رضا عابدین زاده

قطاری که تو مسافر آن باشی

دلم را به کجا خواهد برد

هوا ابری است

بمان

کلماتی هست که اگر در باران بگویی

مراد خواهی یافت.

***

 

 

قاسم آهنین جان

بر خواب تو می‌سپارد دل

این مَرال و

تو نیستی

در ناله‌های علف

که رود

خم از فروغ کاج می‌رود و

تو نیستی

که دره‌ها دیدی به خواب

از بهار خاوران.

 ***

 

محمدرضا عبدالملکیان

حالا که رفته‌ای

پرنده‌ای آمده است

در حوالی همین باغ روبه رو

هیچ نمی‌خواهد،

فقط می‌گوید: کو کو...

***

 

 

مهدی اشرفی

بادی که پنجره را به هم می‌زند

ادامه دست ماست

و کلاهی که آن‌طرف افتاده

ادامه سری است

که به تو فکر می‌کند.

به خیابانی فکر کن

که در یک‌طرف کودکی ایستاده

و در آن‌سو

پیرمردی.

من

به دستم فکر کردم

که می‌تواند

ادامه عصایی باشد در سال‌ها بعد

و بارها

از سایه درختی ترسیدم

که پیرمردی

به خاطر عصای چوبی‌اش

از آن تشکر می‌کرد

ترسیدم

ادامه این دست

برسد به چاقویی خون‌آلود

ترسیدم

و دست‌هایم را در جیب‌هایم پنهان کردم

دیگر می‌دانستم پیری

پیراهن سپیدی است که می‌پوشیم

و تنها مرگ است

که در عکسی دسته‌جمعی

همه ما را یکرنگ می‌کند

مثل لباس‌های رنگی توی کمد

که وقتی دربسته می‌شود

همه

یکرنگ می‌شوند

موفقیت

این واژه در عربی به کار نرفته و از ساخته‌های فارسی‌زبانان در دوره‌های متأخر است. امروزه موفقیت در گفتار و نوشتار فارسی چندان رایج است که دیگر نمی‌توان آن را از زبان بیرون کرد، ولی چون بسیاری از فضلا کاربرد آن را غلط می‌دانند به جای آن می‌توان توفیق یا واژه فارسی کامیابی را به کار برد.

 

لشکر 

این واژه با «ک» نوشته می‌شود و نه «گ». اغلب آن را به صورت لشگر می‌نویسند و غلط است.

 

برگرفته از کتاب «غلط ننویسیم» 

ابوالحسن نجفی

 

جدیدترین حراجی آثار هنری قرن بیستم و بیست و یکم «کریستیز» که با نمایش نقاشی هنرمندان نامدار جهان همراه بود فروش آثاری به قیمت صدها میلیون دلار را تجربه کرد؛ اما با توجه به قیمت‌های تخمینی، به نظر می‌رسد انتظارها از فروش آثار هنری برآورده نشده است.

به گزارش ایسنا و به نقل از آرت‌نیوز، حراجی کریستیز در نیویورک به‌تازگی میزبان آثار برخی از محبوب‌ترین هنرمندان قرن بیستم و بیست و یکم جهان بود و نتیجه آن، فروش آثار هنری به ارزش کلی 421.9 میلیون دلار بود.در حراجی روز پنج شنبه کریستیز خریداران   حضوری و تلفنی برای خرید تابلوهای نقاشی ارائه‌شده با یکدیگر رقابت کردند. در این حراجی تابلوی نقاشی «بئاتریس هستینگز»(۱۹۱۵) اثر «آمادئو مودیلیانی» که با قیمت تخمینی ۱۲ تا ۱۸ میلیون دلار به حراج گذاشته‌شده بود به قیمت ۱۵ میلیون دلار فروخته شد.

«بوفالو بیل»‌ اثر «پابلو پیکاسو»‌

البته در این حراجی، فروش برخی از آثار هنری طبق پیش‌بینی‌ها پیش نرفت. برای مثال تابلوی نقاشی «بوفالو بیل»‌ اثر «پابلو پیکاسو»‌ مورد توجه تعداد کمی از خریداران قرار گرفت و درنهایت به قیمت 12.4 میلیون دلار فروخته شد.

«بدون عنوان شماره ۳»‌ اثر «ویلم دکونینگ»

تابلوی نقاشی «بدون عنوان شماره ۳»‌ اثر «ویلم دکونینگ» نقاش مطرح جنبش اکسپرسیونیسم انتزاعی نیز شرایط به‌مراتب ناامیدکننده‌تری را تجربه کرد و فروخته نشد.

«شوگر ری رابینسون» اثر «ژان میشل باسکیا»‌

تابلوی نقاشی «شوگر ری رابینسون» اثر «ژان میشل باسکیا»‌ که قرار بود ستاره بخش آثار هنری قرن بیست و یکم باشد نیز فروش موفقیت‌آمیزی نداشت؛ چراکه کارشناسان پیش‌بینی می‌کردند این نقاشی حدود ۳۵ میلیون دلار فروخته شود، اما درنهایت به قیمت 32.4 میلیون دلار فروخته شد.

مجسمه قطار «جیم بیم _ قطار جی. بی. ترنر»‌ اثر «جف کونز» به قیمت 16.99 میلیون دلار فروخته شد.

 

 شبکه نسیم از سال 95 تا 1400 برنامه‌ای با محوریت کتاب را در 5 فصل روانه آنتن کرد؛ اولین فصل «کتاب‌باز» با اجرای امیرحسین صدیق همراه بود و اجرای 4 فصل دیگر را سروش صحت به دست گرفت که انصافاً در دل مخاطب جا باز کرد و به یکی از پرمخاطب‌ترین برنامه‌های فرهنگی تلویزیون تبدیل شد. قرار بود فصل ششم این برنامه هم ساخته شود که اوایل امسال زمزمه‌هایی مبنی بر کنار گذاشته شدن سروش صحت از گروه سازنده این برنامه به گوش رسید؛ زمزمه‌هایی که در ابتدا شایعه به نظر می‌رسید، ولی بعد از مدتی مشخص شد واقعیت داشته‌است، در نهایت شبکه نسیم پاییز امسال  خبر ساخت برنامه‌ای تازه با موضوع کتاب به نام «دیدی نو» را داد. پس از کش و قوس‌های فراوان در معرفی مجری و این شائبه که مجری «دیدی نو» جایگزین سروش صحت و «کتاب‌باز» شده‌است، اولین قسمت این برنامه، روز سه‌شنبه، 24 آبان   همزمان با آغاز هفته کتاب، با اجرای شهرام شکیبا پخش شد.

 عمو فیتیله‌ای که نیامده ،رفت

در ابتدا مهران میرصالحی، تهیه‌کننده «دیدی نو»، حمید گلی، یکی از عمو فیتیله‌ای‌ها را به عنوان مجری «دیدی نو» معرفی کرد و به ایرنا گفت: «این برنامه در ساختار مسابقه طراحی شده و قرار است کودکان، نوجوانان و بزرگ سالان در آن شرکت کنند»، اما وقتی برنامه پخش شد، خبری از اجرای حمید گلی نبود و این شهرام شکیبا بود که اجرای «دیدی نو» را به عهده داشت. میرصالحی در گفت‌وگو با ایسنا درباره تغییر مجری برنامه این‌طور توضیح داد: «به دلیل تعویق در آماده‌سازی دکور و پیش نرفتن برنامه، از نظر زمان‌بندی به مشکل برخوردیم و در نتیجه برای اجرای این پروژه و پروژه‌ دیگر آقای گلی، تداخل پیش آمد. بنابراین ایشان امکان همکاری با ما را نداشتند و آقای شکیبا قبول زحمت کردند».

 شفاف‌سازی شهرام شکیبا درباره حضورش

گویا بعد از پخش اولین قسمت «دیدی نو»، عده‌ای از مخاطبان که تصور کرده بودند شهرام شکیبا، جای سروش صحت و برنامه «کتاب‌باز» را گرفته، به او انتقاد کردند که این مجری در صفحه اینستاگرامی خود درباره اجرایش در «دیدی نو» با انتشار عکسی از خودش و سروش صحت توضیحاتی داد. بخشی از نوشته شهرام شکیبا از این قرار است: «نزدیک 10 ماه پیش شنیدم در شبکه نسیم شایعه شده من به جای سروش بروم «کتاب‌باز». فوری با رضاییان، تهیه‌کننده تماس گرفتم که من هرگز این کار غیراخلاقی و غیرحرفه‌ای را نمی‌کنم. او هم گفت شایعه است ولی چه خوب که این‌طور رفتار کردی. یک سال است «کتاب‌باز» تعطیل شده. دعوت شدم برای اجرای یک برنامه به نام «دیدی نو». تنها ربطش به «کتاب‌باز» این بود که موضوعش کتاب بود. مخاطبش خاص نبود، عامه مردم بود. ساختارش مسابقه بود و گفت‌وگو محور نبود. اول اعلام شده بود حمید گلی، مجری برنامه است. به دوستان برنامه‌ساز گفتم حمید چرا رفت؟ گفتند پیش‌تولید طولانی شد و حمید به پروژه دیگری تعهد داشت. با این اوصاف، قبل از رفتن جلوی دوربین، با حمید گلی تماس گرفتم و از خودش هم پرسیدم. خوشحال هم شد و تبریک گفت و گفت من کار دیگری دارم. تو این پروژه را بپذیر که کار متوقف نشود».

جمعِ کتاب‌نخوان‌ها در «دیدی نو»

بعد از بررسی حاشیه ها می‌رسیم به اصل مطلب که نقد برنامه «دیدی نو» است. اولین قسمت این برنامه با گفتاری از شهرام شکیبا درباره ادبیات کلاسیک و معنای آن روی تصاویری از این مجری در حال مطالعه در کتابخانه شروع شد؛ گفتاری که مخاطب را به این گمان می‌انداخت که باید یک معرفی کلی درباره این قسمت از برنامه باشد و احتمالاً با خواندن آثاری مانند شاهنامه فردوسی و مثنوی مولوی روبه‌رو می شود، اما وقتی مجری سلام کرد و به معرفی دو گروه شرکت‌کننده و کتاب‌هایشان پرداخت، خبری از کتاب‌های ادبیات کلاسیک نبود و 2 رمان ترجمه‌ای محور مسابقه بود. هر گروه شرکت‌کننده سه عضو داشت که یک گروه باید بر اساس رمان «بانکو» نوشته هانری شریر و گروه دیگر  بر اساس رمان «از ره رسیدن و بازگشت» نوشته آرتور کوستلر مسابقه می‌دادند؛ آثاری که هر دو در انتشارات امیرکبیر به چاپ رسیده‌اند. به گفته سازندگان «دیدی نو»، شرکت‌کننده‌های این مسابقه از افراد کتاب‌نخوان و کسانی که آشنایی چندانی با کتاب ندارند، انتخاب شده‌اند؛ نکته‌ای که هم می‌تواند نقطه ضعف باشد و هم نقطه قوت؛ ضعف از این نظر که بهتر بود کسانی برای شرکت در این مسابقه انتخاب شوند که به مطالعه علاقه‌مند هستند تا بتوانند با کمترین اشکال در روخوانی و درک متن کتاب در بخش‌های مسابقه شرکت کنند تا مخاطب به خواندن آن کتاب ترغیب شود. نقطه قوت هم از این نظر که انتخاب شرکت‌کننده از میان جماعت کتاب‌نخوان می‌تواند برایشان تشویقی باشد تا کتاب‌خوانی را به طور جدی دنبال کنند.

 تماشاخانه، نواخانه و نگارخانه

مسابقه «دیدی نو» در سه بخش به نام‌های «تماشاخانه»، «نواخانه» و «نگارخانه» اجرا می‌شود. دو گروه شرکت‌کننده در بخش «تماشاخانه» باید در قالب نمایش به معرفی کتاب بپردازند و در بخش «نواخانه» باید در قالب یک نمایش رادیویی بخشی از متن کتاب را با ایجاد صدا و افکت اجرا کنند. در بخش «نگارخانه» هم یکی از شرکت‌کننده‌ها بخشی از کتاب را می‌خواند و دو نفر دیگر باید با استفاده از تکه‌های پازل، تصویری بر پایه متن کتاب بسازند. آشنا نبودن شرکت‌کننده‌ها با کتاب، خودش را به خوبی در بخش «نواخانه» که یک نفر بخشی از کتاب را روخوانی می‌کند، نشان می‌دهد. شهرام شکیبا هم در نقش مصحح، غلط‌خوانی‌های راوی را تذکر می‌دهد و تصحیح می‌کند. در پایان هر بخش از مسابقه، تماشاگران حاضر در برنامه به اجرای شرکت‌کننده با روشن کردن چراغ امتیاز می‌دهند. در نهایت هم به هر دو گروه به عنوان جایزه کتاب اهدا می‌شود. با این تفاوت که گروه برنده، کتاب‌های بیشتری هدیه می‌گیرد.

 دکور و اجرایی نه چندان خاص

دکور «دیدی نو» یک سالن نمایش را تداعی می‌کند که با ماکت‌هایی از کتاب‌های برجسته ادبیات ایران و جهان تزیین شده‌است و مجری و شرکت‌کننده روی صحنه آن به اجرا و رقابت می‌پردازند؛ دکوری که جذابیت خاصی ندارد و می‌توانست خلاقانه‌تر باشد. شهرام شکیبا، مجری این برنامه، اهل شعر و ادبیات است و از این نظر آشنایی کاملی با محتوای برنامه دارد، اما اجرایش تفاوت چندانی با اجرای او در برنامه‌های دیگرش ندارد. به عبارتی با اجرایی متوسط از شکیبا روبه‌رو هستیم. «دیدی نو» هنوز مانند یک هندوانه دربسته است و باید منتظر ماند و دید آیا این برنامه می‌تواند در ادامه مخاطبان را با خود همراه کند یا خیر؟

معاون امور فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در میزگرد تخصصی «زبان فارسی و هویت ملی، پاسداشت و بایسته‌ها» گفت: در حوزه زبان با هجمه فرهنگی از سوی کشورهای دیگر مواجهیم. کم‌توجهی در داخل نیز به مشکلات، دامن زده و ما را با چالش‌هایی روبه‌رو کرده است.

هجمه فرهنگی در  حوزه زبان

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، یاسر احمدوند در این نشست که با حضور جمعی از صاحب‌نظران حوزه زبان و ادبیات فارسی در دفتر معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد، با تأکید بر ارتباط زبان و فرهنگ و بروز یک نوع کمرنگی هویتی در نام‌گذاری کالاهای تولید داخل، اظهار امیدواری کرد که با کمک صاحب‌نظران این حوزه برنامه‌های جامع و کاربردی در برطرف شدن این معضل تدوین شود.

معاون امور فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بر ضرورت توجه هرچه بیشتر به زبان فارسی تأکید کرد و گفت: در حوزه زبان با هجمه فرهنگی از سوی کشورهای دیگر مواجهیم. کم‌توجهی در داخل نیز به مشکلات، دامن زده و ما را با چالش‌هایی روبه‌رو کرده است. امیدواریم با همفکری صاحب‌نظران بتوانیم برای آن‌ها راه‌حل‌هایی بیابیم.

 وی همچنین به موضوع نام‌گذاری محصولات تولیدی در کشور و نسبت نام و هویت اشاره کرد و گفت: متأسفانه تعداد زیادی از محصولات تولید داخل، نام و نشانی از هویت ایرانی ندارند. اغلب این نام‌ها مشهور شده‌اند و تغییر آن‌ها دشوار است چون مخاطبان به آن نام عادت کرده‌اند.

احمدوند افزود: زبان در کلام و واژه، محمل اندیشه است و اختلال‌های فرهنگی در قطع ارتباط جوانان با واقعیت‌ها و هویت کشورمان بی‌تأثیر نیست. برطرف شدن مشکلات زبان فارسی در کشور ما به همبستگی ملی و همکاری سازمان‌های مختلف نیاز دارد.

خطرتضعیف زبان 3000ساله 

در این نشست همچنین، محمدجعفر محمد زاده، استاد دانشگاه و مدیر رادیو ایران در سخنانی با اشاره به این که مقام معظم رهبری دغدغه زبان فارسی را دارند، گفت: زبان فارسی که به آن تکلم می‌کنیم به تعبیر ملک‌الشعرای بهار قدمتش به 700 سال پیش از میلاد می‌رسد یعنی پیشینه‌ای 3000 ساله دارد. این زبان درگذشته زبان رسمی و دیوانی تمام قلمرو وطن فارسی، زبان معیار و نیز زبان فرهنگ بوده است.

محمد زاده با اشاره به این که در دوره تیموریان مساحت قلمرو زبان فارسی 30 میلیون کیلومتر یعنی 20 برابر مساحت ایران امروز بوده، افزود: برای ایران فرهنگی آن زمان دو ویژگی و عملکرد در نظر گرفته‌شده که یکی زبان فارسی با قدمت 3000 ساله و دیگری عملکرد این زبان در پیوند مردم قلمرو وطن زبان فارسی با تاریخ آن‌ها بوده است. قطران تبریزی در تبریز شعر می‌گفته و ناصرخسرو از آن شعر یاد کرده، باباطاهر در زاگرس شعر می‌سروده و در خراسان می‌فهمیدند.

وی تأکید کرد: کسانی که قصد دارند زبان ملی را تضعیف کنند دلسوز زبان مادری ما نبوده بلکه به دنبال قطع تاریخ فرهنگی ما هستند؛ چراکه اگر به زبان فارسی صحبت نکنیم ارتباط‌مان با خود و تاریخمان قطع می‌شود.

مدیر رادیو ایران با تأکید بر این که تجزیه کشورها از زبان شروع می‌شود، گفت: قبل از جدا شدن بحرین از ایران مدت‌ها کتاب فارسی در بحرین چاپ نمی‌شد و وقتی زبان از بین می‌رود، دیگر مؤلفه‌ها نیز از دست می‌روند.

گفتمان سازی جایگزین سیاست‌گذاری

فاطمه فراهانی، استاد دانشگاه نیز در این نشست با انتقاد از بروز نگاه مدیریت محور به زبان فارسی تأکید کرد: فرهنگستان زبان و ادب فارسی باید بیشتر به جریان سازی فرهنگی و ایجاد اهمیت خودجوش در مردم برای پرداختن به ادبیات فارسی اقدام کند. امثال حافظ و سعدی وقتی وارد زندگی ما می‌شوند که برای ادبیات فارسی ارزش‌افزوده در نظر بگیریم و از ظرفیت‌های ادبیات فارسی غافل نمانیم.