محمد جواد رنجبر- از روز چهارشنبه تصاویر و خبرهایی از جاسازی قرص و کپسول در کیک و کلوچه چند کارخانه تولیدی ایرانی در فضای مجازی دست به دست می شود؛ تصاویری که بیشتر مربوط به مدارس است و نشان دهنده یک تهدید برای دانش آموزان.
به گزارش خراسان، این موضوع از پنج  استان سیستان و بلوچستان، کرمان، هرمزگان،ایلام و آذربایجان غربی گزارش و باعث بروز نگرانی هایی برای مردم شده است و گفته می شود با هدف ضربه به صنایع غذایی کشور انجام شده است.این موضوع حتی مسمومیت تعدادی از کودکان مصرف کننده این کیک ها را در پی داشته و طبق گفته مدیراورژانس کرمان هفت کودک در این استان کارشان به مراکز درمانی کشیده شده است.ضیاءالدینی مدیرکل سلامت و تندرستی وزارت آموزش و پرورش چهارشنبه گذشته در این باره به فارس گفت: به ما گزارش‌هایی رسیده است و وقتی این گزارش‌ها را دریافت کردیم، به وزارت بهداشت نامه زدیم ضمن این که حراست آموزش و پرورش برای پیگیری و هماهنگی بخش‌های مربوط از موضوع مطلع شد. این قرص‌ها بیشتر استامینوفن، آنتی هیستامین و رانیتیدین بود و گزارشی از مسمومیت دانش‌آموزان نداشتیم.
شناسایی عوامل مشکوک
آن طور که «بهلولی» مدیر بازرسی و نظارت اتاق اصناف سیستان و بلوچستان گفته، عوامل توزیع کیک‌های حاوی قرص در این استان شناسایی شده اند و این کیک‌ها از مغازه‌ها و بازار جمع‌آوری شده است.همچنین ایرنا به نقل از رئیس مرکز بهداشت چابهار اعلام کرد یک انبار کیک و شکلات حاوی بیش‌از ۳۰ هزار کیک مشکوک به جاسازی قرص در این شهرستان تا بررسی‌های دقیق پلمب شد.
تکذیب و تایید وزارت بهداشت
در این بین  کیانوش جهانپور مدیر کل روابط عمومی وزارت بهداشت، چهارشنبه گذشته در پخش زنده شبکه خبر گفت: موضوع پیدا شدن قرص در کیک از این لحاظ که نظارت بر تولید و مواد غذایی به نحو مطلوب نبوده تقریبا به هیچ وجه صحت ندارد و این موضوع مربوط به حوزه پلیس فتا و نیرو های انتظامی است و در مجموع پیدا شدن قرص در کیک شایعه است و وجود قرص در کیک امکان پذیر نیست.
اقدامی عمدی و خرابکارانه
اما دو روز بعد یعنی روز جمعه، وی این خبر را تایید کرد و گفت: وجود قرص و کپسول کاملا سالم و دست نخورده و بدون تغییر رنگ یا تغییر در قوام آن در بسته بندی برخی محصولات کیک، ویفر و ... منسوب به ۱۲ برند تولیدی، نشان می دهد که این موارد عمدی بوده و بعد از تولید، در سطح عرضه به روش های مختلف در برخی بسته‌ها قرار گرفته است. به گزارش ایسنا، جهانپور افزود: آن چه مشخص است قرص و کپسول بعد از خط تولید و در سطح عرضه و در اقدامی خرابکارانه، هدفمند و سازمان یافته به بسته بندی تعدادی از محصولات وارد شده و مشکلی در سطح خطوط تولید و بسته بندی و حتی عرضه کلان از مسیر شرکت های پخش مجاز و رسمی مشاهده نشده است.همچنین در حالی که بنا بر گزارش ایرنا، مدیرکل نظارت برفراورده های غذایی وزارت بهداشت اعلام کرده مواردی که گزارش شده شامل قرص و کپسول‌های مختلف از جمله قرص برنج یا ترامادول و در مواردی آنتی بیوتیک بوده   که در داخل کیک های چند برند معروف جاسازی شده است، مدیر کل روابط عمومی وزارت بهداشت گفته تاکنون(دیروز) گزارشی از وجود داروهای مخدر یا قرص برنج در نمونه های ارسالی نداریم، داروهای بررسی شده اغلب داروهای خانگی از جمله استامینوفن، بروفن، سیتریزین، هیدروکسی زین، متوکلوپرامید و حتی بلیستر خالی بوده و به نظر می‌رسد ایجاد رعب و وحشت و تخریب وجهه صنایع غذایی به طور عام هدف آن ها بوده است.
 

   گفت وگو
عضو کمیسیون بهداشت در گفت وگو با خراسان:
نهادهای نظارتی و امنیتی در حال پیگیری موضوع هستند

محمد اکبری- بهروز بنیادی عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در گفت وگو با خراسان درباره ماجرای قرص های مشکوک در کیک و کلوچه ها اظهار کرد:طی هفته گذشته  در این زمینه پیگیری هایی داشتیم و این مسئله از سوی  ریاست سازمان غذا و دارو تایید شد و نهاد های نظارتی امنیتی همچنان در حال پی گیری ابعاد آن هستند.وی افزود: باید پخش معتبر و ثبت شده ای را در بحث توزیع خوراکی و آشامیدنی همانند آن چه در پخش دارو در کشور داریم ایجاد کنیم تا همانند آن کاملا قابل رصد و انبارهای آن ها مشخص باشد.بنیادی تاکید کرد: به عقیده ما بودجه 99 باید شروع آن باشد که شرکت های توزیع کننده مواد غذایی کاملا شناسنامه دار شوند تا مغازه دارها فقط از این شرکت ها خرید کنند.وی تصریح کرد: البته قرص هایی که تا الان آنالیز شده ترکیبات خطرناکی نداشته و اجزایی چون «استامینوفن» و «را نیتیدین» در آن به دست آمده است. در یک نمونه هم «کلرودیاز پوکساید» که یک آرام بخش ضعیف است دیده شده اما این که چرا چنین قرص هایی در کیک دو کارخانه معتبر قرار گرفته همچنان محل بررسی است.نماینده کاشمر در مجلس خاطرنشان کرد: براساس گزارش های انجام شده، بسته بندی این کیک ها بعد از تولید مجدد باز و این قرص ها در آن قرار داده شده است یعنی افرادی آن را باز و قرص را  جاسازی کرده‌اند . از این رو این فرضیه ایجاد شده که این افراد قصد آسیب زدن به اعتبار این کارخانه ها را داشته اند. وی گفت: تئوری بعدی هم ایجاد جو روانی در «امنیت غذایی کشور»  با توجه به شرایط فعلی است که البته این مورد در کشورهای دیگر از جمله کشورهای همجوار هم طی سال‌های گذشته دیده شده است.

متین نصیری  روزنامه‌نگار

چندی است که شایعات و احتمالات، کورسوی امیدمان شده و با هر خبری که می‌شنویم، خود را به آینده امیدوار می‌کنیم. حالا هم مدتی است که برخی از احتمال گشایش اقتصادی با چین خبر می‌دهند و می‌گویند ایران به دنبال تهاتر نفت با کالاست و چین به دلیل جنگ تجاری با آمریکا، می‌تواند با ما معامله کند. در مرحله اول هم قرار است قطعات خودرو وارد شود و اتفاقاً بودجه 99 را که همین چند روز پیش ارائه شده، با همین راهکار بسته‌اند. این که چنین ادعایی تا چه حد واقعیت دارد را می‌توان با چند اتفاق مهم خبری صنعت خودرو در روزهای گذشته بررسی کرد. هفته گذشته مدیران خودرو برای نمایندگی‌های خود تست درایو «ام‌وی‌ام ایکس55» را برگزار کرد. خودرویی که قرار بود سال‌ها قبل به ایران بیاید اما تحریم‌ها مانع این اتفاق شد و حالا به نظر می‌رسد مدیران خودرو هم سیگنال‌های گشایش اقتصادی را دریافت کرده و بدون فوت وقت، به دنبال از سرگیری فعالیت‌های خود است.

محمد حقگو نویسنده

اگر چه به گفته رئیس سازمان برنامه و بودجه، لایحه بودجه تاثیر مستقیم 10 تا 15 درصدی بر دخل و خرج مردم دارد، اما باید گفت همین 15 درصد هم برای برخی خانوارها مهم است. ضمن این که آثار غیرمستقیم و جانبی بودجه هم موجب می شود تا آن هایی که مادر خرج خانوارها هستند، بیشتر مراقب جیب خود باشند. با این شرایط، لایحه بودجه سال آینده که هم اکنون به مجلس رفته نکات قابل اشاره ای را در خصوص حقوق و مالیات کارمندان، نرخ انواع حامل های انرژی و تعرفه خدمات دولتی با خود دارد. گزارش امروز دخل و خرج تلاش کرده که تا حد امکان از نگاه خانواده ها این نکات را بررسی کند.

 23 آذرماه 57، روز حمله مزدوران رژیم شاهنشاهی به بیمارستان امام رضا(ع) مشهد است، روزی که یکی از فجایع انسانی در درگیری های دستگاه امنیتی با مردم رقم خورد؛ این بار در یک بیمارستان و برخورد با بیماران، پزشکان و پرستاران. به گزارش خراسان رضوی، با اوج گیری انقلاب و فرا رسیدن محرم سال 57 راهپیمایی‌های میلیونی، سراسر کشور را فرا گرفت، در مشهد نیز مانند سراسر کشور، پزشکان و کادر بیمارستان‌ها به جنبش انقلاب پیوستند و این موضوع و به ویژه تبدیل شدن بیمارستان امام رضا(ع) به پایگاه نهضت انقلابی، خشم دستگاه امنیتی را برانگیخت. یکی از فجایع اصلی که دستگاه امنیتی در برخورد با این اقدامات انقلابی از خود نشان داد، حمله عوامل مزدور رژیم پهلوی در تاریخ 23 آذر 57، همزمان با دهه دوم محرم به بیمارستان امام رضا(ع) و بیماران بی‌گناه و بی‌دفاع آن بود. چماق به دستان با حمایت نیروهای امنیتی از در جنوبی وارد باغ بیمارستان امام رضا(ع) شدند، شیشه‌ها را شکستند، به بخش اطفال بیمارستان حمله کردند و فاجعه ای را رقم زدند که هرگز از یاد مردم ایران نخواهد رفت. در این روز، نوجوانی به نام محمد منفرد به ضرب گلوله عوامل پهلوی شهید شد. پس از آن واقعه، روحانیون و رهبران مبارزات مردمی، با صدور اعلامیه‌هایی، این جنایت را محکوم کردند و عزای عمومی اعلام شد. 23 آذر سال 57، یکی از روزهای تاریخی در مبارزات انقلابی مردم مشهد بود که زمینه را برای سرنگونی رژیم پهلوی و پیروزی انقلاب اسلامی مهیا کرد.

 سال گذشته در قالب گزارشی میدانی با تیتر «کلاهبرداری با کارت امداد خودرو» تخلف یک شرکت‌ را افشا کردیم که با گرفتن مبالغی از برخی مالکان خودروهای شهر مشهد، به فروش کارت‌هایی جعلی با عنوان «کارت خدمات خودرو» اقدام می کرد. گزارشی که در کشور، بازتاب‌های چشمگیر و آثار عمیقی داشت. اما هفته گذشته، باز هم زمزمه‌هایی مبنی بر فعالیت مشابه و غیرقانونی یک شرکت دیگر که به فروش کارت تخفیف امداد خودرو در بولوار ابوطالب مشهد مشغول بود، به گوش رسید و همزمان شکایاتی از این شرکت در سامانه ثبت شکایات سازمان صمت استان نیز ثبت شد.
کلاهبرداری به اسم تخفیف
یکی از بازرسان سازمان صمت استان در گفت و گو با روزنامه خراسان رضوی درباره این شرکت توضیح می‌دهد: اگرچه بیشتر شکایات از این شرکت، مربوط به کارت‌های دروغین تخفیف خدمات امداد خودرو بود اما بعد از مراجعه حضوری و میــدانی مشخص شد، تبلیغات و ادعاهای دیگری در زمینه‌های متنوعی مثل ارائه تخفیف اقامت در هتل و مسافرخانه ها، استفاده از امکانات استخر و استفاده از خدمات رستوران‌ها و خرید از فروشگاه‌ها داشته و در این مسیر، مبالغی از برخی شهروندان دریافت کرده است. به این معنی که این خدمات از مبدا و از سوی ارائه‌دهنده تخفیف داشته و اصولا نیازی به تهیه کارت از این شرکت کلاهبردار نبوده اما دست‌اندرکاران این شرکت، با یک‌جور دلالی دروغین، تخفیف خدمات و کالاهای دیگر مراکز را به اسم خدمات خودشان رقــم می زدند و بابت آن پول دریافت می‌کردند. «مهدی مقدسی» کارشناس‌مسئول اداره بازرسی سازمان صمت، در این باره می گوید:«تعدادی از شهروندان در تماس با ما، ادعا داشتند اپراتورهای شرکتی با آن ها تماس گرفته و به خرید کارت‌های تخفیف خدمات مختلف تشویق شان کرده و در ادامه و بعد از روشن شدنِ دروغین بودن این کارت‌ها، تهدید شده‌اند که در صورت شکایت، به واسطه وصل بودن شرکت به نهاد‌های دولتی، در آینده از برخی تسهیلات دولتی محروم خواهند شد.» همین موارد کافی بود تا همکاران ما و پلیس اماکن برای بررسی دقیق تر وارد عمل شوند و اسناد و مدارک موجود در این شرکت را به طور دقیق بازرسی کنند. هرچند در مرحله اول بازرسی، کارکنان شرکت با به هم زدن جوّ، سعی در ایجاد اخلال در روند کار داشتند اما در نهایت 592 قرارداد به ارزش بیش از 80میلیون تومان که ظرف 15 روز منعقد شده است، در محل کشف شد که نشان دهنده مبلغ کلاهبرداری این شرکت، ظرف دوهفته فعالیت بود. این شرکت که مجوز تاسیس اش از سوی «سازمان نظام صنفی رایانه ای خراسان رضوی» صادر شده، با دریافت مبالغی بین 145 تا 250هزار تومان از هر نفر، اقدام به ارائه کارت تخفیفی می‌کرده که در واقع، بدون استفاده و به‌دردنخــور بوده و اصولا به‌واسطه عنوان مجوزش، حق ارائه این گونه خدمات (حتی به شکل واقعی) را نداشته، بلکه باید در زمینه فناوری اطلاعات و ارتباطات فعالیت می کرده است. در نهایت این شرکت به دستور قاضی «فرزاد بهشتی توندری» دادیار حوزه معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادسرای عمومی و انقلاب استان، پلمب شد.»
دستورالعمل نظارت صمت بر خدمات امدادخودرو، روی میز وزیر خاک می‌خورد
از آن جا که بیشترین شکایات از این شرکت، در زمینه کارت‌تخفیف خدمات امدادخودرو بوده، به سراغ «رضا میرشمسی» بازرس اتحادیه جرثقیل‌داران مشهد می رویم که شکایات مردمی زیادی در این باره دریافت کرده است. میر شمسی به خراسان رضوی توضیح می‌دهد: «هرچند این شرکت در نهایت پلمب شد اما هنوز هستند شرکت هایی که به شکل زیرزمینی، دست به این نوع تخلفات می زنند و شاید یکی از دلایلش، خلأ دستور العمل در این زمینه باشد. تا مدتی قبل خدمات امداد خودرو تحت نظارت راهداری و اتحادیه ها بود اما مدتی است این نظارت بر عهده وزارت صمت گذاشته شده. منتها به‌رغم گذشت 18 ماه متاسفانه هنوز این دستورالعمل به استان ها ابلاغ نشده و روی میز وزیر صنعت، معدن و تجارت خاک می خورد و برخی افراد سودجو از همین بلاتکلیفی سوء استفاده می کنند و دست به اقدامات این چنینی می زنند. اگرچه سازمان صمت خراسان رضوی، مقابله های خوبی با این ماجراها داشته اما بی شک ابلاغ و تبیین این دستور العمل در سطح کشور، می تواند به نظارت دقیق تر و کوتاه شدن دست سودجویان منجر شود.»
مطالبه جدی دستگاه قضا از وزارت صمت برای ابلاغ دستورالعمل و پر شدن خلأ قانونی
قاضی بهشتی، دادیار حوزه معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادسرای عمومی و انقلاب استان هم درباره پرونده این شرکت می گوید: «بعد از بررسی بازرسان صمت و محرز شدن کلاهبرداری این شرکت، حکم پلمب این واحد متخلف صادر و قرار بر این شد که پرونده تخلفات این شرکت به تعزیرات استان و دستگاه قضا ارسال شود. هرچند مهم است که وزارت صمت هر چه سریع تر با ابلاغ دستورالعمل لازم، خلائی را که به سوءاستفاده منجر می شود، پر کند اما نبود آیین نامه قطعا به این معنی نیست که دستگاه قضا به این قبیل تخلفات بی تفاوت است. حتی اگر کم کاری توسط مدیران این بخش ها محرز شود، ما برای برخورد با این مدیران نیز ورود می کنیم.»

محمد جواد رنجبر- وزیر جوان که از چند روز پیش وعده سورپرایز تازه ای را برای روز پنج شنبه به مردم داده بود، عصر پنج شنبه گذشته از آن رونمایی کرد؛ سورپرایزی که خلاف انتظار بسیاری از کاربران بود و منجر به واکنش های متفاوت آن ها شد. به گزارش خراسان، در حالی که تعداد زیادی از مردم انتظار داشتند خبر ویژه ای از وزیر ارتباطات بشنوند،  آذری جهرمی عصر پنج شنبه گذشته با انتشار ویدئویی از عملیاتی شدن ارسال بسته پستی با پهپاد، در توئیتر خود از «پست+» رونمایی کرد و نوشت: «ما به جای صحبت، چند کار انجام دادیم که از آلودگی شهرها جلوگیری کنیم. ارسال بسته با پهپاد ماشین، موتوربرقی و...؛ همچنین به این مناسبت، ارسال نامه در پست روز شنبه ۲۳ آذر رایگان است.»

واکنش های انتقادی و طنز کاربران
این ماجرا باعث شد کاربران شبکه های اجتماعی   به حرکت آذری جهرمی واکنش های منفی و طنز نشان دهند که تعدادی از آن ها در ادامه آمده است:
* سید محمود رضوی تهیه کننده سینما با انتشار توییتی نوشت: شوخی زشتی با مردم کردید! در این اوضاع سرکار گذاشتن مردم بی معنی بود!
* واااای آقای جهرمی چقدر سورپرایزتون هیجان انگیز بود!
 * بین این همه بد بختی و دغدغه مردم تفریح خوبی انتخاب نکردید.
* هی می‌گفتی سورپرایز این بود سورپرایز؟
* از شدت شوک زیر سرم هستم.
* ببین دلخوشی وزیر یه مملکت چیه تو رو خدا!
* سورپرایز جهرمی مثل کادوهای بابام واسه تولدم بود، هر سال بهم یه سوئیچ ماشین با روبان روش میده و میگم ماشین برام گرفتی؟ میگه نه روبان رو باز کن با سوئیچ تو خونه یه دور بزن.
*الان با این سورپرایز وزیر دوست داشتنی‌مون بعد از دانمارک خوشحال ترین کشور جهانیم.
*‏۴ ساله کارت ملی سفارش دادم هنوز با موتور نیومده، حالا قراره از این به بعد با پهپاد نیاد
* جناب وزیر الان این سورپرایزتون بود؟ یک هفته باید منتظر این می‌بودیم!؟

دبیر شورای عالی امنیت ملی که پنج شنبه گذشته برای دلجویی و سرکشی از خانواده تعدادی از جان باختگان حوادث اخیر به شهرستان‌های غرب استان تهران  رفته بود، گفت: بیش از ۸۵ درصد از جان باختگان رخدادهای اخیر در شهرستان‌های تهران در هیچ‌یک از تجمع‌های اعتراضی حضور نداشته‌اند و به صورت مشکوک با سلاح‌های سرد و گرم غیر سازمانی کشته شده‌اند بنابراین اجرای پروژه کشته سازی از سوی معاندان در این منطقه قطعی است.به گزارش میزان، دریابان شمخانی در این دیدار‌ها که در جوی صمیمی انجام شد، ضمن دلجویی از خانواده جان باختگان از عزم مسئولان نظام بر‌ای ترمیم سریع خسارت‌ها و کاهش آلام خانواده‌ محترم شهدا و جان باختگان حوادث اخیر خبر داد و تاکید کرد: لازم است از همه ظرفیت‌های ملی برای تسریع در انجام این وظیفه ملی استفاده شود.شمخانی با بیان این که رسیدگی به این امور بر عهده کمیته‌های ویژه با مسئولیت استانداران گذاشته شده است، گفت: استانداران سراسر کشور با توجه به مطالبه جدی مقام معظم رهبری و تدابیر اعلام شده ایشان و همچنین اختیارات ویژه‌ای که از طرف رئیس جمهور محترم به آن ها واگذار شده باید با اقدامات جهادی، ضمن رسیدگی سریع به وضعیت خانواده شهدا و جان باختگان، با برنامه‌ای دقیق و هماهنگ برای جبران و ترمیم خسارت‌های وارد شده به مردم اقدام کنند.  یکی از خانواده هایی که شمخانی به آن ها سرزد خانواده مرحوم حسینی امامقلی بود که در منطقه محروم سرآسیاب ملارد ساکن و کارگر ساختمانی بوده و روز شنبه ۲۶ آبان ماه در حاشیه تجمعات اعتراضی با سلاح سرد کشته شد.

جواد نوائیان رودسری – دولت‌های مستعجل در طول تاریخ، کم نبوده‌اند. در همین ایران خودمان، در عهد ساسانی، طی چهار سال، بیش از 10 پادشاه به تخت سلطنت تکیه زدند و اوضاع را از آن‌ چیزی که بود، خراب‌تر کردند. تا جایی که شیرازه قدرت از هم پاشید و زمزمه‌های تجزیه از گوشه و کنار به گوش رسید و سلطنت ساسانی که در نیم قرن آخر، طریق قهقرا می‌پیمود، با ورود مسلمانان، فروپاشید. دلیل کوتاه بودن حکومت‌ها، متفاوت است؛ تعدادی از آن ها به دلیل بی‌کفایتی پادشاه و ناتوانی وی در اداره امور رقم خورد و برخی دیگر، ناشی از شرایط اجتماعی و سیاسی حاکم بر آن دوره و بحران‌های متعددی بود که خارج از حیطه اقتدار حاکم روی می‌داد. به هر حال، این دولت‌های کوتاه و مستعجل، هر کدام فضایی کوتاه را در ادوار تاریخی پُرکرده‌اند؛ فضایی که هر چند به چشم من و شما نمی‌آید، اما وجود دارد و بدنیست به آن ها نگاهی بیندازیم. در این نوشتار برآنیم تا شما خوانندگان عزیز خراسان را با تعدادی از این دولت‌های کوتاه یا بهتر بگوییم کوتاه‌ترین دولت‌های تاریخ، آشنا کنیم؛ همراه ما باشید.

پتر سوم، پادشاهی که خیر ندید!
پتر سوم، نوه پترکبیر، بنیان گذار روسیه جدید بود، اما در روسیه تزاری به دنیا نیامد! خاله‌اش الیزابت، امپراتریس روسیه که فرزندی برای جانشینی نداشت، او را در 14 سالگی از پروس به روسیه آورد و ولیعهد خود کرد. پتر سوم عاشق پروس و هنر آن بود و اصولاً خود را یک پروسی می‌دانست. همین مسئله سبب شد که اشراف روسیه به او روی خوش نشان ندهند. از طرفی، پتر سوم خویشاوندانی داشت که اصالتاً سوئدی بودند و در آن زمان، روس‌ها سایه سوئدی‌ها را با تیر می‌زدند! چراکه سوئد در دوران اوج اقتدار قرار داشت و در اروپا یکه‌تازی می‌کرد. پتر سوم با دختری به نام کاترین که از خاندان‌های سلطنتی کوچک پروس بود ازدواج کرد؛ شاید گمانش این بود که خانمِ کاترین هوای او را بیشتر دارد! اما چنین نشد؛ کاترین که سیاستمداری زبردست بود، توانست مُخ اشراف و درباریان را بزند و ایضاً زیرآب همسرش را! او توانست با یک کودتای سریع در ژوئیه 1762 میلادی، به عمر سلطنت شوهر خاتمه دهد؛ سلطنتی که فقط 185 روز طول کشید و یکی از کوتاه‌ترین حکومت‌های تاریخ بود. پتر سوم، بعد از برکناری، در قلعه روپشا زندانی شد و در همان‌جا، مأموران ملکه او را مسموم کردند و به دیار باقی فرستادند!

یوان‌شی‌کای؛ امپراتور 101 روزه
برای تاریخ‌دوستانی که فیلم «آخرین امپراتور»، اثر برناردو برتولوچی را دیده‌اند، «پوئی»، آخرین امپراتور چین است؛ اما واقعیت چیز دیگری است؛ مگر می‌شود از خیر حکومت بر سرزمین چین، آن هم به عنوان امپراتور گذشت! وقتی در سال 1912 پوئی برکنار شد، افرادی در گوشه و کنار چین، با سودای امپراتور شدن، به فعالیت پرداختند که مهم ترین آن ها یوان‌شی‌کای بود؛ یک ژنرال از خود راضی که فکر می‌کرد برای امپراتور شدن چیزی کم ندارد؛ غافل از این‌که اصولاً دوره امپراتوری و امپراتور بازی گذشته است و مردم دیگر زیر بار چنین حکومتی نمی‌روند. به هر حال، یوان لج کرد و خواسته خود را به مرحله عمل رساند! این اقدام، اختلافات و درگیری‌های زیادی را برانگیخت. در مراسم تاج گذاری، هیچ کس حاضر نشد و یوان سه بار این برنامه را به تعویق انداخت؛ تا این‌که بالاخره تصمیم گرفت بی‌خیال امپراتوری شود و بعد از 101 روز، اعلام کرد که رئیس‌جمهور چین است؛ اما این ادعا هم با استقبال روبه‌رو نشد و چند ماه بعد، یوان‌شی‌کای ناگهان درگذشت و شاید او را کشتند!

پرتیناکس؛ امپراتور بی‌سر!
شاید خیلی‌ها تصور کنند که امپراتور «کومودوس»، یعنی همان امپراتور منحرفی که «ماکسیموس» در فیلم «گلادیاتور»، ساخته «ریدلی اسکات» به قتل رساند، وسط میدان کلوزیوم در رُم مُرده است؛ اما حقیقت این است که قاتل کومودوس، کسی نبود جز «هِلوینوس پرتیناکس» که توانست از شرایط بحرانی و هرج و مرج حاکم بر شهر رُم، در دسامبر سال 192 میلادی نهایت استفاده را ببرد و بر اریکه قدرت تکیه بزند. با این حال، همان شرایطی که پرتیناکس را امپراتور کرد، بلای جانش شد. هنگامی که او کوشید تا سازمان افسران گارد امپراتوری را ترمیم و برخی فرماندهان را با افراد مورد اعتماد خودش جایگزین کند، خشم سربازان برانگیخته شد و به قصر پرتیناکس هجوم آوردند؛ آن‌ها سرِ امپراتور را قطع و روی نیزه نصب کردند و در خیابان‌های رِم گرداندند؛ به این ترتیب، دوران حکومت 86 روزه جانشین کومودوس، به پایان رسید.

دوک‌دوک؛ امپراتورِ بدشانسِ بدبخت!
در سال 1883، ویتنام اصلاً اوضاع درست و حسابی نداشت. فرانسوی‌ها استیلای تمام عیاری بر منطقه مالایا داشتند و علاوه بر آن، انگلیسی‌ها هم بدشان نمی‌آمد به منابع سرشار این منطقه، ناخنکی بزنند! به همین دلیل وقتی در یک روز گرم و شرجی، سر و صدایی در پایتخت پیچید و در میان هورا گفتن مردم پریشان خاطر، آقای دوک‌دوک بر تخت سلطنت ویتنام تکیه زد و نامش را گذاشتند امپراتور، کسی تعجب نکرد، چون اصلاً به این مسئله اهمیت نمی‌داد. اما دو روز بعد، وقتی آب‌ها از آسیاب افتاد، مردم تازه یادشان آمد که این آقای امپراتور، آن آقایی نیست که می‌خواستند امپراتور کنند! بنابراین، درگیری‌ها شروع شد و درست 72 ساعت بعد از آغاز سلطنت امپراتور دو‌ک‌دوک، او را برکنار کردند. مخالفان فقط به برکناری رضایت ندادند؛ دوک‌دوک بدبخت و بدشانس را دادگاهی و محکوم به نوشیدن سم کردند. به این ترتیب، دوران حکومت 72 ساعته دوک‌دوک تمام شد و خود او هم دار فانی را وداع گفت!

مو؛ امپراتوری که 2 ساعت وقت داشت!
در طول تاریخ شرق دور، چند امپراتور با نام «مو» داریم؛ بیشتر آن ها حکومتی طولانی داشتند. مثلاً یکی از آن ها «مو جین» بود که از 344 تا 361 میلادی بر شرق چین حکومت کرد. اما امپراتور «مو» مد نظر ما، درست در شرایطی به حکومت رسید که مغولان، پشت دروازه‌های پایتخت بودند! معلوم نیست روی چه حسابی «مو»ی بدبخت را در 9 فوریه سال 1234 میلادی، به تخت نشاندند! شاید قرار بود بلاگردان امپراتور قبلی و درباریان شود. به هر حال، دو ساعت بعد از امپراتور شدن «مو»، دورانش به سر رسید. لشکر جرار مغول وارد پایتخت شد و دمار از روزگار او در آورد. چنگیزخان دستور داد مدتی او را با زنجیر به پایه تخت سلطنتی که خان مغول روی آن می‌نشست، ببندند تا هر که به دیدار وی می‌رود، قدرت مغول را در سایه خواری «مو» ببیند. این موضوع در گزارش هیئت ایرانی سلطان محمد خوارزمشاه در دربار چنگیزخان، پیش از هجوم مغولان به ایران، انعکاس یافته و جوزجانی آن را در تاریخ خود آورده است.

20 دقیقه سلطنت، سهم لویی نوزدهم
وقتی ناپلئون، به عنوان امپراتور فرانسه از قدرت ساقط شد، دولت‌های اروپایی ترجیح دادند دوباره خاندان بوربن‌ها، سلاطین قدیمی فرانسه را سر کار بیاورند؛ لویی هجدهم، دقیقاً با همین رویکرد، پادشاه فرانسه شد؛ اما فرانسوی‌ها با انقلاب پرآشوبی که اواخر قرن 18 به راه انداخته بودند، شاه نمی‌خواستند. با آغاز حکومت شارل دهم، دعوا میان شاه و مردم دوباره بالا گرفت و کار به جایی رسید که شارل، ناچار شد کناره‌گیری‌اش را در سال 1830، اعلام کند. البته او به هوای پسرش لویی آنتوان تن به این استعفا داد؛ پسری که اصولاً میلی به سلطنت نداشت و وقتی به او اعلام کردند که شاه است، رسماً استعفایش را نوشت و 20 دقیقه بعد از آغاز سلطنت، استعفا کرد تا رکورد کوتاه‌ترین پادشاهی تاریخ را به نام خود ثبت کند! با این حال، پدرش معتقد بود که لویی نوزدهم، زیر فشار این کار را انجام داده و هنوز پادشاه قانونی فرانسه است. بعد از استعفای لویی نوزدهم، لویی فیلیپ از خاندان اورلئان، شاه فرانسه شد؛ اما بحران در این کشور اروپایی، خاتمه پیدا نکرد.
 

الهه آرانیان - مژده‌ای شیرین و گواراست، این که بشنوی دو تار، شناسنامه موسیقی خراسان، در فهرست میراث ناملموس یونسکو قرار گرفته و ثبت جهانی شده است. این خبر، به ویژه برای اهالی خراسان بزرگ که با نوای دو تار زندگی کرده‌اند، مسرت‌بخش‌تر است. پرونده «مهارت‌های سنتی ساختن و نواختن دو تار» چهاردهمین پرونده میراث ناملموس ایرانی است که با کسب نظر موافق اعضای کمیته میراث جهانی یونسکو در بوگوتا، پایتخت کلمبیا، ثبت جهانی شد؛ این، یعنی حالا هم ساز سنتی دوتار و هم فرایند تولید و ساخت آن، هر دو میراثی جهانی هستند و این رویدادی کم‌نظیر برای موسیقی محلی ایران است. به گزارش روابط عمومی وزارت میراث فرهنگی، علی اصغر مونسان، وزیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در پیامی نوشت: «بی‌تردید دو تار و نواختنش را می‌توان فراتر از ویژگی‌های کالبدی یک ساز زهی و زخمه‌ای، روایتگر گوشه‌ای از دغدغه‌ها و احساسات ناب اقوام ایرانی دانست. ضمن قدردانی از تلاش کارشناسان این پرونده ارزشمند و سپاس از ارزیابان اجلاس کمیته میراث بشری ناملموس یونسکو، ثبت چهاردهمین میراث ناملموس ایران را در فهرست میراث جهانی به مردم فرهیخته و فرهنگ‌دوست کشورمان تبریک و تهنیت می‌گویم». به همین مناسبت، با استاد کیوان ساکت، آهنگ ساز و نوازنده برجسته ای که خود از سرزمین خراسان برخاسته است، درباره ثبت جهانی  دو تار گفت‌وگو کرده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.

حمایت مالی، مهم‌ترین هدف ثبت جهانی
کیوان ساکت ثبت جهانی دو تار را اسباب خرسندی دانست و گفت: «وقتی یونسکو اثری هنری یا معنوی را ثبت جهانی می‌کند، یعنی هم خودش و هم کشوری که صاحب آن اثر جهانی است، موظف به حمایت و ترویج و اشاعه آن فرهنگ هستند. یونسکو بودجه‌هایی دارد و برای همین هم اثری را ثبت جهانی می‌کند؛ یعنی مهم‌ترین هدف ثبت جهانی، این است که از حمایت‌های مالی یونسکو و دولت‌ها برای اشاعه این بخش از فرهنگ ناملموس استفاده شود. شاید هنرمندانی که نام یا اثرشان ثبت جهانی شده است، خبر نداشته باشند که این حمایت مالی از سوی یونسکو وجود دارد و هر ساله، مبالغ زیادی برای تقویت این عرصه، پرداخت می شود و دولت‌ها را موظف به حمایت از این میراث ناملموس می‌کنند. حالا من نمی دانم در این خصوص چه کسانی با یونسکو در ارتباط هستندتا این مبالغ را دریافت کنند. هر چه هست، نفس عمل پسندیده است. در شرایطی که موسیقی ایران هنوز تکلیفش معلوم نیست ، این که یک ساز مقامی و موسیقی محلی، ثبت جهانی می‌شود، اسباب خرسندی است». این آهنگ ساز برجسته خراسانی درباره نحوه تخصیص حمایت‌های مالی یونسکو توضیح داد: «پول‌هایی که از طرف جوامع جهانی پرداخت می‌شود، برای فراهم کردن شرایط مناسب در راستای ایجاد مکان‌هایی برای آموزش و ساخت این ساز است؛ نه این که این پول را تقسیم کنند بین هنرمندان».
دو تار جنوب خراسان، اصیل‌تر
این آهنگ ساز و نوازنده، دو تار را ساز محبوب خراسانی‌ها معرفی کرد و گفت: «ما در ایران هفت قوم داریم که در کنار هم زندگی می‌کنند و هر کدام فرهنگ ویژه خودشان را دارند که این فرهنگ‌ها هم ساز و موسیقی ویژه خود را دارد. خود دو تار خراسان، به دو بخش شمال و جنوب تقسیم می‌شود. این دو تار و موسیقی، در سیستان و بلوچستان نیست. همین موسیقی در کردستان نیست و شکل دیگری دارد و سازی به نام تنبور در آن‌جا هست که خیلی به دو تار نزدیک و شبیه است. دو تار نزد مردم جنوب و شمال خراسان، یک ساز بسیار آشنا و محبوب است و دایره علاقه‌مندان به دو تار و اصولاً همه سازهای محلی در هر جا، محدود به همان اقلیمی است که آن ساز و فرهنگ رشد و نمو پیدا کرده است. دو تار در خراسان، از این نظر جایگاه و محبوبیت ویژه‌ای دارد». مشهور است که نوای دو تار جنوب خراسان حزن‌انگیز است و دو تار شمال خراسان، نوایی طربناک و شاد دارد. کیوان ساکت درباره تفاوت این ساز در جنوب و شمال خراسان این‌طور توضیح داد: «تفاوت در یک سری فواصل است. دو تار شمال خراسان، تحت تأثیر موسیقی ترکمن‌ها و نواحی شمال ایران قرار گرفته و ترکیبی از موسیقی ترکمنی، کرمانج و موسیقی خراسان است اما چون جنوب خراسان بسته بوده و ارتباط زیادی با مردم نواحی شمال نداشته، حالت قدیمی‌تر و بکرتر خودش را حفظ کرده است».
اجراهای مشترک، از حسین سمندری تا دامن پاک
کیوان ساکت با بسیاری از نوازندگان برجسته دو تار ارتباط داشته و دارد و با تعدادی از آن‌ها به اجرای مشترک پرداخته است. او در این باره می‌گوید: «من اولین بار با زنده یاد استاد حسین سمندری آشنا شدم و یک کنسرت تک نوازی برگزار کردیم که بخش اول را ایشان زد و بخش دوم را من زدم. بعد با ذوالفقار عسکریان کنسرت داشتیم در تالار وحدت که فیلمش هم موجود است. با مرحوم غلامعلی پورعطایی هم برنامه داشتیم. نوازنده‌های جوان‌تر هم در این بین بودند مانند آقای دامن پاک. با همه این دوستان تجربیات شیرین و دلنشینی داشتیم».