فرصتی برای طراوت بخشیدن به جان

گفتاری از آیت ‌ا... سیدعلی خامنه‌ای

«رجب، ماه صفا دادن به دل و طراوت بخشیدن به جان است؛ ماه توسل، خشوع، ذکر، توبه، خودسازی و پرداختن به زنگارهای دل و زدودن سیاهی‌ها و تلخی‌ها از جان است. دعای ماه رجب، اعتکاف ماه رجب، نماز ماه رجب، همه وسیله‌ای است برای این‌که ما بتوانیم دل و جان خود را صفا و طراوتی ببخشیم؛ سیاهی‌ها، تاریکی ها و گرفتاری ها را از خود دور کنیم و خودمان را روشن سازیم. (28/5/84) ... ماه رجب است و در این سرود پر مغز و زیبایی هم که شماها خواندید، اشاره‌ به ماه رجب، ماه توسل، ماه توجه و دعا شده بود. در این ماه شریف، مؤمنین که دعا می خوانند، از خدای متعال این‌ جور می خواهند: اَللهُمَّ فَاهدِنی هُدَی المُهتَدینَ وَ ارزُقنی اجتِهادَ المُجتَهِدینَ وَ لا تَجعَلنی مِنَ الغافِلینَ المُبعَدین(اقبال‌الاعمال، ج ۲، ص ۶۴۳)؛ چقدر حائز اهمیت است هر سه فِقره! فقره‌ آخر هم که مغفرت است که اساس همه‌ کارهاست: وَ اغفِر لی یَومَ الدّین(همان). هدایتِ هدایت‌یافتگان و تلاش تلاشگران، آن چیزی است که در این دعا از خدای متعال می‌خواهید. شما تأمل بفرمایید اگر همین دو عامل در من و شما باشد، همه‌ مشکلات حل خواهد شد؛ هم هدایت هدایت‌یافتگان الهی نصیب ما بشود، هم تلاش تلاشگران تاریخ بشریت در رفتار ما، در گفتار ما، در منش ما محسوس باشد. در آن فقره‌ سوم، آسیب مورد اشاره قرار گرفته است: وَ لا تَجعَلنی مِنَ الغافِلینَ المُبعَدین؛ غفلت بزرگ‌ترین آسیب است؛ غفلت از مسیر، غفلت از هدف، غفلت از توان، غفلت از فرصت، غفلت از دشمن، غفلت از وظیفه‌ای که امروز بر دوش من و شماست؛ غفلت. بزرگ‌ترین دشمن ما غفلت است.» (بیانات 16/2/94)

 

وای بر کسانی که بخوانند و نفهمند

گفتاری از مرحوم آیت‌ا... العظمی بهجت

«این دو ماه (رجب و شعبان)، امتیازشان از سایر ماه‌ها غیر از ماه رمضان، این است که ادعیه خیلی عالیة المضامینی در این دو ماه، مأثور (روایت شده از اهل بیت علیهم السلام) داریم. [دعاهایی که] خیلی عالیة المضامین [هستند]. در این دعاهایی که در ماه شعبان مأثور است، همین صلواتی که در زوال (هنگام ظهر) هست (صلوات شعبانیه) -که ظاهراً اختصاصی به زوال هم ندارد، همه‌جا می‌شود [آن را خواند]- خیلی مطالب مهمی هست و تقریباً داخل در حریم ولایت است کسی که این صلوات را [بخواند]. این‌ها خیلی مهم‌اند. آن دعایی هم که سید [ابن طاووس] از ابن خالویه، از ائمه(ع) نقل کرده (مناجات شعبانیه) که مناجاتشان در ماه شعبان [بوده است]، خیلی این‌ها [مضامین عالیه‌ای دارند]. این هم فخر شیعه است که ادعیه عالیة المضامینی در دست این‌ها هست که در دست فلک‌الافلاک نیست. شوخی است این مطالب؟ مگر کسی نفهمد! این هم یکی از کرامات اهل بیت نبوت(ع) است که «کلامهم دون کلام الخالق و فوق کلام المخلوق؛ سخنانشان  پایین‌تر از سخنان خالق و بالاتر از سخنان مخلوق» است. وای بر کسانی که این‌ها را بخوانند و هیچ نفهمند که این‌ها تلخ است، شور است، بی‌مزه است، شیرین است، چه هست؟ با شیرینی‌های دیگر فرقش چیست؟ هیچ اهمیتی [به این مضامین] ندهند! [وای به حال آن ها.]» (جلسه هفدهم درس خارج اصول؛ سال 1370)

 

چشیدن لذت علم و طهارت

گفتاری از آیت‌ا... العظمی جوادی آملی

«ماه پربرکت رجب در پیش است، تا می‌توانید در ماه رجب روزه بگیرید، مخصوصاً کسانی که قدرت جوانی دارند، از روزه‌های این ایام و مبعث و ایام اعتکاف فراموش نشود؛ درس و بحث گوشه‌ای از کار است، اساس کار جای دیگر است، اگر این اساس کار را رعایت بکنیم، آن وقت لذت علم و طهارت را می‌چشیم، اگر لذت طهارت را بچشیم، هیچ چیزی جای آن را نمی‌گیرد؛ اگر عالَم را به وی بدهیم، برایش گزنده است. درست است که بعضی از کارهای بدی که کردیم، از ما ظرفیت را گرفته است؛ ولی ظرفیت‌ده، همچنان بخشنده است؛ از او ظرفیت طلب کنید، استحقاقْ طلب کنید، لیاقتْ طلب کنید و بعد، از خداوند مسئلت کنید که به این ظرفیت، پاسخ مثبت بدهد و مظروف را عطا کند.»

 

بهترین ماه برای ساخته شدن

گفتاری از مرحوم آیت‌ا... آقامجتبی تهرانی

«ما موقعیت های بسیاری برایمان پیش می‌آید که بتوانیم خود را سبکبال کنیم. نباید بگذاریم که این موقعیت‌ها را از دست بدهیم. همه ما کم و بیش مبتلاییم و خداوند بدون آن‌ که من و تو از او درخواست کنیم، گذشت می‌کند. این رحمت واسعه حق، تطهیر کننده من و توست و تخفیف دهنده بار روح و دل ما و یکی از آن موقعیت‌ها ماه رجب است. در ماه رجب، رحمت‌های الهی بر امت پیامبر(ص) ریزش می‌کند.  ما روایت‌های متعددی در باب ماه رجب داریم، ماه رجب، شهرا... است؛ به دلیل این‌که در این ماه، رحمت الهی بر بندگان زیاد ریزش می‌کند. پیامبراکرم(ص)، وقتی ماه رجب می‌آمد مسلمین را اطراف خود جمع می‌کرد، در بین آن ها می‌ایستاد و خطبه می‌خواند و این جملات را می فرمود: «ایها المسلمون، قد اقلکم شهر عظیم مبارک و شهر الأصب و یصب الله فیه الرحمة علی عباده»؛ مسلمان‌ها سایه افکند بر شما ماهی بزرگ و فرخنده و ماهی است که در آن ریزش [رحمت] فراوان است. خداوند فرو می‌ریزد رحمتش را بر کسی که او را بپرستد. روایات متعددی داریم درباره ماه رجب که ماه رحمت است. باید بنده خودش را در معرض ریزش این رحمت قرار دهد. لذا یکی از آداب و اذکاری که وارد شده در ماه رجب، استغفار است. استغفار ذکری است که گویا تقاضای تطهیر و پوزش طلبیدن است. خداوند عذرخواهی بنده را بدون منت می‌پذیرد. به تعبیری ساده، با رویی باز بنده‌اش را بغل می‌کند. پیامبر(ص) فرمود: خداوند در آسمان هفتم مَلِکی را قرار داده که نامش داعی و دعوت‌کننده است؛ آن‌گاه که ماه رجب وارد بشود، آن فرشته هرشب تا به صبح  نگاه می‌کند، خداوند می‌گوید کسی که بخواهد با من بنشیند، من با او می‌نشینم، کسی که اطاعت من کند، حوائج او را برآورده می‌کنم و درمی‌گذرم از [گناهان] کسی که از من پوزش بطلبد. اگر کسی مرا در این ماه صدا کند، اجابتش می‌کنم و اگر از من درخواستی کند، به او عطا می‌کنم. کسی که از من هدایت بخواهد، او را هدایت می‌کنم. این ماه را ریسمانی قرار دادم بین خودم و بندگانم، کسی که این ریسمان را بگیرد، به من می‌رسد. این دعاهای ماه رجب را حتماً بخوانید. هرکس جایی غیر رحمت خداوند بیاید، زیان‌کار است. این همه دعا به ما تعلیم کرده‌اند که باید بخوانیم، به خصوص استغفارهایی که وارد شده‌است. امام صادق(ع) نقل می‌کند که پیامبر(ص) فرمود: ماه رجب ماه استغفار امت من است. در این ماه زیاد استغفار کنید که خداوند آمرزنده و مهربان است. دست خود را در دست اولیای [الهی] بگذارید و عملاً وارد این راه شوید. این ماه بهترین ماه است برای این که بنده خودش را بسازد».