
تحلیل روز
تعداد بازدید : 165
اردن در اردوگاه مخالفان ریاض؟
صابرگل عنبری -امیر قطر سفری دو روزه به اردن داشت که برگردان اقتصادی قابل ملاحظه برای این کشور پادشاهی در این شرایط سخت اقتصادی خواهد داشت. شیخ تمیم از ایجاد 10 هزار فرصت شغلی جدید برای اردنیها در کشور خود خبر داد که با احتساب وعده جذب 10 هزار اردنی در بازار کار دوحه در آگوست گذشته، به 20 هزار فرصت شغلی میرسد. در کنار آن نیز دوحه اعلام کرده در اردن 500 میلیون دلار سرمایهگذاری میکند.در واقع، سفر امیر قطر اوج تحول معنادار و خزندهای است که طی چند ماه گذشته در روابط دوحه و امان شکل گرفته است و احتمالا در جبههبندیهای منطقهای نیز برایندی قابل توجه نیز داشته باشد.این تحول از آن جهت حائز اهمیت است که امان در ژوئن 2017 پس از شروع بحران میان قطر و مربع عربی (عربستان، مصر، امارات و بحرین)، آشکارا در کنار این بلوک قرار گرفت و با فراخواندن سفیر خود، سطح روابط با دوحه را کاهش داد و دفتر شبکه الجزیره را بست. اما پس از رد و بدل پالسهای مثبت دو طرفه، روابط بر ریل بهبودی سریع و توسعه قرار گرفت و ژوئیه گذشته ملک عبدا... دوم، زید لوزی را به عنوان سفیر «فوق العاده» در دوحه منصوب و قطر نیز سفیر خود را معرفی کرد. انتخاب لوزی دومین مقام وزارت خارجه اردن به عنوان سفیر این کشور در قطر پیامی مهم در خود نهفته دارد؛ مبنی بر این که قطر جایگاهی بس رفیع در سیاست خارجی این کشور پادشاهی پیدا کرده است. فاکتورهای متعدد سیاسی و اقتصادی در بهبودی و سپس گسترش سریع روابط اردن و قطر تاثیرگذار بوده است، اما پرواضح است که این مسئله بدون وجود ارادهای سیاسی در دربار پادشاهی اردن اتفاق نمیافتاد. طبیعی است که قطر با توجه به خصومت مربع عربی محاصره کننده آن، توسعه روابط خارجی خود را پیگیری کند و در این راستا هر روزنهای را مغتنم شمارد، اما اگر اردن نمیخواست، چنین تحول «تاریخی» رخ نمیداد که خود یک شکست «تاریخی» برای جبهه عربستان و یک پیروزی «تاریخی» برای قطر محسوب میشود؛ به این دلیل که اردن یک همراه همیشگی عربستان و مصر بوده و در این بلوک قرار داشته، اما واقعیت این است که این جهش شاخصه های ریز و درشت مهمتری دارد؛ از تنش خاموش در روابط با امارات و در نتیجه جدایی شاهزاده هیا بنت حسین از حاکم دبی و حمایت دیپلماتیک امان از وی گرفته تا «معامله قرن». اردن که حدود 60 درصد جمعیت آن فلسطینیالاصل هستند و خود نیز جزو بلوک عربی طرفدارِ صلح با اسرائیل است، مخالف سیاست یک جانبهگرایانه ترامپ در قبال مسئله فلسطین بوده و به نوعی احساس میکند در این زمینه با یک توطئه از جانب محور عربستان و مصر مواجه است که ته آن میتواند تاسیس کنفدرالی اردنی فلسطینی باشد و این خط قرمز اردن هاشمی است. در کنار آن هم، در سایه طرح «معامله قرن» دولت آمریکا در قبال قدس، حاکمیت هاشمی بر مسجد الاقصی هم بیش از گذشته متزلزل شده است.