پشت پرده آزادی مغز متفکر شبکه حقانی
انس حقانی از فرماندهان ارشد طالبان آزاد شد،آیازمان اعلام نتایج انتخابات افغانستان فرا رسیده است؟
نویسنده : سیدحسام رضوی international@khorasannews.com
پس از کشوقوسهای فراوان، رسانههای نزدیک به دولت افغانستان و گروه طالبان مبادله انس حقانی از فرماندهان ارشد طالبان و دو استاد دانشگاه آمریکایی کابل را تأیید و اعلام کردند که انس حقانی و دو زندانی مهم دیگر طالبان در دوحه پایتخت قطر تحویل دفتر سیاسی طالبان شدهاند. انس حقانی مغز متفکر و فرزند بنیانگذار شبکه حقانی محسوب میشود. وی در تصمیم گیریهای رهبری این شبکه نقش موثری داشتهاست. شبکه حقانی عامل پیچیدهترین حملات انتحاری و انفجاری در افغانستان شناخته میشود و نهادهای امنیتی افغانستان معتقدند که بیشتر حملات خونین سالهای اخیر کابل توسط این شبکه سازمان دهی شدهاست. آزادی وی از زندان امنیت ملی افغانستان ابعاد مختلفی دارد اما بیشک نمیتوان از نقش محمد اشرفغنی و تیم امنیتی او در این مبادله و امتیازگیری احتمالی آن ها به راحتی گذشت.
امتیاز انتخاباتی برای ترامپ
ترامپ و تیم سیاست خارجی وی، به سرانجام رساندن موضوع افغانستان را یکی از برگهای برنده خود برای استفاده از آن در انتخابات 2020 میدانند و تاکنون همه تلاش خود را به کار بستهاند تا بتوانند این مسئله را حل و برگ برنده خود را در برابر دموکراتها رو کنند.ترامپ در آغاز با استفاده از خوی «رئالیست - تهاجمی جمهوریخواهی» اطرافیانش تصمیم گرفت با شیوه سخت، طالبان را از پای در آورد و پیروزمندانه از افغانستان خارج شود. بر همین اساس دستور آغاز مجدد عملیاتهای هوایی و شبانه را صادر کرد. این حملات آغاز شد و در نهایت این طالبان بودند که توانستند با گسترش حملات خود به ویژه علیه نیروهای خارجی پیروز این میدان باشند.با تغییر تیم سیاست خارجی ترامپ و به قدرت رسیدن مایک پمپئو در رأس وزارت خارجه آمریکا، وی تصمیم گرفت راه مذاکره مستقیم و همزمان مبارزه با طالبان را در پیش بگیرد و از ترفند مذاکره برای تضعیف این گروه بهره ببرد.زلمی خلیلزاد به عنوان نماینده ویژه آمریکا برای صلح افغانستان کار خود را آغاز کرد و 9 دور مذاکرات مستقیم با نمایندگان طالبان در قطر را پیش برد و درست زمانی که به توافق نهایی با این گروه نزدیک میشد، ناگاه ترامپ همه چیز را مرده تلقی و مذاکرات را ملغی کرد.در همین زمان آمریکاییها به این جمعبندی رسیدند که در گذر سریع زمان، دست نیافتن به توافق با طالبان میتواند شکستی بزرگ برای آنها تلقی شود بنابر این به نظر میرسد به یک توافق حداقلی تاکنون قناعت کردهاند تا با استفاده از این امتیاز، چند ماهی فرصت تنفس برای خود بخرند.آزادی دو استاد آمریکایی و استرالیاییتبار دانشگاه آمریکایی کابل در برابر آزادی انس حقانی و دو فرمانده ارشد دیگر طالبان همین توافق حداقلی بود که بالاخره اتفاق افتاد. آمریکا فعلا روی موج این آزادی و توافق موجسواری خواهد کرد تا بتواند در آینده راهبرد دیگری را برای افغانستان پیشبینی و اجرا کند.
امتیازگیری کلان اشرفغنی
بیشک میتوان شکار انس حقانی را بزرگترین دستاورد نیروهای امنیتی افغانستان در برابر طالبان در 18 سال گذشته دانست که روی آن و امتیازگیری در قبال آزادی وی حساب ویژهای باز کرده بودند. بارها در مذاکرات مستقیم میان خلیلزاد و نمایندگان سیاسی طالبان در قطر، موضوع آزادی انس حقانی مطرح شده اما هر بار دولت افغانستان، آزادی وی را خط قرمز اعلام کرده بود و تن به آزادی وی نمیداد. اکنون به نظر میرسد تیم اشرفغنی شرایط را برای آزادی وی مهیا دیده بود؛ آزادی انس حقانی در برابر حمایت تام آمریکا از تیم انتخاباتی وی برای اعلام پیروزی در انتخابات ریاستجمهوری 2019.چهارمین دوره انتخابات ریاستجمهوری افغانستان هشتم مهر برگزار شد اما اعلام نتایج آن تا مدت نامعلومی به تعویق افتاده است. پنج تیم انتخاباتی بزرگ بر سر اعلام نتایج نهایی انتخابات با هم در جدال هستند و همین موضوع باعث شده تا این تعویق طولانی در اعلام نتایج به وقوع بپیوندد.بر همه روشن است که نتایج این دوره از انتخابات افغانستان مانند سه دوره قبلی حاصل توافق خواهد بود و توافقی نیز به نتیجه خواهد رسید که آمریکاییها پشت آن باشند.آمریکاییها در این دور از انتخابات بر سر چند راهی بزرگی گیر کرده اند و دقیقا نمیدانند از چه فرمولی برای به سرانجام رساندن انتخابات باید استفاده کنند و دل کدام دسته انتخاباتی را به دست آورند و همین موضوع هم یکی دیگر از دلایل اصلی اعلام نکردن نتایج است.اما اکنون به نظر میرسد اتفاقات جدیدی در راه است؛ اشرف غنی خواسته اصلی آمریکاییها را در این برهه زمانی تأمین کرده است؛ او با وجود همه مخالفتها و فشارها در نهایت تن به آزادی انس حقانی داده و در مقابل آن خواسته مهمی را مطرح کرده است.به نظر میرسد اشرف غنی در قبال آزادی انس حقانی، تضمین حمایت آمریکاییها از اعلام پیروزی وی و تیم اش را در انتخابات 2019 ریاستجمهوری گرفته است و اکنون با خیال راحت خود را بر مسند ریاستجمهوری افغانستان میبیند.غنی مقابله با تیمهای انتخاباتی معترض به اعلام پیروزیاش را به دوش آمریکا گذاشته و این آمریکاست که باید با امتیازات و ترفندهای گوناگون رقبای اصلی غنی را کنار بزند.به نظر میرسد حال دیگر راه اعلام نتایج نهایی انتخابات افغانستان هموار شده است و شاید در روزهای آینده و در سازوکاری نتایج اعلام شود زیرا دیگر آمریکاییها به فرمول رسیدهاند و آزادی انس حقانی بهای بزرگ نهاییسازی این فرمول بوده است.به هر حال در این راه آمریکا علاوه بر راضی کردن طالبان برای این تبادل زندانیان یک مشکل بزرگ دیگر نیز داشت و آن هم راضی کردن دولت افغانستان برای پذیرش شرط طالبان یعنی آزادی انس حقانی بود.