جمعه شب و ساعتی پس از اختتامیه جشنواره فیلم فجر، محمد خزاعی رئیس سازمان سینمایی، در گفت‌وگو با محمدحسین لطیفی در برنامه «هفت»، به بررسی مسائل سینمای ایران پرداخت. او گفت: «قرار نیست نهادهایی که بی‌ارتباط با سینما هستند در این حوزه دخالت کنند و باید آن را به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان سینمایی بسپارند. اگر قرار است مدیریتی در این حوزه صورت بگیرد، بهتر است توسط سازمان سینمایی انجام شود.»

خزاعی افزود: «ما در سال‌های قبل شاهد ورود دستگاه‌های مختلف به حوزه سینما بوده‌‌ایم که به‌دلیل نداشتن شناخت از این حوزه دخالت‌هایشان پیامد و تبعات داشته است. بهتر است به سینماگران اعتماد کنند و اجازه دهند که سینماگران کار خودشان را انجام دهند و به صورت مستقل و آزادانه تر کار کنند. برخی از این سازمان‌ها از سر دلسوزی اقداماتی می‌کنند، اما برخی دیگر واقعاً شناختی از حوزه فرهنگ ندارند و تصمیماتی می‌گیرند که چالش‌هایی را به‌وجود می‌آورد.»

در حالی که بسیاری از رویدادهای سینمایی تمهیدات سخت گیرانه‌ بهداشتی را در پیش گرفته‌اند، اما در مراسم اعطای جوایز اسکار مهمانان نیازی به ارائه گواهی واکسیناسیون کووید ندارند.

به گزارش ایسنا، مهمانان مراسم نود و چهارمین دوره جوایز سینمایی اسکار امسال برای حضور در این مراسم نیازی به ارائه گواهی واکسیناسیون کرونا ندارند و تنها ارائه تست منفی PCR یا آزمایش سریع آنتی‌ژن در روز برگزاری مراسم کفایت خواهد کرد. تصمیم آکادمی گرچه از نظر فنی مطابق با دستورالعمل های بخش بهداشت لس آنجلس است، اما نبود الزام واکسیناسیون در تضاد با دیگر مراسم‌ و جوایز مهم است. جوایز انجمن بازیگران سینما و جوایز انتخاب منتقدان هر دو ارائه گواهی واکسیناسیون و آزمایش منفی را به عنوان شرایط اصلی برای مهمانان اعلام کرده‌اند.

برخی از تحلیل گران تصمیم آکادمی اسکار را شوکه‌کننده و در راستای سیاست‌های ضدواکسیناسیون توصیف کرده‌اند.

جمعه شب 22 بهمن ماه، با برگزاری مراسم اختتامیه چهلمین جشنواره فیلم فجر، این رویداد سینمایی به پایان رسید. 22 فیلم بلند داستانی این دوره، بعضی به اقتضای داستان یا حتی بدون آن، برخی ناهنجاری‌های اجتماعی را به نمایش گذاشتند؛ نکاتی که باید پیش از تماشا، به ویژه توسط کودکان و نوجوانان، مورد بررسی خانواده‌ها قرار گیرد. از آن جا که بخش اعظم این آثار، احتمالا به زودی به اکران عمومی خواهند رسید، «کدومو» به عنوان سامانه هدایت مصرف رسانه‌ای خانواده در گزارشی تفصیلی بر اساس نظر کارشناسان کدومو، با تکیه بر شیوه‌نامه‌های ارزیابی و به‌روزترین معیارهای توصیه‌گری، به بررسی 22 فیلم بخش اصلی چهلمین جشنواره فیلم فجر و ارائه راهنمایی برای تماشای آن توسط کودکان و نوجوانان پرداخته است. گزیده‌ای از این گزارش در اختیار روزنامه خراسان قرار گرفته است که بر اساس آن، میانگین رده سنی محصولات جشنواره، 15+ است و تقریباً 70درصد آن‌ها، دارای سطحی از خشونت، ترس و ناهنجاری‌اند که تماشای این فیلم ها را برای مخاطبان زیر 15 سال ممنوع می‌کند. در مجموع 17 اثر از 22 اثر، فاقد معیارهای لازم برای همراهی کودک‌ هستند. در ادامه، به بررسی شاخص‌های پرتکرار هریک از معیارهای ارزیابی در آثار می‌پردازیم.

خشونت خانگی

در یک نگاه کلی، مؤلفه خشونت خانگی، بیشترین فراوانی را در مجموعه آثار به خود اختصاص داده است. در هشت فیلم از 22 فیلم، شاهد خشونت خانگی به عنوان محور اصلی داستان هستیم. تعدد این صحنه‌ها در محصولات، پیام‌های مثبت را نیز تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. این چالش‌ها معمولا تا پایان داستان، جبران نشده و به عنوان تصویری واقعی از خانواده ایرانی نمایش داده می‌شود. مجموعه این مصادیق، شرایط نامساعدی را برای تماشاگر به همراه دارد. درنتیجه این آثار برای تماشای خانوادگی توصیه نمی‌شود.

دلهره از تنش

این مؤلفه در ارتباط تنگاتنگ با خشونت است. به دلیل غلبه خشونت در روال کلی داستان‌ها، مخاطب در سراسر فیلم، درگیر اضطراب ناشی از خشونت است. این مؤلفه زمانی اثرگذاری بیشتری دارد که دلهره در بستر خانواده دست دهد. دلهره ناشی از نزاع خواهر و برادر، زن و شوهر یا اضطراب ناشی از در خطر افتادن خانواده، فضایی سنگین و متشنج می‌آفریند.

مصرف دخانیات و مواد مخدر

تقریبا در 13 فیلم، شاهد مصرف دخانیات توسط شخصیت‌های مثبت و منفی هستیم. مصرف اعتیادگونه دخانیات توسط شخصیت‌های مثبت، درصد اثرگذاری ناهنجاری را بالا می‌برد. در فیلم «ملاقات خصوصی» شاهد نمایش مستقیم و با تعلیق مواد هستیم. در این فیلم، قاچاق مواد در بستر خانواده و توسط زنان انجام می‌شود.

ناسزاگویی

در 9 فیلم از 22 فیلم، شاهد ناهنجاری کلامی در قالب الفاظ رکیک (نه معمولی) هستیم. ناسزاها عموماً میان اعضای خانواده ردوبدل می‌شود و همین عامل، میزان اثرگذاری و نمره معیار را افزایش می‌دهد. تعدد کاربرد این الفاظ در طول تماشا، مخاطب را می‌آزارد.

رابطه خارج از عرف

در هشت فیلم از مجموعه آثار، شاهد روابط بین دختر و پسر هستیم. برخی روابط، منتج به ازدواج می شود که الگوپذیری ناهنجار را کاهش می‌دهد، دوم روابط دختر و پسر که دوستانه باقی می‌ماند و سوم اشاره به رابطه و فرزند نامشروع در داستان است که قبح آن برای مخاطب مشخص است. بدیهی است که نمایش برخی روابط ولو با توجیه داستانی، اثر خاص خود را بر مخاطب کم‌سن خواهد داشت.

دروغ و خیانت

محور هفت فیلم جشنواره، بر دروغ و خیانت استوار است. روابط خانواده به‌گونه‌ای است که دروغ و خیانت به راحتی رخ می‌دهد و خیانت و بی‌اعتمادی در روابط خانوادگی یا کاری مشهود است. در فیلم «شب طلایی» پدر تعهد مالی به خانواده ندارد و حتی به اموال خانواده با قلدری دست‌درازی می‌کند. در «بی‌مادر» مرد به زن خیانت می‌کند یا در «شهرک» شخصیت اصلی، نامزد اولش را نادیده می‌گیرد. در روابط کاری نیز  شاهد خیانت مسئولان، آقازاده‌ها و شرکای کاری در آثاری چون «مرد بازنده»، «علف‌زار» و «نگهبان شب» هستیم.

همدلی

به موازات روایت مشقت‌های زندگی، اختلافات و تلخی‌ها، همدلی‌هایی به تصویر کشیده می‌شود که هم بر روند روایت و هم بر تزریق امید به بیننده اثرگذار است. در فیلم «بدون قرار قبلی»، روابط همدلانه، منجر به نتایج دلچسب می‌شود و در «بیرو» همدلی مربیان با شاگردان، منجر به موفقیت‌های بزرگ مادی و معنوی برای قهرمان داستان می‌شود.

بی‌اعتمادی

از جمله پیام‌های منفی برخاسته از آثار، بی‌اعتمادی ناشی از اختلافات و خیانت‌هاست. مخاطب در پایان فیلم، ممکن است جامعه و حتی خانواده را نهادهای ناایمنی بیابد که نفاق، دشمنی و زدوبند در آن عادی است. «بی‌رویا» یکی از اصلی‌ترین مصادیق اعلای بی‌اعتمادی در خانواده است.

   انفعال

به طور کلی محصولاتی که مضمونی اجتماعی و خانوادگی دارند، متضمن نوعی از انفعال‌اند یعنی در ادامه توصیف سختی‌ها و چالش‌های زندگی، راه حلی برای رفع این موانع تصویر نمی‌کنند. نمایش این انفعال در اثرگذاری خشونت‌ها، ناهنجاری‌ها و دلهره‌ها، نقش بسزایی دارند. در فیلم «شب طلایی»، مادر هیچ راه حلی برای بهبود روابط خانوادگی پیدا نمی‌کند یا در فیلم «لایه‌های دروغ» می‌بینیم که ایران، کشوری درگیر بدترین مشکلات اجتماعی به تصویر کشیده شده است.

قهرمان

قهرمانان داستان‌ها در قواره قهرمان حماسی و ملی می‌توانند برای مخاطب نوجوان الهام‌بخش باشند. شخصیت شهدا در فیلم «موقعیت مهدی»، علیرضا در فیلم «بیرو»، شهید رضایی‌نژاد و خانواده‌اش در «هناس»، دختران رزمنده در «دسته دختران»، رزمندگان در «2888» یا نیروهای حزب جمهوری در فیلم «ضد»، نمایانگر قهرمانانی در سطح ملی و حماسی هستند. بدیهی است که به دلیل ژانر جنگی برخی از این محصولات، بروز خشونت فیزیکی و جنگی تا حدی بدیهی است. بنابراین لازم است والدین، نوجوان خود را در تماشای این آثار همراهی کنند.

شخصیت مثبت و تلاشگر

الگوهای داستان ذیل این شاخص، نه به عنوان قهرمانان تمام‌عیار، بلکه به عنوان شخصیت‌هایی همراه و همدل، روایت را تعدیل می‌کنند. شخصیت متعهد بازپرس در «علف‌زار» و «مرد بازنده»، مخاطب را امیدوار می‌کند. «آرام» در «نمور»، تمام تلاش خود را برای گرمابخشی به کانون خانواده می‌کند. مأمور برق در فیلم «درب» یا دام پزشک متعهد فیلم «برف آخر» نیز از این دسته‌اند.

نشان سلامت کدومو

در مجموع با بررسی 22 فیلم سینمایی چهلمین جشنواره فجر، کدومو چهار فیلم را در رده فیلم‌های سالم معرفی می‌کند. این فیلم‌ها کمترین میزان خشونت، ترس و ناهنجاری اجتماعی را دارند و همین طور دارای  مضامین متعالی‌اند که ارزش تماشای خانوادگی را دارند. «بیرو» سرشار از روحیه تلاش، امید و اخلاق‌مداری است و می‌تواند برای مخاطب نوجوان الهام‌بخش باشد. «بدون قرار قبلی» نمایانگر روابط همدلانه خانوادگی و دوستانه است و می‌تواند فضای امن و امیدبخشی را برای مخاطب فراهم آورد. «موقعیت مهدی» روایتی پرکشش از زندگی یک قهرمان ملی است که سعی دارد وجوه زندگی خانوادگی شهید را نیز به نمایش بگذارد. تماشای این اثر به دلیل انفجارهای پی درپی در میدان جنگ برای کودک دلهره‌آور است. بنابراین لازم است والدین نوجوانان کم‌سن را در تماشای این اثر همراهی کنند. «درب» هیچ‌گونه صحنه خشونت‌آمیز و نابهنجار ندارد. فیلم «هناس» ساختار و فضایی زنانه دارد. لحظه ترور شهید رضایی‌نژاد در کنار خانواده‌اش و نمایش خون، تیراندازی و جنگ و ویرانی از جمله خشونت‌های این فیلم است و تماشای آن برای نوجوانان کم‌سن و خردسالان مناسب نیست.

امیر جدیدی نوروز 1401 فیلم «روز صفر» به کارگردانی سعید ملکان را روی پرده سینما خواهد داشت. این فیلم که به دستگیری عبدالمالک ریگی می‌پردازد، اولین بار در سی‌وهشتمین جشنواره فجر رونمایی شد.

 

 

 

 

 

 

رعنا آزادی‌ور از امروز با سریال عاشقانه و تاریخی «جیران» اثر حسن فتحی به نمایش خانگی می‌آید. این بازیگر مدتی پیش با مجموعه «زخم کاری» در این مدیوم حضور داشت و در مرکز توجه قرار گرفت.