یادداشت روز
تعداد بازدید : 84
جهش تولید مبنایی ترین محوردیپلماسی اقتصادی
نویسنده : دکتر ناصر بهزاد info@khorasannews.com
سال 1399 از سوی مقام معظم رهبری به عنوان جهش تولید نام گذاری شده است . دراین یادداشت به ابعاد مختلف موضوع پرداخته شده تا بتوان نقش اثر گذار جهش تولید را در رشد اقتصاد کشور و دستیابی به توسعه متوازن پایدار به اختصار تبیین کرد.جهش تولید ،اصلی محوری و راهبردی در اقتصاد مقاومتی است زیرا می تواند محرک فعالیت های مختلف زنجیره تامین، تقاضا، عرضه وصادرات باشد و نهایتا تاب آوری (Resilience) ایجاد کند.
تولید تنها مقوله اقتصادی تحول گرای هر کشور است که می تواند با افزایش عرضه و صادرات و همچنین بالا بردن سطح ارزش پول ملی موجب کاهش نرخ تورم و بیکاری شود، تولید است که می تواند سهم کمتر از یک درصدی ایران از تجارت جهانی را افزایش دهد. لذا اولویت قائل شدن در تولید ضرورتی اجتناب ناپذیر است. اولویت هایی که عمدتا در بخش تجهیزات الکترونیکی و الکتریکی -ماشین آلات صنعتی - حمل و نقل- محصولات شیمیایی و نساجی- حامل های انرژی- خدمات مهندسی - فناوری اطلاعات وارتباطات- خدمات بیمه ای ، مالی و گردشگری متمرکز است و توجه صنعت به احیای کامل و به هنگام آن لازم است.
جهش تولید می تواند تغییری زنجیره ای با جستار در تولید به اتکای ظرفیت های جمعی برای پدید آوری نوآورانه انواع کالا و خدمات در راستای توسعه ثروت ملی به منظور اشتغال و صادرات باشد تا علاوه بر تقویت مولفه های کلان، بسترساز دیپلماسی موفق اقتصادی کشور شود.
نیاز امروز ایران اسلامی به ویژه توانایی بازیابی اقتصاد درتخصیص بهینه منابع و بهبود سریع شاخصه های کسب و کار در مواجهه با نا اطمینانی های اقتصادی است که از طریق تولید ممکن خواهد بود لذا سه مسیر مهم در پیش روست تا این نیاز به شکل منطقی و مطمئن در کشور دنبال شود:
الف) تبیین شیوه های مقابله ایجابی با آثارمنفی تکانه های اقتصادی
ب) تدوین برنامه انطباق با شرایط تاب آوری اقتصادی در 3 بخش کلان (کل اقتصاد- تعامل بازارها و تمامی افراد) - میانی (صنایع و بازار های منفرد )- خرد (اشخاص و فعالیت های اقتصادی)
ج) ایجاد دیپلماسی فعال اقتصادی برای استفاده مطلوب از مزیت های بین المللی در حوزه برون مرزی با هدف توام کردن نقش آفرینی حاکمیتی برای رونق سرمایه گذاری -صادرات غیر نفتی وتعاملات چند جانبه تجاری
25 پیشنهاد اجرایی برای جهش تولید:
1) انتقال سیاست های صنعتی و سنتی به سیاست های صنعتی دانش بنیان از طریق ارتقای دانش کارکنان و جذب نیروی ماهر تخصصی
2) اصلاح قوانین مختلف برای مقررات زدایی از بازار کار-متنوع سازی فعالیت های صنعتی -ادغام و همسوسازی فعالیت های تولیدی و نوسازی صنعتی -برقراری سیستم تعرفه ای مناسب برای صنایع داخلی - فعال شدن کامل ظرفیت های خالی کارخانجاتی که محصول آن ها دارای مزیت است.
3) ایجاد مراکزمدیریت استراتژیک در بنگاه های تولیدی
4) کاهش نرخ مالیات شرکت های با تولیدات رقابتی
5) توسعه صنایع کالایی فناورمحور-خدمات (حمل و نقل به ویژه خودرو ،مخابرات، R&D، پزشکی)
6) تبدیل صنایع نوزاد به پیشرفته
7)ایجاد رابطه درست بین مراکز علمی و صنعتی برای توسعه
8)هدایت نقدینگی و تخصیص منابع به سمت تولید با اعمال سیاست های پولی مولد
9) تقویت صادرات در حوزه های با ارزش افزوده بالا
10) تدوین نقشه راه سرمایه گذاری برای تولید و حفظ رقابت پذیری صنایع از طریق سیاست های سرمایه گذاری فعال و اشتغال زا در داخل و خارج از کشور
11) تسهیل در عملیات تجاری بین الملل از طریق اقدامات سیاستی مانند ثبات در تامین برق -حمایت موثر از سرمایه گذاری -تنظیم موافقت نامه های مشارکت واحدهای اقتصادی برای فعالیت های مشترک تولیدی در مسیر اولویت های کشور
12) جهت گیری به سمت صنایع سنگین -محصولات شیمیایی- فولاد و ماشین آلات -صنایع الکترونیک و فلزات غیر آهنی
13) هدایت ترجیحی یارانه های تولید به بنگاه های اقتصادی تولیدی براساس میزان تولید-کیفیت تولید -وضعیت مشارکت در سرمایه گذاری -ارزآوری -بسته بندی و صادرات
14) انضباط دهی بخش خصوصی از طریق منطقی کردن فعالیت صنایعی که دچار گسترش بیش از اندازه شده اند و کمک به ورشکستگی بنگاه های بد اداره شده برای صنایع مهم کشور -کنترل جریان های پولی و ارزی
15) بالابردن متغیرهای اصلی رفاه کشور و توزیع عادلانه منابع مالی کشور برای امکان رشد تولید
16) اتخاذ سیاست های روشن در بخش تجارت خارجی و تنوع دهی به بازارهای هدف صادراتی برای پایداری تولید
17) طراحی راهبرد عملیاتی جهش تولید صنعتی ،نیمه صنعتی و کارگاهی کشور در بخش های با ظرفیت صنعت- معدن -تجارت -مسکن-کشاورزی -گردشگری -دانش بنیان و...برای همسویی و اتصال متوازن اهداف و خروجی ها
18) افزایش حداقل دوبرابری سهم وزارت صمت کشور از بهره مالکانه معادن و هدایت آن به سمت رونق زیرساخت های معدنی
19)ثبات در شاخصه های کلان اقتصادی، رویه ها و قوانین و امنیت محیط کسب و کار
20) ترغیب تقاضای رشته فعالیت های صنعتی مانند کانی غیرفلزی و فلزات اساسی با سیاست های جذب بخش مسکن و عمران
21) تحریک تولید برای پاسخ به تقاضاهای داخلی از طریق ارائه اعتبار خریدار-توزیع گسترده زنجیره ای و توسعه بازارهای صادراتی برای بخش های پوشاک -مبلمان و محصولات الکترونیکی داخلی -صنایع غذایی و ساختمانی -دارو و ماشین آلات صنعتی -صنایع پلاستیکی و شیمیایی
22) ایجاد نگرش جدید در برنامه توسعه و تکمیل فوری طرح های تایید شده و نیمه تمام شهرک های صنعتی کشور: ایجاد امکانات لازم - اختیارات و امتیازات ویژه و رفع برخی محدودیت ها
23) اولویت به توسعه خوشه های صنعتی کشور: هم اکنون بیش از 400 خوشه (صنعتی) در ایران شناسایی شده که عمدتا ایجادی بوده اند و حرکت جدی برای تجاری (صادراتی ) شدن آن ها نیاز است که هم رونق تولید باشد و هم ظرفیت های منطقه ای استان های مختلف کشور در مسیر اتصال به بازار استفاده شود.این اولویت توسعه خوشه های صنعتی صادراتی در بخش قطعات خودرویی-چرم -سرامیک و چینی آلات-محصولات چوبی -مبلمان -ادوات کشاورزی -زعفران -فیروزه -عرقیجات گیاهی و گلاب -تجهیزات نفت و گاز-نساجی و پوشاک مورد تاکید است .
24) بیش از 90 درصد صنایع کشور در واحدهای کوچک و متوسط قرارگرفته اند جهش تولید در آن ها مستلزم ایجاد زمینه همکاری بین بنگاهی -بهره برداری از تکنولوژی نوین-ایجاد الزامات قانونی و حقوقی -تامین سرمایه در گردش -بازاریابی -بازارسازی و اعمال تفکر ناب مدیریتی در نظام تولیدی کشور است .
25) سرمایه گذاری در تولیدات فناورانه و پیشرفته نیاز به اطلاعات تخصصی و پذیرش مخاطره دارد و موسسات مالی،اعتباری و تحقیقاتی موجود معمولا چنین قابلیت هایی را یا ندارند یا متناسب سازی نشده است بنابراین باید صندوق های تخصصی مخاطره پذیر با حمایت دولت ایجاد شود و حجم عملکرد آن ها برای جهش تولیدات بخش های مختلف کشور قابلیت سازی شود.