایزه پرنس آستوریاس ۲۰۲۴ را از آن خود کرد.

 

سید علی میرافضلی از یافتن رباعی‌ای از خیام خبر داد که تاکنون در هیچ متن دیگری به نام خیام دیده نشده و در این باره‌ گفته است: « با توجه به قدمت سند (قرن هفتم ق) و چهارقافیه‌ای بودن رباعی و لحن و موضوع آن، احتمال آنکه رباعی سرودۀ خیّام باشد وجود دارد.»
به گزارش ایسنا،سید علی میرافضلی، شاعر و رباعی‌پژوه در کانال چهار خطی (رباعی فارسی، به روایت: سید علی میرافضلی) در این‌باره نوشته است:
«دوست پژوهشگرم جناب حسین کیا مرا به دستنویس کهنی از محاسن الکلام مرغینانی رهنمون شدند که در ظَهر آن، دو بیت عربی و یک رباعی به اسم خیّام درج شده است. دستنویس مذکور به شمارۀ ۱۵۹ در کتابخانۀ حاجی بشیرآقا (ایوب) ترکیه نگه‌داری می‌شود. بخش اول این نسخه حاوی محاسن الکلام در علم بدیع به زبان عربی است و در صفحۀ عنوان از تصنیفات الشیخ الامام ابوالحسن نصر بن الحسن المرغینانی رحمه ا... دانسته شده است. این ابوالحسن نصر مرغینانی از ادبای اوایل قرن پنجم هجری بوده است و رادویانی در ترجمان البلاغه و رشید وطواط در حدایق السحر از کتاب او بهره بُرده‌اند. بخش دوم دستنویس، جلوة الالفاظ منسوب به ادیب نظام‌الدین ابراهیم مؤذنی است.در ورق آخر، یادداشتی است که طبق آن تألیف کتاب مذکور در ربیع الاول سال ۴۵۳ ق به پایان رسیده است. در همین ورق، یادداشت مقابله‌ای دیده می‌شود که نشان می‌دهد کتاب در اواسط قرن هفتم کتابت شده است: قوبل مع نسخة مصحّحة فی شهرا... الاصب رجب عمّت برکته الواقع فی سنة اثنی خمسین ستمائه.
باری در ظهر این دستنویس کهن، اشعاری به فارسی و عربی درج شده که چهار بیت آن به نام «عمر خیّام» است.

 الهه آرانیان-  شاید جمع سیاست، نظامی‌گری، علاقه به شعر و ادب در نگاه اول کمی عجیب و غیرممکن به‌نظر برسد، اما باید گفت جمع این‌ها در کنار هم ممکن و شدنی است. همان‌گونه که درباره شخصیتی مانند احمدشاه مسعود این اتفاق افتاد؛ سیاستمدار و فرمانده نظامی محبوب افغانستان که بیست‌وسه سال پیش در راه آزادی و صلح برای کشورش به شهادت رسید. احمدشاه مسعود شیفته شعر و ادبیات فارسی بود.
ویدئوهای شعرخوانی این فرمانده بزرگ هنوز هم در فضای مجازی دست به دست و موجب حیرت می‌شود. او جمله معروفی دارد که به همرزمانش می‌گوید: «عملیات برای ادبیات است و ما برای حفظ زبان فارسی می‌جنگیم».
بعد از شهادت احمدشاه مسعود در سال 1380 شاعران فراوانی از کشورهای فارسی‌زبان از جمله ایران، افغانستان و تاجیکستان در سوگ او شعر سرودند؛ اشعاری که سیده فاطمه موسوی 100 نمونه از آن‌ها را در کتابی به نام «عملیات برای ادبیات» گردآوری کرده‌است. این کتاب در سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در غرفه انتشارات لوح فکر رونمایی شد.

درباره کتاب «عملیات برای ادبیات»
 «عملیات برای ادبیات» مجموعه شعری است که سیده فاطمه موسوی گردآوری کرده‌است. در این اثر شاعران بزرگ زبان فارسی چون سیمین بهبهانی، حیدری وجودی،‌ محمدعلی سپانلو، استاد مؤمن قناعت تاجیکستانی، محمدحسین جعفریان، احمدرضا احمدی، احمدحسین نیشابوری، نجیب بارور، دکتر سیده فاطمه موسوی، علیرضا قزوه، فضل‌ا... قدسی، واصف باختری و چندین شاعر نام‌دار و نام‌آشنای زبان فارسی در وصف احمدشاه مسعود شعر سرودند؛ اما نام کتاب از نقل‌قول محمدحسین جعفریان، مستندساز و روزنامه‌نگار برجسته ایرانی از احمدشاه مسعود گرفته شده‌است. او می‌گوید: «روزی در خواجه بهاءالدین تخار آمرصاحب در مورد شعر سپید حرف می‌زد و یک‌بار ناگهان مولانا فرید، مشهور به مولانا قربان، بلند شد و گفت دشمن در خط جنگ عملیات دارد و شما در مورد ادبیات و شعر گپ می‌زنید! آمر صاحب (احمد شاه مسعود) خطاب به او گفت: جان برادر همین عملیات برای ادبیات است.»

مثنوی حماسی در سوگ احمدشاه مسعود
سید فضل‌ا... قدسی از همرزمان احمدشاه مسعود که اولین شعرش در سوگ احمدشاه مسعود را در روز تشییع پیکر او سرود؛ درباره این شعر در گفت و گو با خراسان می‌گوید: «در ایام شهادت شهید احمدشاه مسعود، من به عنوان یک مسئول نظامی در خط مقدم جبهه جنگی کابل بودم. وقتی خبر ترور ایشان منتشر شد، در همان دقیقه‌های اول متوجه شدیم حادثه بزرگ‎تر از آن است که اعلام شده. بنده در روز تشییع پیکر ایشان در پنجشیر یک مثنوی سرودم برای آمرصاحب شهید. البته محتوای این مثنوی به گونه‌ای است که بیشتر در آن به جنبه شعاری شعر توجه شده تا جنبه‌های تکنیکی؛ چون مخاطب شعر مستقیماً مردم بودند. بعد از شهادت احمدشاه مسعود، در هر جلسه‌ای که شرکت می‌کردیم، این شعر خوانده می‌شد. استقبال بسیار گسترده‌ای از شعر شد و در آن مقطع خیلی تأثیر گذاشت و در زبان مقاومتگران بازتاب پیدا کرد و خوانده می‌شد و مردم منطقه آن را از حفظ بودند.»

علاقه فرمانده محبوب به حافظ
قدسی در ادامه چند بیت از مثنوی‌ای را که در سوگ احمدشاه مسعود سروده، می‌خواند. او می‌گوید در این شعر ماتم‌سرایی نکرده و شعر را با لحن حماسی سروده:
 «عقاب قله‌نشین بال می‌زند بر اوج/ دمی که پر بکشد آسمان بگیرد موج/ به‌جا نهاده شکوه بلند بالا را/ عقاب قله رها کرده بام دنیا را/ مگو مگو شب سنگر بی‌آفتاب شده است/ که گفته قله پامیر بی‌عقاب شده است/ عقاب‌ها به ترصد نشسته در پامیر/ بماند و نپرد بال بسته بر پامیر/ جهان ز شهرت ما با صدای او پر بود/ شکوه بیست و سه ساله را تبلور بود/ اگر حماسه، اگر فتح، اگر ظفر بوده است/ درین دیار همه وامدار مسعود است/ مبادمان که به سوگش نشسته گریه کنیم/ شبیه مرد از اندوه خسته گریه کنیم/ به جای گریه به میدان علم بر افرازیم/ هلا به خون شهادت حماسه‌ها سازیم/ از او که برنو خشمی برای ما مانده است/ لوای غیرت ومردانگی به‌جا مانده است/ چه‌سان جواب دهم نسل‌های فردا را/ به قله گر نرسانم لوای بر پا را».
این شاعر اهل افغانستان در پایان درباره علاقه و شیفتگی احمدشاه مسعود به ادبیات و شعر فارسی می‌گوید: «کسانی که با ایشان ارتباط بیشتر داشتند از علاقه بسیار او به ادبیات فارسی می‌گویند؛ به ویژه اشعار حافظ و استاد خلیل ا... خلیلی، شاعر معاصر. مسعود علاقه عجیبی به ادبیات و زبان فارسی داشت. او در عرصه فرهنگی هم به تناسب امکانات موجود گام‌های بلندی برداشته بود.»