صابر گل عنبری-چند ماهی است که در کنار تنشهای چند لایه و فزاینده در منطقه تحول معناداری به شکلی آرام در برقراری روابط گرم بین قطر و اردن شکل گرفته است.این تحول از آن نظر حائز اهمیت است که امان در ژوئن 2017 پس از شروع بحران میان قطر و مربع عربی (عربستان، مصر، امارات و بحرین)، آشکارا در کنار این بلوک قرار گرفت و با فراخواندن سفیر خود، سطح روابط را با دوحه کاهش داد و دفتر شبکه الجزیره را بست.اکنون اما این پرسش مطرح است که چه اتفاقی افتاده است که اردن به سمت یک کشور حامی جریان اخوان المسلمین روی آورده و به نوعی به بلوکِ دشمنان سرسخت این جریان پشت کرده است؛ البته این جا ذکر این نکته ضروری است که این چرخش به معنای تغییر در سیاست معروف این پادشاهی در قبال اخوان المسلمین نیست و اردن همچنان همان سیاست محافظهکارانه خود در قبال آن را دنبال خواهد کرد؛ سیاستی که هر چند نسبتا سختگیرانه است، اما به مذاق جبهه عربستانی - اماراتی - مصری خوش نیامده و در طول سالیان گذشته این جبهه تلاش زیادی کرد تا امان نیز همچون قاهره سیاست مشت آهنین را در قبال جریان اخوان المسلمین در داخل این کشور در پیش گیرد؛ اما چنین نشد. در نتیجه آن، عربستان و امارات کمکهای اقتصادی خود را به اردن که به شدت به کمکهای خارجی وابسته است، کاهش دادند و حتی سهم خود از مقدار کمک مصوب شورای همکاری خلیج فارس به اردن را کاملا پرداخت نکردند. قطر هم در این شرایط و در حالی که اردن همچنان در کنار مربع عربی محاصره کننده خود قرار داشت، در آگوست 2018، 500 میلیون دلار به این کشور کمک و برای 10 هزار اردنی نیازمند کار فرصت شغلی ایجاد کرد. البته هر چند این مسئله فضا را تلطیف و تمهیداتی را برای بهبود روابط فیمابین فراهم کرد، اما واقعیت این است که این جهش پارامترهای ریز و درشت مهمتری دارد؛ از تنش خاموش در روابط با امارات در نتیجه جدایی شاهزاده هیا بنت حسین از حاکم دبی و حمایت دیپلماتیک امان از وی گرفته تا معامله قرن به عنوان مهمترین عامل. اردن که حدود 60 درصد جمعیت آن فلسطینیالاصل هستند، و خود نیز جزو بلوک عربی طرفدارِ صلح با اسرائیل است، مخالف سیاست یکجانبهگرایانه ترامپ در قبال مسئله فلسطین است و به نوعی احساس میکند در این زمینه با یک توطئه از جانب محور عربستان و مصر مواجه است که ته آن میتواند تاسیس کنفدرالی اردنی فلسطینی باشد و این خط قرمز اردن هاشمی است. در کنار آن هم، در سایه موضع دولت آمریکا در قبال قدس، حاکمیت هاشمی بر مسجد الاقصی هم بیش از گذشته متزلزل شده است. اردن همپای نزدیک شدن به قطر، در حال نزدیک شدن به ترکیه نیز هست و همین مسئله خود بر بلوکبندی های منطقهای اثر میگذارد و کفه جبهه مخالف ریاض در منطقه را که در عین همپیمانی با آمریکا منتقد سیاستهای منطقهای آن نیز هست، سنگینتر خواهد کرد.