رضایت
این واژه در عربی به کار نرفته و از ساخته‌های فارسی‌زبانان است، اما چون در گفتار و نوشتار رایج شده، کاربرد آن اشکالی ندارد. در عربی به جای آن «رضا» می‌گویند که در فارسی نیز به‌عنوان مرادف رضایت در نوشتار به‌کار می‌رود.
 
رفاه/ رفاهیت
هر دو واژه به یک معناست و هر دو صحیح است.
 
رُمّان/ رُمان
این دو واژه را نباید با هم اشتباه کرد. رمّان در عربی به معنای «انار» است، ولی رمان که واژه‌ای فرانسوی است، به معنای داستان بلند به‌کار می‌رود.
برگرفته از کتاب «غلط ننویسیم»ابوالحسن نجفی

هشتمین کتاب در سلسله نشست‌های «صد کتاب ماندگار قرن» به منظور پاسداشت نگاشته‌های برتر ایرانیان در یک قرن اخیر، با بررسی کتاب «حواصل و بوتیمار»، تالیف امیرحسن یزدگردی به کوشش اصغر دادبه برگزار شد. به گزارش ایرنا، غلامرضا امیرخانی، عضو هیئت علمی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران که دبیری این نشست را برعهده داشت، گفت: «ایده برگزاری سلسله نشست‌های صد کتاب ماندگار قرن از سال ۱۳۰۰ تا ۱۴۰۰، توسط علیرضا مختارپور، رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران مطرح شد و قرار است در این مجموعه نشست‌ها، صد کتاب تالیفی که به زبان فارسی نوشته و در ایران منتشر شده است؛ معرفی شود. پیشنهاد معرفی کتاب «حواصل و بوتیمار» به عنوان هشتمین کتاب از «صد کتاب ماندگار قرن» نیز از سوی مختارپور ارائه شد و زمانی که ایده معرفی این کتاب با اهالی فن، کارشناسان و متخصصان مطرح شد به اتفاق معتقد بودند که انتخاب این اثر به عنوان کتاب ماندگار شایسته و مورد تقدیر است».

 «حواصل و بوتیمار» یک اثر تحقیقی و ادبی
علی اشرف صادقی، استاد گروه زبان‌شناسی و عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی با اشاره به شخصیت علمی امیرحسن یزدگردی، نویسنده کتاب «حواصل و بوتیمار» گفت: «استاد امیرحسن یزدگردی، محقق عالی رتبه و توانایی بود و از همان دوران دانشجویی که در محضر استاد فروزانفر شاگردی می‌کرد، آوازه پژوهش ایشان به گوش می‌رسید. یزدگردی عاشق زبان و ادبیات فارسی بود و عشق به زبان فارسی را در پیشگفتار کتابِ «حواصل و بوتیمار» به خوبی می‌توان مشاهده کرد. زیرا وی پیشگفتار این کتاب را با نثری ادبی، شیوا و روان نوشته و هیچ اشکال دستور زبانی در آن وجود ندارد و به اعتقاد من یک متن ادبیِ آراسته و فوق معیار است. با این اوصاف کتاب «حواصل و بوتیمار» یک اثر تحقیقی و ادبی است». وی اظهار داشت: «این کتاب حاصل ۱۶ سال تحقیق و پژوهش یزدگردی است که کامل‌ترین شکل تحقیق را ارائه کرده است. وقت و زمانی که وی صرف دقت در پژوهش این کتاب داشته موجب شده که نتواند کتاب دیگری از خود به یادگار بگذارد و حیف که عمر کوتاه و بیماری او اجازه نداد در عرصه فرهنگ این سرزمین کتاب‌های دیگری بنویسد. در واقع روحیه کمال‌گرایی یزدگردی مانع از نگارش و انتشار کتاب‌های دیگر از او شد.»

استاد امیرحسن یزدگردی، از پیروان مکتب دقت
دکتر اصغر دادبه استاد فلسفه اسلامی و ادبیات عرفانی و مدیر گروه ادبیات دایره‌المعارف بزرگ اسلامی که کتاب «حواصل و بوتیمار» به کوشش وی منتشر شده است، در ادامه این نشست تخصصی با اشاره به دیدگاه‌های متفاوت درباره مقوله تحقیق گفت: «آن‌چه استاد علی اشرف صادقی درباره سرعت در مباحث تحقیقاتی گفت، درست است اما نکته‌ای که نباید فراموش کرد، توجه به این مطلب است که وقتی تحقیقات جدید به زمینه‌های علمی و فرهنگی کشور افزوده شد؛ دو دیدگاه در این مقوله نیز مطرح شد؛ یک دیدگاه مکتب سرعت و دیگری مکتب دقت بود. که در مکتب سرعت می‌توان از استاد سعید نفیسی و در مکتب دقت از استاد علامه قزوینی یاد کرد که وجود هر دو مکتب در زمینه‌های مختلف تحقیقاتی ضروری است». وی افزود: «امیرحسن یزدگردی در مقوله تحقیق پیرو مکتب دقت بود و این موضوع در وجوه مختلف زندگی او نیز نمایان بود و صادقانه عمل می‌کرد. در همین راستا وقتی به جوانان مجوز داده می‌شود که به دلیل وقت اندک، براساس مکتب سرعت پیش بروند، یک خطر بزرگ وجود دارد و آن هم وجود بی‌دقتی محض در تحقیقات است که متاسفانه این روزها شاهد آن هستیم. بنابراین توصیه می‌کنم علاوه بر سرعت، موضوع دقت و خوب دیدن مقوله‌های مورد تحقیق را در دستور کار خود قرار دهند. این استاد فرهیخته در مسیر تحقیقاتی خود واسطه‌ها را کنار می‌گذاشت و شخصاً سراغ اصل موضوع می‌رفت. به عنوان مثال یک منبع تحقیقاتی که در کتاب هم آمده به زبان عِبری نوشته شده بود و برای اینکه به آن منبع دسترسی بی‌واسطه داشته باشد، اول زبان عِبری یاد گرفت و بعد تحقیقات خود را ادامه داد.»

یاسر احمدوند، دبیر شورای پاسداشت زبان فارسی در هفتمین جلسه کارگروه دایمی شورای هماهنگی پاسداشت زبان فارسی گفت: «در برخی استان‌ها تعداد ورودی‌ها با خط بیگانه از لحاظ کثرت قابل تامل است و باید به سرعت فارسی شوند.» به گزارش ایبنا، احمدوند افزود: «طی نامه‌نگاری‌هایی که با استان‌ها انجام شد، خواسته بودیم که نام ورودی تابلوها فارسی نوشته شود. در همین نامه‌نگاری‌ها، برخی از شهرها اعلام کردند که ورودی شهر آن‌ها با حروف غیرفارسی است. در همین راستا نامه‌ای برای وزیر کشور و استانداران آماده شده که این امر را سرعت ببخشد و سال آینده در هیچ شهری ورودی با زبان بیگانه وجود نداشته باشد. البته تعدادی از استان‌ها اعلام کرده‌اند که هیچ ورودی با خط بیگانه ندارند. همچنین تعدادی از ادارات کل استان‌ها هنوز گزارشی به دبیرخانه شورا ارسال نکرده‌اند که این موضوع به وزیر فرهنگ اعلام خواهد شد. امیدوارم این جزو کارهایی باشد که امسال به سرانجام برسد».
معاون وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره تغییر نام مراکز تجاری هم گفت: «قرار شد ۲۲ مجتمع تجاری در استان تهران، نام خودشان را تغییر دهند. در ماه‌های گذشته به این مکان‌ها اطلاع دادیم که تا پایان بهمن‌ماه این تغییر انجام شود».

اوضاع ناخوشِ زبان فارسی در صداوسیما
در این نشست، نسرین پرویزی، نماینده فرهنگستان زبان و ادب فارسی نیز از نامه غلامعلی حداد عادل رئیس فرهنگستان درباره نام‌های برنامه‌های تلویزیونی و پیگیری فرهنگستان در این زمینه خبر داد. احمدوند هم گفت: «فعالیت‌های فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی و شورای هماهنگی پاسداست زبان فارسی می‌تواند مکمل یکدیگر باشد و در کنار هم برای تاثیرگذاری هرچه بیشتر تلاش کنیم». او تاکید کرد: «بخش رصد و ارزیابی این شورا به تازگی تشکیل شده و از ابتدای سال جدید کار خود را آغاز می‌کند و همچنین در مورد فعالیت‌های ترویجی و ایجابی دبیرخانه شورا فعال‌تر عمل خواهد کرد و به‌زودی شاهد یک تحول در فعالیت‌های دبیرخانه شورا خواهیم بود.»

 الهه آرانیان
امروز 21 فوریه، روز جهانی زبان مادری است. سازمان جهانی یونسکو 25 سال پیش این روز را به‌منظور پاسداشت زبان‌های مادری و حمایت از تنوع زبانی و فرهنگی در جهان به گرامیداشت زبان مادری اختصاص داد. زبان مادری، اولین زبانی است که کودک با آن آشنا می‌شود و حرف زدن با آن را یاد می‌گیرد. زبان مادری بخش بزرگی از ما ایرانی‌ها، زبان فارسی است که به‌عنوان اولین زبان در قالب‌های لهجه‌های مختلف آن را فرا گرفته‌ایم. بخش دیگری از هموطنان ما هم زبان مادری‌شان، فارسی نیست و برای اولین‌بار به زبان‌های قومی مانند کردی، لری، بلوچی، لری و... صحبت کرده‌اند. جالب این‌که زبان فارسی که زبان رسمی کشورمان هم هست، سایه حمایت و مهرِ خودش را بر سر زبان‌های ارزشمند قومی انداخته و بسیار با آن‌ها داد‌وستد کرده‌است. در ادامه، گفت‌وگوی ما با دکتر امیر الهامی، استاد زبان و ادبیات فارسی درباره اهمیت زبان مادری و نقش زبان فارسی در پیوند و وحدت قومیت‌های مختلف در ایران را می‌خوانید.

بوته گلِ رز و گل‌های رنگارنگش
دکتر الهامی زبان مادری را که نقش مهمی در شکل‌گیری هویت یک فرد دارد، این‌طور تعریف می‌کند: «آن‌چه زبان‌شناس‌ها و کسانی که در حوزه روان‌شناسیِ زبان کار می‌کنند، بر آن اتفاق‌نظر دارند، این است که زبان مادری یا زبان اول یک کودک، بخشی از هویت اجتماعی و فرهنگی اوست و بی‌تردید شخصیت هر کودک در پیوند با زبان مادری او تکوین پیدا می‌کند و با زبان مادری است که می‌توان با مؤلفه‌های فرهنگی یک جامعه یا زیرهنجارهایی که در خرده فرهنگ‌های جامعه هست، ارتباط برقرار کرد». این استاد دانشگاه در ادامه از دوستیِ زبان فارسی با زبان‌های قومی در ایران و اشتراکات فراوان میان آن‌ها می‌گوید: «زبان فارسیِ معیار، عامل وحدت خرده‌فرهنگ‌هاست. همان‌طور که گفتم زبان مادری سبب می‌شود ما جریان‌های فرهنگی یا خرده‌فرهنگ‌ها را بهتر درک کنیم. این زبان‌ها و گویش‌های قومی در پیوند با زبان معیار منافاتی ندارند. چون مولفه‌های پیونددهنده همه اقوام ایران بر پایه زبان فارسی معیار استوار شده و اگر کسی بخواهد گویش خود را حفظ کند، پسندیده است؛ چون همه این گویش‌ها در خدمت زبان معیار هستند. آموزش این گویش‌ها از این جهت خوب است که بتوانیم قسمتی از مکتوبات خود را که به زبان فارسی معیار است، با این گویش‌های محلی و مادری به دیگران آموزش بدهیم، اما قوام کلی فرهنگ بر پایه زبان معیار است. وقتی از شاهنامه به زبان کردی صحبت می‌کنیم، وقتی متوجه می‌شویم قومِ کرد در شاهنامه فردوسی چطور به وجود آمدند، یک جریان دوسویه شکل می‌گیرد؛ از طرفی با تقویت زبان مادری بسیاری از باورهای زبان معیار را که در آن زبان مادری لحاظ نشده، ترویج می‌دهیم و از طرفی چتر گسترده زبان معیار را به عنوان شیرازه و عامل حیاتیِ حفظِ همه زبان‌های مادری داریم؛ یعنی مادامی که زبان معیار ما به عنوان زبان رسمی حفظ نشود، این گویش‌ها به خودی خود مانند غنچه‎ای هستند که ریشه‌شان را از دست داده‌اند. اگر زبان رسمی را به یک بوته گل رز مانند کنیم و گویش‌های مختلف را گل‌های آن در نظر بگیریم که هرکدام به رنگی هستند، می‌بینیم که حیات این گل‌های رنگارنگ به حفظ ریشه و ساقه آن‌ها بستگی دارد».

قدرت و توانایی فوق‌العاده زبان فارسی در واژه‌سازی
دکتر الهامی در بخش دیگری از سخنانش به وجوه اشتراک بین زبان فارسی و زبان‌های قومی در ایران اشاره می‌کند و می‌گوید: «شما در تمام گویش‌ها سایه زبان فارسی معیار را می‌بینید. پیرنگ بسیاری از گویش‌ها و لهجه‌های ما زبان فارسی معیار است. در گویش‌های ما بسیاری از واژگان در فارسی معیار و در شعر و نثر کهن وجود دارد. کلمه‌ای که ما تصور می‌کنیم مربوط به گویش خاصی است، ممکن است ابتدا در فارسی معیار بوده باشد و از این زبان به آن گویش وارد شده‌باشد.». این استاد زبان و ادبیات فارسی درباره ازخودبیگانگیِ فرهنگی بعضی از نوجوان‌ها و جوان‌ها و بی‌توجهی‌شان به زبان فارسی که زبان مادری بخش زیادی از ایرانی‌هاست، معتقد است: «زمانی که از توانایی زبان معیار و لهجه‌ها و گویش‌ها بی‌خبر باشیم، سعی می‌کنیم برای خودمان با استفاده از زبان‌های بیگانه هویت‌سازی کنیم و گمان می‌کنیم این بر شخصیت ما خواهد افزود. این از عدم شناخت کافی از قدرت زبان مادری‌مان هم ناشی می‌شود. این توانایی و قدرت زبان فارسی باید عامل افتخار باشد. حدود 20 ریشه در زبان فارسی قدرت لغت‌سازیِ 200 ریشه در زبان‌های دیگر را دارد. به این علت که ما در زبان فارسی هم از ساخت‌های ترکیبی برای واژه‌سازی استفاده می‌کنیم و هم از اشتقاقات زبانی. این نشان از توانایی زبان ماست، اما از آن غافل هستیم و با کاربرد زبان غربی به پیکره زبان فارسی آسیب می‌زنیم».

وظیفه مهم معلم‌های ادبیات فارسی
استاد ادبیات دانشگاه خیام  در بخش پایانی گفت‌وگو از نقش مهم مدارس و دانشگاه‌ها از آشناکردن جوانان با توانایی‌های زبان فارسی می‌گوید: «ما در مدارس و دانشگاه‌ها صرفاً نباید به جلوه‌های زیبای ادبیات بپردازیم. بله شعر حافظ و سعدی و فردوسی زیباست، اما نباید به این جنبه بسنده کنیم. در حالی که نیاز است مخاطبان ما از جهت خردورزی هم با اثر ادبی پیوند حاصل کنند و احساس تعلق خاطر به این زبان را با به کار بردن واژه‌های اصیل بروز بدهند. از طرف دیگر افراط و تفریط هم نباید کرد و ممکن است جایگزین نادرست بیشتر آسیب بزند. معادل و جایگزین باید بسیار دقیق باشد و اگر معادل زیبایی نداریم، اصرار بر جایگزینی نکنیم.»

دلنوشته شهرام ناظری برای زنده یاد دولتمند خالف
شهرام ناظری در پی درگذشت دولتمند خالف هنرمند موسیقی تاجیکستان نوشته‌ای را در صفحه شخصی خود منتشر کرد. این خواننده نوشته‌است: «استاد دولتمند خالف، نابغه موسیقی شرق و فلک‌خوان بزرگ تاجیکستان خاموش شد. هنر والا و صدای آسمانی استاد دولتمند خالف اعتباری بود جهانی برای آواز شرق و شعر فارسی». دولتمند خالف از خوانندگان سرشناس موسیقی تاجیکستان شامگاه روز یک شنبه ۲۹ بهمن در ۷۴ سالگی درگذشت.

انتشار کتاب «زخمه‌های جاودانه استاد فرهنگ شریف»
آلبوم و کتاب «زخمه‌های جاودانه‌ی استاد فرهنگ شریف» در سالن اصلی فرهنگ   سرای ارسباران رونمایی شد. به گزارش ایسنا، آلبوم و کتاب «زخمه‌های جاودانه‌ استاد فرهنگ شریف» به همت مؤسسه‌ فرهنگی هنری «آوای مهربانی» منتشر می‌شود که شامل مجموعه‌ای از تکنوازی‌های شنیده نشده از فرهنگ شریف است. این مجموعه شامل هفت آلبوم و یک کتاب است که گردآوری و پژوهش آن را سلمان سالک انجام داده و با مقدمه‌ای به قلم استادان فرهاد فخرالدینی و حسین علیزاده، در وصف فرهنگ شریف مزین شده است. خوشنویسی عنوان این آلبوم را هم استاد یدا... کابلی و طراحی روی جلد آن را علی بوستان انجام داده است.