الجزیره: کارشناسان می‌گویند محدودیت‌های سفر برای مردم چین در بحبوحه افزایش عفونت‌های کووید، «بعید» است بتواند به مبارزه با ویروس کمک کند. کشورهایی مانند فرانسه، ایتالیا، ژاپن و ایالات متحده شرایط مختلفی را برای مسافران چینی وضع کرده‌اند؛ از جمله نتیجه منفی آزمایش  قبل از عزیمت، آزمایش هنگام ورود و بررسی تب.اما کره جنوبی یک گام فراتر رفت و اعلام کرد که محدودیت‌های روادید را برای شهروندان چینی اعمال می‌کند و پکن را مجبور کرد تا با توقف صدور روادید کوتاه مدت برای شهروندان کره جنوبی مقابله به مثل کند. 

صادق غفوریان - سهم محیط زیست از لایحه پیشنهادی بودجه 1402 اگرچه نسبت به 1401 افزایش داشته اما نظر کارشناسان و بررسی‌های رسانه‌ای حاکی از آن است که این بخش با این بودجه‌های محدود، راه به جایی نمی‌برد. برای نمونه، آلودگی هوا بیشتر می‌شود، جنگل‌ها بیشتر می‌سوزد، گردوخاک بیشتر بلند می‌شود، گونه‌های گیاهی و جانوری بیشتر آسیب می‌بینند و این قبیل غصه‌ها که همه به ویژه آقایان مجریه و مقننه بیش از دیگران از  آن  آگاهند.

1500  میلیارد تومان بیشتر از 1401 اما...

طبق آن‌چه در متن لایحه پیشنهادی منتشر شده، سهم سازمان حفاظت از محیط زیست در لایحه بودجه سال ۱۴۰۲، سه هزار و ۷۱۳ میلیارد تومان است. این رقم در سال جاری یعنی 1401، دو هزارو157 میلیارد تومان تعیین شده بود که این مقدار در سال 1402 بیش از 1500  میلیارد تومان افزایش یافته است، یعنی 72درصد بیشتر از سال قبل؛ با این حال،  این افزایش باید به حوزه‌های چالشی محیط زیست مانند آب، آلودگی هوا، ریزگردها و... اختصاص یابد تا این که برای هزینه‌های جاری سازمان خرج شود همان‌طورکه تسنیم درباره این ارقام نوشت: «اگر افزایش نرخ ارز و رقم تورم را درنظر بگیریم، به نظر می‌رسد که این رقم بازهم  هم‌تراز با محیط زیست کشور نیست.» و تجارت نیوز هم نوشت: «بحران‌های محیط زیستی ایران در حال تشدید است. با این حال بودجه سازمان صداوسیما تقریبا دوبرابر بودجه سازمان محیط زیست است. بررسی تقسیم‌بندی بودجه نشان می‌دهد صدای محیط زیست به گوش دولت نرسیده است.» این وضعیت، در حالی است که مرکز پژوهش های مجلس امسال در گزارشش درخصوص یکی از مظاهر پرآسیب محیط زیست کشور آورد: «پژوهشگران دلیل اصلی عدم اجرای راهکارهای پیشین مبارزه با آلودگی هوا را نبود بودجه کافی ارزیابی کردند. به باور آن‌ها راهکارهای دایمی کاهش آلودگی هوا پرهزینه و بلندمدت هستند.»

ای وای که بودجه برخی حوزه های آلودگی هوا کم هم شده است

همه این دردها زمانی بیشتر می‌شود که در بررسی برخی ردیف‌ها که ارتباط مستقیم با آلودگی هوا دارد، کاهش رقم‌های بودجه‌ای را مشاهده می‌کنیم. برای نمونه بررسی «اکو ایران» از این قرار است: «سهم اجرای طرح ناحیه کاهش آلودگی هوا (LEZ) در بودجه سال 1402 در جدول شماره 9 بودجه امسال در بخش تملک دارایی و سرمایه 81 میلیارد تومان برآورد شده است. لایحه بودجه پارسال اما برای این موضوع اعتباری حدود 90 میلیارد تومان درنظر گرفته بود و  اعتبار آن در لایحه بودجه سال قبلش یعنی سال 1400 نیز 100 میلیارد تومان در نظرگرفته شده بود.» به نظر می‌رسد یکی از راه‌های تامین بودجه برای محیط‌زیست نه تعیین رقم، بلکه تعیین سهم از موارد مختلف برای این بخش است همان‌طورکه در اغلب کشورهای توسعه یافته دو حوزه محیط زیست و تولید علم مثلا 5 درصد سهم از کل بودجه را دارا هستند، ما نیز باید این رویه را دراین خصوص در پیش بگیریم.

پیشنهاد محیط زیست چقدر بود؟

ما به عنوان فعال رسانه‌ای حوزه‌های اجتماعی، به دلیل سر و کار داشتن هر روزه با اخبار و گزارش‌ها و عملکرد سازمان‏ها و وزارتخانه‌ها، احتمالا بیشتر می توانیم، نمای کلی عملکردها را سنجش کنیم. در این باره، وقتی  نقش سازمان محیط زیست را در تمامی ادوار و دولت ها بررسی می کنیم، به نظر می رسد  این سازمان چندان نتوانسته در دولت ها صاحب صدایی بلند و موضع مقتدر باشد. شاید نمونه‌اش را در همین لایحه پیشنهادی 1402 بتوان جست‌وجو کرد؛ وقتی که این سازمان نیاز بودجه‌ای‌اش را 5 برابر بودجه های فعلی می داند، اما وقت تقسیم بودجه که می رسد، نه تنها خبری از این چند برابری نیست بلکه در بخشی از موارد از آن چه هست، کاسته هم می شود. ابراهیمی معاون بودجه مرکز برنامه و بودجه سازمان حفاظت محیط زیست در این باره می گوید: «سازمان محیط زیست برای این که بتواند سیاست های کلی محیط زیست ابلاغی رهبر انقلاب در سال 94 را اجرا کند و به اهداف محیط زیستی تعیین شده در سند تحول دولت مردمی دست یابد، نیاز دارد که بودجه سالیانه آن در سال 1402 نسبت به 1401 حداقل 5 برابر شود.» حال با این اوضاع کمبود بودجه‌ای، آیا می توان انتظار داشت، که چرا هوا پاک نیست؟ چرا گرد و غبار از بین نمی رود؟ چرا محیط‌بانی و جنگل‌ها حالشان خوب نیست و این گونه موارد.

ان قلت به حرف رئیس سازمان محیط زیست

اما علی سلاجقه رئیس سازمان محیط زیست در چهار روز گذشته اظهارنظرهایی درباره بودجه و آینده محیط زیست کشور داشته که قابل تامل است. سلاجقه 27 دی گفت: «اگر دولت با رویکرد محیط زیستی حرکت کند و دستگاه‌ها که همگام شده‌اند به همین روند ادامه دهند، مطمئن باشید تا ۵ سال آینده ۴۰ درصد آلودگی هوا کاهش پیدا می‌کند.» و همچنین 28دی نیز درباره سهم محیط زیست از لایحه 1402 گفته بود: « رویکرد بودجه سال آینده در راستای حفظ «محیط زیست» است و امیدواریم مجلس نیز کمک کند تا به همین نحو پیش برویم و شاهد افزایش کیفیت هوا باشیم.» این اظهارات همراه خوش‌بینی رئیس محیط زیست، در حالی است که در بررسی مرکز پژوهش های مجلس درباره لایحه 1402  خبری از «محیط زیست» یا «اجرای قانون هوای پاک» در بخش نقاط قوت این لایحه نیست و اشاره به آن نشده است.

یعنی از نظر مرکز پژوهش ها نیز پیش بینی بودجه های محیط زیستی در شمار نقاط قوت لایحه نبوده است.

 

 

 

   سهم هوای پاک کمتر از نیم درصد بودجه

طبق اعلام وزیر ارتباطات، طی امروز و فردا «کلاب‌هاوس» رفع فیلتر خواهد شد و احتمالا سرویس‌ها و خدمات دیگری نیز مشمول این برنامه خواهد شد؛ اما فعلا تصمیم مشابهی درباره اینستاگرام و واتس‌اپ گرفته نشده است. آن‌طور که ایرنا گزارش داده، عیسی زارع‌پور روز گذشته درباره رفع فیلترینگ‌ها توضیحاتی ارائه کرد و گفت: در تلاش هستیم محدودیت‌هایی را که قابلیت برطرف شدن دارد، رفع کنیم و طی دو روز آینده خبرهای خوشی در این زمینه خواهید شنید. او افزود: برخی سرویس‌ها و خدمات از نظر ما قابلیت بازنگری دارند و اکنون مسیری را دنبال می‌کنیم که این اتفاق رخ دهد و مشخصا «کلاب‌هاوس» طی روزهای آینده رفع فیلتر می‌شود. البته وزیر ارتباطات تاکید کرد که: «دو پلتفرم اینستاگرام و واتس‌اپ که با مصوبه نهادهای امنیتی مسدود شده، فعلاً مشمول این اتفاق نیستند و در این زمینه نهادهای امنیتی تصمیم‌گیر هستند».اگرچه زارع‌پور توضیح بیشتری درباره سرویس‌هایی که شامل رفع فیلتر خواهند شد، ارائه نکرد اما به نظر می‌رسد می‌توان قرار داشتن نام «گوگل‌پلی» را هم در این فهرست محتمل دانست. شهریور ماه امسال بود که این سرویس گوگل، برای آی.پی‌های داخل کشور فیلتر و دسترسی عادی کاربران به آن، قطع شد. این تصمیم اگرچه پاسخ متقابل به حذف موقت روبیکا از این سرویس بین‌المللی بود اما کاربران میلیون‌ها گوشی آندرویدی داخل کشور را با مشکلات بسیاری مواجه کرد. به همین دلیل بود که وزیر ارتباطات، چهارشنبه گذشته در حاشیه جلسه هیئت دولت، ضمن اعلام موافقت خود برای رفع فیلتر گوگل‌پلی، به صراحت اعلام کرد که برخی سرویس‌های مورد نیاز مردم مشکل ویژه‌ای ندارد و می‌توان محدودیت آن را برطرف کرد. بر همین اساس به نظر می‌رسد رفع فیلترینگ گوگل‌پلی قطعی شده است و برخلاف رفع فیلتر موقت یا همان اختلال هفته گذشته، این بار دسترسی به این سرویس کاملا رسمی خواهد بود. هر چند برای بسیاری از مردم ،اینستاگرام به خاطر آن که بخش زیادی از کسب و کارها برآن متمرکز شده است، مهم است .وزیر ارتباطات، دیروز در پاسخ به سوال دیجیاتو درباره طرح جنجالی اینترنت طبقاتی هم توضیحاتی داد و گفت: «دسترسی به سایت‌هایی که ایران را تحریم کردند، مورد نیاز شرکت‌های دانش‌بنیان و تیم‌های فنی است، به همین دلیل ابزارهایی فراهم کرده‌ایم که در روزهای آینده معرفی می‌شود؛ دقیقا مثل کاری که برای گیمرها کردیم».