شیرین کامی کو یر از خلیج فارس
بررسی جزئیات پروژه شیرین سازی و انتقال آب خلیج فارس به فلات مرکزی ایران همزمان با آغاز عملیات اجرایی خط دوم توسط رئیس جمهور

گروه اجتماعی- دومین خط انتقال آب از خلیجفارس به فلات مرکزی ایران، تنها نیاز صنایع و معادن را تامین نخواهد کرد، بلکه این بار 50 درصد از ظرفیت سالانه 200 میلیون مترمکعبی آبهای سواحل نیلگون جنوب، برای کمک به تامین آب شرب و سایر نیازهای مصرفی استانهای کرمان، یزد و اصفهان مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
عملیات اجرایی پروژه انتقال آب از خلیجفارس به فلات مرکزی ایران، از حدود 12 سال قبل آغاز شد؛ پروژهای که هدف اولیهاش تامین آب مورد نیاز صنایع بود و البته این رویکرد با انتقادهای زیست محیطی هم همراه بود. برخی کارشناسان معتقد بودند صنایع آببر مانند فولاد، باید در مناطق ساحلی فعال باشند و آب موردنیاز خود را از دریا تامین کنند؛ اما برخی دیگر انتقال آب از خلیجفارس را اقدامی متوازن با اقدامات کشورهای حاشیه خلیجفارس و استفاده بهینه از این منابع آبی برای سایر نقاط کشور ارزیابی میکردند.
به هر شکل، با دریافت تمامی مجوزها، از جمله مجوزهای زیست محیطی، عملیات اجرایی خط اول انتقال آب از خلیجفارس در سال 1389 آغاز شد و در سال 1399 به
بهره برداری رسید و حالا، در دی ماه 1401 نیز با حضور رئیس جمهور، خط دوم این ابرپروژه آبی کشور اجرایی شد.
خط یک؛ 810 کیلومتر، 80 درصد پیشرفت
برای اطلاع دقیقتر از جزئیات خط یک و 2 این ابرپروژه باید اطلاعاتی را که شرکت تامین و انتقال آب خلیجفارس پنجشنبه گذشته در حضور رئیس جمهور ارائه کرد، مرور کنیم. طبق این اطلاعات، خط یک شیرینسازی و انتقال آب از خلیجفارس 810 کیلومتر طول دارد و آب دریا را از سواحل هرمزگان به کرمان و یزد میرساند. دو واحد شیرینسازی آب در ابتدای این خط در نظر گرفته شده است که سالانه حدود 130 میلیون مترمکعب آب شیرین شده را برای مصرف در استان هرمزگان، معادن گل گهر سیرجان، مس سرچشمه و مجتمع فولاد چادرملو در اردکان یزد تامین میکند.
البته با یک خط فرعی 180 کیلومتری، بخشی از این منابع آبی نیز به مجتمع فولاد بردسیر و معدن مس درآلو در استان کرمان انتقال داده میشود. خط یک، 80 درصد پیشرفت فیزیکی داشته و کل 810 کیلومتر آن نیز مسیرسازی شده است.
خط دوم؛ 730 کیلومتر، آغاز عملیات اجرایی
دومین خط انتقال آب از خلیجفارس به طول 730 کیلومتر که عملیات اجرایی آن در سفر استانی رئیس جمهور آغاز شد و از بندرعباس یا یزد امتداد خواهد یافت، در ابتدای راه حدود 30 درصد پیشرفت فیزیکی دارد؛ به این دلیل که بخشی از آن در کریدور 30 متری ایجاد شده برای خط یک قرار میگیرد و عملیات مسیرسازی آن از قبل انجام شده است. این خط برای انتقال 200 میلیون مترمکعب آب در سال که در سه واحد شیرینسازی در ساحل (هر یک با ظرفیت حدود 70 میلیون مترمکعب) تامین می شود، ایجاد خواهد شد.
زمان تقریبی برای تکمیل این خط، 48 ماه اعلام شده است اما امکان تسریع در اجرا و بهرهبرداری موقت آن نیز وجود دارد. اعتبار تخصیص داده شده برای احداث و بهره برداری خط 2 نیز 130 هزار میلیارد تومان است.
خط سوم؛ انتقال آب به اصفهان
آنطور که وزیر نیرو اعلام کرده، خط سوم انتقال آب خلیجفارس نیز قرار است نیازهای آبی صنایع استان اصفهان را تامین کند.
به گزارش وزارت نیرو، علی اکبر محرابیان در این باره گفته است: عملیات اجرایی خط انتقال آب به اصفهان نیز از استان اصفهان آغاز شده است و پیشبینی میشود در طول ۲۴ ماه این خط، که مبدأ آن شرق بندرعباس است، به صورت موقت به خط موجود متصل شود و به مرور که آب شیرینکن سیریک بندرعباس به مرحله اتصال برسد، آن خط نیز به صورت کامل، مجزا و خودگردان شود.
خبر شیرین وزیر
اما یکی از نکات مهمی که وزیر نیرو در مراسم آغاز عملیات اجرایی خط دوم به آن اشاره کرد، تفاوت این خط با خط یک است. به گفته محرابیان برنامهریزی شده است که 50 درصد از ظرفیت این خط، یعنی 100 میلیون مترمکعب در سال، برای مصارف غیرصنعتی باشد و در حوزه آب شرب و سایر نیازهای مصرفی استفاده شود؛ دستاورد مهمی که در کنار دیگر طرحهای آبرسانی دولت سیزدهم در خوزستان، کردستان و سیستان و بلوچستان، به تامین آب مصرفی مردم استان های فلات مرکزی نیز کمک خواهد کرد.
تعداد آب شیرین کن ها 6 برابر می شود
قطعا یکی از نیازهای مهم برای بهرهبرداری کامل از ظرفیت این خطوط انتقال آب، افزایش تعداد واحدهای شیرینسازی در سواحل خلیجفارس است. به گفته محرابیان، برای این موضوع هم برنامهریزی شده است و در طول چهار سال، تعداد آب شیرینکنهای کشور در جوار دریا ۶ برابر میشود. خبر خوب دیگر اینکه، یکی از این آب شیرینکنها نیز در ماه آینده و با حضور رئیس جمهور افتتاح خواهد شد.
از تحول اقتصادی تا جلوگیری از مهاجرت
طبق گزارش دولت، طرح شیرینسازی و انتقال آب از خلیجفارس مزیتهای متعددی برای استانهای فلات مرکزی کشور خواهد داشت.
ایجاد تحول اقتصادی، رشد صنایع معدنی بهعنوان جایگزین نفت، تأمین کمبود آب شرب شهرها و روستاها در استانهای یزد، کرمان و اصفهان، توسعه کشاورزی صنعتی پربازده، جلوگیری از حفر چاههای غیرمجاز و حفظ ذخایر آبهای زیرزمینی، رشد و توسعه پتروشیمی و پالایشگاهها، جلوگیری از مهاجرت، اشتغالزایی، محرومیتزدایی و توسعه متوازن کشور از مهمترین دستاوردهای این پروژه خواهد بود.